Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Chig.H.V.146

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q87851

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Parch., XIVe s. (a. 1397), II + 130 ff. + 1 f. blanc, (foliotation ancienne de 7 = f. 1 actuel à 134 = f. 130 actuel avec f. 36 bis et 81 bis; f. 121 v°-122, 130-130 v° blancs), 254 x 180 mm. Initiales enluminées sur fond or de type bolonais (?) aux f. 39 et 85. D’après l’ancienne foliotation les six premiers feuillets manquent.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-129 v°: Cicero, Opera.

    f. 1-38 v°: Tusculanae disputationes.

    inc. mutilé: «// bus oris distantibus habitabilem...» (I, 28, 68).

    à la fin: «Explicit Quintus et Vltimus liber Tusculanarum questionum Marci Tullii Ciceronis Arpinatis».

    f. 39-84: Orationes in M. Antonium Philippicae (I-XIV).

    f. 60 v°, lacune des manuscrits de la classe D, à la fin de la Philipp. V et au au début de la Philipp. VI (cf. supra, Barb. lat. 126, f. 28 v°).

    à la fin: «M. T. Ciceronis philippicarum liber XIIIs. et ultimus explicit».

    f. 42 (après l’expl. de la Philipp. I): Ivvenalis, Saturae (extrait).

    titre en marge: «Iuuenalis».

    inc.: «O fortunatam natam me consule Roman...».

    expl.: «... Volueris a primo que est proxima» (XV, 122-126).

    f. 85-121: De oratore (famille des mutili).

    à la fin: «Marci Tullii Ciceronis de oratore liber tertius explicit».

    f. 122 v°-129 v°: Orator (famille des mutili).

    pas de titre.

    inc.: «robustius quam hoc humile...».

Intervenant

Ancien possesseur

Anciennement dans

Origine

  • Origine: italienne, écriture semi-cursive; décoration bolonaise. Le copiste, Agapitus Iohannis, de Fano, a donné trois fois son nom dans de longues souscriptions datées: f. 38 v°: «Explicit Quintus et Vltimus liber Tusculanarum... Quem Ego Agapitus Iohannis de Fano ad presens Offitialis aduena larnicolarum propria manu scripsi, expleuique ipsum. Millesimo III° LXXXXVII°. Inditione quinta die XXXa mensis octobris», f. 84: «Et Ego Agapitus Iohannis pro pago de Fano Larnicola Offitialis expleui scribere librum Notabilem et celeberrimum prenominatum. Sub annis domini nostri Yesus Christi millesimo IIIc LXXXXVII°. Inditione quinta die XVIIIa mensis Nouembris, grates agens cuncti profeti (?) deo rursusque et in infinitum perpetuo reiterans sueque sanctissime genitrici omnium matri», et f. 129 v°: «Et Ego Metauricola Iohannis progenies Insignis larnei soli impresentiarum aduena ipsius offitialis extiti fine scriptionis potitus Marci Tullii Ciceronis Arpinati libri de Oratore prefati, grates eterne numini superno quarum mortalis quiuis compos extat, si quas possunt tribuere mortales tribuens. In annis domini millesimo IIIc LXXXXVII° inditione quinta die XIIa mensis decembris que fuit dies mercurii dicti mensis, in Vigilia gloriose beateque Sancte Lucie, cuius sanctitatem immensamque potentiam sibi per diuinum tribunal allatam supplicibus uotis et pio ore orans ut gratum me per omne eui tempus summe altitudini numinis diuini componat, alienumque non faciat ab ipsius diuinitatis immensitate, sed diuine preceptionis in perpetuum beniuolum et sequacem. Amen. Circha nocturni temporis uigiliam quintam».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseur: le cardinal Fabio Chigi dont les armes sont dorées au fer sur la reliure (cotes ancienne 364, moyenne 1970).

Notes

Source des données : Biblissima

Bibliographie

  • F. Heerdegen, M. Tulli Ciceronis ad M. Brutum Orator, Leipzig, Teubner, 1894, p. ix et xi (simples mentions).

Vie du livre

Source des données