Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 790

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q66277

  • Titre attesté :
    • Homiliarium
  • Autre forme de la cote :
    • Département des manuscrits, Latin, 790
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 790
    • Paris. BnF, Latin 790
  • Conservé à : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :
  • Écriture :
    • Écriture de l'Italie méridionale
  • Décoration :
    • F. 1, une grande initiale historiée représentant un évêque en buste (saint Augustin, auteur du sermon), cadre charpenté. F. 269v, une plus petite initiale historiée représentant un aveugle à mi-corps, cadre plein.
      135 initiales ornées placées en tête des autres homélies : 15 à cadre charpenté d'exécution sommaire et de taille variée avec remplissage ajouré, et rinceaux rehaussés de couleurs dans le champ (f. 10v, 19v, 80v, 100, 132v, 159, 166, 195, 212v, 238v, 257, 260v, 288, 294v, 320) ; 110 à cadre plein, souvent d'assez grande taille, formé d'un large ruban jaune avec rinceaux rehaussés de couleurs dans le champ (f. 3, 15v, 18, 38, 49v, 60, 69v, 89v, 135, 138v, 151, 154, 171v, 173v, 201v, 215v, 301, 317, 329v) ; 7 à cadre zoomorphe (f. 43v, 79, 107v, 152v, 247, 278, 310v) ; 3 à cadre mixte (f. 162v, 219, 259). L'artiste principal peut être rapproché de celui qui a décoré le manuscrit Latin 588 (f. 87-134). Le style géométrique des initiales se rapproche du style pistoien (cf. E. Garrison, Studies in the History of Medieval Italian Painting , vol. 4, p. 331). Initiales et rubriques à l'encre rouge (rubrique effacée au f. 2) ; lettres d'attente en marge. F. 268v, deux essais d'initiales en marge à la mine de plomb. F. 330v-335, initiales à l'encre rouge.
  • Support : parchemin / Parchemin
  • Aspects codicologiques :
    • 42 cahiers : 1-42 8 (1-335). un feuillet 160bis. Réclames à l'encre brune par le copiste, à l'exception des f. 136v et 191v. (au f. 183v réclame à l'encre brune et plus partiellement à l'encre claire) ; cahiers numérotés à l'encre claire en chiffres arabes jusqu'à 21 (f. 1-167). Feuillets restaurés par ajout de parchemin. F. 72, 104, texte effacé (trace d'eau) ; f. 167v, taches brunes.
  • Réglure :
    • Réglure à la pointe sèche
  • Reliure :
    • Reliure XVIII e s. maroquin rouge aux armes royales, titre au dos "HOMILIAE/ SS. AUGUSTINI/ LEONIS"

Manifeste IIIF

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 1-319v Du 1 er dim. de l'Avent au mercredi saint (incompl. de la fin)

