Avranches. Bibliothèque municipale Edouard Le Héricher, Ms. 135

  • Other Form of the Shelfmark :
    • AVRANCHES, Bibl. mun. 135 - I
    • AVRANCHES, Bibliothèque municipale, 0135
    • Avranches. Bibliothèque municipale Edouard Le Héricher, 135
    • Avranches. Bibliothèque municipale Edouard Le Héricher, Ms. 135
    • Avranches BM, 135
    • Avranches. BM, Ms. 135
  • Held at : Avranches. Bibliothèque municipale Edouard Le Héricher
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

Codicological aspects

  • Parch., XIIe-XIIIe s., 152 ff. + 2 ff. blancs (+ f. 20 bis, 20 ter et 22 bis, f. 116 v° et 120 v° blancs, le f. 1 et le f. collé au plat sup. qui forme sa contrepartie sont des fragments d’un traité de droit du XIIe-XIIIe s., sur 2 col., placés tête bêche). Recueil de 7 parties :

    1 — f. 2-9 : 210 X 160 mm., just. : 180 X 145 mm., 2 col. sauf f. 9-9 v° 4 col., 63-68 lignes, réglure à la mine de plomb. Cahier : 18, signé X’ au f. 9 v°, avec réclame horizontale.

    inc. : « fatione casula et... » (f. 3).

    expl. : «... honoris habere uolunt » (f. 151 v°).

    : « non honoris pondus... » (f. 152).

    1 — ~ f. 2 col. 1-2 v° col. 2 : ‹Excerpta›.

    inc. : « Throni sunt agmina angelorum... ».

    expl. : «... uobis uolumus quia et nobis ».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XLI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XLI

  • ~ f. 2 v° col. 2 : HILARIVS PICTAVIENSIS, ‹De Trinitate› (Clavis n° 433, extraits).

    1) titre : « Incipit sermo beati Hilarii de corpore Christi ».

    inc. : « Vos inquid nunc qui Patrem et Filium... ».

    expl. : «... quod nos sumus in Deo est » (VIII, 13 et 14 — P. L., 10, col. 246 A-B et 247 A-B ; éd. P. Smulders (Corpus Christianorum, Series Latina, 62 A), Turnhout, 1980, p. 325-326 lignes 5-24 et p. 326-327 lignes 8-18).

    2) titre : « Item Hilarius ».

    inc. « Hec ergo uite nostre causa est... ».

    expl. : «... cum uiuat ipse per Patrem » (VIII, 16 — P. L., 10, col. 247 A lignes 1-7 ; éd. cit. supra, p. 328 lignes 12-18).

    3) inc. : « Hic diuidendum quomodo per id etiam quod... ».

    expl. : «... corpus nostrum quod est ecclesie. Explicit sermo (cf. VIII, 5 avec interpolation et 13 — P. L., 10, col. 240 et 246 ; éd. cit. supra, p. 318 et 325-326).

    ~ f. 2 v° col. 2-3 col. 2 : ‹Ps. LEO IV papa, Homilia seu Admonitio synodalis›.

    titre : « Incipit prologus » (éd. R. Amiet, Une « Admonitio synodalis » de l'époque carolingienne (Mediaeval Studies, 26, 1964, p. 41-69).

    f. 3 col. 2-5 col. 2 : Canones sacerdotum.

    titre : « Incipiunt canones sacerdotum ».

    inc. : « Sicut sacrificium non debet offerre nisi episcopus...» (cf. J. Becquet, Le recueil canonique de l'épistolier d’Hénin Liétard, dans Études d’histoire de droit canonique dédiées à Gabriel Le Bras, 1, Paris, 1965, p. 19).

    f. 5 v° col. 1 : « ‹VERGILIVS, Opera› (extraits).

    — Eclogae seu Bucolica :

    titre (marge gauche) : « Ecloga III de quorumdam disconuenientiis ».

    inc. : « TRiste lupus stabulis maturis frugibus imbres...» (III, 80).

    expl. : «... Omnia fert etas animum quoque » (IX, 51).

    — Georgica :

    titre : « Incipit Georgicorum ».

    inc. : « Labor improbus omnia uincit... » (I, 145).

    expl. : «... Et patiens operum paruuoque [sic] assueta iuuentus » (II, 472).

