Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3572

Contents

Data Source: BnF Archives et manuscrits

  • Plusieurs fragments de mss. des XII e et XIII e s. reliés ensemble. D'autres fragments de ces mêmes manuscrits se retrouvent dans les manuscrits Latin 3454 et Latin 3804A.

    Voir t. VI, 820.

    F. 9-9v. Sermon pour la fête de s. Guillaume d'Aquitaine.

    F. 26-33v. Cf. G. L. Bursill-Hall, dans Traditio , XXXIV (1978), 467.

    F. 226-235. Ms. de la main de JOHANNES LEMOVICENSIS ; cf. J. Sclafer, dans Arch. d'hist. doctr. et litt. du M.-A. , XLII (1975), 143-146.


    F. 1-16v Sermones de festis. « Sermo de Nativitate. Orietur sicut sol salvator mundi et descendet in uterum Virginis... Dicit Augustinus quod sicut radius... Orietur etc. O pulcra similitudo solis... » ; cf. infra, f. 279-279v (1) ; — « Item sermo de Epiphania Domini. Descendit Spiritus sanctus corporali specie... (Lc. III, 22). Audite, domini mei, triplex tocius Trinitatis testimonium... » ; cf. f. 270-270v (1-1v) ; — « Sermo in purificacionis [sic] b. Marie. Mulier cujus manus non poterit offerre agnum... (Lev. XII, 8). Ut racemus in vite tegitur foliis... » ; cf. f. 277v (1v-2) ; — « Item sermo de Epiphania Domini. Hodie celesti sponso juncta est Ecclesia, hodie celesti sponso juncta fidelis anima... » (2-3) ; — « Item sermo purificacionis b. Virginis. Adorna talamum tuum... Dicit Augustinus super Johannem quod domus ordinatur in mente... Adorna... Hec diccio Syon... » ; cf. f. 276 (3) ; — « Item sermo in Annunciacione dominica. Ave Maria gracia plena... Ab inicio temporis ceciderat de celo Lucifer... » ; cf. f. 254-254v (3-4) ; — « Item sermo in natale Domini. Seminate in justicia et metite... (Os. X, 12). Veteris et nove legis conveniencia... Seminate... Dicitur in evangelio : Beati qui esuriunt... » ; cf. f. 276v (4-4v) ; — « Item sermo de dilectione Dei. Diliges Dominum Deum tuum... (Deut. VI, 5). Cum ex omni Christi vita nostra sit irradiata doctrina... Diliges etc. O homo ecce forma... » (4v-5); — « Item sermo de confessione. Converteris ad Dominum Deum tuum Israel... (Os. XII, 6). Verba ista, karissimi, quasi tribus sulcis exarata... » ; cf. f. 271v et 280 (5-6) ; — « Item sermo de confessione. Converte ad Deum et relinque peccata tua... (Eccli. XVII, 22). Est autem duplex conversio, una bonorum... » ; cf. f. 280 (6) ; — « Sermo de Pascha. Si consurrexistis cum Christo... (Col. III, 1). Karissimi, si velimus consurgere cum Christo... » (6-6v) ; — « Item de Pascha. Hec est resurrectio prima... (Apoc. XX, 5-6). Quanto fides est firmior in hiis que proponuntur... » ; cf. f. 278 (6v-7) ; — « Sermo in Ascencione Domini. Multitudinis credencium erat cor unum... (Act. IV, 32). O preclara multitudo, electa multitudo, devota multitudo... » (7-7v) ; — « Item sermo in Ascencione Domini. Elevatus est sol et luna stetit... Verba ista, karissimi, verba sunt Abacuc prophete loquentis... Elevatus... Dicitur autem triplex sol... » (7v) ; — « Item sermo in Pentecosten. Omnium artifex docuit me sapientia... (Sap. VII, 21-22). Verba ista karissimi congrua sunt et consona... » (7v-8) ; — « Item in Pentecosten. Veni sancte Spiritus reple... Dicit Job : Si locutus fuero, dolor meus non quiescet... (Job XVI, 7). Si loquor non corrigimini... Veni sancte Spiritus... Trinitati verborum positorum in hac oratione... » ; cf. f. 279v (8-8v) ; — « Sermo de nativitate Johannis Babtiste. Ecce mitto angelum meum... (Mc. I, 2). Verba ista, domini mei, seminantur in lege... » ; cf. f. 278-278v (8v) ; — [De ss. Petro et Paulo] « Beati qui lavant stolas suas... (Apoc. XXII, 14-15). Domini mei, sicut [dicit] Augustinus, fons nunquam sitit... Beati qui lavant... Dicuntur beati quasi bene nati... » ; cf. f. 278v (9) ; — « Conteret multos et innumerabiles et alios... (Job XXXIV, 24). Verba ista, karissimi, huic domino Aquitanie... » (9-9v) ; — « [R]esplenduit facies ejus sicut sol... (Mt. XVII, 2). Hic loquitur verbum hominis de homine verbo... Resplenduit... O homo, auditui... » (9v-10v) ; — « Osculetur me osculo oris... (Cant. I, 1). Audite, domini mei, celestis conjugii id est Christi... Osculetur me... Sunt autem karissimi quatuor genera osculorum... » ; cf. f. 254v-255 (10v-11) ; — « [V]irgo singularis| inter omnes mittis [sic]||, Nos culpis solutos|mittes fac et castos||. In hoc versiculo loquitur virgo de virgine... Virgo singularis... Sed quia esse virginem commune est... » ; cf. f. 274v-275 (11-11v) ; — [V]itis frondosa Israel... (Os. X, 1). Verba ista karissimi licet brevia sint... » (11v-12) ; — « [F]actum est prelium in celo Michael... (Apoc. XII, 7). Divinus secretarius secretis divini pectoris... » ; cf. f. 275-275v (12-12v) ; — « Congregamini et venite et accedite... (Is. XLV, 20). Audite veteris et nove legis... » ; cf. f. 270v-271 (12v-13) ; — « Martinus hic pauper et modicus celum dives ingreditur, himnis celestibus honoratur. Verba ista, domini mei, ab humili incipiunt... » ; cf. f. 275v-276 (13-13v) ; — « Justus ut palma florebit... (Ps. XCI, 13). Sicut sub uno igne aurum rutilat... Justus ut palma... Est quidem homo justus... » ; cf. f. 277 (13v) ; — « [C]onsiderate semitas Theman... (Job VI, 19). Verba ista, karissimi, verba sunt Job pacientis... Considerate... Theman auster... » ; cf. f. 282 (14) ; — « Galaaz civitas operancium ydolum... (Os. VI, 8). Verba ista, karissimi, licet solummodo venustata... » ; cf. f. 281 (14v-15) ; — « [S]apientia edificavit sibi domum... (Prov. IX, 1). Fratres, sponsus tradidit servis suis talenta... Sapientia... Nota quod duplex est sapientia... », incomplet ; cf. f. 269-269v (15) ; — « [S]enex puerum portabat, puer autem senem regebat. Sub istis verbis duo principaliter intenduntur... » (15-15v) ; — « Qui timent Deum invenient justum judicium... (Eccli. XXXII, 20). Sed qui sunt, karissimi, timentes Deum... » ; cf. f. 274-274v (15v-16) ; — « [P]repara foris opus tuum et diligenter exerce... (Prov. XXIV, 27). O pastor egregie hominum, non ovium... — ...choabitent [sic] in celesti domo, quod ipse prestare dignetur » (16-16v).


