Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Chig.L.VII.248

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q281448

  • Autre forme de la cote :
    • Chigi L. VII. 248
    • Bibliothèque vaticane, Chigi L. VII. 248
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Chig.L.VII.248
  • Conservé à : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :

Aspects codicologiques

  • Papier (filigranes f. 2-31: Briquet 7514, Gênes, 1383; f. 32-193: Briquet 3174, Pise, 1400; var. Briquet 11674 ou 11678 ?; f. 194-197: var. Briquet 809 ?), XIVe s. (fin), sauf les additions des f. 1 v°, 31, 192 v°-196 et 198 v°: XVe s., 198 ff. (foliotation ancienne aux f. 1-23; foliotation de 1 à 170, puis de 23 à 182 aux f. 32-191; f. 24-30 v°, 31 v°, 197-198 v° blancs), 2 col. aux f. 32-192, 292 x 220 mm. Les f. 1 et 198 sont des feuillets de garde en parchemin.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1 v° (add.): Plinivs maior, Naturalis historia (extraits).

    titre: «Plinius lib. XIX».

    inc.: «Formice efficacissime heliotropio herba necantur. Culices galbano accenso necantur» (XIX, § 178, 180).

    «dicunt ferrarienses quidam fumo camini» (interpolation ?).

    suivi d’extraits des liv. XXIX, XX, § 155 et 158, XV, § 34..., XXIV, § 53, XIX, § 113, XXII, § 49, X, XXX, § 85.

    expl.: «... ubicumque spargatur» (XXX, § 85).

    ~ f. 2-23 v°: Franciscvs Petrarca, De sui ipsius et multorum ignorantia.

    ~ f. 31: Isidorvs Hispalensis, Etymologiae (extraits: I, 40).

    — Cicero, Oratio pro A. Licinio Archia poeta (extrait).

    titre: «Tullius in oratione pro Lucinio Archia».

    inc.: «Summis hominibus...».

    expl.: «... ac diuino quodam spiritu inflammari [sic]» (18).

    ~ -Lactantivs, Institutiones diuinae (extrait).

    ~ f. 32-192: Franciscvs Petrarca, De remediis utriusque fortunae.

    f. 192 v°-194: Plinivs maior, Naturalis historia (extraits).

    titre: «Plinius de naturali historia libro XIIII capitulo ultimo. Rubrica de euitanda ebrietate».

    inc.: «At si quis diligentius reputet...» (XIV, § 137 début).

    suivi des §§ 138-150 du liv. XIV, des §§ 41-42 du liv. XXXI et d’un extrait des §§ 17-18 et 19 du liv. XXIX.

    expl.: «... habemus quam delicias» (XXIX, § 19).

    f. 194-195: recueil d’extraits de divers auteurs, parmi lesquels:

    f. 194: Cicero, Brutus.

    titre: «Cicero de optimo genere dicendi».

    inc.: «Erant in M. L. Philippo ea quae qui sine illorum comparatione...».

    expl.: «... cum aliquo aculeo et maledicto facetus» (173).

    — Livivs, Ab Vrbe condita (Decas III).

    titre: «Initium orationis Minucii ad milites ex Liuio».

    inc.: «Saepe audiui milites eum primum...».

    expl.: «... parere prudenti in animo inducamus» (XXII, 29, 8-10).

    — Cicero, De fato.

    titre: «Tulius in principio sui libri de fato».

    inc.: «Stilphonem Megaricum philosophum...».

    expl.: «... libidinis uestigium uiderit» (10).

    — Evtropivs, Breuiarium ab Vrbe condita.

    titre: «Eutropius de Traiano».

    texte: «Traianus respondit talem se imperatorem esse priuatis quales esse sibi imperatores priuatus optassent» (VIII, 5, 1).

    — Panegyrici latini (I = Plinivs minor, Panegyricus Traiano imperatori dictus) (extrait).

    titre: «Plinius in Panegirico Traiani».

    texte: «O praua et inscia uere maiestatis ambicio concupiscere honorem quem dedigneris dedignari quem concupieris» (63, 4).

    f. 194 v°: Cicero, De natura deorum.

    titre: «Cicero 3° de natura deorum».

    inc.: «Vtinam igitur ut illa anus optat ne...».

    expl.: «... ad bonitatem impertitum esse uideatur» (III, 30, 75).

    — Cicero, De oratore.

    1) titre: «Cicero de oratore 3° inde facetiis».

    inc.: «Est enim hominibus facetis difficillimum... bona dicta teneat» (II, 54, 221-222).

    2) «Cicero de oratore 2° loquente Antonio de illis qui neque tenent quibus rebus ornetur...»

    expl.: «... esse breuitatem» (II, 12, 53).

    — Gellivs, Noctes Atticae.

    1) titre: «Aulus Gellius in IIII [sic] libro Noctium Athicarum».

    inc.: «Propterea inquit Plutarchus in certaminibus... opprimentibusque non cedat» (III, 6, 3).

    2) «Idem in eadem. Cato in libris originum de Q. Cecidio [sic] tribuno militum scriptum reliquit» (III, 7, 1) «hec uerba consuli dicente alium inquit tribunus neminem...».

    expl.: «... animam do» (III, 7, 9 avec add. au début).

    — De uiris illustribus Vrbis Romae.

    titre: «Plinius de uiris illustribus de Marco Schauro».

    texte: «Censor pontem Miluium [sic] fecit» (72, 8).

    — Terentivs, Adelphoe.

    titre: «Terentius in Adelfos».

    inc.: «Ita uita est hominum...».

    expl.: «... id arte ut corrigas» (v. 739-741).

    f. 195: Svetonivs, Vitae Caesarum.

    1) titre: «Suetonius in Cesaria Tyberii».

    inc.: «Tiberius in oratione latina secutus est Coruinum... prestantior haberetur» (III, Tiberius, 70, 1). «Maxime tamen... ad ineptias atque derisum» (ibid., 70, 3).

    2) titre: «Suethonici in Cesarea Claudii.»

    inc.: «Dixit nichil eque facere ad uipere... arboris succum» (V, Diuus Claudius, 16, 4). «Idem. Omnia impudica sed non impunita matrimonia» (ibid., 43). «Idem. Nero quotiens ad consultandum... pronuntiabat» (Nero, 15).

    ~ f. 195-195 v°: Ps. Hegesippvs, Historiae (extraits).

    ~ f. 195 v°-196: Leonardvs Brvnvs Aretinvs, De bello italico aduersus Gothos (extraits).

    ~ f. 196 v°: ‹Medicamenta›.

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: italienne, écritures cursives ou semi-cursives, les additions sont de plusieurs mains du XVe s.: préhumanistique au f. 1 v°, cursives aux f. 31 et 194-196, humanistique ronde aux f. 192 v°-194.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Antonio Sbedardo (?), d’après le nom inscrit en haut du f. 1: «Anthonius Sbedardus» (XVe s.); le cardinal Fabio Chigi (cotes ancienne 370, moyenne 2064).

Notes

Source des données : Biblissima

Bibliographie

    • E. Narducci, Catalogo dei Codici petrarcheschi delle biblioteche Barberina, Chigiana... e Vaticana..., Rome, 1874, p. 23, n° 48 (brève description)
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 477 (brève mention).
    • N. Mann, The manuscript tradition of Petrarch’s « De remediis fortuitorum » : a check-list (Ital. med. e uman., 14, 1971, p. 75).

Vie du livre

Source des données