Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 458

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63946

  • Titres attestés :
    • Gilbertus Tornacensis
    • Guigo, prior Cartusiae
    • Hugo de Sancto Victore
    • Johannes de Schoenhoven
    • Johannes Gerson
    • Petrus de Alliaco
    • Ricardus de Sancto Victore
    • S. Anselmus Cantuariensis
    • S. Augustinus
    • S. Bonaventura
  • Autre forme de la cote :
    • Département des manuscrits, Latin, 458
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 458
    • Paris. BnF, Latin 458
  • Conservé à : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :
  • Support : Parchemin.
  • Composition :
    • 335 ff.
  • Format :
    • 230 × 155 mm.
  • Aspects codicologiques :
    • Initiales d'or et peintes ou armoriées sur fond d'or. Encadrements, Rubriques.335 ff.230 × 155 mm.
  • Reliure :
    • Demi-reliure chagrin rouge au chiffre de Louis-Philippe.

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 1 PETRUS DE ALLIACO, Meditationes in VII Psalmos poenitentiales : « Vera penitentia velud scala... — ... misericorditer praestare digneris. » (Édit. Paris, 1548, ff. 2-59).

    F. 23 Salutationes gloriosae Virginis secundum VII Psalmos poenitentiales (en vers) : « Penitentis pla[n]gens more... Mundi rosa flos vernalis... — ... terminare vitam penitentia ».

    F. 37 S. AUGUSTINUS (pseudo), Manuale, c. I-XVII et XX-XXIV (P. L., XL, 951-962).

    F. 46 Prière : « Domine Deus meus, si feci peccatum... — ... quod est alienum. »

    F. 46v S. ANSELMUS, Meditatio V (P. L., CLVIII, 733-736).

    F. 48v « Oratio pro turbacione... O Ihesu Nazarene qui es perhennis... — ... que postulo. »

    F. 49 PETRUS DE ALLIACO, Tractatus... de quatuor excer[ci]tiis spiritualibus : « Anima devota cupiaris... — ... perducamur gaudia sempiterna. » (Édit. Douai, 1634, p. 148-160).

    F. 54 JOHANNES GERSON, Testamentum peregrini : « Sicut homo peregre... » (Opuscula, édit. Bruxelles, 1475, Pellechet 5129).

    F. 57v S. AUGUSTINUS, Sermo de contemptu mundi (P. L., XL, 1213-1214 et 1183-1186).

    F. 62v « Quindecim gaudia beate Virginis ex dictamine JOHANNIS DE HOVEDENE. Virgo vincens vernantia... » Cf. Chevalier, n° 21911.

    F. 64v Hymne en l'honneur de s. Fiacre : « Voce cordis concinente... » Cf. id., n° 22047 ; — Planctus de Passione : « Plange, fidelis anima... » Cf. id., n° 14954.

    F. 65v S. BONAVENTURA, Carmen de septem verbis Christi, incomplet de la fin (Wilmart, dans Rev. bénéd., XLVII (1935), 257-261).

    F. 69 S. BONAVENTURA (?), Psalterium beatae Mariae Virginis, suivi de litanies et de prières : « Beatus vir, qui diligit nomen... — ... Omnis spiritus laudet Dominam nostram. » (Édit. Liége, 1607, 4-232).

    F. 93 RICARDUS DE SANCTO VICTORE, De praeparatione animi ad contemplationem (Benjamin minor) (P. L., CXCVI, 1-64).

    F. 149v JOHANNES GERSON, De oratione, pars I, avec explicit daté : « ... afficiens susequatur. Scriptum Constantiae, tempore concilii generalis, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo quarto, vigilia vespertina Michaelis archangeli. » (Opera, édit. Du Pin, Anvers, 1706, III, 247-251).

