An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q99710
IIIF manifest
Digitisation:
Parch., XIIe s. (milieu?), 60 ff., 250 x 170 mm, 2 col. au f. 60v°. Au f. 1, initiale sur fond bleu, ornée de rinceaux de couleurs; au f. 27, dans la marge inférieure, croquis à l'encre (les trois parties du monde avec les principales villes: Jérusalem, Rome, et les fleuves). Gloses marginales et interlinéaires de plusieurs mains contemporaines et postérieures, quelques-unes en italien.
Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI
f. 1: ... ferri//
f. 2: //atque periculis
f. 1-59v°; Sallvstivs, Opera.
titre (add. XIVe s.): «Salustius de coniuratione Catiline et Iugurtino bello ».
f. 1-20v°: De coniuratione Catilinae.
(gloses) inc. f. 1 marge supér.: «Descensio ad litteram. Ego proposui me dicere mihi summa ope decet (?) id est (?) S‹allustius› s‹cilicet› [illisible] uidelicet mea intentio est hortari homines ad pulcra facta... » .
f. 20v°-60: Bellum Iugurthinum (famille des integri).
f. 21 titre (add.): «IVGVRTINVS».
(glose) inc. f. 20v° marge infér.: «Ipse promisit in prologo primi libri se dicturum cartim [sic] gesta populi R‹omani›et sed nihil (?) hoc debent incipere Iugurtinum bellum scribere... ».
expl.: «... de sua natura imponens illi culpam nature que [illisible] in ponendo suo uicio » (17 lignes).
(accessus) inc. f. 21 marge supér.: «Materia totius libri Iugurtini est Iugurta cum suis sequentibus et Romani cum suis. Intentio Salustii est in hoc Iugurtino hortari homines ne contempnant peruenire ad honorem per proditione ut Iugurta. Finalis causa est uitare finem Iugurte ».
f. 59v°, à la fin du texte: «EXPLICIT LIBER CRISPI SALVSTII DE IVGVRTINO BELLO »
suivi de Epigramma de morte Iugurthae :
«Qui cupis ignotum Iugurthe noscere letum
Tarpeia rupis pulsus ad ima ruit.
Istorii scriptor negat Astorosius istud
carcere nam nectus sed sic pro crimine fertur » (4 v. - éd. d'après le ms. Vat. lat. 11429, J. Ruysschaert, Codices Vaticani latini 11414-11409, 1959, p. 19).
~ f. 57v° (marge supér., add. XIIIe s.): ‹Prouerbia›.
1) «Gutta cauat lapidem non ui sed sepe cadendo» (cf. H. Walther, Prouerbia..., 2, n° 10508).
2) «Dummodo sit diues cuiusdam nata bubulci» (cf. H. Walther, Prouerbia..., 1, n° 6787).
f. 59v° (add.: ‹Versus›.
texte: «Albi siue nigri non entes ad ipsa pigri
Vrbi Florine causam tribuere ruine ».
f. 60: Accessus ad Sallustium
pas de titre.
inc.: «Q‹uonia›m de Salustiano opere tractaturi sumus ex ipso auctore aliquid prelibandum uidetur, prelibare enim est... ».
expl. inachevé: «... ita hortor unumquemque adquire famam et tam preclari facinoris animi et corporis et maxime preclari facti animi et queritur (?) quia de » (24 lignes).
~ - (add. XIIIe s.): ‹De dictamine›.
inc.: «Dictamine primo uideamus quod sit dictamen, dictamen est litteralis edictio uenustate sermonum egregia... ».
expl.: «... inde dicitur epistola, id est supramissio; quia supra mittentem gerit officium nuncii » (4 lignes - extr. de Bernardvs Magdvnensis, Summa dictaminis ?).
~ - (add. XIVe s.): ‹De luxuria›.
inc.: «Luxuria est pestis amara que animam maculat corpus eneruat... » (3 lignes - même note dans les manuscrits München, Universitätsbibl. 2° 133, f. 164v° et Stuttgart, Landesbibl. HB I 228 (XIVe s.), f. 74v°).
- Ivvenalis, Saturae (extrait)
texte: «Cantabit uacuus coram latrone uiator » (X, 22).
~ - ‹Regimbertvs Brixiensis episcopus?, Epistula›
inc.: «Non est que suficienter possit excogitare... ».
f. 60v°: Sallvstivs, Bellum Iugurtinum (extraits remaniés: 6,3-16, fin)
inc.: «‹Timebat?› non opportunitas sue etatis et liberorum et studia Numidarum... sperans ipsum uel ostendando uirtute uel seuitia ostium [sic] facile occasurum... » (cf. 6, 3).
expl.: «... alteram potiorem specie quam usu Aterbal [sic] possedit » (cf. 16, fin).
Origine: italienne (région de Brescia?), écriture régulière.
Possesseurs: pas d’indications, sauf deux notes au f. 60 (peut-être des essais de plume): «Iste liber est meus» et plus bas d’une autre main: «Iste liber est» (XIIIe s.?); le manuscrit a été acquis par la Bibliothèque Vaticane entre 1590 et 1645.
Data Source: Biblissima
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF