Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1818

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q91015

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Reg. lat. 1818
    • Bibliothèque vaticane, Reg. lat. 1818
    • Vatican. BAV, Reg.lat.1818
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1818
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

Codicological aspects

  • Papier (filigranes: f. 1-74: var. Briquet 4411: Macerata, Rome, Naples, Udine, 1460-1498 ; f. 75-104: var. 7695: Rome, Naples, 1472-1484), XVe s., I + 309 ff. (+ f. 104 bis blanc ; f. 104 v° blanc), 202 x 145 mm.

    Deux parties: 1) f. 1-104 bis ; 2) f. 105-309, recueil de plusieurs ouvrages imprimés, dont un daté de 1480. Le f. I, gratté, est un fragment remployé d’un Missale plenum en notation neumatique de l'Italie centrale (cf. Bannister, op. cit. infra) ; au f. I v° table du contenu en capitales, comprenant aussi les imprimés de la 2e partie.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 - f. 1-18: Priscianvs, Institutio de nomine pronomine et uerbo.

    titre: «PRISCIANI GRAMMATICI CLARISSIMI LIBER DE DECLINATIONIBVS FELICITER INCIPIT».

    f. 18 v°: ‹Testimonia de Palaemone›.

    pas de titre.

    inc.: «Iuuenalis de Palemone inquit doctique Palemonis artes...».

    expl.: «... dicitur hic ab Hieronymo heremus ([sic] -«haberemus» corrigé en «heremus») Palemon» (éd. d’après ce manuscrit et le ms. Vat. lat. 1492, H. Keil, op. cit. infra, 5, p. 526-527).

    f. 18 v°-34: Ps. Rhemnivs Palaemon, Ars grammatica.

    pas de titre.(éd. H. Keil, op. cit. infra, 5, p. 533-547).

    f. 34 v°-41: Flavivs Caper, De orthographia.

    titre: «Capri grammatici uetustissimi orthographie siue elegantiarum liber feliciter incipit».

    expl.: «... Stellionem dicito a similitudine StellaRum» (éd. H. Keil, Grammatici latini, 7, Leipzig, 1880, p. 92-107).

    f. 41 v°-48 v°: Agroecivs, De orthographia.

    titre: «Eruditi Agroetii elegantiarum libellus scolaribus multum conducens feliciter incipit ad Eucherium pontificem de politione Capri» (éd. Keil, op. cit., 7, p. 113-125).

    f. 49-56: Charisivs et alii, Ars grammatica (extraits).

    titre: «Charissii [sic] grammatici uetustissimi ars optima et perutilis».

    inc.: «Coniugationes quas greci cinçigias appellant sunt apud nostros [sic] prima per a secunda per e...» (cf. Charisivs, Ars grammatica, II, 11 - éd. C. Barwick, op. cit. infra, p. 225, l. 25).

    en réalité extraits de divers grammairiens.

    expl.: «... Adiiciunt quidam. C. ut lac quanquam lacte dicatur ut est apud Ennium in annalibus. Finis» (non identifié, mêmes extraits dans le ms. Vat. lat. 1492 (XVe s.), f. 64-72 - cf. Keil, op. cit. infra, 5, p. 526).

    f. 56-62: Asper, Ars grammatica (Asper maior).

    titre: «Aspri maioris Grammatica more uetustissimo incipit».

    expl.: «... ut bony baex [sic] babo uua [sic]» (éd. Keil, op. cit. infra, 5, p. 547-554).

    ~ f. 62-65 v°: ‹Quaestiones grammaticales›.

    inc.: «Qveritur utrum gerundia sint uerba in argumentum quod non. Primo auctoritate Prisciani in minori qui dicit gerundia...».

    expl.: «... significant principaliter conceptum et non affectum et hec pro presenti difficultate sufficiant ad laudem omnipotentis dei qui uiuit et regnat in secula seculorum. AMEN».

    ~ f. 65 v°-66 v°: ‹Grammatica›?.

    inc.: «Disceptant grammatici nonnulli et longis quibusdam ut ita dixerim theoromatibus [sic] querunt numnam // f. 66 // gerundium nomen an uerbum sit...».

    expl.: «... Quod si philosophi idem subeant certamen aperiam subtilius meam sententiam. Valete».

    ~ f. 67-74: Lavrentivs Valla, Carmina de arte grammatica.

    inc.: «‹A›PICIS (?) ut medici pueris absinthia dantes...».

    ~ f. 74 v°: ‹Epistula haeredum Ludovici de Melioratis ad imperatorem›.

    inc.: «Vereor Cęsar christianissime mei paruitas ingenioli malestati tuȩ molesta sit...».

    f. 75-104: Phocas, Ars de nomine et uerbo.

    à la fin: «Phoce grammatici illustris de nomine et uerbo liber explicit feliciter» (cf. supra, Reg. lat. 1560, f. 35 v°-75 v°).

Former owner

Formerly part of

Origin

  • Origine: 1 -italienne, écritures humanistiques cursives de 3 mains: 1) f. 1-50 v°, 2) f. 51-74 v°, 3) f. 75-104.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: 1-2 -les Théatins de S. Silvestre au Quirinal à Rome dont le timbre est estampillé au f. 1 (cf. supra, Reg. lat. 349).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 427 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

    • H. Keil, Grammatici latini, 5, Leipzig, Teubner, 1868, p. 526 note (brève mention)
    • E. M. Bannister, Monumenti Vaticani di paleografia musicale latina, Leipzig, 1913, p. 150 n° 494 (brève mention du f. I)
    • C. Barwick, Charisii Artis grammaticae libri V, Leipzig, Teubner, 1925, p. x (brève mention)
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 410
    • C. Jeudy, L’«Institutio de nomine pronomine et uerbo» de Priscien. Manuscrits et Commentaires médiévaux (Rev. hist. textes, 2, 1972, p. 135-136), description
    • C. Jeudy, L’ «Ars de nomine et uerbo» de Phocas: Manuscrits et commentaires médiévaux (Viator , Medieval and Renaissance Studies, 5, 1974, p. 142-143), même description.

Life cycle of this book

Data source