    F. 153v Expositio in Apocalypsim, fragm. : « Ex hoc quod agnus passus est... — ... sed habet lumen vite. »

    F. 155 GUIGO, PRIOR CARTUSIAE, Meditationes (Wilmart, dans Études de philos. méd., XXII (1936), 69-172).

    F. 199 JOHANNES DE SCHOENHOVEN, Super centum meditationes Dominice Passionis : « Venerabilis ille... — ... delecteris. »

    F. 211 Versus de vanitate mundi : « Mundi prosperitas... » Cf. Chevalier, n° 29735.

    F. 213-224 Oraisons à Jésus-Christ et à la Vierge : « Salve metuendum cunctis... » ; « Ave rex noster... » (213v) ; « O Ihesu, piissime... » (214) ; « Domine Ihesu Christe, rex glorie... » (214v) ; « Deprecor te, benignissime... » (215v) ; « Ave cujus concepcio... », cf. Chevalier, n° 1744 (216) ; « Legitur in miraculis beatae Mariae... Digna Virgo flos... » (216v) ; « Incipiunt Psalmi... nominis Ihesu... In te speravi... » (217) ; « Incipiunt Psalmi... nominis Mariae... Magnificat anima mea... » (217v) ; « Lingua mea... », cf. Chevalier, n° 10638 (220) ; « Locor ad cortuum... » (221v) ; « Mente gaudens predicabo... » Cf. id., n° 11473 (222).

    F. 224 De sanctis martiribus Cyrico et Julita (en vers) : « Julita martir inclita... — ... esse participes glorie. »

    F. 225 HUGO DE SANCTO VICTORE, Tractatus de oratione (P. L., CLXXVI, 977-988).

    F. 235v Hymne : « Ave Ihesu, te colimus... » Cf. Chevalier, n° 35572.

    F. 237 Septem psalmi peccatorum : « Heu michi, quia iratum... — ... diligat et videat. »

    F. 241 Centum meditationes de passione Christi : « O eterna sapientia... — ... gloriosa gaudia. »

    F. 249 GILBERTUS TORNACENSIS, De laudibus nominis Jesus (attribué à S. BONAVENTURE par Bonelli, Suppl. op. S. Bonav., III, 497-610 ; cf. Longpré, dans Bibl. francisc. ascetica med. aevi, VI, XXXII-XXXVI).

    F. 301v Hymne à s. Bernardin de Sienne : « Extirpator viciorum... — ... regnas beatus. »

    F. 303v, 305v-306, 306v-308v, 310 et 316 S. ANSELMUS, Orationes : « Consciencia lesa trepidus... » ; « Compellit me, Domine... » ; « Dulcissime et benignissime Domine... » ; « Si tantum reatum... » ; « Consciencia culpabilis... » (P. L., CLVIII, 925, 910 et 926).

    F. 316v HUGO DE SANCTO VICTORE, Miscellanea, l. II, c. LVIII (P. L., CLXXVII, 621-622).

    F. 321v-324 « S'ensuivent les psealmes que SAINT HYLAIRE, evesque de Poitiers, extray hors des autres... Usque quo, Domine, oblivisceris... — ... in conspectu tuo, etc. » suivi de conseils de piété.

    F. 303, 303v-305v, 306, 308v-310, 310v-316, 318-321, 324-334v 40 oraisons, dont plusieurs relatives à la messe : « Omnipotens sempiterne Deus, qui sedes in throno regni tui... — ... Domine exaudi. Et clamor meus. »

Textes du manuscrit

Source des données : Mandragore

Armoiries et marques

Paris, BNF, lat. 458, f. 155, f. 213, etc. (Armoiries de Charles Ier d'Orléans)

Paris, BNF, lat. 458, f. 001, f. 37, f. 49, etc. (Armoiries de Charles Ier d'Orléans)

Enluminures et décors

Intervenants

Autres intervenants

Historique de la conservation

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Provient de Charles d'Orléans, dont il porte les armes en divers endroits. Cf. Champion, Librairie de Ch. d'Orléans, 72.

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Anima devota cupiaris ad divinam contemplationem spiritualiter exerceri...

    f. 49

    Ave cujus conceptio/sollemni plena gaudio/...

    f. 216

    Ave, Jesu, te colimus/adorantes te petimus/...

    f. 235v

    Ave, rex noster, fili David, redemptor mundi, quem prophetae praedixerunt...

    f. 213v

    Beatus vir qui diligit nomen tuum Virgo Maria...

    f. 69

    Compellit me, Domine Deus, ministrandi officium...

    f. 305v

    Conscientia culpabilis vitae trepidus et anxius...

    f. 316

    Conscientia laesa trepidus...

    f. 303v

    Deprecor te, benignissime Domine Jesu Christe, fili Dei vivi, quatenus amore tui benedicti sanguinis...

    f. 215v

    Digna virgo, flos, nubes, regina...

    f. 216v

    Domine Deus, si feci peccatum et sum reatus...

    f. 46

    Domine Jesu Christe, rex gloriae, qui es verus agnus pro nobis in ara crucis immolatus...

    f. 214v

    Dulcissime et benignissime Domine Jesu Christe, altissimi Patris altissime fili...

    f. 306v

    Ex hoc quod agnus passus est, septem signa libri fuerunt aperta...

    f. 153v

    Exstirpator vitiorum/nona plantula Minorum/...

    f. 301v

    Heu mihi, quia iratum adversum me constitui Redemptorem meum ...

    f. 237

    Julita martyr inclita/Sanctorum choris addita/...

    f. 224

    Lingua mea dic trophaea virgineae rosae...

    f. 220

    Loquor ad cor tuum, o Maria...

    f. 221v

    Mente gaudens praedicabo/Dei matrem et laudabo/...

    f. 222

    Mundi prosperitas et vitae brevitas multos decipiunt/...

    f. 211

    Mundi rosa flos vernalis/Virgo mater virginalis/...

    f. 23

    O aeterna sapientia, precor te ex intimo corde...

    f. 241

    O Jesu Nazarene, qui es perennis gloria Patris...

    f. 48v

    O Jesu piissime, rector angelorum, consolator crederis...

    f. 214

    Omnipotens sempiterne Deus, qui sedes in throno regni tui...

    f. 303

    Paenitentis plangens more/Vultus Nestor in sudore/...

    f. 23

    Plange fidelis anima/Amica crucis intima/...

    f. 64v

    Salve metuendum cunctis potestatibus caput Domini...

    f. 213

    Si tantum (alias tantumdem) reatum nostrae delinquantiae cogitemus (alias cogitamus)...

    f. 310

    Sicut homo peregre profecturus in longinquam regionem...

    f. 54v

    Venerabilis ille incarnatae sapientiae discipulus melodi soni...

    f. 199

    Vera paenitentia velut scala quod est qua homo peccator...

    f. 1

    Virgo vincens vernantia/Carnis pudoris lilia/...

    f. 62v

    Voce cordis concinente/Psallat chorus pia mente/...

    f. 64v

    ANSELMUS CANTUARIENSIS archiep. (s.) -- Meditationes
    ANSELMUS CANTUARIENSIS archiep. (s.) -- Oratio ante missam
    AUGUSTINUS (s.) -- Manuale
    AUGUSTINUS (s.) -- Sermones
    BERNARDINUS SENENSIS (s.) -- Hymnus
    BIBLICA -- Novum Testamentum Apocalypsis. Commentarii vel expositiones
    BONAVENTURA (s.) -- Extraits divers Carmen de septem verbis Christi
    BONAVENTURA (s.) -- Extraits divers De laudibus nominis Jesu
    BONAVENTURA (s.) -- Extraits divers Psalterium b. Mariae Virginis
    CHARLES D'ORLEANS -- Armoiries
    CHARLES D'ORLEANS -- Possesseur
    CIRYCUS et JULITTA (ss.) -- Versus
    FIACRIUS (s.) -- Hymnus
    GILBERTUS TORNACENSIS -- De laudibus nominis Jesu
    GUIGO II, prior Carthusiensis -- Meditationes
    HILARIUS PICTAVENSIS (s.) -- Extraits
    HUGO DE SANCTO VICTORE -- De modo orandi
    HUGO DE SANCTO VICTORE -- Miscellanea
    Hymnes
    JESUS CHRISTUS -- Passion Versus
    JOHANNES DE HOVEDEN -- Quindecim gaudia beatae Virginis
    JOHANNES DE SCHOENHOVEN -- Super centum meditationes Dominicae passionis
    JOHANNES GERSON -- De oratione pars prima
    JOHANNES GERSON -- Testamentum peregrini
    PETRUS DE ALLIACO -- Meditationes in septem Psalmos paenitentiales
    PETRUS DE ALLIACO -- Tractatus de quattuor exercitiis spiritualibus
    Reliures au chiffre de Louis-Philippe
    RICARDUS DE SANCTO VICTORE -- De praeparatione animi ad contemplationem seu Benjamin minor
    SALUTATIONES GLORIOSAE VIRGINIS SECUNDUM VII PSALMOS PAENITENTIALES
    Vers anonymes

Vie du livre

Sources des données