An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q102072
IIIF manifest
Digitisation:
Papier, sauf f. 1, 6, 7, 13, 18, 19 et 24 en parch. (filigranes var. Briquet 15599: Vérone, Udine, 1409-1413; var. Briquet 3895: Bâle, 1420-1421), XVe s. (a. 1415), 165 ff. (+f. 2 bis; f. 1, 100 v°, 107v°-108v°, 154 v° et 159v°-164v° blancs), 300x220 mm. Initiales à la plume de formes grotesques, notamment aux f. 21, 94 v°, 101 et 109. Au f. 1 v°, table du contenu d’une main contemporaine; annotations marginales de diverses mains contemporaines aux f. 1-100.
Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI
f. 2-16 v°: Cicero, Orationes in L. Catilinam (I-IV).
titre: «M. Tullii Ciceronis in L. Catelinam liber primus incipit feliciter ».
(argum. Orat. II) inc. f. 5: «Nuperiore (corr. en «Superiore ») libro C‹atilina› circumuentus elocutionibus Ciceronis spontaneum eligit exilium... » (même incipit dans plusieurs manuscrits, entre autres: Laon, Bibl. mun. 453 bis (XIIe s.), f. 47 v.; Milan, Bibl. Trivulz. 771 (a. 1432), f. 94 v°; Paris, Bibl. nat., lat. 5755 (XVe s.). f. 66 v°, lat. 6072 (XVe s.), f. 91, lat. 6602 (XIVe s.), f. 106; Vienne, Nationalbibl. 42 (XVe s.), f. 80 v° et 124 (XVe s.), f. 218).
expl.: «...bellum superare potuerit» (7 lignes).
f. 16 v°-17 v°: Ps. Sallvstivs, Inuectiua in Ciceronem.
titre: «Crispi Salustii oratio incipit in M. Tullium Ciceronem ».
f. 17 v°-20: Ps. Cicero, Inuectiua in Sallustium.
titre: «M. Tullii Ciceronis in Crispum Salustium oratio incipit feliciter ».
f. 21-100: Cicero: Orationes in M. Antonium Philippicae (I-XIV).
titre: «Marci Tullii Ciceronis in M. Antonium Philippicarum liber primus incipit feliciter ».
f. 57, lacune des manuscrits de la classe D, le texte passe de «... legatorum mentionem » (V, 12, 31) à «numquam uidi... » (VI, 7, 18 - cf. supra, Pal. lat. 1525, f. 344-393).
f. 101-106 v°: Qvintvs Cicero, Commentariolum petitionis.
titre: «Marci Tullii Ciceronis commentarium petitionis consulatus ad Q. Fratrem incipit feliciter ».
f. 107: Gellivs, Noctes Atticae (extrait).
pas de titre.
inc.: «PHILIPPVS ARISTOTELI SA. D. Filium mihi genitum scito...».
expl.: «...dignus existata rerum istarum susceptione. Vale» (IX, 3, 5).
f. 109-154: Cicero, Orationes.
f. 109-140: Pro A. Cluentio.
titre: «M.T.C. oratio pro Cluentio».
f. 140-144: Pro M. Marcello.
titre: «Pro M. Marcello incipit oratio ».
f. 144-149 v°: Cum senatui gratias egit.
titre: «Cum se‹natui› gratias egit incipit oratio ».
f. 149 v°-154: Pro A. Licinio Archia poeta.
titre: «Pro Archia poeta incipit oratio M. Tullii Ciceronis ».
f. 155-159 (add.): Cicero, Timaeus.
titre: «MARCI TVLLII CICERONIS DE CREATIONE MVNDI ET PRODVCTIONE LIBER INCIPIT QVI A BOETHIO THIMEVS NVNCVPATVR ».
f. 165 (add.): Anthol. lat. 709.
titre: «C. Iu. Caesaris in adolescentem epigramma ».
Origine: f. 1-154: écriture française ou italienne (?) semi-cursive anguleuse soignée; f. 155-159: italienne, écriture humanistique cursive; f. 165: italienne, autre écriture humanistique cursive. Les f. 1-154 ont été écrits à Constance pendant le Concile, d’après les notes datées du copiste au f. 20: «Scriptus Constantie tempore generalis Concilii Constantien‹sis›. Anno domini M°CCCCXV° Vigesima prima die mensis Octubris. Deo Gratias », au f. 100: «Explicit liber Marci Tulii Ciceronis Phylippicarum anno domini M°CCCCXV° » et au f. 106: «Scriptum Constantie prouincie Maguntin‹e› Anno Domini M°CCCC°XV° tempore Concilii generalis Constantien‹sis› in profesto Sante [sic] Lucie Virginis ac martiris. Deo gratias ».
Possesseurs: le manuscrit a été annoté par un élève, d’origine probablement vénitienne, de Guarino de Vérone et de Pietro de Parme (cf. f. 20 v°: «Ita me docuit Guarinus Veronensis grece lingue quam peritus » et f. 33: «Magister Petrus de Parma preceptor meus... » - éd. G. Billanovich, op. cit. infra, p. 35); le cardinal Domenico Capranica (ex-libris gravé au dos de la reliure: «EX BIB. C. FIR. »).
Data Source: Biblissima
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF