Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal.lat.327

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q280991

Aspects codicologiques

  • Papier (filigranes var. Briquet 11654: Vicence, 1449; var. Briquet 14547: Innsbruck, 1454; var. Briquet 14479: Zurich, 1430), XVe s. (a. 1447-1448), 368 ff. (+f. 221bis et 362bis; f. 134 v°, 221 v°, 221bis-221bis v°, 362 v°, 362bis-362bis v° et 368 v° blancs), 2 col., 350 x 230 m.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    1r-134v - Petrus Lombardus: Sententiae (III-IV)
    135r-136v - Ps. Bernardus Claraevallensis: Formula honestae uitae
    136v-140v - Formual honestae ac spiritualis uite
    140v-142v - Petrus Venerablis: Epistula 20
    142v-148r - David ab Augusta: De institutione nouitiorum
    148r-149v - Valerius Bergidensis: De nouae institutione
    149v-174v - Ps. Bonaventura: Meditationes uitae Christi
    175r-186v - Ps. Bernardus Claraevallensis: Meditatio de humana conditione
    187r-220v - Quilchinus de Spoleto: Historia de proeliis Alexandri Magni
    222r-243r - Ps. Eusebius Cremonensis: De morte Hieronymo ad Damasum
    243r-247r - Ps. Augustinus Hipponensis: De magnificentiis beati Hieronymi
    247r-267v - Ps. Cyrillus Hierosolymitanus: De miraculis Hiernoymi ad Augustinum
    267v - Iohannes Andreas: Hieronymus
    267v-281r - Petrus Paulus Vergerius: De ingenius moribus
    281r-282v - Laudatio praesulis cuiusdam
    282v-284r - Antonius Luschus: Laudatio Pasquini de Capellis
    284r-289v - Epistulae uariae
    289v - 291v Laudatio funebris Bartholomaei de Poce Patauini
    291v-293v - Lombardus a Serico: Epistula ad Franciscum Petrarcam de bono solitudinis
    293v-294v - Ps. Seneca: Liber de moribus
    294v-296v - Seneca: De remediis fortuitorum
    296v-299v - Seneca: De clementia
    299v - Ps. Lentulus: Epistula ad Senatum Romanum de Iesu Christo
    300r-322r - Galterius Burlaeus: De uita et moribus philosophorum
    322v-324r - Franciscus Petrarca: Epistula ad Lombardum a Serico
    324r-324v - Cicero: Epistulae ad familiares
    324v-330v - Vita sancti Macarii
    330v-334r - Beda Venerabilis: Historia ecclesiastica
    334r-336v - Miracula sanctorum
    336v-343r - Ps. Basilius Magnus: Admonitio ad filium spiritualem
    343r-344v - Raymundus Lullus: Rhetorica noua
    344v-362r - Gaufridus de Trani: Summa super rubricus decretalium
    363r-368r - Iohannes Chrysostomus: Homilia de patentia

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • ~ f. 1-134: ‹Petrvs Lombardvs›, Sententiae (III-IV).

    ~ f. 135-136 v°: Ps. Bernardvs Claraevallensis, Formula honestae uitae.

    ~ f. 136 v°-140 v°: «Formula honestae ac spiritualis uite ».

    inc.: «Dilectionem tuam attentium deprecor quatinus inter infinita...» (même texte dans le ms. Budapest, Országos Széchenyi Könyvtár 242 (XVe s.), f. 189-190).

    ~ f. 140 v°-142 v°: Petrvs Venerabilis, Epistula 20.

    ~ f. 142 v°-148: ‹David ab Avgvsta, De institutione nouitiorum (liv. I, 2e partie)›.

    ~ f. 148-149 v°: ‹Valerivs Bergidensis, De nouae uitae institutione).

    ~ f. 149 v°-174: Ps. Bonaventvra, Meditationes uitae Christi (extraits: 14-40).

    ~ f. 175-186 v°: Ps. Bernardvs Claraevallensis, ‹Meditatio de humana conditione›.

    ~ f. 187-220 v°: Qvilichinvs de Spoleto, Historia de proeliis Alexandri Magni.

    ~ f. 221: Epitaphium Alexandri.

    inc.: «En ego qui... » (30 v. - cf. H. Walther, Initia carminum, n° 17866).

    ~ f. 222-243: Ps. Evsebivs Cremonensis, De morte Hieronymi ad Damasum.

    ~ f. 243-247: Ps. Avgvstinvs Hipponensis, De magnificentiis beati Hieronymi (Epistula 18 ad Cyrillum).

    ~ f. 247-267 v°: Ps. Cyrillvs Hierosolymitanvs, De miraculis Hieronymi ad Augustinum.

    ~ f. 267 v°: Iohannes Andreas, Hieronymus (extrait).

    ~ f. 267 v°-281: ‹Petrvs Pavlvs Vergerivs, De ingenuis moribus›.

    ~ f. 281-282 v°: ‹Laudatio praesulis cuiusdam›.

    inc.: «Inter eos qui se aut nunquam uiderunt aspectu...».

    ~ f. 282 v°-284: ‹Antonivs Lvschvs›, Laudatio Pasquini de Capellis.