    F. 1-10v . [ CAESARIUS ARELATENSIS , Sermones Caesarii, sermo 187-188]. "Dominica prima de adventu. Sermo sancti Augustini episcopi. Fratres dilectissimi, jam adveniunt dies in quibus natale domini Salvatoris...-... et in futuro ad aeternam beatitudinem feliciter pervenire. Praestante domino nostro Jesu Christo, qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( CCSL 104, p. 763-766)
    F. 3-6 . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 37]. "Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore cum appropinquasset Jesus Ierosolimis et uenisset Bethfage [...] Homelia Johannis Os aurei. Frequenter quidem Jhesus venit in Ierosolimam sicut Johannes testatur...-... et preciosi sui sanguinis effusione salvavit. Qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PG 56, col. 834-838)
    F. 6-6v . [ MAXIMUS TAURINENSIS , Sermones de tempore, sermo primus ante natale Domini]. "Satis habundeque dixisse me credo...-... Bonum elemosinae mandatum per quod manibus operamus, corde mundamur. Praestante domino nostro Jesu Christo, qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 57, col. 531A-534C))
    F. 6v-10v . [ REMIGIUS AUTISSIODORENSIS , Homiliae duodecim, homilia I in illud Matthaei]. " Sicut fulgur exiit aboriente et paret in occidente etc . Nomine quoque orientis et occidentis totum orbem terrarum...-... Hoc est quod ait, unus relinquetur." ( PL 131, col. 865B-872B)
    F. 10v-11v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , Sermones diversis, sermo CCXLV, De mysterio Trinitatis et Incarnationis]. "Legimus sanctum Moysen populo Deo percepta dantem ...-... pacificavit omnia que in celis sunt et que in terris. Jhesus Christus dominus noster qui vivit et regnat cum Pater et Spiritu sancto per omnia secula secularum. Amen." ( PL 39, col. 2196-2198)
    F. 11v-13 . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 1]. "Secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis [...] Omelia beati Gregorii pape. Dominus ac redemptor noster, fratres karissimi, paratos nos invenire desiderans...-... quanto nunc districtionem illius timendo prevenitis" ( PL 76, col. 1077C-1081C ; CCSL 141, p. 5-11)
    F. 13-15v . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 49]. "Item Sermo ex tractatu sancti Johannis Os aurei. Statim autem post tribulationem dierum illorum sol obscurabitur [...] Patre familias moriente tota domus turbatur...-... naturaliter autem veritas nescit mentiri nec potest aliquo modo perire." ( PG 56, col. 918-921)
    F. 15v-17v . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , In Psalmum XXV, de turture]. "Dominica III de adventu. Sermo sancti Johannis Constantinopolitani. Turtur amatrix heremi quando in desertis degit locis ...-... ut et nos gloriam ipsius videre mereamur. In Christo Jhesu domino nostro qui vivit et regnat in unitate Spiritus sancti, Deus per omnia secula secularum. Amen." ( PG 55, col. 599-602)
    F. 17v-19v . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 6]. "Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore audisset Johannes in vinculis opera Christi mittens duos ex discipulis suis [...] Homeliae Gregorii Papae. Querendum nobis est, fratres karissimi, Johannis propheta et plus quam propheta...-... si annuntiare eum non negligitis, vocari ab eo angeli cum Johanne valeatis" ( PL 76, col. 1095C-1099A ; CCSL 141, p. 38-44 )
    F. 19v-22v . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 27]. "Item Sermo ex tractatu sancti Johannis Os aurei. Johannis autem cum audisset in vinculis opera Christi ...-... Vide ergo quia omnibus sanctis est major cui solus Christus est prior." (ed. PG 56, col. 771-775)
    F. 22v-25v . [ AMBROSIUS MEDIOLANENSIS , Expositio evangelii secundum Lucam , lib. 2]. "Feria IIII In ie[u]mii mensis decimi. Lectio sancti Evangelii secundum Lucam. In illo tempore missus est angelus Gabriel a Deo [...] Sermo ex tractatu sancti Ambrosii episcopi. Latent quidem divina mysteria nec facile juxta propheticum dictum...-... quomodo autem acciperet in Evangelio primum angelus est locutus." ( PL 15, col. 1551D-1559C)
    F. 25v-27v . [ ORIGENES Eusebii Hieronymi Stridonensis translatio homiliarum XXXIX Origenis in Evangelium Lucae, Homilia VII-VIII]. "Feria VI. secundum Lucam. In illo tempore exurgens Maria abiit in montana cum festinatione [...] Homilia Origenis presbiteri de eadem lectione. Majores ad deteriores veniunt...-... Dat regnum ut factus sub rege rex. Possideas regnum caelorum in Christo Jhesu cui est gloria et imperium in secula seculorum. Amen." ( PL 26, col. 232D-237A)
    F. 27v-32v . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 20]. "Sabbato. L. secundum Lucam. Anno quintodecimo imperii Tyberii Cesaris procurante Pontio Pylatio [...] Homilia secundum Gregorium papam. Redemptoris praecursor quo tempore verbum praedicationis acceperit...-... quid aliud quam supernae misericordiae pingnus tenemus?" ( PL 76, col. 1160B-1170B) CCSL 141, p. 154- 169)
    F. 32v-35 . [ Pseudo-Augustin ( auctores varii), Homiliae de Sanctis, Homilia XII in annuntiatione beatae Mariae]. "Dominica IIII de adventu. Sermo sancti Augustini episcopi. Vos, inquam convenio, o Judei, qui usque in hodiernum diem negastis Filium Dei...-... ut nichil ultra repugnare, nichil quaerere debeatis." ( PL 95, col. 1470C-1475A)
    F. 35-36 . [ QUODVULTDEUS , Sermo 7, De cataclysmo, cap. 5-6]. "Sermo sancti Augustini episcopi. Veni domine Jhesu Christe Salvator noster qui qualem potestatem cum Patre habens...-... ut si non verbo, saltem vestris orationibus pascar." ( CCSL 60, p. x)
    F. 36-38 . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 7]. "Secundum Johannem. In illo tempore miserunt Judei ab Hierosolimis sacerdotes [...] Homelia Gregorii papae. Ex hujus nobis serie, fratres karissimi, Johannis humilitas commendatur...-... ad majora ascendere semper ex humilitate valeatis." ( PL 76, col. 1099B-1103B ; CCSL 141, p. 46-52)
    F. 38-40 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis evangelium tractatus, tract. 4]. "Item homilia beati Augustini episcopi. Saepissime audivit sanctitas vestra, et optime nostis...-... Haec in Bethania facta sunt trans Jordanem, ubi erat Johannes Baptizans." ( PL 35, col. 1406-1410)
    F. 40-43v . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 51]. "Lectio secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis 'Vigilate ergo [...] Homilia ex tractatu beati [ gratté, correction en marge ] Johannis Os aurei. Qua enim ratione quisque ab homine absconditur...-... quam proprio sanguine adquisivit." ( PG 56, col. 924-928)
    F. 43v-47 . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 2, homilia 37]. "Lectio secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus turbis si quis venit ad me [...] Homilia ex tractatu Augustini episcopi. Si consideremus, fratres karissimi, quae et quanta sunt quae nobis promittuntur in caelis...-...qui nobis aeternae pacis remedia contulit, Jhesus Christus dominus noster qui vivit et regnat cum Patre in unitate Spiritus sancti, Deus per omnia saecula saeculorum. Amen. " ( PL 76, col. 1275A-1281A ; CCSL 141, p. 348-358)
    F. 47-48v . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 11]. "Iduum decembris natum s. Lucie secundum [ omission du copiste? ]. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis 'Simile est regnum caelorum [...] Homilia Gregorii pape in Basilica Sancte Agnetis, die natalis ejusdem. Caelorum regnum, fratres karissimi, idcirco terrenis rebus simile dicitur...-... ut dum sponte temporalia fugitis, aeterna gaudia sine labore capiatis. " ( PL 76, col. 1114D-1118A ; CCSL 141, p. 74-79)
    F. 48v-49v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis evangelium tractatus , tract. 121-122]. "XII kalendae januarii s. Thomae apostoli. Secundum Johannem. In illo tempore Thomas autem ex duodecim [...] Homilia Augustini episcopi eadem lectio. Clavi enim manus fixerant, lancea latus ejus aperuerat...-... quod ei quodam modo faceret eminentiorem locum." ( PL 35, col. 1958-1959)
