Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q311494
Papier (filigranes Briquet 14194 : Aisey-Le-Duc, 1467 ; 14195 : Fresne-St-Mamin, 1469), XVe s. (2e moitié), IV X 175 X 2 ff. (f. I-III, IV v°, 78-79 v°, 175 v°-[176 v°] blancs), 266 X 201 mm., just. : f. 1-77 : 198 X 121 mm., 41 long. lignes sauf f. 1-2, 2 col., f. 80-175 : 200 X 134 mm., 42 long. lignes, réglure à l’encre. Cahiers : 1-710, 810(-1), 9-1710, 1810(-3), non signés, avec une réclame verticale rubriquée subsistante à la fin du 6e cahier. Aux f. 3, 53 v°, 61 et 80, grandes initiales rouges et bleues ornées de filigranes rouges et bleus, titres rubriqués, autres initiales alternativement rouges et bleues, pieds de mouche alternativement rouges et bleus. Titre ancien au dos : « De mirabilibus mundi » (XVIIe s.). Reliure demi-souple en parchemin jauni.
inc. : « excitauit... » (f. 4, après la table).
expl. : «... regum » (f. 172 v°).
: « Francorum illustrissimi... » (f. 173, avant la table).
Source des données : Persée - DER-IRHT, XLI
f. 1-52 : SOLINVS, Collectanea rerum memorabilium.
le texte est précédé f. 1-3 d’une table des capitula, titre : « Incipiunt capitula in Solino de mirabilibus mundi » et des 2 prologues.
(2e prol.) titre f. 3 v° : « Idem ad eundem Aduentum de eodem ».
inc. : « Quoniam quidam impatientius... » (éd. Th. Mommsen, C. Iulii Solini collectanea rerum memorabilium, Berlin, 1895, p. 217).
~ f. 52-53 : De septem miraculis mundi.
suit immédiatement le texte précédent
titre : « De miraculis que olim fuerunt Rome et in quibusdam aliis ciuitatibus atque locis. Et primo de Capitolio Vrbis Rome ».
inc. : « Miraculum primum Capitolium... » (P. L., 90, col. 961-962; éd. H. Omont, Les sept merveilles du monde au Moyen Age (Bibl. Éc. ch., 43, 1882, p. 47-50) ; G. Lafaye, Une anthologie latine au XVe s. (Mél. arch. hist. Éc. fr. Rome, 41, 1891, p. 103-105).
suivi f. 52 v° ligne 28-53 de 3 autres paragraphes :
« Octauum de Babilonia et turre eius. Babilon fuit potentissima et in campestribus... ».
... et alia que pene uidentur incredibilia’ (fin de l’éd. Lafaye, op. cit. infra, et du ms. Paris, Bibl. nat., lat. 1702, f. 114).
: « Nonum de quantitate murorum Babilonis. Erosius [sic] Babilon campi planicie latissima...
f. 53... proceritate mirabili prominebant ».
: « Decimum de Cartagine et quantitate ipsius. Carthago muro amplexa 30 milia passuum tota pene mari... ».
... arx imminet mari quod mare stagnum uocant quia obiectu protente lingue stagnatur ».
à la fin : « Expliciunt decem miracula quae olim fuere ».
~ f. 53-60 v° : ‹RODERICVS TOLETANVS›, Historia Romanorum.
le texte est précédé d’une table des chapitres.
(texte) titre f. 53 v° : « Prologus in hystoria Romanorum ».
inc. : « Quia direptiones Herculis quas gens misera... » (éd. A. Schott, Hispaniae illustratae... Scriptores, 2, Francfort-sur-le-Main, 1603, p. 186-195 ; F. de Lorenzana, Sanctorum Patrum Toletanorum opera, 3, Madrid, 1893, p. 209-223).
~ f. 61-72 v° : HONORIVS AVGVSTODVNENSIS, Imago mundi (liv. I).
titre : « Incipit mapa mundi ».
le texte est précédé des dernières lignes de l'Epistula ad Christianum.
inc. : « ad instructionem multorum quibus deest copia... ».
expl. lignes 5-6 : «... nisi quod maiorum nostrorum commendat auctoritas » (P. L., 172, col. 119-120).
(texte) inc. : « Mundus dicitur... ».
expl. : «... huic longe celum dicitur super eminere in quo hitat [ sic pour habitat] rex angelorum » (fin du liv. I — P. L., 172, col. 146). suivi d’une ou plusieurs add. (20 lignes).
« Pictagora testante. Dicimus habere a terra usque ad lunam CCCXXVI stadia. A luna usque ad sidera fixa triplum DDDCCC et VI. Tria genera digiti ordini unius subversio est CCX digiti... ».
lignes 24-25 :... latini in labiis Teutonici in linguis relatu uidentibus.
(pied de mouche) Auctoritate philosophorum tres mundi partes legimus Asiam, Affricam...... Grecorum cuius caput Alexandria Persarum cuius caput Stisis. Finitur mapa mundi ».
~ f. 73-73 v° : « Bellum inter Romanos et Numantinos ».
inc. : « ‹A›Nno ab urbe condita CCCCCC°XX cum maior pene infamia de federe apud Numantiam... ».
expl. : «... Quod Romani tanquam sibi ac de se dictum exempli loco acceperunt ».
f. 73 v°-77 v° : Mirabilia Vrbis Romae (remaniement).
titre : « Tractatus de antiquis edificiis et mirabilibus alme Vrbis. Et primo de muris et continentibus in eisdem ».
inc. : « Murus ciuitatis Rome habet... » (éd. R. Valentini et G. Zucchetti, Codice topografico della Città di Rome, 3, 1946, n° I, p. 181-196).
~ f. 80-175 : RODERICVS TOLETANVS, De rebus Hispaniae seu Historia Gothica.
titre : « Incipit prologus in cronicas Hyspanie ».
inc. : « Fidelis antiquitas et antiqua... ».
expl. f. 173 : «... Gregorio papa nono uiam uniuersae carnis ingresso » suivi f. 173-175 de la table des chapitres (éd. A. Schott, op. cit. supra, p. 28-147 ; F. de Lorenzana, op. cit. supra, p. 1-208).
Origine : est de la France d’après la décoration, de la région de Dijon-Vesoul d’après les filigranes ; écriture humanistique semi-cursive influencée par l’humanistique italienne.
Possesseur : Claude Cordemoy, de Vesoul, avocat fiscal au bailliage d’ Amont dont le nom est inscrit au f. IV « Cl. Cordemoy » (XVIe s.).
Source des données : Biblissima
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF