Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63338
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 109-140v. Cf. add . du ms. Latin 3154, f. 32.
F. 1-8v [HUGO DE FOLIETO, De Claustro animae] l. II, c. 1-20, avec prologue : « [L]oquturus, karissime, de his que ad edificationem claustri materialis pertinent... — ... nec terminus in dilectione » (P. L., CLXXVI, 1051-1076) ; cf. P. Glorieux, Pour revaloriser Migne, 69.
F. 9-108v IVO CARNOTENSIS, Panormia. « Incipit prologus Pannormie Ivonis venerabilis Carnotensis episcopi multimoda distinctione scripturarum castorum eloquiorum facie contentarum. Exceptiones ecclesiasticarum regularum partim ex epistolis Romanorum pontificum... — ... de omni genere mendacii », reproduit le prologue du Décret (P. L., CLXI, 47-60 et 1041-1046) (9-15) ; — [L. I] : « Credimus unum Deum esse Patrem... De incarnatione Christi. Non Pater carnem assumpsit... — ... sacri ministerii videantur indigna... » (15-27) ; — « Incipit secundus [liber]... [E]cclesia grecum nomen est... — ... vel inprobandum quod facimus » (27-41), additions après c. 30 : Clermont, 1095, c. 4, dans Anselme de Lucques, VIII, 49 (28v) et après c. 50 : « Si contigerit episcopum migrare de seculo... — ... maledictionibus ingravetur » (29v) ; — « Incipit III [liber]... In nomine Domini Dei Salvatoris nostri... — ... omnipotentis Dei corrupit » (41v-60), addition dans la marge supérieure de Ives, Décret, VII, 17 (60) ; — [Liber IIII] : « De primatu romane Ecclesie ... [E]x testamento constituti nostri... — ... et juste finire licet » (60-71) ; addition marginale de Burchard, XVI, 19 (67) et répétition du c. 104 après le c. 119 (69v) ; — « ... libro quinto. [S]i quis presbiter vite sue negligens... — ... communicare non possumus... » (71-84) ; — « Incipit VI [liber] ... Quid sit matrimonium. [N]uptie sive matrimonium est viri mulierisque... — ... in optione hujusmodi nulla... », c. 1 à 69, lacune d'un cahier entre les ff. 88 et 89 (84-88v) ; — [L. VII] « ... Apostatare quippe ab uno Deo... — ... potest amplius propagari », depuis c. 6 fin (89-97) ; — [L. VIII] : « Omnes leges tam ecclesiastice... De occidendis hominibus... — ... etiam in corde ita sit. Expliciunt decreta », c. 4 transcrit avant le c. 1, c. 135-154 manquent (97-108v), addition : dans la marge supérieure : Tripartite, III, 20 (21), 37 (97v), après c. 93 : Ives, Décret, XII, 12 (105) (éd. cit., 1045-1338) ; — La plupart des sommaires manquent, presque tous les sommaires transcrits sont différents de ceux de l'édition ; inscriptions rubriquées, parfois erronées.
F. 109-140v JOHANNES BELETH, Summa [de ecclesiasticis officiis], avec prologue : « [I]n primitiva Ecclesia prohibitum erat ne quis linguis loqueretur... Auctor universitatis rerum altissimus et creator, unde et merito omnium est Dominus... — ... et hii quorum nomina ignota fuere, illi sunt mortui et sancti coronati. Explicit » (P. L., CCII, 13-166, avec variantes importantes, ordre des paragraphes de la fin différent). Dans la marge inférieure du f. 109, mention contemporaine : « Incipit Summa magistri Johannis Beleth » ; nombreuses corrections, notes et gloses marginales et interlinéaires jusqu'au f. 121, le reste n'a pas dû être transcrit ; cf. J.-F. Maurel, dans Pos. de thèses de l'École des Chartes, 1953, 77-80.