    F. 49v-50v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis evangelium tractatus , tract. 69]. "Item ex tractatu sancti Augustini episcopi. Nunc est dilectissimi, ut quantum valemus, intellegamus de verbis Domini posterioribus priora...-... maxime quia spiritus promptus est, caro autem infirma." ( PL 35, col. 1815-1818)
    F. 50v-53 . [ ORIGENES , Homiliae de tempore XVII, in vigilia nativitatis Domini]. "VIII. kalendae januarii vigesimo, natale Domini. Lectio secundum Matthaeum. In illo tempore cum esset desponsata mater Jhesu [...] Omilia beati Origenis presbiteri . Quae fuit necessitas ut desponsata esset Maria...-... ad consumationem saeculi memorantes atque laudantes." ( PL 95, col. 1163D-1166D)
    F. 53-54v . Veterum Testamentum . Liber Isaie (9 ; 40, 1-17 ; 51, 9-22). " Primo tempore alleviata est terra Zabulon et terra Neptali ...-... Haec dicit Dominus Dominator tuus et Deus tuus qui pugnavit pro populo suo . Haec dicit Dominus."
    F. 54v-56 . [ Pseudo-Augustin, Sermones de tempore, in natali Domini , sermo 128]. "In natale Domini nostri Jhesu Christi. Sermo Augustini episcopi. Audistis, fratres, quem ad modum nobis beatus Evangelista...-... non formationis sed reformationis domini nostri Jhesu Christi qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 39, col. 1997-2001)
    F. 56-58v . [ LEO MAGNUS , Tractatus septem et nonaginta, tract. 22]. "Sermo sancti Leonis papae. Exultemus in Domino, dilectissimi, et spirituali jocunditate laetemur...-... ut eumdem Deum gloriae videre mereamini in sua majestate regnantem, qui cum Patre et cum Spiritu sancto manet in unitate Deitatis in saecula saeculorum. Amen." ( PL 54, col. 193B-199A)
    F. 58v-60 . [ FULGENTIUS RUSPENSIS , In natale Domini de duplici nativitate Christi, Sermo II, cap. 1-8]. "Item sermo sancti Fulgentii episcopi. Cupientes aliquid de hujus diei sollepmnitate narrare...-... populum que suum in fide et caritate custodiat. Jhesus Christus Deus et Dominus noster qui vivit et regnat cum Patre in unitate Spiritus sancti, Deus per omnia saecula saeculorum. Amen." ( PL 65, col. 726A-729C ; CCSL 91A, p. 889-903)
    F. 60-61 . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 8]. "Secundum Lucam. In illo tempore exiit edictum a Caesare Augusto [...] Homilia beati Gregorii papae. Quia, largiente Domino, missarum sollempnia ter hodie celebraturi sumus...-... contra vitia honorem Dei, quia propter te factus est Deus homo." ( PL 76, col. 1103D-1105A ; CCSL 141, p. 54-56)
    F. 61-61v . [ AMBROSIUS MEDIOLANENSIS , Expositio Evangelii secundum Lucam, lib. 2]. "Lectio sancti Evangelii secundum Lucam. In illo tempore pastores loquebantur ad invicem [...] Sermo sancti Ambrosi episcopi. Qui etiam pastores in illa faciebat regione vigilare...-... Maria praeceptum non accepit, exemplum dedit." ( PL 15, col. 1570C-1572B)
    F. 61v-69v . [ JOHANNES SCOTUS ERIUGENA , Homiliae in prologum sancti Evangelii secundum Johannem, homilia Johannis Scoti translatoris Ierarchiae Dionysii], "Initium sancti Evangelii secundum Johannem. In principio erat verbum et verbum erat apud Deum [...] Homilia Origenis presbiteri de eadem lectione. Vox spiritualis Aquile auditum pulsat Ecclesie...-... veritas simbolorum, legalium finis et propheticarum visionum. Cui gloria cum Patre et Spiritus santi per omnia saecula saeculorum. Amen". ( PL 122, col. 283B-296D)
    F. 69v-71 . Augustinus Hipponensis , sermo dub. 382, de sancto Stephano]. "VII Kalendae januarii sancti Stephani protomartyri. Sermo sancti Augustini episcopi. Jhesus Filius nave in Heremo pugnabat et Moyses orabat...-... nisi pro tuis inimicis oraveris. Conversus ad Dominum Jhesum Christum qui vivit et regnat in saecula saecularum. Amen." ( PL 39, col. 1684-1686)
    F. 71-73 . [ FULGENTIUS RUSPENSIS , De sancto Stephano protomartyre et de conversione sancti Paul, Sermo III, cap. 1]. "Item sermo sancti Fulgentii episcopi. Fratres Karissimi hesterna die caelebravimus temporalem regis nostri natalem...-... caritas in utroque pariter regnum meruit possidere caelorum, cooperante Domino qui vivit et regnat in saecula saecularum. Amen." ( PL 65, col. 729C-732B ; CCSL 91A, p.905-909)
    F. 73-79v . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 46]. "Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dixit Jhesus turpis Phariseorum 'Ecce mitto ad vos [...] Homilia Johannis Os aurei, super eadem lectione. Prophetas et Sapientes et scribas Apostolos dicit...-... non propter extraneas personas vestras sed propter odibiles malitias vestras." ( PG 56, col. 890-898)
    F. 79v-80v . "In natale sancti Johannis evangelistae. Sermo Ysidori episcopi . Johannes apostolus et evangelista, filius Zebedie, frater Jacobi...-... et precum suarum consecuntur effectum. Per Dominum nostrum Jhesum Christum filium tuum qui vivit ety regnat in saecula saeculorum." (ed. E. Junod, Acta Johannis , II, Turnhout, 1983, p. x-832)
    F. 80v-82 . [ HIERONYMUS , Commentarii in evangelium Matthaei, lib. 3]. "Item sermo sancti Ambrosii episcopi. In illo tempore accessit ad Jhesum mater filiorum Zebedie cum filiis suis [...] Igitur unde opinionem regni habet mater filiorum Zebedei... -...humiliando, praedicando atque ministrando omnium vestrum erit." ( PL 26, 142C-144C)
    F. 82-86v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis evangelium tractatus , tract. 124]. "Lectio sancti Evangelii super Johannem. In illo tempore dixit Jhesus Petro 'Sequere me' [...] Homilia sancti Augustini episcopi. Non parva quaestio est, cur Petro apostolo quando se tercio manifestavit...-... per eum significata est, ubi non erunt nuptiae." ( PL 35, col. 1969-1976)
    F. 86v-88v . [ CAESARIUS ARELATENSIS , Sermones Caesarii, sermo 222, cap. 1-6]. "In natalis innocentium. Sermo sancti Augustini episcopi. Hodie, fratres karissimi, natalem illorum infantum...-... sub sua protectione perducat: cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen." ( CCSL 104, p. 877-881)
    F. 88v-89v .[ PETRUS CHRYSOLOGUS , sermones, sermo 152]. "Sermo sancti Severini episcopi . Zelus quo tendat, quo prosiliat livor...-... non est virtutis humanae, muneris est divini." ( PL 52, col. 604C-607A)
    F. 89v-93v . [ Pseudo-Origenes , Homiliae ina Matthaei, hom. 2]. "Lectio sancti Evangelii super Matthaeum. In illo tempore, angelus Domini apparuit Joseph [...] Homilia Origenis presbiteri. Angelus Domini per somnium apparuit Joseph...-... et in regno caelorum sibi coheredes faceret. Qui cum domino Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL suppl. IV, col. 852-898)
    F. 93v-95 . [ Pseudo-Augustin , sermo mai 76] "Post natale Domini. Sermo sancti Fulgentii episcopi. Clementissimus Pater, omnipotens Deus cum doleret saeculum ...-... quia verbum caro factum est et habitavit in nobis." ( PL suppl. II, col. 1184-1186)
    F. 95-97 . [ LEO MAGNUS , Tractatus septem et nonaginta, tract. 27]. "Item sermo sancti Leonis pape. Festivitatis hodiernae, dilectissimi, verus Venerator est ...-... Cum christus apparuerit vita vestra, tunc et vos apparebitis cum ipso in gloria, qui vivit et regnat cum Patre et cum spiritu sancto in saecula saeculorum. Amen." ( PL 54, col. 216C-221C)
    F. 97-100 . [ ORIGENES Eusebii Hieronymi Stridonensis translatio homiliarum XXXIX Origenis in Evangelium Lucae, Homilia XVI]. "Secundum Lucam. In illo tempore erant pater Jhesu et mater [...] Homilia Origenis presbiteri. Congregemus in unum ea que in ortu Jhesu dicta scripta ...-... quam Lucas sapientiae nomine commendans." ( PL 26, col. 253A-x)
    F. 100-102 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , Opusculum quartum sive sermo in circumcisione Domini]. "In octavo Domini. Incipit sermo sancti Augustini episcopi. Incarnationis divinae misterium nostrae recordationis ...-... ut turtures et colombe spiritualiter in domo Dei esse possitis." ( PL 47, col. 1135C-1140B)
    F. 102-104 . "Lectio secundum Lucam. In illo tempore et postquam consummati sunt [...] Homilia beati Ieronimi presbiteri. Quid est autem hoc quod octava die circumciditur puer...-... deputari obtamus et obsecramus. Prestante Domino nostro Jhesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen."