    F. 17-24v [GAUFRIDUS BABIO,] Sermones. [In dominica Palmarum], le début manque. « ... pater mitteret ad visitandos fratres... » (P.L., CLXXI, 487-491, sous le nom d'Hildebert de Lavardin) ; cf. J.P. Bonnes, dans Rev. bénéd., LVI (1945-1946), 201 s. 15 (17-18v) ; — « De passione Domini » (titre en marge) (P.L., CLXXI, 531-534) ; cf. J.P. Bonnes, 201 s. 21 (18v-20v) ; — « De passione Domini » (titre en marge) (P.L., CLXXI, 841-845) ; cf. J.P. Bonnes, 201 s. 17 (21-22v) ; — « De passione » (titre en marge) (P.L., CLXXI, 833-835) ; cf. J.P. Bonnes, 201 s. 22 (23-24) ; — « Sermo de Cena » (titre en marge), incomplet de la fin, jusqu'à « ...sicut nos adhuc videmus », réclame : « quod post Pascha » (P.L., CLXXI, 534-536) ; cf. J.P. Bonnes, 201, s. 19 (24-24v). Cf. Schneyer, Repert. lat. Serm., II, 151-152, nos 15, 21, 17, 22, 19. Deux cahiers appartenant au même ms. et contenant les sermons de Geoffroi Babion se trouvent 1° dans le ms. Latin 3454, f. 140-147v (cahier signé « I ») et 2° dans le ms. Latin 3804A f. 1-9v (cahier non signé).