F. 141-148v Sermons et thèmes de sermons. « [C]onventione autem facta cum operariis... Euvangelium quod hodie legitur in missa narrat... » (141-141v) ; — « In Deo meo transgrediar murum. Tres cause sunt quare non exaudiamur a Deo... » (142) ; — « Spiritu ambulate et desideria carnis ne perficiatis... In hoc verbo notantur duo... » (142) ; — « O quam gloriosum est regnum in quo cum Christo gaudet s. Nicholaus. Belli Domini, tenete mihi pacem. Quen Dex vos benedicat... », sermon en latin mêlé de langue vulgaire (dialecte lorrain), (142v-143v) ; — « Christus passus est pro nobis... Nosse debet caritas vestra que res... » (144-144v) ; — « Cum appropinquasset Jhesus Jerusalem... Sanctissimum quadragesimale tempus... » (144v-146) ; — « Clama, inquit Spiritus sanctus per prophetam, ne cesses. Populus meus conversus est retrosum [sic]... » (146-146v) ; — « Oportet nos, fratres karissimi, ut tota mentis intentione... » (146v-147v) ; — « Homo quidam erat dives... Miseri estis, o divites... » (147v-148) ; — « Isti sunt dies quos observare debetis... Sancta, fratres karissimi, Scriptura campo ameno... » (148-148v) ; — « Quicumque voluerit placere Deo, prius querat quomodo possit eum diligere... » (148v).
F. 149 Généalogie des rois de France des deux premières races, suivie d'une prophétie. « Genealogia regum Francorum. Hildricus rex genuit Ludovicum, quem baptizavit s. Remigius... — ... Lotharius rex genuit Ludovicum regem ex Emma. Finita est Karoli magni generatio. Quidam vero doctores nostri dicunt quod unus ex regibus Francorum Romanum imperium ex integro tenebit... — ... Antichristum dicunt affuturum ».
F. 149v-150v [JORDANUS NEMORARIUS, Elementa super demonstrationem ponderum, propositiones 1-8] « Omnis ponderosi motum esse ad medium... — ... sit appensa » (E. A. Moody, The Medieval science of weights, Madison, 1952, 128-138, avec variantes importantes dans le ms.) ; cf. ibid., 126, liste des mss.
F. 151-156v Sermons : « Dilectus meus descendit in ortum suum... Verba que proponimus... » (151-151v) ; — « [L]ectulus noster floridus... Sponsa in Cantico amoris... » (152-152v) ; — « Ascendit Deus in jubilo... Mediator Dei et hominum ad nos erudiendos descendit... » (153-154) ; — « Dilectus meus descendit in ortum suum... », texte remanié du sermon des ff 151-151v (154v-155) ; — « Genealogia regum Francorum », copie du texte du f. 149 (155v) ; — « Qui descendit ipse est qui ascendit... Hodie elevatus est sol in ortu suo... », sermon attribué à ALANUS ANGLICUS dans le ms. Latin 18172, f. 23 (156-156v).
F. 157-159v CLAUDIUS CLAUDIANUS, [Carmina] « Claudianus de virtute. Virtute decet, non sanguine niti//... — ... Ut liceat reliquis secure degere menbris// » ; cf. le détail de ce ms. donné par Th. Birt, dans M. G.H., Auctores antiquissimi, X, CLXXVICLXXVII.
F. 160-165v Sermons. « Melior est puer pauper et sapiens... Sapientia in his verbis corda humilium instruit... » ; cf. ms. Latin 13576, f. 55-56, et Hauréau, Notices, II, 250 (160-161) ; — « [E]gredere de terra et de cognatione tua... Hec sunt verba Spiritus sancti ad patriarcham Abraam... » ; cf. ms. Latin 13577, f. 98, et Hauréau, ibid., 265 (161-163) ; — « [S]uper muros tuos, Jerusalem, constitui custodes... Hec sunt verba Ysaie... » (163-165) ; — « Induite vos armaturam Dei... Militia est, fratres, vita hominis... — ... quando nec appetimus prospera, nec timemus... », incomplet, par suite de lacune matérielle ; attribué à GAUFREDUS TRECENSIS dans le ms. Latin 13586, f. 3 et à ALANUS ANGLICUS dans le ms. Latin 18172, f. 2 ; cf. Hauréau, ibid., 300-301 (165-165v).