    F. 104-105v . [ EUSEBIUS CAESARIENSIS sec. transl. quam fecit Rufinus, Historia ecclesiastica, lib. 1, cap. 8] "In vigilia Epyphaniae Domini. Secundum Matthaeum. In illo tempore defuncto autem Herode, ecce apapruit angelus Domini in somnis [... rubrique effacée ] Christo igitur secundum prophetiae fidem nato in Bethleem...-... et Herodes iunior frater cum Lysania in tetrarchias divisum Iudaeae regnum regebant." (ed. Corpus Berolinense , vol. 9,1-2, p. 63-71)
    F. 105v-106v . "Item Homilia ex tractatu sancti Johannis Os aurei . Defuncto autem Herode, ecce apparuit angelus Domini in somnis Joseph...-... et Nazareth potest aliquid boni esse."
    F. 106v-107v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , Sermones, sermo 199]. "Item Epyphaniae Domini sermo sancti Augustini episcopi. Nuper celebravimus diem quo ex iudaeis dominus natus est...-... per quos congregaret salvandos etiam ex gentibus peccatores." ( PL 38, col. 1026-1028)
    F. 107v-109v . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 10]. "Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore, cum natus esset Jhesus in Bethleem Judaeae [...] Omilia beati Gregorii papae. Sicut ex lectione evangelica fratres audistis ...-... ad eam malis amaricati redeamus. " ( PL 76, col. 1110B-1114B ; CCSL 141, p. 66-72)
    F. 109v-114 . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 2]. "Item omilia ex tractatu sancti Johannis os aurei. Cum natus esset Jhesus in Bethleem Judeae in diebus Herodis regis...-... iterum sub regnum Herodis vadis, ut sis proditor Christi." ( PG 56, col. 636-643)
    F. 114-116v . [ FULGENTIUS RUSPENSIS , De epiphania deque innocentum nece et muneribus, Sermo IV, cap. 1-11]. "Dominica I praeter Epyphaniam Domini. Sermo sancti Fulgentii. Nostis, karissimi fratres, quia dies iste quia nobis in honore Domini ...-... quia implebitur in bonis desiderium nostrum. " ( PL 65, col. 732D-737B ; CCSL 91A, p. 911-917)
    F. 116v-117 . [ AMBROSIUS MEDIOLANENSIS , Expositio Evangelii secundum Lucam, lib. 2]. "Lect. sancti Evangelii secundum Lucam. In illo tempore cum factus esset Jhesus annorum duodecim [... ] Homilia beati Ambrosii episcopi. A duodecimo anno, ut legimus, dominicae sumitur disputationis exordium...-... cum christus non refugiat coheredes?" ( PL 15, col. 1575B-1576C ; CCSL 14, p. x)
    F. 117-117v . [ ORIGENES Eusebii Hieronymi Stridonensis translatio homiliarum XXXIX Origenis in Evangelium Lucae, Homilia XVIII]. "Homilia Origenis presbyteri. Querunt inter affines, querunt in comitatu, querunt inter notos et in his omnibus...-... in commune Patrem filiumque laudemus cujus lex cujus et templum est." ( PL 26, col. 261A-262A)
    F. 117v-122v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis evangelium tractatus , tract. 4-5]. "Octavus Epyphanie Domini. Lect. sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore vidit Johannes Jhesum venientem ad se [...] Homilia lectura ejusdem beati Augustini episcopi. Nemo sibi arroget et dicat quia ipse auferet peccatum mundi...-... non debuit discere nisi per columbam." ( PL 35, col. 1410-1425)
    F. 122v-128v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis evangelium tractatus , tract. 8-9]. "Dominica I post octavum Epyphaniae, lect. sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore, die tercia nuptiae factae sunt [...] Homilia sancti Augustini episcopi super eandem lecturam. Miraculum quidem Domini nostri Jhesu Christi ...-... tamquam caritatem invicem patris et filii, quod est spiritus sanctus." ( PL 35, col. 1450-1462)
    F. 128v-132v . [ ORIGENES , Homilia 54]. "Dominica II post Ephyphaniae. Secundum Matthaeum. In illo tempore cum descendisset Jhesus de monte [...] Homilia ex tractatu Origenis presbiteri. Descendente Jhesu de monte secute sunt eum turbae...-...adjuvante ipso domino nostro, qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 95, col. 11989B-1196B)
    F. 132v-134v . [ ORIGENES , Homilia 55]. "Dominica III post octavum Epyphaniae secundum Matthaeum. In illo tempore ascendente Jhesu in naviculam [...] Homilia ex tractatu Origenis presbiteri. Ingrediente Domino in naviculam secuti sunt eum discipuli ejus...-... et omnem creaturam jussione inclinat ubi vult Jhesus Christus Dominus noster qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen". ( PL 95, col. 1196C-1200B)
    F. 134v-135 . [ HIERONYMUS , Commentarii in evangelium Matthaei, lib. 2]. "Dominica IIII post octavum Epyphaniae. Lectio secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis 'Simile est regnum caelorum [...] Homilia beati Hieronimi presbiteri. Hec secunda parabola cum interpretatione sua non statim posita ...-... ipsi justi fulgebunt sicut sol in regno Patris sui." ( PL 26, col. 89C-94B)
    F. 135-138v . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 28]. "Sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore respondens Jhesus dixit 'confiteor tibi domine Patre [...] Homilia ex tractatu sancti Johannis os aurei. Postquam improperavit civitatibus magis autem civibus ...-... in hoc autem mundo tribulationem." ( PG 56, col. 775-780)
    F. 138v-140v . GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 13]."In natali sancti Marcelli papae, lect. sancti Evangelii secundum Lucam. In illo tempore, dixit Jhesus discipulis suis 'sint lumbi vestri [...] Homilia Gregorii papae in basilica sancti Felicis, die natalis ejusdem. Sancti evangelii, fratres carissimi, aperta vobis est lectio recitata...-... si prius quam veniat semper timeatur." ( PL 76, col. 1123C-1127A ; CCSL 141, p. 89-95)
    F. 140v-144 . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 9]. "In natali sancti Stephani. Lect. secundum Matthaeum. In illo tempore videns turbas Jhesus ascendit in montem [...] Homilia ex tractatu Johannis Os aurei super eandem lectionem. Omnis artifex secundum professionem suam oportunitatem ...-... quanto magis vos obprobria mundi non debetis timere qui regni caelestis praemium expectatis." ( PG 56, col. 679-684)
    F. 144-145 . [ HIERONYMUS , Commentarii in evangelium Matthaei, lib. 4]. "XII Kalendis februari natalis sancte Agnes. Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis 'Simile est regnum [...] Homilia secundum Hieronimi prebiteri. Hanc parabolam, id est similitudinem, decem virginum fatuarum...-... ne dum ignoramus judex veniat." ( PL 26, col. 183c-186b)
    F. 145-146 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , Sermones, sermo 189]. In conversione sancti Pauli. Sermo Augustini episcopi. Hodie lectio de Actibus Apostolorum haec pronuntiata est...-... gratia enim Dei salui efficimur de peccatis nostris. Largiente ipso Domino qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 39, col. 2098-2100)
    F. 146-147v . [ GREGORIUS MAGNUS , Moralia in Job, lib. 31, cap. 15-19]. "Item sermo sancti Gregorii papae de moralibus. Beato igitur Job sanctae Ecclesiae typum tenenti dicitur...-... nimirum rinocerus sibi fortitudinem subicit." ( PL 76, col. 590b-593b)
    F. 147v-150 . "Lectio Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Symon Petrus ad Jhesum [...] Homilia ex tractatu sancti Johannis Grisostomi de eadem lectione. Convenienter convictis et confutatis Judeis ...-... primitia salutis optinuit apud Dominum."
    F. 150-151 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , Sermones, sermo 370]. "In purificatione sanctae Mariae. Sermo sancti Augustini episcopo. Hodiernus dies magnum nobis contulit gaudium...-...Hic est qui tollit peccata mundi qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 39, col. 1657-1659)
    F. 151-152v . [ ORIGENES , secundum translationem Rufini in Leviticum homiliae]. "Lectio sancti Evangelii secundum Lucam. in illo tempore, postquam impleti sunt dies purgantionis [...] Homilia Origenis presbiteri. Primo consideremus secundum hystoriam si non videatur...-... iste transit et unam et alteram septimanam in inmunditia sua." ( CPL 1983A, p. 394-399)
    F. 152v-154 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , De diuersis quaestionibus octoginta tribus, quaestio 59]. "Nonum februarii sancte Agathe. Lect. sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis 'Simile est [...] Homilia sancti Augustini de verbis Domini. Inter parabolas a Domino dictas solent quaerentes multum quaerere...-... quae nihilo minus secundum fidem esse potuerint." ( PL 40, col. 44-48 )
    F. 154-159 . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 25]. "In sancti Rufini Confessoris. Lect. sancti Evangelii secunudm Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis 'Nichil operum [...] Homilia ex tractatu Johannis os aurei. Nunc profectum praedicationis eorum futurum eis annuntiat...-... non solum tibi ad usum Deus creavit sed etiam tibi ad gloriam." ( PG 56, col. 760-767)
    F. 159-160 . "Octavo kalendiis martii. Cathedra sancti Petri in Antiocha. Institutio sollepmnitatis hodierne a senioribus nostris ...-... qui prius se ipsum rexit. Ipso adjuvante qui cum patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen". (auctor incertus, sermo190 : PL 39, 2100-2103)
    F. 160-160bis . [ HIERONYMUS , Commentarii in euangelium Matthaei, lib. 3]. "Lect. secundum Matthaeum. In illo tempore venit jhseum in partes Cesaree [...] Homilia beati Gregorii papae in basilica beati Stephani. Phyllipus iste est frater herodis de quo supra diximus...-... cum peccatorum audierit varietates scit qui ligandus sit, qui soluendus. " ( PL 26, col. 113c-118b)
    F. 160bis-161v . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 4]. "In natali sancti Mathiae apostoli. In illo tempore misit dominus Jhesus xii discipulos suos [...] Homilia beati Gregorii papae in basilica beati Stephani. Cum constet omnibus, fratres carissimi, quia Redemptor noster in mundo pro redemptione gentium venit...-... ei bonis actibus cum festinatione praeparemur." ( PL 76, col. 1009b-1092c ; CCSL 141, p. 26-32)
    F. 161v-162v . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , In sanctam virginem et deiparam Mariam]. "In Annuntiatione sanctae Mariae. Sermo Johannis Os aurei. Omnium quidem martirum sollempnitates ...-... Ipsi gloria et potestas in saecula saeculorum. Amen." ( PG 59, col. 707-710)
    F. 162v-164v . [ LEO MAGNUS , Sermo XV, in Annuntiatione beatissimae Dei genitricis et virginis Mariae]. "Secundum Matthaeum. In illo tempore missus est Gabrihel a Deo [...] Sermo Augustini episcopi yponensis ex eadem lectione. Adventum Domini et Salvatoris nostri in quo hominum genus ...-... super pennas ventorum ascendit in caelorum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen." ( PL 54, col. 508D-511)
    F. 164v-66 . [ Pseudo - JOHANNES CHRYSOSTOMUS , homilia 60]. "Dominica in sexagesima. Sermo sancti Johannis Constantinopolitanus episcopi. Dignitas humane orriginis agnoscitur...-... Et peccator correptus indulgentiam divina pietate percipiat." ( PL 95, col. 1205d-1208a)
    F. 166-168v . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 19]. "Lect. sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis parabolam hanc [...] Homilia beati Gregorii papae super eandem lectionem. In explanatione sua multa ad loquendum sancti euangelii lectio postulat...-... dicamus omnes, dicamus singuli : Deus meus misericordia mea." ( PL 76, col. 1154b-1159c ; CCSL 141, p. 143-152)
    F. 168v-169v . [ Pseudo - JOHANNES CHRYSOSTOMUS , homilia 62]. "Dominica in I. Sermo sancti Johannis Os aurei. Unde Supra. Nemo est qui nesciat a principio hominem....-... qui benignum contempseris provasorem, qui cum Deo patre et Spiritu sancto vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus per omnia saecula saeculorum." ( PL 95, 1208c-1210c)
    F. 169v-171v . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 15]. "Secundum Lucam. In illo tempore cum turba plurima conveniret [...] Homilia beati Gregorii papae de eadem lectione. Lectio sancti Evangelii quam modo, fratres carissimi, audistis, expositione non indiget...-... eorum tunc consortes esse valeatis." ( PL 76, col. 1131c-1134c ; CCSL 141, p. 104-108)
    F. 171v-173 . [ Pseudo - JOHANNES CHRYSOSTOMUS , homilia 65]. "Dominica in L. Sermo sancti Johannis episcopi de fide Habraam et inmolatione Ysaac. Fides est religionis sanctissime fundamentum...-... cum Filio incolumes illos Dominus revocavit qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen". ( PL 95, col. 1210-1213)
    F. 173-174v . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 2]. "Secundum Matthaeum. In illo tempore assumpsit duodecim discipulos suos et ait illis [...] Homilia beati Gregorii papae super eandem lectionem. Redemptor noster praevidens ex passione sua discipulorum animos perturbandos...-... Et omnis plebs ut uidit dedit laudem Deo." ( PL 76, col. 1082b-1086a ; CCSL 141, p. 12-19)
    F. 174v-176 . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 28]. "Item Johannis Os aurei de eadem lectione. Egredientibus autem eis ab Jhericho...-...sicut aliquando Judei fecerunt." ( PG 56, col. 832-834)
    F. 176-178v . "Feria IIII cap. jejuniii. Secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis 'cum jejunatis nolite fieri [...] Homilia ex tractatu Origenis presbiteri. Superhabundanter et digne Dominus consequentia orationis...-... inde expectamus Dominum nostrum Jhesum Christum, cui est cum Deo Patre et Spiritu sancto honor et gloria in saecula saeculorum. Amen". (atrologiae Cursus Completus. Ser. Lat. Supplementum 5 (Paris 1974) PLS 4, 866?)
    F. 178v-182 . "Item homilia Johannis Os aurei super eandem lectionem. Cum ergo jejunatis. Omnium malorum prima et fortiora sunt tria mala...-... sed adhuc ut augeat quod habet."
    F. 182-184v . "Feria V. Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore cum introisset Jhesus Capharnaum [...] Homilia ex tractatu Johannis Os aurei super eandem lectione. Postquam Dominus populum suum docuit supra montem...-... in nullo tantam fidem inveni in Israel."
    F. 184v-189 . "Feria VI. Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis 'Audistis [...] Homili ex tractatu sancti Johannis Os aurei super eandem lectionem. Ecce et sextum mandatum in legem ad implens..-... quia reddidit ei Deus mercedem justitiae ejus."
    F. 189-191 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , Sermones, sermo 7]. "Sabbato. Lectio sancti evangelii secundum Marcum. In illo tempore cum sero esset factum [...] Homilia sancti Augustini episcopi super eandem lectionem. Evangelii lectio quam modo audivimus, admonet humilitatem omnium nostrum...-... et cognoscitur et amatur." ( PL 38, col. 475-479)
    F. 191-192v . [ CAESARIUS ARELATENSIS , Sermones, sermo 199]. "Dominica initium XL. Sermo sancti Augustini episcopi. Rogo vos, fratres carissimi, et admoneo, ut in isto legitimo ac sacratissimo tempore...-... et perfecte caritatis legem ipse vos Dominus sub sua protectione perducat. Qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 39, col. 2023-2025)
    F. 192v-194 . [ GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 16]. "Dominica C initium quadragesimi. Lect. sancti Evangeklii secndum Matthaeum. In illo tempore ductus est Jhesus in desertum [..] Omilia sancti Gregorii papae. Dubitari a quibusdam solet a quo spiritu sit Iesus ductus in desertum...-... et hoc quod nobis juste competit, relaxemus." ( PL 76, col. 1135b-1138c)
    F. 194-195 . [ CAESARIUS ARELATENSIS , Sermones, sermo 158, cap. 1-6]. "Fr. II. Lect. sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis cum venerit filius hominis [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Audivimus, cum evangelium legeretur, terribilem vocem simul et desiderabilem...-... et ad caelorum regna feliciter pervenire : ipso praestante, cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen. " (ed. CCSL 104, p. x)
    F. 195-198v . [ Paschasius Radbertus , Expositio in Matheo. Lib. 11?]. "Item Omilia Origenis . Indis[cus]sus quidem sermo videtur esse manifestus...-... homines non ad perditionem creavit, sed ad vitam et gaudium." ( PL 120, col. 858a-868d)
    F. 198v-201 . "Feria III. Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore cum intrasset Dominus Hierosolimam [...] Omilia Johaniis Os aurei. Merito commovebatur civitas propter rem mirabilem...-... nec gaudent ubi epule large sunt sed ubi sanctitas floret."
    F. 201 . "Item Omilia sancti Augustini episcopi. Cum ingressus fuisset in templo...-... ut de justificatione sua debeat esse securus."