    — ‹Aeneis› :

    inc. : « Seuitque animis ignobile uulgus...» (I, 149).

    expl. : «... Flectere ludus equos et spicula tendere cornu » (IX, 606).

    f. 5 v° col. 1-2 : ‹STATIVS, Opera› (extraits).

    — ‹ Thebais› :

    inc. : « Tamen assiduis circumuolat alis...» (I, 51).

    expl. (col. 2) : «... me pietas me duxit amor » (XII, 459).

    — ‹Achilleis› :

    inc. : « O quantum gaudia forme... » (I, 167).

    expl. : «... degrassata duces » (I, 406).

    f. 5 v° col. 2-6 col. 1 : ‹LVCANVS, De bello ciuili› (extraits).

    inc. : « Inuida fastorum series summisque negatum... » (I, 70).

    expl. : «... ubi fas ubi maxima merces » (X, 408).

    ~ f. 6 col. 1-2 : ‹PRVDENTIVS, Psychomachia› (Clavis n° 1441, extraits).

    inc. : « Prima petit campum dubia sub sorte duelli...» (v. 21).

    expl. : «... Cruda per anguinos exercens funera rictus » (v. 793).

    f. 6 col. 2-8 col. 1 : ‹CLAVDIANVS, Opera› (extraits).

    f. 6 col. 2-6 v° col. 1 : ‹In Rufinum›.

    inc. : « Iam non ad culmina rerum... » (I, 21).

    expl. : «... Instabilesque deos et lubrica numina discat » (II, 441).

    f. 6 v° col. 1 : ‹De bello Gildonico›.

    inc. : « Vt uino calefacta Venus, tum seuior ardet...» (v. 182).

    expl. : «... Nonne mori satius uite quam ferre pudorem » (v. 451).

    f. 6 v° col. 1-col. 2 : ‹In Eutropium›.

    inc. : « Heu terre celique pudor ! trabeata per urbes... » (I, 9).

    expl. : «... dum superest aliquid » (II, 585).

    f. 6 v° col. 2 : ‹Epithalamium de nuptiis Honorii Augusti›.

    inc. : « Incusat spes egra moras longique uidentur...» (v. 14).

    expl. : «... Aurore uincis digitos humerosque Diane » (v. 270).

    — ‹Panegyricus de tertio consulatu Honorii Augusti›.

    inc. : « O nimium dilecte deo cui fundit ab antris...» (v. 96).

    expl. : «... Dona ualent emitur sola uirtute potestas » (v. 188).

    f. 6 v° col. 2-7 col. 1 : ‹Panegyricus de quarto consulatu Honorii Augusti›.

    inc. : « Hinc secula discant...» (v. 99).

    expl. : «... premissa futuris dant exempla fidem » (v. 620-621).

    f. 7 col. 1-col. 2 : Panegyricus dictus Manlio Theodoro consuli.

    inc. : « Famam uero altius auctam...» (praef., v. 3).

    titre après les v. de la préface : « In libro de laudibus Manlii Theodori ».

    expl. : «... quem ratio non ira regit » (v. 229).

    f. 7 col. 2-7 v° col. 1 : ‹De consulatu Stilichonis›.

    inc. : « Numquam sincera bonorum... » (I, 25).

    expl. : «... Potuere latus et flumina fundi » (III, 236).

    f. 7 v° col. 1 : ‹Panegyricus de sexto consulatu Honorii Augusti›.

    inc. : « Omnia que sensu uoluuntur uota diurno...» (praef., v. 1).

    expl. : «... Mars grauior sub pace latet » (v. 307).