    F. 25-25v et 34-34v [S. BERNARDUS, Sermones] fragments. [In adventu Domini I], incomplet du début et de la fin : « ... et cognoscam veritatem... — ... Ecce, inquit virgo... » (Gsell et Janauschek, Xenia Bernardina, I, 1, Vindobonae, 1891, 6-10 ; éd. J. Leclercq et H. Rochais, Romae, 1966, IV, 165-169) (25-25v) ; — [In nativitate Domini, I], incomplet du début : « ... per hos quatuor fontes... » (éd. Gsell, 191 ; éd. Leclercq, 250) (34) ; — [In Epiphania, I], incomplet de la fin : « [A]pparuit benignitas... (Tit. III, 4)... — ... sed furorem. Domine... » (éd. Gsell, 151-154 ; Leclercq, 291-295) (34-34v). Ces ff. appartiennent à un cahier fragmenté dont on retrouve les autres éléments dans le ms. Latin 3454. Il faut lire : 3454, f. 162-162v ; 3572, f. 25-25v ; 3454, f. 57-60v ; 3572, f. 34-34v ; 3454, f. 165-165v ; cf. notice du ms. Latin 3454, Catalogue général des mss. latins, V, 431.


    F. 26-33v Questions de grammaire spéculative et de logique. « Dubitatur de hac oratione scilicet : interest magistri et mea disputare, et primo queritur utrum sit perfecta vel imperfecta... » (26-27v) ; — « Solutio : dico quod hec est simpliciter falsa : Totus Sor est minor Sor... — ... et hec quod dico : finita»'??? (27v-33v).


    F. 35-38v et 47-50v Fragment d'un Commentaire anonyme sur les Ps. I-CL, dont le début et la fin se trouvent dans le ms. Latin 3804A. Il faut lire 3804A, f. 135v-139v : « Beatus vir, etc. (Ps. I, 1). Christus dicitur vir quia non est emollitus prosperitate... — ... Domine in celo... (Ps. XXXV, 6). Nubes predicatores... verbum reconsiliacionis » ; — 3572, f. 35-38v : « Noli emulari etc. (Ps. XXXVI, 1). Non debemus emulari in florentibus... — ... Confiteantur... (Ps. LXVI, 4). Beata virgo dicitur... implemini », et f. 47-50v : « Sicut deficit fumus... (Ps. LXVII, 3). Fumus mali... — ... Et exaltabitur... (Ps. XCI, 11). Senes magis debent esse misericordes... tabernacula » ; — 3804A, f. 95-100 : « Dominus regnavit... (Ps. XCII, 1). Christus rex... — ... Laudate eum in cimbalis etc. (Ps. CL, 5). Cimbala bene sonantia... Ps. : Constituite diem sollempnem in condensis usque ad cornu altaris ». Cf. même commentaire, décrit parmi les oeuvres douteuses d'Etienne Langton, par Stegmüller, Repertorium biblicum, n° 7800, 1, et pour les ff. 35-38v et 47-50v du 3572, cf. ibid., n° 10381.


    F. 39-46v Questions théologiques anonymes. [De caritate] « Queritur utrum caritas sit habitus creatus. Sentit Magister in Sententiis quod non... » (39-39v) ; « Deinde queritur de illa diffinitione Apostoli I ad Thi. I [5] : Finis precepti est caritas... » (39v-40) ; « Deinde queritur an caritas sit generalis virtus, quod sic... » (40-41) ; « Deinde queritur de eo quod communiter dicitur quod caritas est forma omnium virtutum... » (41-42v) ; « Sequitur de numero diligendorum ex caritate... » (42v-43) ; « Queritur quantum ad quid attendatur ordo caritatis... » (43-45) ; « Queritur si quantulacumque caritas possit resistere quantecumque temptationi... — ... cum auxilio Dei » (45-45v). — [De negociatoribus] « IIa ad Thim. II [4]. Nemo militans Deo inplicat se secularibus negociis. G. Secularia negocia sunt cum animus occupatur... — ... sive finali ultimo » (45v-46). — [De generatione eterna] « Queritur de generatione eterna, primo an sit ? quod non videtur... — ... substantie vel nature » (46-46v).


    F. 51-55v et 64-68v Ce cahier était suivi dans le manuscrit primitif par les ff. 225-232v du ms. Latin 3804A. [GUILLELMUS AUTISSIODORENSIS, Questiones] (correspondent à Summa aurea l. II, tr. 26-30 de l'éd. Pigouchet, Paris, 1500). « Queritur utrum omnis accio sit a Deo. Videtur quod sic. Ponatur quod iste det elemosinam... » (éd. cit., f. LXXXIV-LXXXVIIv) (51-53) ; — « Peccatorum enim aliud originale, aliud actuale, primo dicendum de originali... » (ibid., f. LXXXVIIv-LXXXIX) (53-54) ; — « Dicto de peccato originali, dicendum est de accidentali. Accidentalium quodam [sic] veniale, quodam mortale... » (ibid., f. LXXXIX-XCIv) (54-55v et 64) ; — « Dicto de veniali, dicendum est de mortali quod in duo dividitur, in delictum et commissum... » (ibid., f. XCIv-XCVIv) (64-67) ; — « Dicto de delicto dicendum est de commisso id est de peccato actuali... Circa tertium capitulum queritur de fine actionis... », en réclame : « sed secundum hoc videtur quod » (ibid., f. XCVIv-XCIX) (67-68v) ; « sed secundum hoc videtur quod pinguissimus predicans... Quarto capitulo queritur utrum opus... » (ibid., f. XCIX-CII) ; cf. O. Lottin, Psychologie et morale aux XIIe et XIIIe s., IV, Louvain-Gembloux, 1954, 400-406, qui édite les ff. 225-226 (3804A, 225-227) ; — « Dicto quomodo mensuretur peccatum secundum intentionem sive voluntatem, dicendum est de contemptu... » (ibid., f. CIICIIv) (3804A, 227-227v) ; — « Quoniam contemptus surgit ex genere et circumstantiis... ideo post contemptum de circumstantiis est agendum... — ... crimina criminibus vindicantur. Laus tibi sit Christe quoniam labor explicit iste » (ibid., f. CIIv-CIXv) (3804A, 227v-232v).


    F. 56-63v Questions théologiques. « Questio de donis Spiritus sancti. Is. XI [2]. Requiescet super eum Spiritus... Primo queritur quare sunt septem dona... » (56-56v) ; « Item queritur utrum dona sint virtutes... » (56v) ; « Queritur utrum virtutes sint priores donis... » (56v-57) ; « Item queritur de ordine donorum... » (57) ; « Item queritur que sint opposita donis... » (57-57v) ; « Queritur utrum dona habeantur in patria... — ... et etiam nolle peccare ut dicit Augustinus in libro de Civitate Dei. Explicit questio de donis » (57v-58). — [De libero arbitrio] « Primo queritur de libero arbitrio utrum sit et dicitur in Secundo Sententiarum XXIIII d. quod liberum arbitrium est facultas voluntatis...» (58-58v) ; « Queritur de libero arbitrio quid sit et quod sit voluntas... » (58v-59) ; « Queritur de libertate arbitrii quid sit et primo utrum sit potentia vel habitus... » (59-59v) ; « Secundo queritur quid sit libertas... » (59v-60) ; « Queritur utrum per liberum arbitrium sine gratia possit homo vitare peccatum... » (60) ; « Queritur utrum homo per naturalia possit exire a peccato sine gratia... » (60-60v) ; « Queritur utrum bonum meritorium possimus facere ex libero arbitrio... » (60v-61) ; « Queritur utrum possimus cogitare bonum sine gratia... » (61-61v) ; « Queritur utrum bonum in genere vel bonum moris possit aliquis facere sine gratia... » (61v) ; « Queritur utrum actus indifferens possit exire a libero arbitrio... » (61v) ; « Item queritur de hoc quod dicitur in II° libro Sententiarum XXV d. quod liberum arbitrium est contingere... » (62) ; « Queritur de sensualitate... » (62-62v) ; « Queritur de ratione... » (62v) ; « Dicendum de synderesi... — ... et de pena inutiliter amator torqueatur » (62v-63v). — [De Deo] « Ad primum dicendum quod G. illa loquitur de Patre in quantum Pater... Omne creatum aliqua ratione subjectum est creatori sed Pater non potest esse subjectus... » ; « Queritur utrum Filius Dei sit homo... — ... Deus non est homo » (63v).