    F. 201-205 . "Feria IIII. Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore accesserunt ad Jhesum scribe et pharisei [...] Omilia sancti Johannis Os aurei. Curato demoniaco quidam adstantium Judeorum blasphemaverunt...-... qui secundum corpus ipsi erant facientes voluntatem Dei."
    F. 205-208v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis evangelium tractatus, tract. 41]. "Fr. V. Lect. sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dicebat Jhesus ad eos qui crediderant ei Judeos [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Quod lectionem pristinam sequitur...-... et non erit dicere: mente servio legi Dei." ( PL 35, col. 1692-1699)
    F. 208v-212v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis evangelium tractatus, tract. 17]. "Feria VI. Lect. sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore erat dies festus Judeorum [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Mirum non esse debet a deo factum miraculum...-... impletionem vero ipsam sacramenti in illo venisse. ( PL 35, col. 1528-1533)
    F. 212v-214 . [ LEO MAGNUS , Tractatus septem et nonaginta, tract. 51]. "Sabbat. Lect. sancti Evangeli secundum Matthaeum. In illo tempore assumpsit Jhesus Petrum [...] Omilia sancti Leonis papae. Evangelica lectio, dilectissimi, quae per aures corporis interiorem mentium nostrarum pulsavit auditum...-... in quo mihi bene complacui, ipsum audite." ( PL 54, col. 308c-312a)
    F. 214-215v . [ LEO MAGNUS , Tractatus septem et nonaginta, tract. 43] . "Dominica II in quadragesima. Sermo sancti Leonis papae. Apostolica, dilectissimi, doctrina nos admonet...-... ut videntes opera vestra bona magnificent patrem vestrum qui in caelis est [...] vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 54, col. 281a-285a)
    F. 215v-219 . [ Pseudo - JOHANNES CHRYSOSTOMUS ]. "Lect. sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore egressus Jhesus seccessit in partes Tyri et Sidonis [...] Omilia sancti Laurentii diaconi. Dominus noster Jhesus Christus ipse criminum distraxit...-... cui est honor et gloria, magnitudo et magnificentia, virtus et poetstas, regnum et imperium in infinita saecula saeculorum. Amen." ( PG 52, col. 449-466)
    F. 219-222 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis evangelium tractatus , tract. 38]. "Feria II. Lect. sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dixit Jhesus turbis Judeorum [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Lectio sancti Evangelii quae praecessit hodiernam, ita conclusa erat...-... illo adjuvante servemus, in crastino reddituri." ( PL 35, col. 1676-1681)
    F. 222-225 . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 43]. "Feria III. Lect. sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore locutus est Jhesus ad turbas [...] Omilia sancti Johannis Os aurei. Postquam Dominus impios sacerdotes super se irruentes...-... id est ad nuptias Christi noli recumbere in loco priori." ( PG 56, col. 876-880)
    F. 225-228 . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 35]. Feria IIII. Lect. sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore ascendens Jhesus Ierosolimam assumpsit duodecim discipulis [...] Omilia beati Johaniis Crisostomi. Omnis gloria Dei et omnis salus hominum in Christi...-... quod ipse nobis expedire cognoscit." ( PG 56, col. 822-827)
    F. 228v-230v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 22-23]. "Feria V. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dixit Jhesus turbis Judeorum [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Quomodo audit Christus fratres queramus rogo vos...-... per quid resurgant per dispensationem humanam Domini nostri Jhesu Christi." ( PL 35, col. 1582-1586)
    F. 230v-235 . [ JOHANNES CHRYSOSTOMUS , Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 40]. "Feria VI. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore Dixit Jhesus discipulis suis et turbis Judeorum [...] Omilia sancti Johannis Crisostomi. Dicitur Deus homo nomine non natura similitudine non veritate...-... sede adhuc peiorem iram Dei per aliam parabolam annuntiat ei esse venturam." ( PG 56, col. 853-859)
    F. 235-238v . [ HIERONYMUS , Epistola XXI ad Damasum de duobus filiis]. "Sabbato. Lectio sancti Evangeli secundum Lucam. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis parabolam hanc [...] Omilia sancti Hieronimi presbiteri. Hominem Deum dici multis testimoniis approbatur...-... Justitiam autem que ex fide est." ( PL 22, col. 382-390)
    F. 238v-240 . [ LEO MAGNUS , Tractatus septem et nonaginta, tract. 48]. "Dominica III in quadragesima. Sermo sancti Leonis papae. Inter omnes dilectissimi dies quos multis modis honorabiles habet ...-... et augebit incrementa frugum justitie vestre. In Christo Jhesu domino nostro qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 54, col. 298a-301a)
    F. 240-244v . "Lectio sancti Evangelii secundum Lucam. In illo tempore erat Jhesus eiciens demonium [...] Omilia Johannis Crisostomi. De hoc demonioso locuturi prius secundum Matthaeum ...-... ut nemo eum possit a dominatione diaboli liberare nisi sola potentia Dei."
    F. 244v-247 . [ AMBROSIUS MEDIOLANENSIS , Expositio Evangelii secundum Lucam, lib. 4]. "Feria II. Lectio sancti Evangelii secundum Lucam. In illo tempore dixerunt Judei ad Jhesum 'Quanta audimus [...] Omilia beati Ambrosii episcopi. Non mediocriter invidia proditur...-... sed pro toto orbe moreretur." ( PL 15, col. 1626a-1629c )
    F. 247-248 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , Sermones, sermo 114]. "Feria III. Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore dixit Jhesus Petro si peccaverit [...] Omilia beati Augustini episcopi. In evangelio sancto modo cum legeretur audivimus ...-... si volumus nobis peccata dimitti dimittamus et nos fratri peccanti." ( PL 47, col. 1168a-117b ; Revue Bénédictine 73, p. 23-27)
    F. 248-249v . [ HIERONYMUS , Commentarii in Evangelium Matthaei, lib. 2]. "Feria IIII. Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore accesserunt ad Jhesum ab Jerosolimis scribe [...] Omilia beati Ieronimi presbiteri. Mira phariseorum scribarumque stultitia Dei Filium arguunt...-... intellegit cor amoris iaculo vulneratum." (ed. PL 26, col. 105a-119b)
    F. 249v-251 . [ AMBROSIUS MEDIOLANENSIS , Expositio Evangelii secundum Lucam, lib. 8]. "Item omilia ex tractatu beati Ambrosii archiepiscopi. Honora patrem et matrem, pulchre michi hodie legitur...-...ut et tu communicans de tuo inopi requiem consequaris." ( PL 15, col. 1787c-1790b )
    F. 251-252v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 25]. "Feria VI. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dixit Jhesus turbis 'Operamini [...] Omilia beati Augustini episcopi. Superius respondit Jhesus et dixit eis 'Amen Amen dico...-... Numquid enim infidelitas vestra fidem Dei evacuabit." ( PL 35, col. 1602-1603)
    F. 252v-257 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 15]. "Feria VI. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore Jhesus fatigatus ex itinere [...] Omilia beati Augustini episcopi. Hoc lectum est, et hanc lectionem tractandam gestamus...-... Quem vere ipse est salvator mundi. Qui vivit et regnat cum Patre in unitate Spiritus sancti Deus per omnia saecula saeculorum. Amen". ( PL 35, col. 1511-1522)
    F. 257-259 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 33]. "Sabbato. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore perrexit Jhesus in montem Oliveti [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Perrexit Dominus in montem Oliveti, in montem fructuosum...-... observa quod praecepi, ut invenias quod promisi." ( PL 35, col. 1648-1651)
    F. 259-260v . [ CAESARIUS ARELATENSIS , Sermones, sermo 198]. "Dominica medium quadragesime. Sermo sancti Augustini episcopi. Dominus et salvator noster, qualiter ad eum post multas neglegentias venire ...-... vigilate et orate, ne intretis in temptationem. Ipso adjuvante qui vivit et regat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 39, col. 2020-2022 ; CCSL 104, p. 799-802)