[...] Anno ab incarnatione ejus millesimo quinquagesimo nono...
f. 41v
Apostatare quippe ab uno Deo et ire...
f. 89
Ascendit Deus in jubilo ... (Ps. XLVI, 6).
Mediator Dei et hominum ad nos erudiendos descendit...
f. 153
Auctor universitatis rerum altissimus et creator...
f. 109
Christus passus est pro nobis ... (I Petr. II, 21).
Nosse debet caritas vestra quae res...
f. 144
Clama , inquit Spiritus sanctus per prophetam, ne cesses ... (Is. LVIII, 1) Populus meus conversus est retrorsum...
f. 146
Conventione autem facta cum operariis ... (Mt. XX, 2)
Evangelium quod hodie legitur in missa narrat...
f. 141
Cum appropinquasset Jesus Jerosolymis, et venisset Bethphage ... (Mt. XXI, 1).
Sanctissimum quadragesimale tempus jam fere peregimus...
f. 144v
Dilectus meus descendit in hortum suum ... (Cant. VI, 1).
Verba quae proponimus inania videntur...
f. 151 et 154v
Egredere de terra tua ... (Gen. XII, 1).
Haec sunt verba Spiritus sancti ad patriarcham Abraham...
f. 161
Hildricus rex genuit Ludovicum, quem baptizavit sanctus Remigius...
f. 149 et 155v
Homo quidam erat dives qui induebatur ... (Lc. XVI, 19).
Miseri estis, o divites, quibus adest copiae cumulus...
f. 147v
In Deo meo transgrediar murum ... (Ps. XVII, 30)
Tres causae sunt quare non exaudiamur a Deo...
f. 142
In nomine Domini Dei salvatoris nostri Jesu Christi. Anno ab incarnatione ejus millesimo quinquagesimo nono...
Induite vos armaturam Dei ... (Eph. VI, 11).
Militia est, fratres, vita hominis super terram ... (Job VII, 1). Quamdiu hic vivimus...
f. 165
Isti sunt dies quos observare debetis ... (cf. Lev. XXIII, 4).
Sancta, fratres carissimi, Scriptura campo amoeno...
f. 148
Lectulus noster floridus ... (Cant. I, 15).
Sponsa in Cantico amoris epithalamium canit...
f. 152
Melior est puer pauper et sapiens ... (Eccl. IV, 13)
Sapientia in his verbis corda humilium instruit...
f. 160
Novit beatitudo vestra dilectissimi fratres...
O quam gloriosum est regnum in quo cum Christo gaudet sanctus Nicolaus. Belli domini, tenete mihi pacem...
f. 142v
Omnes leges tam ecclesiasticae quam saeculares effusionem humani sanguinis...
f. 97
Omnis ponderosi motum esse ad medium...
f. 149v
Oportet nos, fratres carissimi, ut tota mentis intentione...
f. 146v
Qui descendit, ipse est et qui ascendit ... (Eph. IV, 10).
Hodie elevatus est sol in ortu suo...
f. 156
Quicumque voluerit placere Deo prius quaerat quomodo possit eum diligere...
f. 148v
Quidam vero doctores nostri dicunt quod unus ex regibus Francorum Romanum Imperium ex integro tenebit...
f. 149
Si contigerit episcopum migrare de saeculo certis exsistentibus rebus quae sunt ecclesiae...
f. 29v
Spiritu ambulate et desideria carnis ... (Gal. V, 16).
In hoc verbo notantur duo ex quibus constat homo...
Super muros tuos, Jerusalem ... (Is. LXII, 6).
Haec sunt verba Isaiae...
f. 163
Virtute decet, non sanguine niti//...
f. 157
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF