Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ross.933

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Ross. 933 (XI, 83)
    • Biblioteca Apostolica Vaticana, MSS_Ross.933
    • Bibliothèque vaticane, Ross. 933 (XI, 83)
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ross.933
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

IIIF manifest

Codicological aspects

  • Papier (filigranes: tête de boeuf, manque dans Briquet; var. Briquet 2489: Udine-Milan, 1467-1473 et var. Briquet 5555: Brescia, 1470), XVe s., 39 ff., 310 x 215 mm. Gloses surtout interlinéaires aux f. 1-23 v°.

    Recueil de deux parties contemporaines: 1) f. 1-23; 2) f. 24-39.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 - f. 1-4 v°: Ivvenalis, Saturae (extraits).

    titre: «Sequuntur aliqua collecta succinta ex Iuuenali carmina signabis apponitur que Iuuenalis ».

    chaque extrait est introduit par un sommaire: «Ad notandam presentis temporis malitiam que nemo est in pretio non scelestus ».

    inc.: «Aude aliquid breuibus Giaris et carcere dignum...» (I, 73).

    expl.: «...Plorare ergo iubet causa lugentis amici» (XV, 134).

    f. 4v°-5: Persivs, Saturae (extraits).

    titre: «Persius ista dabit memori quae mente notabis ».

    chaque extrait est introduit par un sommaire: «Simile est illi cogitationes hominum uane sunt ».

    inc.: «O curas hominum o quantum rebus inane...» (I, 1).

    expl.: «... Omne latus mundi ne sit prestancior alter» (VI, 76).

    f. 5-9 v°: Horativs, Opera (extraits) .

    f. 5-6: De arte poetica.

    titre: «Si sapis hiis instatur, tibi mandat Horacius ista », en marge de droite «Ex poetria Horatii ».

    inc.: «Maxima pars uatum pater et iuuenes patre digni...» (v. 24).

    expl.: «... non missura cutem nisi plena cruoris irudo » (v. 476).

    f. 6-7: Sermones seu Saturae.

    titre: «Ex libro sermonum Horatii ».

    (1er extrait) glose: «Contra eos qui aliqua offitia semper commendant magis quam sua ».

    inc.: «Agricolam laudat legum iurisque peritus... » (I, 1, 9).

    expl.: «...Nempe inamarescunt epule sine fine petite» (II, 7, 107).

    f. 7-9 v°: Epistulae.

    titre: «Ex epistulis Horatii. Responsura suo numquam est par fama labori ».

    (1er extrait) glose: «Consolatio eorum qui iuxta labores non sunt adepti retributionem ».

    inc.: «Solue senescentem mature sanus equum ne...» (I, 1, 8).

    expl.: «...Lusisti satis, edisti satis atque bibisti» (II, 2, 214).

    f. 9 v°-10 v°: Lvcanvs, De bello ciuili (extraits).

    titre: «Ex Lucano / que nunc scribuntur Lucani metra feruntur ».

    (1er extrait) glose: «Nota magis non posse stare diu ».

    inc.: «In se magna ruunt letis hunc numina rebus... » (I, 81).

    expl.: «...Venalesque manus ibi fas ubi maxima merces» (X, 408).

    f. 11-12 v°: Vergilivs, Opera (extraits).

    titre: «Ex Virgilio.

    Strennuus ista Maro describit carmine claro ».

    (1er extrait) glose: «Ad notandum te uehementer diligere aliquem ».

    inc.: «Ante leues ergo pascentur in ethere cerui... » (Ecl., I, 59).

    expl.: «... Expectate dapes et plene pocula mense hic amor hoc studium» (Aen., XI, 738-739).

    f. 13-23 v°: Ovidivs, Opera (extraits).

    f. 13-14 v°: Metamorphoses.

    titre: «Versus Ouidii Nasonis Ex libro Methamorphoseos

    Qui uariat formas hoc Naso fingit et ornat ».

    (1er extrait) glose: «Ad notandam presentis temporis maliciam».

    inc.: «Viuitur ex rapto non hospes ab hospite tutus... » (I, 144) .

    expl. : «... Tollite nunc uolucrem uiscata fallite uirga » (XV, 474) .

    f. 14 v°-16: Heroides.

    titre: «Ex epistulis Ouidii

    Naso sed heroum dabit hic gestamina florum ».

    inc.: «Res est solliciti plena timoris amor... » (I, 12).

    expl.: «...sed que prestanda est et sine teste fides» (XIX, 182).

    f. 16-18 v°: Ars amatoria.

    titre: «Hii uersus ex Ouidio de arte amandi sequuntur

    Hoc tibi dat flores Naso qui tractat amores ».

    (1er extrait) glose: «Commendatio artis ».

    inc.: «Arte cite ueloque rates remoque reguntur [sic]...» (I, 3).

    expl.: «...ipse uir [sic] accepto munere mutus erit» (III, 656).

    suivi d’un vers non identifié.

    glose: «Omnia ficta recedunt a ueris ».

    «Excedunt modulos omnia ficta suos ».

    f. 18 v°-19 v°: Remedia amoris.

    titre: «Sequuntur ex Ouidio de remediis

    Ouidium queras qui fert in amore medelas ».

    glose: «Consolatio eorum qui sunt in aduersitate per simile ».

    inc.: «Terra salutiferas herbas eademque nocentes...» (v. 45).

    expl : «... Non habet unde suum paupertas pascat amorem » (v. 749).

    f. 19 v°-23: Ex Ponto.

    titre: «Sequuntur ex Ouidio de ponto

    Hec tibi Naso feret cui ponti nomen adheret ».

    glose: «Exhortatio ad indulgendum hiis qui a magistratibus implorant ueniam offensare ».

    inc.: «Vidi ego lanigere [sic] numen uiolasse fatentem... » (I, 1, 51).

    expl.: «...Et sensus cum re consiliumque fugit» (IV, 12, 48).

    f. 23 v°: Tristia.

    titre: «Ex Ouidio Tristium.

    Ouidius Tristis rogat ut uerseris in istis ».

    inc.: «Ne quae non opus est forte loquare caue... » (I, 1, 22).

    expl.: «... Iupiter exiguo tempore inermis erit» (II, 34).

Origin

  • Origine: 1 -italienne, écriture gothico-humanistique arrondie. Dans la marge du f. 23 v°, le copiste a tracé à la plume un dessin en forme de V encadrant la lettre (?) M.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: aucune indication.

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 487 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)

Bibliography

  • R. Badali, I codici Romani di Lucano, III (Boll. Comit. Ediz. naz. class., n.s. 23, 1975, p. 62-63 et 69).

Life cycle of this book

Data source