Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3124

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q118951

  • Titres attestés :
    • Gaufridus, abbas Sancti Honorati Lirinensis
    • Petrus de Alliaco
  • Autre forme de la cote :
    • PARIS, Bibliothèque nationale de France, Manuscrits, lat. 03124
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3124
    • Paris. BnF, Latin 3124
  • Conservé à : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Auteur : Pierre d' Ailly (1351-1420)
  • Date de fabrication :
  • Support : Papier.
  • Composition :
    • 79 ff.
  • Format :
    • 290 × 215 mm.
  • Aspects codicologiques :
    • Réclames souvent à demi-rognées. aux ff. 12v, 38v, 52v, 67v, 75v ; les autres ont dù être coupées. La réclame du f. 75v, qui ne correspond pas au début du f. 76, semble indiquer une lacune. Traces d'un f. arraché entre les ff. 55 et 56. — Les ff. 23, 62v. 75 sont blancs. — Nombreuses notes marginales contemp. ou légèrement postérieures. — Aux ff. 1 et 66, titres dela main de Claude Dupuy, dont la signature : « Cl. Puteani » se lit au bas du f. 1. — Au f. 79v, note à demi grattée : « Precii. ij. saluciorum auri » avec la signature : « Carlerii » (Gilles Carlier, doyen de Cambrai, professeur de théologie à Paris, + 1472. Une partie des titres et notes sont peut-être de sa main ; cf. ms. Mazarine 1337.)79 ff.290 × 215 mm.
  • Reliure :
    • Reliure parchemin souple, traces de lanières ; tit. manuscrit au dos : « P. de Alliaco, Opusc. ».

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 1-22v PETRUS DE ALLIACO : « Tractatus de ecclesiastica potestate » ; prol. : « Christi nomine invocato, cui data est, ipso teste, omnis potestas... » ; (1-2) ; c. 1 : « Quia, secundum Apostolum [sic] scire est rem per causam cognoscere... » (Du Pin, J. Gersonii Opera, II, 925-960) ; au f. 22v : « Explicit Tractatus de ecclesiastica potestate editus a domino Petro de Ayllyaco... in concilio Constanciensi de mense octobris, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto decimo... ».

    F. 23v-26v Table d'un ouvrage en 14 articles : « In sequenti opere ad videndum de auctoritate congregacionis fidelium universalem ecclesiam representantis sine consensu Summi Pontificis facte, erunt XIIII articuli. In primo videbitur de constitucione corporis mistici ecclesie per Christum hominem facta... — ... quia jam duravit presens scisma per XXXI annos ». Au f. 26v, note d'une main un peu postérieure : « Opus principale cujus hic superius rubrice sunt annotate deest hic ; ex materia conclusionum hujusmodi rubricarum et articulorum videtur fuisse compositum tempore concilii Pisani, quod celebratum fuit circa annos ab incarnatione Verbi 1407 ».

    F. 27-74 [PETRUS DE ALLIACO, De materia concilii generalis] « Ad honorem Sancte Trinitatis, tractatus iste tres partes continebit... Quia scriptum est : Audiens sapiens sapiencior erit, ideo, daturus occasionem... — ... qui ecclesiam suam precioso Filii sui sanguine redimere dignatus est. Amen » (éd. part. Du Pin, Gersonii Opera, II, 24-32) (27-55v) ; — Tractatus de reformatione ecclesie, d'après l'expl. : « De reformacione ecclesie plura dudum per me scripta... — ... redimere dignatus est, et eidem conregnat per infinita seculorum secula. Amen, Explicit tractatus de reformatione ecclesie editus a... Petro de Alyaco... » (ibid., 903-916) (56-65) ; — Tractatus super correctione kalendarii, sans ép. dédic. : « Quanta diligencia et cura olim fuerit... » (Mansi, XXVIII, 370-381) (66-74) ; au f. 74 : « Explicit tractatus super correctione calendarii editus a... Petro de Alyaco ».

    F. 76-79 GAUFRIDUS [DE MONTCHOISI] abbas Sancti Honorati Lirinensis, « Oppinio... in materia presidencie... » d'après l'expl. ; « In materia admissionis seu recepcionis dominorum legatorum... — ... quia, juxta dictum Apostoli : Scientibus legem loquor etc. Explicit oppinio reverendi patris Domini Gaufredi abbatis Sancti Honorati Lirinensis... in materia presidencie pro parte Summi Pontificis in concilio generali ».

    Sur l'oeuvre littéraire de Pierre d'Ailly ; cf. P. Glorieux, dans Mélanges de sciences religieuses, XXII (1965), 61-78.

    Voir t. IV, 490.

    F. 76-79. (éd. partielle L. Pesce, Ludovico Barbo vescovo di Treviso, Padova, 1969, II, 106-108).

    f. 27-74 ; cf. Meller, Studien z. Erkenntnislehre d. Peter von Ailly... De materia concilii generalis. Freiburg, 1954.

Armoiries et marques

Paris, BNF, lat. 03124, f. 79v, (ex-libris de Gilles Carlier)

Intervenant

Anciennement dans

Historique de la conservation

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Provient sans doute du Collège de Navarre. — Ce volume portait la cote 518 dans la bibliothèque des Dupuy ; cf. sa notice dans le catalogue de la main de Jacques Dupuy, ms. Latin 10373 f. 669.

    A sans doute appartenu à Gilles Carlier ; cf. Z. Kaeuza, dans Arch. d'hist. doctr. et litt. du M. A., XLIV (1969), 175, n. 18.

Notes

Source des données : Bibale

  • f. 79v, note à demi grattée "Precii Ij saluciorum auri" avec la signature "Carlerii". Une partie des titres et des notes sont peut-être de sa main. A probablement été légué au collège de Navarre après la mort de Gilles Carlier en 1472 avant d'entrer dans la bibliothèque de Claude Dupuy. Au bas du f. 1: signature de Claude Dupuy.
  • PETRUS de ALLIACO ; GAUFRIDUS

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Ad honorem sanctae Trinitatis, tractatus iste tres partes continebit...

    f. 27

    Christi nomine invocato, cui data est, ipso teste, omnis potestas...

    f. 1

    De reformatione Ecclesiae plura dudum per me scripta...

    f. 56

    In materia admissionis seu receptionis dominorum legatorum...

    f. 76

    Quanta diligentia et cura olim fuerit Ecclesiae christianae...

    f. 66

    Quia scriptum est : Audiens sapiens sapientior erit... (Prov. I, 5), ideo daturus occasionem...

    f. 27

    Quia, secundum Apostolum [sic], scire est rem per causam cognoscere...

    f. 2

    AEGIDIUS CARLERII, decanus Cameracensis -- Signature (XVe s.)
    AEGIDIUS CARLERII, decanus Cameracensis -- Possesseur (?)
    DUPUY (famille) -- Possesseur
    DUPUY (Claude) -- Note autographe
    DUPUY (Claude) -- Signature
    DUPUY (frères Jacques et Pierre) -- Titre au dos des reliures de la main de l'un d'eux (mss. leur appartenant)
    Église. De Auctoritate congregationis fidelium universalem Ecclesiam repraesentantis sine consensu Summi Pontificis factae -- Tabula
    GAUFRIDUS [DE MONTCHOISI], abbas Sancti Honorati Lirinensis -- Opinio in materia praesidéntiae pro parte Summi Pontificis in concilio generali
    Manuscrits -- Prix des manuscrits
    PETRUS DE ALLIACO, card. -- Exhortatio super kalendarii correctione
    PETRUS DE ALLIACO, card. -- De Materia concilii generalis. L. I-II
    PETRUS DE ALLIACO, card. -- De Materia concilii generalis. L. III, De Reformatione Ecclesiae
    PETRUS DE ALLIACO, card. -- De Potestate ecclesiastica
    Réclames prouvant la perte d'un ou de plusieurs cahiers -- « pro »
    RELIURE -- Reliures XVIIe s.
    RELIURE -- Reliure Parchemin naturel souple

Sources des données