    — ‹ De bello Gothico›.

    inc. : « Quid mirum si regna labor mortalia uexat...» (v. 67).

    expl. : «... Veri sacra fides » (v. 554).

    f. 7 v° col. 1-col. 2 : ‹Carmina minora›.

    inc. : « Pro telo geritur quicquid suggesserit ira... » (VI, 4).

    expl. : «... Has eius nati dextera refundit opes » (XLIII, 10).

    f. 7 v° col. 2-8 col. 1 : De raptu Proserpinae.

    titre : « De raptu Proserpine ».

    inc. : « Paulatim preceps audatia creuit...» (praef. I, 9).

    expl. : «... O decus o requies o grata superbia matris » (III, 416).

    f. 8 col. 1-8 v° col. 2 : ‹OVIDIVS, Opera› (extraits).

    f. 8 col. 1-8 v° col. 1 : ‹Metamorphoses›.

    inc. : « Pronaque conspectent animalia cetera terram...» (I, 84).

    expl. : «... Mictius ista feres utinamque exempla dolentem » (XV, 495).

    f. 8 v° col. 1-col. 2 : ‹Fasti›.

    inc. : « Omnia principiis inquit inesse solent... » (I, 178).

    expl. : «... Et fugiunt freno non remorante dies » (VI, 772).

    f. 8 v° col. 2 : ‹Heroides›.

    inc. : « Res est solliciti plena timoris amor... » (I, 12).

    expl. : «... Sed que prestanda est et sine teste fide » (XIX, 182).

    f. 8 v° col. 2 : ‹TIBVLLVS, Elegiae› (extraits).

    inc. : « Pauper erit presto semper te semper adibit... » (I, 5, 61).

    expl. : «... Componit furtim subsequiturque decor » (III, 8, 8).

    f. 8 v° col. 2-9 v° col. 2 : ‹OVIDIVS, Opera› (extraits).

    f. 8 v° col. 2-9 col. 1 : ‹Amores›.

    inc. : « Leue fit quod bene fertur onus... » (I, 2, 10).

    expl. : «... Et pudor obscenum diffiteatur opus » (III, 14, 28).

    f. 9 col. 1-col. 2 : ‹Ars amatoria›.

    inc. : « Arte leues currus, arte regendus Amor... » (I, 4).

    expl. : «... Quid sapiens faciet stultus quoque, munere gaudet » (III, 655).

    f. 9 col. 2-col. 3 : ‹Remedia amoris›.

    inc. : « Terra salutares herbas eademque nocentes » (v. 45).

    expl. : «... Alterius opescet amore tuus » (v. 776).

    f. 9 col. 3 : ‹Ibis›.

    inc. : « Exul inops erres alienaque limina lustres...» (v. 113).

    expl. : «... Optatam fugiat uita coacta necem » (v. 124).

    f. 9 col. 3-col. 4 : ‹Tristia›.

    inc. : « Tu caue defendas quamuis mordebere dictis...» (I, 1, 25).

    expl. : «... Laudat et hortatu comprobat acta suo » (V, 14, 46).

    f. 9 col. 4-9 v° col. 2 : ‹Ex Ponto›.

    inc. : « Nihil impedit ortos...» (I, 1, 21).

    expl. : «... Quid iuuat extinctos ferrum demittere in artus » (IV, 16, 51).

    f. 9 v° col. 2-col. 4 : HORATIVS, Opera (extraits).

    f. 9 v° col. 2-col. 3 : ‹De arte poetica›.

    inc. : « In uitium ducit culpe fuga... » (v. 31).

    expl. : «... Verum opere in longo fas est obrepere sompnum » (v. 360).

    f. 9 v° col. 3-4 : Epistulae.

    titre : « Horatius in primo epistularum ».

    inc. : « Est quadam prodire tenus, si non datur ultra...» (I, 1, 32).

    expl. mutilé : «... Sedatum celeres agilem gnauumque remissi // » (I, 18, 90) (réclame : « aura »).

Former owner

Formerly part of

Origin

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XLI

  • Possesseur : abbaye du Mont-Saint-Michel (n° 227 du catalogue de Montfaucon), cotes anciennes « 4.0.47 » et « N° 204 » au revers du plat sup. et dans la marge inf. du f. 1, lettre « M » sur une étiquette de parchemin collée au bas du f. 1.

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

    • Cat. gén., in-4°, 4, Paris, 1872, p. 494-496 ; in-8°, 10, Paris, 1889, p. 62-63
    • G. Nortier, Les bibliothèques médiévales des abbayes bénédictines de Normandie, Caen, 1966, p. [145] note 60 et p. [161].

Life cycle of this book

Data source