An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q91477
IIIF manifest
Digitisation:
Parch., XVe s. (a. 1440), 384 ff. + 1 f. blanc (+f. 96 bis et 97 bis; f. 384 v° blanc), 385 x 265 mm. Au f. 4 v°, en haut de page, peinture de la création du monde représentant Dieu le Père accompagné par deux chérubins au premier plan du monde illustré par des villes, la campagne, ses animaux, un lac, une barque contenant deux personnes, la mer, un navire dont la voile est marquée de deux croix grecques rouges sous une voûte d’azur étoilée, avec à gauche la lune et à droite le soleil. Dieu le Père écarte les bras et on peut lire en capitales d’or: «MVNDVS ». Bordure de rinceaux à fleurettes et pastilles d’or dans la marge supérieure, à colonnettes d’or, rinceaux à fleurettes et oiseaux dans les marges latérales. Dans la marge inférieure, une couronne de laurier cerclée d’or et ornée de quatre rubans rouges et bleus enserre le blason des Montefeltro. Au f. 1 v°, initiales d’or à «bianchi girari », l’une avec un «putto » ailé sur fond vert, rouge et bleu. Autres initiales du même type dans le manuscrit. Rares gloses marginales parfois rubriquées.
Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI
f. 1 v°: Svetonivs, Vita Plinii.
titre: «ARGVMENTVM SEQVENTIS OPERIS ».
texte suivi, l. 10, de l’addition: «Hic in his libris XX milia rerum... /...operis et species continet titulorum» (éd. cf. supra, Pal. lat. 1559 f. II).
— Hieronymvs presbyter, Chronicon Eusebii (extraits).
1) titre: «ITEM ARGVMENTVM ».
inc.: «Plinius Secundus cum quandam prouinciam gereret et in magistratu plurimos... ».
expl.: «...Tertullianus refert in apologetico» (remaniement du passage de Tertvllianvs, Apolegeticum, I, 2, 6-7; éd. cf. supra, Pal. lat. 1559, f. II).
2) titre: «ALIVD ARGVMENTVM ».
inc.: «Plinius Secundus Nouecomensis orator et hystoricus insignis habetur cuius plurima ingenii opera extant, periit dum inuisit Vesuuium » (éd. cf. supra, Pal. lat. 1559, f. II).
f. 1, 1 v°-384: Plinivs maior, Naturalis historia (I-XXXVII).
le texte est précédé de: f. 1: Tabula librorum.
titre: «CAPITVLA TOTIVS LIBRI PLINI I‹incipiunt› FELI‹CITe›R ».
inc.: «Primus continet tantum capitula cum auctoribus... ».
expl.: «...Trigesimus settimus continet de gemmis et pretiosis lapidibus».
(prol.) titre f. 1 v°: «INCIPIT PROLOGVS LIBRI SEQVENTIS ».
(texte) titre f. 3 v°: «INCIPIT LIBER PRIMVS NATVRALIS HYSTORIAE PLINII SECVNDI NOVECOMENSIS ORATORIS CONTINENS TANTVM CAPITVLA CVM AVCTORIBVS CAETERORVM XXXVI SEQVENTIVM LIBRORVM ».
f. 225 v°, l. 7, interpolation du liv. XXI, § 18-48 dans liv. XX, 253, signalée en marge par une main contemporaine: «O/I ab isto signo usque ad aliud quod est reuoluta una carta ex defectu exemplaris est superfluum ». Les extraits sont à nouveau copiés à leur place aux f. 229-231, l. 34.
f. 294, l. 37, lacune XXVIII, § 39-51 (lacune du ms. Paris, Bibl. nat., lat. 6795 (X-XIe s.) sigle E).
expl. incomplet: «...ad oculos perueniat desinens nitoR » (XXXVIII, § 199). C. PLINII SECVNDI NOVECOMENSIS ORATORIS NATVRALIS HYSTORIAE LIBER VLTIMVS EXPLICIT FELICITER ».
Origine: italienne, écriture humanistique ronde très soignée. Le manuscrit a été copié à Florence en 1440 par Antonio di Mario, notaire florentin qui souscrit en capitales rouges et noires au f. 384: «ANTONIVS MARII FILIVS FLORENTINVS CIVIS ATQVE NOTARIVS TRANSCRIPSIT FLORENTIAE X. K‹a›L‹en›D‹as› IVNII MCCCCXL.QVO TEMPORE GRAECORVM ECLESIA ROMANE ECLESIAE DEI OPE SVMMOQVE STVDIO AC LABORE IN DICTA CIVITATE VNITA EST VIRTVTE ATQVE INDVSTRIA SANCTISSIMORVM ATQVE PRECLARISSIMORVM VIRORVM EVGENII PP. IIII. SVMMI ROMANORVM PONTIFICIS ET IOSEPH PATRIARCE CONSTANTINOPOLITANI AD LAVDEM ET GLORIAM DEI ET HONOREM NOSTRE REI PVBLICE FLORENTINE. VALEAS FELICITER QVI LEGIS ». (Les lignes suivantes ont été effacées). «C. PLINII SECVNDI NOVOCOMENSIS NATVRALIS HYSTORIAE LIBER XXXVII et VLTIMVS EXPLICIT LAVS DEO. NIHILQVE AMPLIVS DE EO REPERITVR. A‹N›T‹O›N‹I›V‹S› M‹A›R‹I›I F‹I›L‹IV›S ‹N›O‹T›A‹R›I‹V›S‹C›I‹V›I‹S› Q‹VE› F‹L›O‹R›E‹N›T‹I›N‹V›S ‹T›R‹AN›S‹C›R‹I›P‹S›I‹T› F‹L›O‹R›E‹N›T‹I›A‹E› S‹V›MMO ‹S›V‹O› S‹T›V‹D›I‹O› AC L‹A›B‹O›RE ‹ › E ‹ › D‹ ›O‹ ›V ‹ ›E‹ ›E‹ ›P‹ › A‹ › ‹ ›V‹ ›. ‹ › ‹ › K‹L›D. I‹V›L‹I›I ‹M› C‹C›C‹C›X‹X›X‹V›II ».
Possesseur: Federico da Montefeltro dont les armes écartelées sont peintes au f. 4 v° («Indice vecchio» 353).
Data Source: Biblissima
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF