Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Urb.lat.664

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q91837

Codicological aspects

  • Parch., XVe s., II + 170 ff. (f. 168v°-170v° blancs; foliotation ancienne en chiffres romains rubriqués); 256 x 181 mm. Au f. II v°, titre du manuscrit en capitales d’or et d'azur dans un cercle d’or et une couronne de laurier ornée de fleurs et de pastilles d’or. Au f. 1, bordure sur trois côtés de fleurs et pastilles d’or; dans la marge inférieure, une aigle de sable couronnée d’or sur champ du même a l’estomac chargé du blason des Montefeltro; titre en capitales d’or et d’azur; initiale d’or à fleurs et pastilles d’or. Autres initiales d’or du même type sur fond de couleurs et filets blancs.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-3: Vita Iuuenalis IIa et Accessus.

    f. 1-1 v°: Vita Iuuenalis IIa.

    titre: «CORNVTI GRAMMATICI COMENTVM IN SATYRAS IVVENALIM [sic] ».

    inc.: «IVNIVS IVVENALIS AQVINAS, id est de Aquino oppido oriundus extitit... ».

    expl.: «...et angore uitam finiuit et hec de illius uita ad presens sufficiant» (éd. J. Dürr, op. cit. infra, p. 23).

    f. 1 v°-3: Accessus.

    inc.: Nunc ad ea que circa hunc librum sunt inquirenda accedamus... ».

    expl.: «...ut hoc testatur in prima deca Liuii circa finem. Nunc ad litteram accedamus semper etc. » (éd. partielle, J. Dürr, op. cit. infra, p. 27-28 et E. Sanford, op. cit. infra, p. 186 et 188).

    f. 3-126: Ps. Cornvtvs, Commentarius in Iuuenalem (ms. V de Höhler).

    titre: «EXPOSITIO CORNVTI SVPER LIBROS IVNII IVVENALIS ET PERSII VOLATERRANI INCIPIT FOELICITER ».

    inc.: «SEMPER BENE SIC IPSE POETA a redargutione poetarum scribere incipit...».

    expl.: «...a faba etiam abstinuit propter gurguliones quos generat» (cf. E. Sanford, op. cit. infra p. 185; éd. des gloses aux Sat. I-V, W. Höhler, op. cit. infra, p. 381-441; éd. de la première glose aux Sat. II-XVI, Y.-F. Riou, Tradition textuelle et commentaire des auteurs classiques latins conservés dans les manuscrits de la Bibliothèque Vaticane, II. Les titres des Satires de Juvénal, Spolète, 18-24 avril 1974 (Settimane di studio..., 22, Spolète, 1975, p. 192-211).

    f. 126 v°-127 v°: Probvs, Vita Persii.

    titre: «INCIPIT VITA PERSII VOLATERRANI ».

    expl. l. 12: «...dictum arbitraretur in quem constabat esse compositum» (cf. D. M. Robathan and F. E. Cranz with P. O. Kristeller and B. Bischoff, op. cit. infra, p. 232 col. 1 l. 3; éd. cf. supra, Pal. lat. 1708, f. 10-10v°).

    f. 127 v°-168: Ps. Cornvtvs, Commentarius in Persii Saturas.

    suit immédiatement le texte précédent.

    inc.: «Satyre proprium est ut uera humiliter dicat et omnia sana faciat, quam Syrenna protulit poeta. Item Satyra dicitur que uariis rebus continetur. Satyra iterum dicitur lex apud Romanos lata que fuscatis uerbis fallat audientes, ut aliud dicat aliud uero significet. In hac prefatione dicit se non poetam sed epapem (?) [sic] esse id est exurientem et dicit se fame coactum sicut et ceteros ad scribendum adspirare conatum quod cum de se dicit non dubium est quin de omnibus dicat. Satyra, genus est clarni uel lancis multis ac uariis frugum generibus plena. Clarnus potest appellari discus uel mensa que referta sacrifitiis Veneri consueuit offerri. Dicta autem satyra quasi satura, unde in choro Liberi patris ministri uino atque epulis pleni satyri appellabantur. Inde satyra poematis satyrici hunc titulum accepit, quod personis factisque satiata abundare uidetur. Satyra igitur a satietate dicta, eo quod plena sit conuitiis et reprehensionibus hominum » (éd. part. D. M. Robathan and F. E. Cranz with P. O. Kristeller and B. Bischoff, op. cit. infra, p. 235; éd. O. Jahn, Auli Persi Flacci Satirarum liber cum scholiis..., Leipzig, 1843, p. 241).

    titre f. 128: «EXPOSITIO CORNVTI SVPER SATYRIS PERSII INCIPIT FELICITER ».

    inc.: «NEC FONTE LABRA PROLVI caballino quod Hesiodus dicit. Dicitur enim Pegasus... ».

    expl.: «... facile uideatur etiam sillogismum Crysippi definire FINIS » (éd. O. Jahn, op. cit. supra, p. 245-350).

Former owner

Formerly part of

Origin

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseur: Federico da Montefeltro dont les armes écartelées accompagnées des initiales «C.F. » sont peintes au f. 1 («Indice vecchio» 583).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 633 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)

Bibliography

    • J. Dürr, Das Leben Juvenals, Ulm, 1888, p. 23 et 27 (simple mention
    • W. Höhler, Die Cornutus-Scholien zum ersten Büche der Satiren Juvenals (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. 23), Leipzig, 1897, p. 381 (simple mention)
    • E. M. Sanford, Juuenalis... Humanistic commentaries... (Cat. transl. et comment., éd. P. O. Kristeller, 1, 1960, p. 186)
    • P. Scarcia Piacentini, Saggio di un censimento dei manoscritti contenenti il testo di Persio..., Rome, 1973, p. 110 n° 527
    • D. M. Robathan and F. E. Cranz with P. O. Kristeller and B. Bischoff, A. Persius Flaccus (Cat. transl. et comment..., éd. F. E. Cranz, P. O. Kristeller, 3, Washington, 1976, p. 232).

Life cycle of this book

Data source