Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.786

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q90416

  • Autre forme de la cote :
    • VATICANO (CITTA DEL). Biblioteca apostolica Vaticana, Reg. lat. 0786
    • Bibliothèque vaticane, Reg. lat. 786
    • Vatican. BAV, Reg.lat.786
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.786
    • VATICANO (CITTA DEL), Biblioteca apostolica Vaticana, Reg. lat. 0786
  • Conservé à : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Papier (filigranes var. Briquet 4739 ?, 4742 ? et 4731 ? Nord de l’Italie vers 1448-1477), XVe s. (2e moitié), I + 136 ff. (f. 105 v° blanc), f. I v°, 1-3 v°, 105, 134-135: 2 col., 213 x 119 mm. Peut-être plusieurs parties: 1) f. I, 1-3, 105, 134-135 ; 2) f. 4-104 ; 3) f. 106-121 ; 4) f. 132-133.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • ~ f. I v°, 1-3 v°, 134-135, 105: Vibivs Seqvester, De fluminibus, fontibus, lacubus.. .

    ~ f. 4: «Origo gentis Romanorum ex quo primum (?) in Italia regnare ceperunt».

    inc.: «Picus Saturni filius regnauit agro Laurentino...» (12 lignes).

    ~ f. 4-5 v°: Gasparinvs Barzizivs, De nominibus magistratuum Romanorum.

    ~ f. 6-10: Ps. Franciscvs Petrarga, Epilogus de dignitatibus et officiis Romani populi.

    ~ f. 10-14: Gvarinvs Veronensis, De diphtongis.

    f. 14-17 v°: Remigivs Avtissiodorensis, Expositio in Prisciani Partitiones duodecim uersuum Aeneidos principalium (prima pagina).

    titre: «Remigii in prima Prisciani duodecem [sic] uersuum pagina expositio incipit».

    inc.: «Iste uersus genere scilicet quo dactylus est uniformis...».

    expl. incomplet: «... quod uno nomine plures et uarias res significent» (cf. I, 11).

    ~ f. 18-19 v°: «Aliqua breuiter hic notata in compositione metrorum».

    inc.: «Et primo nota quod scansio in heroicis triplex est...».

    ~ f. 19 v°-45 v°: Nicolavs Perottvs, Opera.

    f. 19 v°-36: De generibus metrorum.

    f. 36-45 v°: De metris odarum quibus Horatius et Boethius usi sunt.

    ~ f. 45 v°-46 v°: ‹De modo punctandi›.

    inc.: «Notandum est quod generales punctandi species aput modernos...».

    ~ f. 46 v°-48 v°: Nicolavs Perottvs, Epistula ad Iacobum Constantium.

    f. 48 v°-53: Martinvs Bracarensis seu Ps. Seneca, Formula uitae honestae.

    titre: «libellus moralis Senecę de quatuor uirtutibus».

    f. 53, l. 1: «... aequo uiuendi fine seruaueris» (6 début).

    omission de la suite du chap. 6 et des chap. 7-8.

    l. 1-2: «De mensura iustitiae. Iustitia postremo cum mediocritatis itinere [sic] regenda est...» (9 début).

    expl.: «... aut desinentem inpingat ignauiam. explicit» (éd. cf. supra Reg. lat. 84, f. 45-49).

    f. 53-53 v°: Anthol. lat. 629.

    titre: «De fortuna».

    — f. 53 v°-63 v°: Leonardvs Brvnvs Aretinvs, ‹De studiis et litteris› (ad Baptistam de Malatestis).

    ~ f. 63 v°-91: Aristoteles, De animalibus (transl. lat., extraits).

    ~ f. 91-103 v°: Leonardvs Brvnvs Aretinvs, Isagogicon moralis disciplinae (ad Galeottum).

    f. 104: Anthol. lat. 632.

    titre: «Y».

    — Anthol. lat. 709 (v. 1-6 avec variantes).

    pas de titre.

    f. 104-104 v°: Anthol. lat. 633.

    pas de titre.

    f. 104 v°: Epitaphium Vergilii.

    pas de titre.

    inc.: «Mantua me genuit...» (2 v. - éd. A. Riese, Anthol. lat., 2, p. 62).

    ~ —‹Carmen›.

    inc.: «Roma uetus ueteres dum te rexere Quirites...» (cf. H. Walther, Initia Carminum, n° 16.879).

    ~ —Epitaphium Nicolai V papae.

    inc.: «Hic sita sunt quinti Nicolai antistitis ossa... (cf. H. Walther, op. cit., n° 8101)

    ~ f. 105: Vibivs Seqvester, cf. supra, f. I v°, 1...

    f. 106-109 v°: Ivstinvs, Epitoma historiarum Philippicarum Pompei Trogi (extraits).

    pas de titre.

    inc.: «PRINTIPIO [sic] rerum gentium nationumque...» (I, début).

    expl.: «... Thalestrem concubitum Alexandri petisse multi auctores prodidere» (XLII, 3, 7).

    ~ f. 109 v°: ‹Sententia›.

    inc.: «Sententia epycureorum ponentes animam mortalem, haec est mortem optando...» (5 lignes).

    ~ -Simon Avrea Capra, Versus de excidio Troiae (seu Ilias, extrait).

    ~ -Hieronymvs presbyter, Excerpta (4 lignes).

    f. 110-118 v°: Vitrvvivs, De architectura (extraits).

    titre: «Vitruuius libro primo».

    inc.: «Fabrica est continuata et trita usus meditatio que manibus...» (I, 1, 1).

    expl.: «... circa terram atque mare per axis cardines extremos» (IX, 1,2).

    ~ f. 118 v°-120: ‹Hieronymvs presbyter, Epistulae CXXV ad Rusticum et CXXIII ad Ageruchiam› (extraits).

    f. 120-120 v°, 121 v°: Ivstinvs, Epitoma historiarum Philippicarum Pompei Trogi (extraits).

    titre:«Iustinus li‹br›o p‹rim›o».

    inc.: «Ac si gens (add. au-dessus: «Lydorum») industria quondam potens...» (I, 7, 13).

    la suite du f. 120 v° se trouve au f. 121 v°.

    expl.: «... fides dictis promissisque nulla nisi quatenus expedit» (XLI, 3 fin).

    ~ f. 121: ‹Notae de ducibus, regibus Persarum, Mauritanorum etc›.

    inc.: «Miltiades dux in Persas. Themistocles dux in Persas...».

    ~ f. 121 v°-126 v°: «De romanis et de quibusdam aedificiis et de mirabilibus eorum quaedam».

    inc.: «Troia condita fuit in tertia aetate post creationem mundi...».

    ~ f. 126 v°-128: Iohannes Lamola, Oratio pro principio lectionum suarum.

    ~ f. 128-129 v°: Albertinvs Cremonensis, Epistula ad Gasparem Caputbouis (1458, 17 juillet).

    ~ f. 129 v°-131: Iohannes Goslvpschi Polonus, Epistula ad Gasparem Caputbouis (1458, 9 août).

    ~ f. 131-131 v°: Ps. Albertvs Magnvs, De lapidibus (extraits).

    inc.: «Lectorius (sic pour «Alectorius») est gemma que uocatur lapis galli...».

    f. 132-133: Ps. Ovidivs, De philomela (Anthol. lat. 762).

    titre: «P. Ouidii Nasonis poetȩ Sulmonensis de philomena et auium ac quadrupedum uocibus Libellus».

    f. 133-133 v°: Ouidivs, Amores (extrait).

    titre: «P. Ouidii Nasonis poetȩ Sulmonensis de M. somnio Libellus».

    inc.: «Nox erat et lassos somnus submisit ocellos...».

    expl.: «... Fugit et ante oculos nox stetit ante meos, finis» (III, 5).

    ~ f. 134-135: Vibivs Seqvester, cf. supra, f. I v°, 1...

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: italienne, écritures humanistiques cursives, certaines légèrement penchées.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: on lit en haut du f. 135, d’une grosse écriture: «CODEX D. BORO» (XVIe s. ?) ; Peter Vok (1539-1611), seigneur de Rosenberg (Bohême) dont l’ex-libris, gravé à ses armes et portant la date 1609, est collé au f. I. Sa bibliothèque, confisquée et transportée à Prague en 1647, fut prise en 1648 par les Suédois et transportée à Stockholm; Reine Christine de Suède (cote 1922 au f. 4).

Notes

Source des données : Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 110 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliographie

    • B. Dudik, Iter romanum, 1, Vienne, 1855, p. 206-208 (description)
    • M. De Marco, Un nuovo codice del Commento di Remigio d’Auxerre alle «Partitiones duodecim uersuum Aeneidos principalium» di Prisciano (Aevum, 26, 1952, p. 465-466)
    • M. De Marco, Per la storia della fortuna della «Formula uitae honestae» di S. Martino di Braga (Aevum, 34, 1960, p. 571-572), brève description du contenu
    • P. G. Parroni, Vibii Sequestris, De fluminibus, fontibus, lacubus etc., Milan-Varèse, 1965, p. 23 n° 35 (brève mention)
    • R. Gelsomino, Vibius Sequester, Leipzig, Teubner, 1967, p. xxvii
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 405-406
    • C. Jeudy, La tradition manuscrite des «Partitiones» de Priscien et la version longue du Commentaire de Rémi d’Auxerre (Rev. hist. textes, 1, 1971, p. 123 n. 4), brève mention
    • Ch. Callmer, Katalog..., 1971, p. 198 (brève mention)
    • E. Pellegrin, Manuscrits de Pétrarque à la Bibliothèque Vaticane. Supplément au catalogue de Vattasso (Ital. med. e uman., 18, 1975, p. 106)
  • Ferrari, Maria Cecilia. “La Geografia Del Tolomeo Fatta Miniare Dal Cardinale Bessarione.” La Bibliofilia 40 (1938): 23–37.
  • Montfaucon. Les Manuscrits de La Reine de Suède Au Vatican, Réédition Du Catalogue de Montfaucon et Cotes Actuelles. Studi e Testi 238. Città del Vaticano: Biblioteca Apostolica Vaticana, 1964.

Vie du livre

Sources des données