Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1574

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q90895

Codicological aspects

  • Parch., 143 ff.

    Recueil de trois parties. 1) f. 1-18 (f. 18 v° blanc), XIIe-XIVe s. ou XIIIe s., 202 x 120 mm. Aux f. 1 et 3 gloses marginales du XIVe ou XVe s. sur Scipion ; 2) f. 19-72, XIIe s., 227 x 140 mm. Quelques gloses marginales et interlinéaires contemporaines aux f. 38-72 ; 3) f. 73-143 (foliotation ancienne: 1-8, 17-79), XIIe s. (fin), 218 x 133 mm.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 - f. 1-17 v°: Cicero, De amicitia.

    titre: «Incipit Tullius de uera amicitia».

    inc.: «Quintus Mutius augur Sceuola...».

    (gloses) f. 1 en marge (longue note dont l’auteur parle d’un voyage qu’il a fait à Bari ; dans l’autre il renvoie à son exemplaire du De senectute):

    1) inc.: «Iste est Africanus qui deleuit Cartaginem et Mimanciam [sic] ut habetur in libro Salustii de Bello iugurtino et fuit filius adoptiuus Scipionis uiri imbecillis...».

    expl.: ... Hanibal uicit romanos apud Cannas uicum Apulie prope Barletam per tria miliaria ubi ego fui quando ibam ad sanctum Nicholaum de Baro».

    2) «ille idem erat ut habetur in libro Tullii de senectute folio michi XIIII° et XV°».

    f. 3 en marge glose de la même main qui cite Sidoine Apollinaire et le Speculum historiale de Vincent de Beauvais.

    (texte) expl.: «... prestabilius esse putetis».

    f. 17 v°-18: ‹Accessus I in Ciceronis De amicitia› (recension longue).

    inc.: «Aticus nobilis romanus multum familiaris fuit Tullio peritus in filosoficis sentenciis...».

    expl.: «... se dicit operis comendatio esse intelligitur» (éd. d’après ce manuscrit et le ms. Pal. lat. 1523, f. 30 v°-32 qui a un texte semblable: E. Pellegrin, op. cit. infra, 1976, p. 281-283).

    2 - f. 19-72 v°: Sallvstivs, Opera.

    titre: «INCIPIT LIBER ISTORIOGRAPHVS SALVSTI».

    f. 19-38: De coniuratione Catilinae.

    f. 38-72 v°: Bellum Iugurthinum (famille des integri).

    (gloses) inc. f. 38 en marge: «Intent‹iones ?› huius prologi sunt inertes qui naturam suam incusant contra hoc mitum (?)...».

    (texte) f. 48 v°: «... quo facilius indicio regis //» (32, 1).

    2 feuillets environ manquent.

    f. 49: «// conuenit. Sed ubi ea Rome...» (38 fin-39).

    f. 72 v° mappemonde, dessinée en travers de la page, avec un monument à deux tours représentant chaque continent, surmontée de ce quatrain:

    inc.: «Qui cupis ignotum Iugurthae noscere letum...».

    expl.: «... Carcere nam nectus sed sic pro crimine fertur» (éd. d’après le ms. Vat. lat. 11429: J. Ruysschaert, Codices Vaticani latini 11414-11709, Vatican, 1959, p. 19 ; cf. aussi supra, Reg. lat. 814, f. 74 v°, v. 1-2).

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: 1 -probablement française, écriture régulière assez brisée.

    2 -peut-être Saint-Gall, grosse écriture épaisse d’aspect carré.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: 1 -l’historien suisse Melchior Goldast (1576-1635), f. 1 en haut et 73 en bas: «ex Bibl. Goldasti» (XVIIe s.).

    2 -Barthélemy Schobinger, de Saint-Gall (1566-1604), f. 19 en bas: «Ex bibliotheca Schobingia» et f. 72 en bas: «Ex Schedis Schobinger fol. 54» (il y a en effet 54 ff.).

    1-3 -Reine Christine de Suède (correspond au n° 1780 du catalogue de Montfaucon).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 296 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

    • Les manuscrits de la Reine..., réédition..., 1964, p. 99, n° 1780
    • E. Pellegrin, Possesseurs français et italiens..., 1973, p. 22
    • E. Pellegrin, Quelques «accessus» au «De amicitia» de Cicéron (Hommages à André Boutemy, Collection Latomus 145, Bruxelles, 1976, p. 277 et 281).

Life cycle of this book

Data source