    F. 69-76 Cahier faisant suite dans le ms. primitif à deux cahiers du ms. Latin 3804A. Il faut lire dans l'ordre : 3804A, f. 186-193v, f. 18-25v et 3572, f. 69-76.

    Question concernant les vertus : « Circa tractatum de quatuor cardinalibus virtutibus, primo occurrit querendum... — ... et prudentie tres », en réclame : « assignat » (3804A, 23-25v) ; « assignat, dicens in ipsa... de Susanna unde cum », texte incomplet, s'arrête au milieu du de prudentia (3572, 69-70) [PHILIPPUS CANCELLARIUS, Summa de bono, extr.] (en partie éd. par O. Lottin, dans Rech. théol. anc. méd., IV (1932), 273-278 ; dans Mélanges Mandonnet, II (1930), 249-251 et dans Psychologie et morale aux XIIe et XIIIe s., III, 1949, 166-171, 175-176, 181, 260-265) ; cf. ms. Latin 3146, f. 72-76v ; H. Betti, dans Antonianum, XXVI (1951), 85. — Sermones : « I Reg. XI [9]. Dicetis viris qui sunt in Jabes ... Istud verbum duobus modis exponemus... » (70v-71v) ; — « Eccli. XLVII [13]. Christus sive Spiritus purgavit peccata ipsius... Istud verbum exponemus dupliciter... » (71v-73) ; — « Qui me invenerit inveniet vitam... (Prov. VIII, 35). Ego dabo vobis os... (Lc. XXI, 15). Dominus in hoc secundo verbo... » (73-74) ; — « Puer [Israel] et dilexi eum... (Os. XI, 1). Hoc verbum quadrupliciter exponitur... » (74-74v) ; — « Anima cum optulerit sacrificium... (Lev. II, 1). Et est preceptum in Veteri Testamento quia cum aliquis... » (74v) ; — « Sermo in Ascenssione Domini » (en marge), « Ascendens Christus in altum... (Eph. IV, 8). Quia loquturi sumus de passione Domini... » (74v-75) ; — « Sermo de eodem » (en marge), « In baculo meo transsivi [sic]... (Gen. XXXII, 10). Cum obsecracionibus loquitur pauper... » (75-75v) ; — « Ignem veni mittere... (Lc. XII, 49). Nota quod sicut dicit Augustinus in libro De civitate Dei... » (75v) ; — [Sermo in Pentecoste] « De excelso misit ignem... (Thren. I, 13). Et dicit hic Jeremias in persona Ecclesie... » (75v-76v) ; — « Sermo in crastinum Penthechostes » (en marge), « Sicut Deus dilexit mundum... (Joh. III, 16). Heri hominibus mencionem de Spiritu sancto... » (76v) ; — « Ego sum hostium... (Joh. X, 9). Dixit Dominus verba hec, sed sciendum... — ... in manus Dei viventis. Rogemus ergo, etc. » (76v).


    F. 77-84v [S. BONAVENTURA, Commentarium in primum librum Sententiarum], incomplet. [Prol.] « Profunda fluviorum scrutatus est... (Job XXVIII, 11). Verbum istud diligentius consideratum nobis aperuit... — ... humilitatem commendat » (éd. d'après ce ms. par F. Delorme, S. Bonaventurae... Collationes in Hexaëmeron, Ad Claras Aquas, 1934, 279-283 ; S. Bonaventurae... Opera omnia, I, Ad Claras Aquas (Quaracchi), 1882, 1-3 et 6-15 avec var.) (77-78v) ; — [L. I, d. I à d. III, p. II, art. II, q. 1 incomplet] « Primo queritur quid sit uti per essentiam... — ... assignatio imaginis magis », en réclame : « est propria et » (Opera omnia, I, 30-89 passim ; manquent la q. 3 de l'art. I de la d. I, et les dubia des d. I, II et de la p. I de la d. III) (78v-84v). Sur ce cahier, cf. ibid., LXXIX n. 51 et F. Delorme, op. cit., XVIII-XIX.

