Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Barb.lat.70

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q85489

  • Autre forme de la cote :
    • Barb. lat. 70 (VIII. 70)
    • Bibliothèque vaticane, Barb. lat. 70 (VIII. 70)
    • Vatican. BAV, Barb.lat.70
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Barb.lat.70
  • Conservé à : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Parch., XIIIe s., sauf f. III-XIV: papier (filigrane var. Briquet 8932 ?), XIVe-XVe s., XVI + 148 ff. (foliotation ancienne; + f. 119 bis, f. XI v°-XVI v° blancs), 230 x 130 mm. Gloses marginales et interlinéaires de plusieurs mains contemporaines et postérieures.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-148: Ovidivs, Metamorphoses (cum glossis ex Allegoriis Iohannis de Virgilio et aliorum).

    pas de titre contemporain.

    précédé aux f. IV-XI d’une table alphabétique des matières avec renvois aux folios:

    inc.: «Aceste Sotii [sic] mutantur in pisces. Libro III e carta 29...».

    expl.: «... Ypolitus mortem et qualiter Hesculapius posuit sibi nomen Virbius narrat Egerie nimphe uxori Nume Pompilii ut eam soletur. libro XV. e carta 143».

    (gloses 1re main) inc. f. 1 en haut: «Metamorfosis dicitur a meta quod est trans (?) et morfos quod est mutatio et ysys quod est substantia...».

    f. 1-7 v° marge inf., (2e main, XIVe s.): ‹Iohannes de Virgilio, Allegoriae in Ovidii Metamorphoses› (extrait).

    inc.: «Prima transmutatio huius primi libri est de chaos in quatuor elementa que sic uersibus est descripta: Nature dominus cupientis adesse misertus...».

    expl.: «... Nona transmutatio huius libri est de Damne conuersa in laurum... unde sic dictum est:

    Ille pudicitiam sequitur pro posse fugacem...».

    expl.: (v. 8) «... Tunc radicata est et uiridente coma» (cf. Met., I, 452..., I, transmutationes 1-9 - éd. F. Ghisalberti, op. cit. infra, p. 43-46).

    le texte est suivi au f. 148 v°, sur 3 col., d’un commentaire anonyme des liv. XIII, 714 à XIV, 161:

    inc.: «Vident sub imagine saxum iudicis Actia que ob / [...] conuersus est in saxum (XIII, 714-715) Proxima Phe‹acum› (v. 719). Pheaces sunt populi iuxta Ep‹iros› (?)...».

    expl.: «... Noscit Achaemenidem (XIV, 161). Vlixes enim Sicilia rediens... et in naue sua collegit».

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: un certain Jacobus, notaire de Florence au XVIe s., d’après l’ex-libris gratté, lu aux rayons ultra-violets, dans la marge inférieure du f. III: «Iste liber est Jacobi olim Bal‹...›lozi notarii Florentini (?)» suivi d’un seing manuel; ce manuscrit est le «Barberinianus» utilisé par Nicolas Heinsius († 1681), d’après Munari et Lenz, op. cit. infra; le cardinal Barberini (n° antico 2386).

Notes

Source des données : Biblissima

Bibliographie

    • F. Ghisalberti, Giovanni del Virgilio espositore delle Metamorfosi (Giornale dantesco, 34, 1933, p. 42), simple mention
    • F. Munari, Catalogue of the mss. of Ovid’s Metamorphoses, 1957, p. 67, n° 349
    • F. Munari, Identificazioni di codici Heinsiani delle Metamorphosi (Ovidiana, Recherches sur Ovide publiées à l’occasion du bi-millénaire, Paris, 1958, p. 348)
    • F. W. Lenz, Die Wiedergewinnung der von Heinsius benutzten Ovidhandschriften. II. (Eranos, 61, 1963, p. 101).

Vie du livre

Source des données