Albi. Médiathèque Pierre-Amalric, RES MS 77

  • Attested titles :
    • De situ orbis geographia
    • (Géographie)
  • Other Form of the Shelfmark :
    • Albi, Bibliothèque municipale, 0077 (159)
    • Albi. Bibliothèque municipale, RES MS 77
    • Albi. Médiathèque Pierre-Amalric, RES MS 77
  • Held at : Albi. Médiathèque Pierre-Amalric
  • Date of Origin :
  • Decoration :
    • Nombreuses initiales couleurs. Lettrines ornées en relief aux feuillets : 1 recto / 2 recto / 4 verso / 7 verso / 35 recto / 54 verso / 61 verso / 81 recto / 97 recto / 117 recto / 134 verso / 154 verso / 183 verso / 210 verso / 230 verso / 250 recto / 273 recto / 294 verso / 316 verso / 339 verso / 363 recto. Enluminure au feuillet 3 verso : Guarino de Vérone, portant la toge, remet sa traduction de la Géographie de Strabon à Jacopo Antonio Marcello. Enluminure au feuillet 4 recto : Marcello à genoux, prosterné devant René d'Anjou, offre l'ouvrage au roi. Titres polychromes.
  • Composition :
    • (389)f. In folio
  • Dimensions :
    • 390 x 280 mm
  • Codicological details :
    • Manuscrit sur parchemin écrit à longues lignes. Écriture humanistique soignée.
    • Piqûres et réglure visibles. Réclame. Manicule aux feuillets 90 recto ; 109 verso ; 213 recto. Traduction en latin de la Géographie de Strabon, entreprise par le célèbre humaniste Guarino de Vérone à la demande du pape Nicolas V. Sur le colophon : "Strabonis de situ orbis terraeq descriptione liber XVII et ultimus a Guarino Verronensi in latinam conversus linguam. Absolutus est anno christi MCCCCLVIII tertio idus Julius Ferrariae". Trois épîtres dédicatoires introduisent le texte : la première est adressée par Jacopo Antonio Marcello à René d'Anjou "episto Serenissimo ac illustrissimo regi Renato Jacobus Antonius Marcellus humiliter se commendat" (feuillet 1 recto) ; la deuxième est datée du 13 septembre 1459 "Ex Venetis idibus septemb MCCCCLIX. Clarissimi viri Guarini Veronensis proemium in strabonis translatione ad beatissimum papam Nicolaum Quintum" (feuillet 2 recto) ; et la troisième concerne l'achèvement de la traduction par Guarino à la demande de Jacopo Antonio Marcello "Eiusdem Guarini in absolutionem strabonis incohati proemium alterum ad insignem ac patricium equestris ordinis virum D. Jacobum Antonicum Marcellum Venetum" (feuillet 4 verso à 7). Ce manuscrit est la copie que fit exécuter Jacopo Antonio Marcello pour le roi René d'Anjou.
  • Binding :
    • Reliure de substitution en maroquin. Dos à 5 nerfs. Pages de gardes en papier marbré. Tranches dorées.

Text in this manuscript

Data Source: Initiale

Participant

Former owners

Formerly part of

Provenance

Data Source: Cecilia - Médiathèques du Grand Albigeois

  • René d'Anjou ; Jean Jouffroy ou Louis 1er d'Amboise ; Chapitre de la cathédrale.

Bibliography

  • Anne Dubois, Valère Maxime en francais à la fin du Moyen Age. Images et tradition, Turnhout, Brepols, 2016 (Manuscripta Illuminata, 1)
  • Charles SAMARAN (éd.), Robert MARICHAL (éd.), Catalogue des manuscrits en écriture latine portant des indications de date, de lieu ou de copiste, t. VI, Bourgogne, Centre, Sud-Est et Sud-Ouest de la France, Paris, CNRS, 1968
  • Christine M. SPERLING, « Leon Battista Alberti's Inscriptions on the Holy Sepulchre in the Cappella Rucellai, San Pancrazio, Florence », Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 52, 1989
  • François AVRIL, Nicole REYNAUD, Les manuscrits à peintures en France, 1440-1520. Quand la peinture était dans les livres, Exposition : Paris, Bibliothèque nationale, 16 octobre 1993 - 16 janvier 1994, Paris, Flammarion, Bibliothèque nationale, 1993
  • François AVRIL, Yolanta ZALUSKA, Marie-Thérèse GOUSSET, Michel PASTOUREAU, Claudia RABEL, Dix siècles d'enluminure italienne (VIe-XVIe siècles), Exposition, Paris, Bibliothèque nationale, Galerie Mazarine, 8 mars-30 mai 1984, Paris, Bibliothèque nationale, 1984
  • Françoise ROBIN, La Cour d'Anjou-Provence, La vie artistique sous le règne de René, Paris, Picard, 1985
  • G. LIBRI, F. RAVAISSON, Albi (CGM in-4° 1), Manuscrits 1-102, 1849 (Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques des départements. Tome I (série in-4°))
  • Jonathan J. G. ALEXANDER (éd.), Lilian ARMSTRONG, Giordana MARIANI CANOVA, Federica TONIOLO, William M. VOELKLE, Roger S. WIECK, The Painted Page, Italian Renaissance Book Illumination 1450-1550, Exhibition at the Royal Academy of Arts, London, 27 october 1994-22 january 1995 ; the Pierpont Morgan Library, New York, 15 february-7 may 1995., Munich, New York, Prestel, 1994
  • Jonathan J. G. ALEXANDER, « A Manuscript of Petrarch's Rime and Trionfi », Studies in Italian manuscript illumination, London, Pindar Press, 2002, p. 142-168
  • Jonathan J. G. ALEXANDER, « Initials in Renaissance Illuminated Manuscripts, The Problem of the So-called 'litera Mantiniana' », Studies in Italian manuscript illumination, London, Pindar Press, 2002, p. 169-198
  • Marco BUONOCORE (éd.), Vedere i classici, L'illustrazione libraria dei testi antiqui dall'età romana al tardo medioevo, Roma, Fratelli Palombi Editori - Rose, 1996
  • Margaret SCOTT, Medieval Dress and Fashion, London, The British Library, 2007
  • Marie JACOB, Dans l'atelier des Colombe (Bourges 1470-1500), La représentation de l'Antiquité en France à la fin du XVe siècle, Rennes, Presses universitaires de Rennes, 2012
  • Mark L. EVANS, « Jean Fouquet and Italy, '... buono maestro, maxime a ritrarre del naturale' », Illuminating the Book : Makers and Interpreters. Essays in Honour of Janet Backhouse, London, Toronto, The British Library, University of Toronto Press, 1998, p. 162-189 : fig. 98-112
  • Milvia BOLLATI (éd.), Miklos BOSKOVITS, Dizionario biografico dei miniatori italiani, Secoli IX-XVI, Milano, Bonnard, 2004
  • Nigel MORGAN (éd.), Stella PANAYOTOVA (éd.), Suzanne REYNOLDS (éd.), Illuminated manuscripts in Cambridge. A catalogue of western book illumination in the Fitzwilliam Museum and the Cambridge colleges, Part 2, Italy, the Iberian Peninsula, London, Turnhout, Harvey Miller, 2011
  • Susy MARCON, « Un manoscritto cattarino del 1466 e l'eredità belliniana lungo le sponde dell'Adriatico », Rivista di storia della miniatura. La tradizione classica nella miniatura europea. Atti del IV Congresso di Storia della Miniatura, Urbino, 24-26 sett. 1998. Parte prima, 4, 1999
  • Teresa D'URSO, Alessandra PERRICCIOLI SAGGESE, Giovanni Todeschino, La miniatura 'all'antica' tra Venezia, Napoli e Tours, Napoli, Arte tipografica, 2007 (Memorie dell'Accademia di Archeologia, Lettere e Belle Arti di Napoli, 16)

Data sources