Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal.lat.226

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q88572

Aspects codicologiques

  • Papier (filigranes f. 1-120: Briquet 14872, Brescia 1457-1470; f. 121-204: Briquet 11878, Tyrol 1443-1444), XVe s. (a. 1438-1447), 204 ff. (f. 104 v°-106, 121 v°, 132, 178, 180-180 v°, 195 v°, 196, 201 et 204 v° blancs), 210 x 160 mm. Recueil composite d’oeuvres patristiques et de textes allemands. Nombreuses glosses et additions marginales.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    1r-10v - Beati Augustini libellus de poenitentia, scriptus anno 1444
    11r-12v - Lexicon latino-germanicum, ordine alphabetico
    13r-24r - S. Augustini de vita christiana
    24v - Versus ad peccatores ne desperent
    25r-59v - S. Augustini ad Comitem et dicitur de salubribus dogmatibus
    50r - Interpretatio mystica alphabeti hebraici
    50r-57v - Nota aliquos libros originalium sanctorum doctorum quantum ad principia et fines ut si quis legens ueracius allegare poterit et illuc si quis legit assignare, scr. anno 1447
    58r - Quaestiones de quibusdam evangeliorum sententiis
    58v - Casus concessi tempore generalis interdicti secundum Iohannem Andree
    59r - Item casus prohibiti secundum eundem
    59v-61r - Item alii casus concessi tempore generalis interdieti secundum alios doctores, scr. anno 1447
    61v-106r - Venerabilis magistri Nicolai Iauer (sive Gaur) liber supersticionum, scr. anno 1447
    106v-108r - Carmen de vita humana, lingua germanica
    108v - Pauperis Henrici de sua miseria et fortune miseriis ad normam Boetii de consolacione
    108v - Quaestiunculae morales; Insunt excerpta ex Ambrosio, Augustino, Bernardo, Geregorio Magno
    109r-116r - Martinus Bracarensis seu Ps. Seneca: Formula utae honestae ; de quatuor virtutibus cardinalibus, scr. anno 1438
    116v - Ps.-Ausonius: Septem sapientum sententiae
    117r-119v - Haec sunt proverbia sapientum, sequuntur proverbia metrica, quorum auctores: Acalus, Albertus, Alexander, Appius, Aristo(te)les, Augustinus, Augustus, Averrois, Avicenna, Boetius, Calo (Cato?), Cato, Cicero, David, doctrinale, Emphedoces, Euciclius, Euforbius, Gralienus, Hermes, Horatius, Iuvenalis, Iulius, Iuventius, Kassiodorus, Lucanus, Lucius, Macer, Macrobius, Marcel(lus), Neptonabus, Ovidius, Papias, Platearius, Plato, Pompeius, Preses, Ptolomaeus, Pythagoras, Rhabanus, Sallustius, Salomon, Seneca, Socrates, Solinus, Terentius, Tiberius, Tobias, Unecamus, Vindocinensis, Virgilius, Ypocras, Ysegius, Ysidorus, Zozias (Tobias)
    120rv - Mixta latinis carmina lingua germanica
    121rv - S. Gregorii Magni prologus in Cantica Canticorum (excerptum)
    122r-130r - B. Augustini epistolae (duae) consolatoriae infirmorum, scr. anno 1444
    130v-132r - Consensus evangelistarum (tabula)
    132v - Quare Christus pati voluit sexta feria
    133r-138r - Augustini speculum peccatoris
    138v-171v - B. Augustini soliloquium de visione dei
    172r-178r - Appendix tractatus de praedestinatione
    178v-180v - De spirituali crucifixione penitentis
    181r-196r - B. Augustini liber meditationum
    196v-201r - (S. Iohannis) Crisostomi de laude Pauli
    201v-203r - De quatuor temporibus anni et mundi
    203v-204v - De homiliis ss. Augustini, Hieronymi et Bedae; item de homiliis ss. quatuor ecclesiae doctorum, scil. Augustini, Gregorii, Hieronymi et Ambrosii in evangelistas, adnotatiunculae

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 109-116: Martinvs Bracarensis seu Ps. Seneca, Formula uitae honestae.

    titre: «Seneca de quatuor uirtutibus cardinalibus » (éd. C. W. Barlow, Martini episcopi Bracarensis Opera omnia, New Haven, 1950, p. 237-250).

    f. 116 v°: Ps. Avsonivs, Septem sapientum sententiae (extrait).

    pas de titre.

    inc.: «Turpe quid ausurus te sine teste time...».

    expl.: «... Cum falso laudas sic ut amice noces » (VII, 1-6 - éd. R. Peiper, Decimi Magni Ausonii... Opuscula, Leipzig, Teubner, 1886, p. 408).

Intervenants

Ancien possesseur

Anciennement dans

Origine

  • Origine: allemande, diverses écritures cursives ou semi-cursives peu soignées. Le copiste des f. 109-116 date au f. 116: «Finitus est iste tractalus [sic] Senece quatuor uirtutum cardinalium 1438 » (suivi d’une add. rubriquée «feria 4e ante Martini ») .

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseur: bibliothèque palatine de Heidelberg.

Notes

Source des données : Biblissima

  • J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate, Paris, 1982 (https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/fohlen1982/0055)
  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 27 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)

Bibliographie

  • K. Bartsch, Die altdeutschen Handschriften der Universitäts Bibliothek in Heidelberg, Heidelberg, 1887, p. 184 n° 341.

Vie du livre

Sources des données