Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal.lat.1698

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q280442

Aspects codicologiques

  • Papier (filigranes mêlés dont var. Briquet 15369 ou 15370: Landsberg et Eichstätt, 1482-1484), XVe s. (fin), I + 308 ff. (f. I v°, 142-143, 144 v°, 304-306 v° et 308-308 v° blancs), 155 x 100 mm. Quelques gloses marginales et interlinéaires contemporaines en humanistique cursive italienne.

    ~ f. 1: ‹Notae diuersae›.

    marge de gauche, énumération des neuf Muses: «Talia... Eratho ».

    (gloses) inc. f. 1, col. 1: «Nayades nimphe aquarum dicuntur...».

    (gloses) inc. f. 1, col. 2: «Vindemia dicitur tempus colligendi uinum... ».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    1r - Notae diversae
    1v-2r - Plinius minor: Epistulae (Auszug: de morte Martialis)
    2r-141v - Martialis: Epigrammata
    2r-5v - Epigrammaton liber
    5v-141v - Epigrammata (I-XIV)
    143v - Notae diversae
    145r-303r - Domitius Calderinus: Commentarius in martialis Epigrammata
    145r-145v - Vita Martialis
    145v-302r - Commentarius in Martialis Epigrammata
    302v-303r - Vita Martialis (zeitgen. Ergänzung)
    303v - Glossarium latinum (zeitgen. Ergänzung)

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1 v°-2: Plinivs minor, Epistulae (extrait: de morte Martialis).

    titre: «Plinii secundi episula ad Cornelium Priscum ».

    inc.: «Audio Valerium Marcialem decessisse...» (III, 21).

    f. 2-141 v°: Martialis, Epigrammata.

    titre: «M. Valerii Marcialis epigramaton opus in amphiteatrum Cesaris ».

    f. 2-5 v°: Epigrammaton liber (1-26, 28, v. 1-12, 30, 28, v. 13-14).

    f. 5 v°-141 v°: Epigrammata (I-XIV).

    transpositions dans le texte des livres I et IV; l’ordre des épigrammes est le suivant:

    f. 5 v°-23: I, 1; 3; 2; 4-14; 48-84; 93-103; 15-47; IV, 25-68; I, 104-118.

    f. 23-31: II, 1-93.

    f. 31-37: III, 1-21; 64-100.

    f. 37-41: IV, 1-24; 69-89.

    f. 41 v°-55: V, 1-67; III, 22-63; V, 68-84.

    f. 55-64 v°: VI, 1-60; 62-94.

    f. 64 v°-75: VII, 1-99.

    f. 75-84 v°: VIII, 1-48; 51; 49-50; 52; 54; 56; 53; 55; 57-82.

    f. 84 v°-96 v°: IX, 1-4; 10; 5; 6; 7; 8; 9; 11; 13; 12; 14-103.

    f. 96 v°-108 v°: X, 1-104.

    f. 108 v°-118 v°: XI, 1-108.

    f. 118 v°-129: XII 1; 5 v. 1-2; 2; 3 v. 1-6; 4; 5 v. 3-8; 3, v. 7-12; 7-25; 29; 26; 27; 28; 30-98.

    f. 129-133: XIII, 1-127.

    f. 133-141 v°: XIV, 1-7; 11-13; 9; 10; 14-17; 19; 20; 18; 21-25; 27-62; 64; 63-67; 69-71; 68; 72-134; 136; 138; 135; 139-142; 137; 144-215; 217; 218; 216; 219-223.

    ~ f. 143 v°: ‹Notae diuersae›.

    inc.: «Quinque exercitationes erant: harpastum, discus, follis, pila trigonalis, halteres. Tres sunt furie... ».

    f. 145-303: Domitivs Calderinvs, Commentarius in Martialis Epigrammata.

    1) f. 145-145 v°: Vita Martialis.

    inc.: «Marcus Vallerius Marcialis in Hispania Bilbilim ciuitatem habet opidum non ignobile... ».

    expl.: «...epigrammata in unum tandem librum redacta fuisse» (éd. Rome, 1474, avec le commentaire du même auteur).

    2) f. 145 v°-302: Commentarius in Martialis Epigrammata.

    suit sans transition le texte précédent.

    inc.: «Barbara. Hoc primo epigramate assentatur Domiciano cuius amphiteatrum operis magnificentia... ».

    expl.: «... qui auctore Plinio geniti a natura sunt ad excitandos mortales in opera et somnum rumpendum» (éd. Rome, 1474).

    3) f. 302 v°-303 (add. contemporaine): Vita Martialis.

    pas de titre.

    cf. supra, f. 145-145 v°.

    ~ f. 303 v° (add. contemporaine): ‹Glossarium latinum›.

    inc.: «Colossus dicitur ingens statua. Lucina dea que preest parturientibus... ».

    expl.: «... Mimmi ex quibus solus uisus queritur ».

Intervenant

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: allemande, écritures cursives, celle des f. 1-302 assez menue et un peu penchée, celle des f. 302 v°-303 plus droite et régulière.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: au f. 307 v°, seing manuel entouré des initiales «D.M. »; bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. 1 cote du transfert: C. 51/1357).

Notes

Source des données : Biblissima

  • J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate, Paris, 1982 (https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/fohlen1982/0388)
  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 360 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)

Bibliographie

  • Th. Simar, Les manuscrits de Martial du Vatican (Le Musée belge, 14, 1910, p. 198).

Vie du livre

Sources des données