    F. 260v-261v . [ HIERONYMUS , Commentarii in Evangelium Matthaei, lib. 2]. "Lectio sancti Evangelii secundum Lucam. In illo tempore abiit Jhesus trans mare Galilee [...] Omilia secundum Hieronimi presbiteri. Postquam a Judeis et Rege Judeorum Prophete truncatum est caput...-... ne puncto quidem temporis ab eo volunt separari." ( PL 26, col. 99b-101d )
    F. 261v-265v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 10]. "Feria II. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore descendit Jhesus Carphanaum [...] Omilia beati Augustini episcopi. Filius Dei, filius hominis excelsus...-... magnificetur Dominus, qui volunt pacem servi ejus." ( PL 35, col. 1467-1474 )
    F. 265v-269 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 29-31]. "Feria III. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore jam die festo mediante ascendit Jhesus in templum [...] Omilia beati Augustini episcopi. Quod sequitur de Evangelio et hodie lectum est...-...et illius medicinam sine dilatione cognouit." ( PL 35, col. 1628-1639)
    F. 269-273 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 44]. "Feria IIII. lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore preteriens Jheus vidit hominem cecum [...] Omilia sancti Augustini episcopi. De homine ceco quem Dominus Jhesus illuminavit...-... sed ut salvetur mundus per ipsum." ( PL 35, col. 1713-1719)
    F. 273-278 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 20-22]. "Feria V. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dixit Jhesus turbis Judeorum [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Quendam inter illos, qui in quinque porticibus Salomonis piscine...-... et transiet de morte ad vitam et in judicium non veniet." ( PL 35, col. 1556-1575)
    F. 278-284 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 49]. "Feria VI. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore erat quidam langues Lazarus [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Inter omnia miracula que fecit dominus noster Jhesus Christus...-... qui convenerant ad Mariam, crediderunt, sed tamen multi." ( PL 75, col. 1746-1757)
    F. 284-286v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 34-37]. "Sabbato. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dicebat Jhesus turbis Phariseorum [...] OMilia beati Augustini episcopi. Quod ait Dominus : 'ego sum lux mundi...-... sed unus est Christus Deus et homo." ( PL 35, col. 1652-1675)
    F. 286v-288 . [ LEO MAGNUS , Tractatus septem et nonaginta, tract. 60]. "Dominica de passione. Sermo sancti Leonis papae. "Sacramentum, dilectissimi, dominice passionis in salutem humani generis...-... in suo post supplicio non timeret. Per eundem Dominum nostrum Jhesum Christum qui vivit et regnat in secula secuorum. Amen." ( PL 54, col. 342c-346a)
    F. 288-290 . GREGORIUS MAGNUS , Homeliae in evangelia, lib. 1, homilia 18]. "Dominica de passionie. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dixit Jhesus turbis Judeorum 'Quis ex vobis arguet [...] Omilia beati Gregorii papae. Pensate, fratres karissimi, mansuetudinem Dei...-... iratum postmodum evadere nequaquam possit. " ( PL 76, col. 1150b-1153a ; CCSL 141, p. 136-141)
    F. 290-294 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 31-32]. "Feria II. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore miserunt principes et Pharisei ministros [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Humiles et pauperes salvos faciebat dominus...-... sed in resurrectione speramus." ( PL 35, col. 1639-1947)
    F. 294-297v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 28]. "Feria III. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore ambulabat Jhesus in Galileam [...] Omilia beati Augustini episcopi. In isto Evangelii capitulo, fratres, dominus noster Jhesus Christus secundum hominem se plurimum commendavit fidei nostrae ...-... et clarius personet: bonus est." ( PL 35, col. 1622-1628)
    F. 297v-300v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 48]. "Feria IIII, Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore facta sunt encenia in Hierosolimis [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Quod jam commendavi dilectioni vestrae, stabiliter meminisse debetis...-... et multi crediderunt in eum." ( PL 35, col. 1741-1747)
    F. 300v-301v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 33]. "Feria V Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore cum audissent quidam de turba [...] Omilia beati Augustini episcopi. Meminit caritas vestra, sermone pristino ex occasione lectionis ...-... et omnis populus venit ad eum." ( PL 35, col. 1647-1648)
    F. 301v-304v . [ AMBROSIUS MEDIOLANENSIS , Expositio Evangelii secundum Lucam, lib. 6]. "Feria V eodem die. Lectio sancti Evangelii secundum Lucam. In illo tempore rogabat Jhesum quidam Phariseus [...] Omilia beato Ambrosii episcopi. Hoc loco plerique pati videntur scrupulum...-... lex ergo auctor est boni, que mittit ad gratiam." ( PL 15, col 1671c-1678a)
    F. 304v-306 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 49-50]. "Feria VI. Lectio sancti Evangelii secundum Lucam; In illo tempore collegerunt pontifices et Pharisei concilium [...] Omilia beati Augustini episcopi. Non omnes ex Judeis qui convenerant ad Mariam...-... majestatem non abstulit mundo." ( PL 35, col. 1757-1760)
    F. 306-310v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 26]. "Sabbato. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dixit Jhesus turbis Judeorum [...] Omilia beati Augustini episcopi. Quomodo quidem edetur, et quisnam modus sit manducandi istum panem...-...vicit diabolum, pervenit ad triumphum." ( PL 35, col. 1613-1621)
    F. 310v-312v . [ LEO MAGNUS , Tractatus septem et nonaginta, tract. 67]. "Dominica in Palmis. Sermo sancti Leonis pape. Semper quidem, dilectissimi, fidelium mentes in diuinorum operum...-... ipso largiente reddamus, qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen." ( PL 54, col. 368B-372C)
    F. 312v-313v . [ HIERONYMUS , Commentarii in Evangelium Matthaei, lib. 3]. "Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. In illo tempore cum appropinquasset Jhesus Ierosolimis [...] Omilia beati Hieronimi presbiteri. Egreditur de Jericho turbis eductis inde quam plurimis...-... ut omne genu ei flectat caelestium et terrestrium et infernorum." ( PL 26, col. 146B-149B)
    F. 313v-317 . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 50-51]. "Feria II. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore ante sex deis Pasche [...] Omilia beati Augustini episcopi. Ne putarent homines phantasma esse factum...-... ut praecederet humilitas passionis, ideo secutus adjunxit." ( PL 35, col. 1760-1766)
    F. 317-319v . [ AUGUSTINUS HIPPONENSIS , In Johannis Evangelium tractatus, tract. 52]. "Feria III. Lectio sancti Evangelii secundum Johannem. In illo tempore dixit Jhesus discipulis suis 'Amen amen dico [...] Omilia sancti Augustini episcopi. Postquam dominus Jhesus Christus verbis lectionis hesternae ministros suos...-... quod Dominus dicebat assidue se esse filium hominis. Nam hoc loco non ait." ( PL 35, col. 1769-1773)
    F. 320-324 . [ Authperti Abbatis Cassinensis sermo de Matthia]. "VI Kalendae martii. Incipit Prologus in laude beati Mathie apostoli. Mathias hebraice latine dicitur donatus [...] Sermo Bede presbiteri. Inclitam et gloriosam festivitatem beati Mathie apostoli domini nostri Jhesu Christi tanta devotione venerari...-... convertit beatus Mathias apostolus migravit ad dominum Jhesum Christum. Qui cum patre et Spiritu sancto vivit et regnat, Deus per infinita secula seculorum. Amen." ( PL 129, col. 1023c-1034c)
    F. 324-329v . [ PAULUS DIACONUS ] "IIII Idus martii. Incipit Vita sancti Gregorii pape . Gregorius urbe Romulea a patre Gordiano editus...-... Quem eum decet omnis gloria et honor et oratio cum eterno Patre, una cum sanctissimo et vivifico ejus filio atque Spiritu sancto nunc et semper, et in secula seculorum. Amen." ( PL 75, col. 41-60b, extraits)
    F. 329v . [ GREGORIUS MAGNUS , Dialogorum, lib. 2, prol-cap. 12]. "XII Kalendae aprilis. Vita sancti Benedicti . Fuit vir vite venerabilis, gratia Benedictus et nomine. Ab ipso pueritie sue tempore cor gerens senile...-... quem presentem sibi esse in Spiritu scirent." ( PL 66, col. 126a-158b, extraits)

Textes du manuscrit

Source des données : Europeana regia

Homiliarium [latin].

Source des données : Mandragore

Enluminures et décors

Intervenants

Autres intervenants

Anciennement dans

Historique de la conservation

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • D'après E. Garrison, la présence de s. Rufin (f. 154) entre sainte Agathe (f. 152v, 5 février) et la Cathedra Petri (f. 159, 22 février) est caractéristique de Pistoie où ce saint est commémoré le 11 février (E. Garrison, Studies in the History of Medieval Italian Painting , Vol. 4, p. 331).


    Au f. 1, cote " B IIII XX I " qu'on trouve sur des manuscrits provenant de la bibliothèque des rois Aragonais de Naples ; le manuscrit a été saisi par Charles VIII à Naples en 1495 et apporté au château d'Amboise, puis il a été transféré dans la Librairie royale de Blois vers 1500. Il est décrit dans les inventaires de la Librairie royale de Blois de 1518 : "Omelie plurimorum doctorum a dominica prima adventus usque ad quinquagesimam, in pargameno" (Omont n° 965) et de 1544 : "Omelie doctorum a dominica prima usque ad quinquagesimam, couvert de cuir tanné" (Omont n° 234). Difficile à identifier dans le catalogue de la Bibliothèque du roi à Paris à la fin du XVI e siècle .

Notes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 1 et 335v, estampille de la Bibliothèque royale (Ancien Régime, XVII e siècle), Josserand-Bruno type A 1

Bibliographie

  • E.B. GARRISON, Studies in the History of Medieval Italian Painting, Vol. IV, London, The Pindar Press, 1960 (réed. 1993). Etude & description p. 331-332, recensé p. 368 (mss. style « géométrique » fin XIIe dbt XIIIe s.)
  • Manuscrits enluminés d'origine italienne, t. I : Ve-XIIe siècle, par François Avril et Yolanta Zaluska, Paris : Bibliothèque nationale, 1980, notice 91, p. 54-55 (pl. XXXIX)
  • Tammaro De Marinis, La Biblioteca napoletana dei re d'Aragona : supplemento, col concorso di Denise Bloch, Charles Astruc, Jacques Monfrin ; in appendice : P. José Ruysschaert, Verona : stamp. Valdonega, 1969, t. I p. 56

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • AUGUSTINUS (s.) -- Portraits
    BENEDICTUS CASINENSIS (s.) -- Vita
    Ecriture -- italienne
    GREGORIUS MAGNUS I (s.), papa -- Vita
    HOMELIAIRES
    Reliures XVIIIe s. aux armes royales
    RUFINUS (s.), ep. Canusinus
    Vers anonymes

Vie du livre

Sources des données