Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3019

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q118936

  • Volume de l'ensemble : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3014-3027B
  • Autre forme de la cote :
    • Département des manuscrits, Latin, 3019
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3019
    • Paris. BnF, Latin 3019
  • Conservé à : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :
  • Support : Parchemin.
  • Composition :
    • 176 ff à 2 colonnes.
  • Format :
    • 345 × 240 mm.
  • Aspects codicologiques :
    • Initiales en couleurs et à filigranes. Incipits en couleur (1, 3, 95, 128) Rubriques. Titres-courants en couleurs. Indication des distinctions en marge. Interversion des ff. 105 et 106 signalée dans le ms. — Une main contemporaine a corrigé le texte (cf. en particulier ff. 133v-134), écrit la notula 76 du l. IV (f. 134), une partie des gloses et l'addition du f. 175v. — Indication des loca in quibus magister non tenetur aux ff. 58 (l. II, D. V) : « et hoc reprobatur a modernis doctoribus ». 98 (l. III, D. V), 112v (l. III, D. XXII) « Hic non tenetur magister simpliciter et absolute intelligendo ; si tamen bene intencio magistri inspiciatur bene poterit excusari », 129v (l. IV, D. II), 138v (l. IV, D. XIII) « Hic nota quod si magister dicat quod hereticus vel excommunicatus absolute non potest conficere non tenetur... sed si intendat quod non potest facere ordinate bene tenetur », 143 (l. IV, D. XVI), 149 (l. IV, D. XX) « Ista oppinio de conssecratione puelarum religiosarum modo non tenetur », 156v (l. IV, D. XXVII), 161v (l. IV, D. XXXIV), 164 (l. IV, D. XXXVIII), 166v (l. IV, D. XLII) : « Hoc non tenetur modo licet antiquitus teneretur », 167v (l. IV, D. XLII) : « Iste responsiones non tenentur ». — Au f. 176v, essais de plume et notes de diverses mains, parmi lesquelles : « Anno Domini M° CCC° LXII° fuit secunda mortalitas Barchinoni [Barcelone, Espagne] sed potissime inter Judeos (?) » ; — « Liber Sententiarum ad usum [ ] ffratr. de Vallibus conventus Barchinone » [Barcelone] (XVe s.) ; — « [ ] studuit in conventu isto et in textu presenti qui est [ ] de custodia Cesarag[ustodunnensi] [Saragosse. Espagne] (XVe s.) ; — « Artandus Corraudi studuit hic aliquantulum » (XVe s.) ; — « Habui presentem librum precio VIII° florenorum » (XVe s.). — A appartenu au Maréchal de Noailles.176 ff à 2 colonnes.345 × 240 mm.
  • Reliure :
    • Demi-reliure veau fauve au chiffre de Charles X.

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 1-175 [PETRUS LOMBARDUS] Sententiarum libri IV. Prol. : « Incipit proemium Sententiarum » (Quaracchi, 1-3) (1-1v) ; — Table du l. I (1v-3) ; — L. I (éd. cit., 14-294) (3-53) : Au f. 53 : « Eplicit primus liber de ministerio [sic] Trinitatis. Incipit secundus de rerum creatione corporalium et spiritualium et aliis pluribus eis pertinentibus » ; — Prol. du l. II : « Que ad ministerium [sic]... — ... transeamus » (ibid., 306) (53) ; — Table du l. II (53-54v) ; — L. II (éd. cit., 306-540) (54v-94) ; — Prol. du l. III : « Jam nunc his intelligendis... — ... valeamus », « Hic enim rationis ordo postulat... — ... gratia ad miserum accedat » (ibid., 550) (94) ; — Table du l. III (94-95) ; — L. III : « Incipit liber tercius » (éd. cit., 550-734) (95-126) : — Table du l. IV (126-128) : — L. IV : « Hic incipit quartus liber de sacramentis ecclesiasticis » (éd. cit., 745-1038) (128-175).

    Les notulae contenues dans le texte sont : au l. I, les nos 18 (éd. cit., 21) (4v) ; 21 (ibid., 22) (4v) ; 272 (ibid., 194) (35-35v) ; 279 (ibid., 198) (36) ; 285 (ibid., 201) (36v) ; 286 (ibid., 201-202) (36v) ; 342 (ibid., 235) (42v) ; — au l. II, le n° 323 (ibid., 491) (85v) ; — au l. III « scilicet sapientia genita... — ... Pater est et Filius et Spiritus sanctus » (ibid., 607, n. a) (104v) ; n° 191 (ibid., 675-676) (116-116v) : — au l. IV, le n° 127 (ibid., 817) (138v). — Une seule notula ajoutée en marge : au l. IV, le n° 76 (éd. cit., 786) (134).

    F. 1, 95 et 97 Gloses du XIVe s. reproduisant la divisio textus du commentaire sur les Sentences de RICHARDUS DE MEDIAVILLA : Prol. : « Cupientes aliquid de penuria... Hic liber primaria sua divisione dividitur in partes 3... » (1) ; — L. III, D. I : « Cum venit... Superius libro primo magister determinavit de Deo quantum ad naturalem perfectionem sue rationis... in hoc tertio determinat de Deo in quantum ejus perfectio relucet... » (95) ; — D. IV (97) ; cf. Stegmüller, Repert. comment. in Sent., 2e éd. 1947, n° 722.

    F. 175v « Hec sunt oppiniones magistri Sententiarum quarum quedam simpliciter non tenentur, quedam vero excusantur. In primo libro ponit quod termini naturales... », 4 articles pour le l. I, 4 pour le l. II, 3 pour le l. III, 10 pour le l. IV ; cf. Denifle et Chatelain, Chart. Univ. Paris. I, 220 et éd. cit., Prologomena, LXLXI et LXXVIII-LXXX ; — Note « Nota quod in primo libro sunt D. 48... ». — Additions contemporaines.

Texte du manuscrit

Source des données : Mandragore

Enluminures et décors

Intervenants

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Incipit du lemme biblique

    Cum venit igitur plenitudo temporis... [Petri Lombardi Sent. III ; cf. Gal. IV, 4].

    Incipit

    Superius libro primo Magister determinavit de Deo...

    f. 95

    Incipit du lemme biblique

    Cupientes aliquid de penuria... [Petri Lombardi Sent. prol.].

    Incipit

    Hic liber primaria sua divisione dividitur in partes tres...

    f. 1

    Hae sunt opiniones Magistri Sententiarum quarum quaedam simpliciter non tenentur, quaedam vero excusantur. In primo libro ponit quod termini naturales in divinis...

    f. 175v

    Hic enim rationis ordo postulat...

    f. 94

    [...] Hic liber primaria sua divisione dividitur in partes tres...

    f. 1

    [...] In primo libro ponit quod termini naturales in divinis, ut trinitas...

    f. 175v

    Jam nunc his intellegendis atque pertractandis...

    f. 94

    Nota quod in primo libro sunt distinctiones quadraginta et octo...

    f. 175v

    Quae ad ministerium [sic] divinae unitatis...

    f. 53

    [...] Scilicet sapientia genita...

    f. 104v

    Superius libro primo Magister determinavit de Deo...

    f. 95

    ARTANDUS CORRAUDI -- Mention (XVe s.)
    BARCELONE (Espagne). Fratres de Vallibus -- Possesseur
    DÉCORATION -- Initiales filigranées (XIIIe et XIVe s.)
    Incipit -- De couleurs alternées, bleu et rouge, lettres ou mots alternés, en capitales (XIVe s.)
    Manuscrits -- Prix des manuscrits
    NOAILLES (Adrien-Maurice, maréchal de) -- Possesseur
    PETRUS LOMBARDUS, Parisiensis ep. -- Sententiae
    PETRUS LOMBARDUS, Parisiensis ep. -- Glossae in opera In Sententiarum libros. (XIVe s.)
    PETRUS LOMBARDUS, Parisiensis ep. -- Loca in quibus Magister Sententiarum non tenetur liste en 21 articles
    PETRUS LOMBARDUS, Parisiensis ep. -- Loca in quibus Magister Sententiarum non tenetur Manchettes marginales
    RELIURE -- Reliures au chiffre de Charles X
    RICARDUS DE MEDIAVILLA, O.F.M. -- Commentarius in Sententias, divisio textus

Vie du livre

Sources des données