    ~ f. 284-289 v°: ‹Epistulae uariae›.

    1) inc.: «Hec mihi scribis nec loqueris esse alius... ».

    10) expl. : «... ac papa mea tranquillitate quicior » (non identifiées) .

    ~ f. 289 v°-291 v°: ‹Laudatio funebris Bartholomaei de Poce Patauini›

    inc.: «Sepenumero patres amplissimi cogitaui mecum... ».

    ~ f. 291 v°-293 v°: ‹Lombardvs a Serico, Epistula ad Franciscum Petrarcam de bono solitudinis›.

    f. 293 v°-294 v°: Ps. Seneca, Liber de moribus.

    titre: «Sequitur Seneca de moribus ».

    f. 294 v°-296 v°: Seneca, De remediis fortuitorum.

    titre: «Incipit Seneca de remediis ».

    f. 296 v°-299 v°: Seneca, De clementia (extraits).

    titre: «Incipit de clementia ».

    inc.: «In hac tanta rerum facultate non ira me ad iniqua... » (I, 1, 3).

    expl.: «... quomodo in rectum praua flectuntur. AMEN » (fin du traité).

    ~ f. 299 v°: ‹Ps. Lentvlvs, Epistula ad Senatum Romanum de Iesu Christo›.

    ~ f. 300-322: ‹Galterivs Bvrlaevs›, De uita et moribus philosophorum.

    ~ f. 322 v°-324: ‹Franciscvs Petrarca, Epistula ad Lombardum a Serico (Rer. senil., XV, 3)›.

    f. 324-324 v°: Cicero, Epistulae ad familiares (extrait).

    pas de titre.

    inc.: «Postea quam michi renunciatum est de obitu Tullie... ».

    expl. f. 324 v° col. 1, 5e ligne avant la fin: «... ut ea liberos ex sese pareret quos cum florentis » (IV, 5, 1-3).

    ~ f. 324 v°: ‹Epistula quaedam›.

    suit sans interruption le texte précédent.

    inc.: «Frater mihi karissime ut frequenter propono animo in meo...».

    ~ f. 324 v°-330 v°: Vita sancti Macarii (B.H.L. 5104).

    ~ f. 330 v°-334: ‹Beda Venerabilis, Historia ecclesiastica (extraits; V, 12-13 début)›.

    f. 334-336 v°: (Miracula sanctorum).

    1) f. 334-335 v° inc.: «Narrauit quidam senex dicens quod erat quedam uirgo... » (même incipit dans le ms. Châlons-sur-Marne, Bibl. mun. 53 (XIIe s.), f. 81 v°).

    2) f. 335 v°-336: ‹Paschasivs Radbertvs, De corpore et sanguine domini (extr. remanié: 14, 4)›.

    3) f. 336-336 v° inc.: «Abbas Macharius habitabat loco nimis deserto, erat autem solus... » (non identifié).

    ~ f. 336 v°-343: ‹Ps. Basilivs Magnvs, Admonitio ad filium spiritualem›.

    ~ f. 343-344 v°: ‹Raymvndvs Lullvs, Rhetorica noua›.

    ~ f. 344 v°-362: Gavfridvs de Trani, ‹Summa super rubricis decretalium›.

    ~ f. 363-368: Iohannes Chrysostomvs, Homilia de patientia (transl. lat.).

Intervenant

Ancien possesseur

Anciennement dans

Origine

  • Origine: allemande, écriture cursive. Le manuscrit a été copié, en partie à Innsbruck, par Léonard Zehentnex, de Munich, qui signe et date à plusieurs reprises aux f. 132: «Finitus est liber quartus sententiarum par manus Leonardi Zehentnex de Monaco tunc temporis scriptor in Innsbruck sub anno incarnationis domini Ihesu 47 in uigilia sancti Iacobi etc. », 281: «Finitus anno domini 1447 in uigilia sancti Andree per me Lienhardum [sic] Zehentnex », 289 v°: ‹Finitus in die Lucie uirginis anno 1447 hora 3e » et 322: «Finitus hoc opus per Leonardum Zehentnex de Monaco feria quinta post festum sancte Dorothea anno domini millesimo CCCC° XLVIII. Et sic est finis ».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseur: bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. 1 cote du transfert: C. 46/562).

Notes

Source des données : Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 34 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)
  • J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate, Paris, 1982 (https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/fohlen1982/0062)

Bibliographie

    • S. H. Thomson, The Preconia Frederici II of Quilichinus of Spoleto (Speculum, 10, 1935, p. 387), simple mention
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 390
    • M. Oberleitner, Die handschriftliche Ueberlieferung der Werke des heiligen Augustinus, 1, 2, Vienne, 1970, p. 331
    • W. Kirsch, Quilichinus de Spoleto, Historia Alexandri Magni, Skopje, 1971, p. xxii-xxiii
    • E. Pellegrin, Manuscrits de Pétrarque à la Bibliothèque Vaticane. Supplément au catalogue de Vattasso (Ital. med. e uman., 18, 1975, p. 102-103).

Vie du livre

Sources des données