Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.3279

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q98088

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Vat. lat. 3279
    • Bibliothèque vaticane, Vat. lat. 3279
    • Vatican. BAV, Vat.lat.3279
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.3279
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

Codicological aspects

  • Parch., XVe s., II + 198 + I ff. (pas de f. 197 par erreur), 187 x 112 mm. Au f. 3, bordure sur 3 côtés à «bianchi girari » bordés de filets d'or, ornée près de l’initiale d'un perroquet vert, titre et incipit en capitales d’or et couleurs. Initiales d’or à «bianchi girari». Abondantes gloses marginales et interlinéaires, très soignées, de la main du copiste, Pomponio Leto.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 2: //Crispinum Vectii

    f. 1-2: Pomponivs Laetvs, Vita Statii (ad Gasparum Blondum)

    pas de titre.

    inc.: «NVPER DE PAPINII VITA SERMO FVIT QVAE ignota est ut aliorum fere poetarum... ».

    expl.: «... quod de Lucano superiore anno Fabio Ambusto scripsimus gratum fore spero. Vale» (éd. d'après ce ms.: C. Landi, op. cit. infra, p. 264-265; éd. partielles P. de Nolhac, op. cit. infra, p. 200-201, n. 4; G. Mercati, op. cit. infra, p. 81).

    f. 2-2v°: Carmen de Statio.

    pas de titre.

    inc.: «PAPINIO genitus nomen studiumque paternum... ».

    expl.: «... Et que praecipiti facta calore fluunt » (8 v. - éd. C. Landi, op. cit., p. 265).

    f. 2v°: ‹Genealogia thebana›.

    inc.: «INachus genuit Io / Io Epaphum... » (14 lignes).

    add. grattée en marge: «‹...› ex Polydoro Labdaeus. Labdaei filius Laius. Lai Edipodes. Ex Edipode Eteocles et Polinices ».

    suivie de gloses, de la main de Pomponius Laetus concernant Atheon, Pentheus, Semelen, Athamas, Cadmus et Dirce.

    inc. (au milieu de la ligne): «inter armenta uagans que Mercurius egerat rapuit Europam et in Cretam insulam tulit. Agenor pater filiis precepit ut quererent... ».

    expl. (Dirce): «... mutata fuit in sui nominis fontem. Alii uolunt Zetum et Amphionem fuisse filios Iouis et Antiope et Eam compressam in carcere » (26 lignes).

    f. 3-198v°: Stativs, Thebais.

    titre: «P. PAPINI STATII THEBAIS DOMITIANO AVG. ».

    (glose) inc. en marge: «FRATERNAS. Eteocles et Polinices filii Edipodis inter se pugnarunt. ALTERNA. Pacti erant ut alternis annis imperarent... ».

    f. 191 en marge, rubriqué: «Talis est noster princeps Paulus II pont.» (note publiée par C. Landi, op. cit., p. 266).

    (gloses) expl. f. 198v° en marge: «... DIVVS CAESAR / IMP. FLAVIVS / DOMITIANVS / AVG. Curritur ad uocem iucundam et carmen amicȩ Thebaidos. Lȩtam fecit cum Statius urbem / Laus Virgilii ».

Participants

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: italienne, écriture humanistique cursive anguleuse. Le manuscrit a été écrit par Pomponio Leto (1425-1498) de même que les gloses, vers 1470-1471 (ou 1472 selon G. Mercati, op. cit. infra, p. 83); la décoration est l’œuvre de Gioacchino de Gigantibus et les titres sont de la main de Bartolomeo San Vito (cf. J. Ruysschaert, opp. cit. infra).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Fabio Mazzatosta, disciple de Pomponio Leto, pour lequel le manuscrit a été copié et dont les armes sont peintes au bas du f. 3 (cf. supra, Vat. lat. 3264), dans une couronne de lauriers bordée de filets d’or; Fulvio Orsini († 1600).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome III, 2ème partie. Fonds Vatican latin, 2901-14740, éds A.-V. Gilles-Raynal, F. Dolbeau, J. Fohlen, Y.-F. Riou, J.-Y. Tilliette, avec la coll. de M. Buonocore, P. Scarcia Piacentini et P.-J. Riamond, Paris, 2010, p. 203 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_2010_cat_21_32)

Bibliography

    • P. de Nolhac, La bibliothèque..., Paris, 1887, p. 200 et 373 n° 187
    • V. Zabughin, Giulio Pomponio Leto, 2, Grottaferrata, 1910, p. 47 sqq. et 280
    • C. Landi, Sulla leggenda del cristianesimo di Stazio (Atti e mem. della R. Accad. di scienze, lettere ed arti in Padova, 29, 1912-13, p. 264-266)
    • G. Mercati, Per la cronologia della vita e dei scritti di Niccolò Perotti, Vatican, 1925 (Studi e testi 44), p. 81-83
    • G. Muzzioli, Due nuovi codici autografi di Pomponio Leto (Contributo allo studio della scrittura umanistica) (Ital. med. e uman. 2, 1959, p. 338, 339 et 347, brèves mentions)
    • J. Ruysschaert, Miniaturistes «romains» sous Pie II.., Sienne, 1968, p. 275 et pl. 33 [= f. 3]
    • Id., Miniaturistes romains à Naples..., Vérone, 1969, p. 264 n. 1
    • R. D. Sweeney, Prolegoma to an edition of the scholia to Statius, Leyde, 1969 (Mnemosyne, Suppl. 8), p. 23, manuscrit du groupe C
    • Survie des classiques latins... 1973, p. 69 n° 135
    • P. Scarcia Piacentini, Note storico-paleografiche in margine all’Accademia Romana (Le chiavi della memoria ..., Vatican, 1984, p. 507)
    • J. Ruysschaert, Il copista Bartolomeo San Vito miniatore padovano a Roma dal 1269 al 1501 (Arch. della società romana di storia patria, 109, 1986, p. 41)
    • S. Maddalo, I manoscritti Mazzatosta (Cultura Umanistica a Viterbo - Atti della giornata di studio per il V centenario della stampa a Viterbo 12 novembre 1988, Viterbe, 1991, p. 48, 59-60, pl. 6 = f. 1)
    • D. Gionta, Il Claudiano di Pomponio Leto (Filologia umanistica per Gianvito Resta, Padoue 1997, p. 994-999, simple mention)
    • Réf.: BMBV (1986) 23269-23274, (1991) 12552, (1994) 11002-11005, (1998) p. 495, (2005) p. 646 (4).

Life cycle of this book

Data source