Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1283

Codicological aspects

  • Parch. sauf f. 110 et 115-144: papier, I + 153 ff. + 1 f. blanc (les f. 92-94 ont été détachés et forment actuellement le ms. 1283 B, cf. infra).

    Recueil de nombreux manuscrits, documents et fragments: 1) f. 1-36, 2 col., XIVe-XVe s., 335 x 253 mm, texte espagnol ; 2) f. 37-60, 2 col., XIIIe s., 331 x 259 mm ; 3) f. 61-64, XIIe s., 332 x 234 mm, ancienne foliotation: 230, 233, 231, 232 ; 4) f. 65, XIe s., 331 x 232 mm ; 5) f. 66, Xe-XIe s., 330 x 226 mm ; 6) f. 67-68, XIe s., 327 x 225 mm ; 7) f. 69, XIe-XIIe s. (f. 69 v° blanc), 325 x 217 mm ; 8) f. 70-71, XIIe s. (fin), 2 col., 323 x 227 mm ; 9) f. 72, XIe s., 302 x 245 mm ; 10) f. 73, XIe et XIIe s., 315 x 218 mm ; 11) f. 74, XIe s., 317 x 221 mm ; 12) f. 75-76, XVe s., 291 x 221 mm ; 13) f. 77-87 (f. 86-87 v° blancs), XVe s., 300 x 230 mm ; 14) f. 88-91, XIIe s., 302 x 220 mm ; 15) f. 95-96, Xe s., 302 x 240 mm ; 16) f. 97-109, XVe s., 315 x 238 mm ; 17) f. 110-111, f. 110: XVIe s. (copie partielle du f. 111-111 v°), 255 x 195 mm ; f. 111-111 v°: XIe s., 303 x 238 mm ; 18) f. 112-113 (f. 112 blanc), Xe-XIe s., f. 112: 294 x 225 mm ; f. 113: 294 x 212 mm, 2 col., le f. 113 v° est assez effacé; 19) f. 114 XIe s., 294 x 209 mm; 20) f. 115-144: (f. 142-142 v°, 144-144 v° blancs), XVIe s., f. 115-141: ancienne foliotation de I à XXVII, 320 x 215 mm ; 21) f. 145-153, XIVe s., 2 col., 321 x 235 mm.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 18 - f. 112 v°: Avsonivs, Monosticha de XII Caesaribus (I-IV - ms. Σ de Peiper).

    (I) titre: «INCIPIT EPISTVLA (add. au-dessus: «AVSONII») AD HESPERIVM FILIVM».

    inc.: «Caesareos proceres in quorum regna secundis...» (5 v.).

    (II) titre: «INCIPIVNT MONASTICA DE ORDINE IMPERATORVM».

    inc.: «Primus regalem patefecit Iulius aulam...» (éd. Peiper, op. cit. infra, p. 183-186).

    f. 112 v°-113: Avsonivs, Tetrasticha de XII Caesaribus (I-XXIV).

    titre: «INCIPIVNT TETRASTICA».

    inc.: «Nunc et predictos et regni sorte sequentes...».

    expl.: «... Antoninorum nomina falsa gerens

    FINIVNT DETRASTI‹CA› [sic]» (éd. R. Peiper, op. tit., p. 187-193).

    f. 113 v°: extraits assez effacés parmi lesquels:

    ~ Isidorvs Hispalensis (?), Excerpta.

    citations d’extraits avec variantes.

    1) inc., col. 1 (le début des lignes est rogné): «// e astructio. ISID, Anasceua contraria est catasceue catasceua confirmatio proposuerat (?). Anasceua uero reuincit...» (cf. Etymologiae, II, 12, 1).

    2) col. 1, l. 25, titre: «EX DIFFERENTIIS SERMONVM».

    inc.: «Basium dicitur quod uxori datur suauium quod scorto. Item basium blanditiae est suauium...» (cf. Ps. Isidorvs, De differentiis uerborum, I, 398 - éd. P.L. 83, col. 51).

    ~ -col. 2, l. 10 et sqq.: ‹Placidvs›, Glossae (extrait).

    titre: «DE GL‹OSSA›».

    inc.: «Commata sunt particulȩ sensum grece dicte...».

    expl.: «... litora id est illum cano qui uenit ad Labinia litora» (éd. G. Goetz, Corpus glossariorum latinorum, 5, Leipzig, 1894, p. 9).

    ~ — (texte presque complètement effacé): ‹Sortes› sanctorum ‹seu apostolorum› (fragment).

Texts in this manuscript

Data Source: RegeCart

Participant

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: 18 -probablement française, écritures assez régulières, plus petites depuis la col. 2 du f. 112 v° ; f. 113 v°, écriture très menue assez effacée et peu lisible.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: 1-21 ou seulement 9, 11, 17-19 ? -Pierre Daniel, notes de sa main aux f. 72, 74-74 v°, 110 (entièrement de sa main), 113 v°, 114-114 v°.

    18 -Claude Fauchet (1530-1602) (cf. supra, Reg. lat. 1274) dont le nom (autographe ?): «Fauchet».e lit en haut à gauche du f. 112 v° a peut-être seulement emprunté ce fragment.

    1-21 -Paul Petau a peut-être constitué ce recueil (cote A. 44 au f. 1) ; Alexandre Petau (correspond au n° 321 de son catalogue manuscrit: Leyde, Voss. lat. Q. 76, f. 3 v°, 5, 5 v°, 47, 59, 59 v°, 63, etc.) ; Reine Christine de Suède (correspond au n° 481 du catalogue de Montfaucon).

Notes

Data Source: Biblissima

  • Tratado de astrología y magia de Alfonso X el sabio : [Códice Reg. Lat. 1283], Valencia : Ediciones Grial, 2000
  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 159 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

    • R. Peiper, Decimi Magni Ausonii... Opuscula, Teubner, 1886, p. lviii
    • Les manuscrits de la Reine..., réédition..., 1964, p. 31 n° 481
    • S. Prete, I Caesares di Ausonio ed il ms. 81 della Biblioteca comunale di Fermo (Studia Picena, 39, 2, 1972, p. 127), brève mention.

Life cycle of this book

Data sources