    La suite du ms. primitif se trouve dans les mss. Latin 3804A et 3454 : 3804A, f. 170-177v. [L. I, d. III, p. II, art. II, q. 1 fin à d. VIII, p. I, art. II dubia 1-5] « est propria et conveniens... — ... et corruptionem. Item queritur de », en réclame : « hoc quod dicit » (Opera omnia, I, 89-163 passim ; manquent les dubia de la p. II de la d. III, de la d. VI et quelques dubia (3, 5, 7) de la d. V ; var. dans les dubia de la d. IV au f. 171v). — 3454, f. 187-188v. [L. I, d. VIII, p. I, art. II dubia 6-10 et p. II art. I q. 1-4 et dubia 1-4] « hoc quod dicit quod divine essentie... — ... in quantum sunt genera » (ibid., I, 163-175).


    F. 85-85v et 94-97v Doit se lire : 85-85v, 95-96v, 94-94v, 97-97v. [Commentarium in Aristotelis Topica], incomplet du début et de la fin, divisé en leçons : « ex oppositis erit falsigraphus... Lectio. Universaliter autem dicendum de predictis etc. Determinata diffinitione dialectici sillogismi complecte et determinata differentia ejus ad alias species sillogismi... — ... Lectio. Est autem terminus quidem oratio etc. Iste liber primus dividitur in quinque partes... sunt diffinitiva... » ; cf. P.L., LXIV, 911-912 à partir de : « Summatim autem dicendo de omnibus predictis » (Bekker, 101a-102 a).


    F. 86-86v et 93-93v Fragments de questions théologiques. [De notionibus], incomplet du début et de la fin. « Jo. Dam. Ydiomata caracteristica id est determinata sunt hypostason... Item queritur utrum differant a personis... Item queritur quare dicantur notiones... — ... distinctionis » (86-86v). — [De operibus VI dierum], incomplet de la fin. « Queritur circa opera sex dierum utrum Deus creavit omnia simul aut non simul... — ... sicut dicit Augustinus : Non est... » (93-93v).


    F. 87-92v Ce cahier doit être replacé à la suite du ms. Latin 3804A, f. 160-169v. Questions théologiques. [De numero sacramentorum] « Primo queritur de numero sacramentorum nove legis, quare sunt tot... — ... in fide Trinitatis » [ALEXANDER DE HALES] (Quaestiones disputatae Antequam esset frater, Quaracchi, 1960, III, 1478-1489, App. III q. I d'après ce ms). (3804A, 160-161). — [De tentatione] « Ricardus vel H. de Sancto Victore. Temptare est callide experiri et blandis conatibus... — ... est peccatum » (3804A, 161-162v). — « Queritur quid sit peccatum gule... — ... immundicia » (3804A, 162v-163v). — [De caelo empireo] « Queritur quid sit celum empireum et dicit Jo. Dam... — ... inter duo exempla » ; cf. ALEXANDER DE HALES, Glossa in I Sent., D. XXXVII n. 36, 377 et sq. et Quaestiones disputatae..., I, 20 (3804A, 163v-165). — [De unitate Ecclesiae] « Rom. XII [5]. Multi unum corpus sumus... G. invicem subservienda. Ergo servitium mutuum... — ... in operibus exterioribus » (3804A, 165v-166v). — [De sacramento altaris] « Queritur de figuris sacramenti altaris... — ... simul in diversis locis », en réclame : « quia non potest simul » (3804A, 167-169v) ; « quia non potest simul operari... » (3572, 87) ; « Queritur de manducatione Corporis Christi... — ... a calore naturali » (87-87v) [ALEXANDER DE HALES] ; cf. Quaestiones disputatae, q. LI, n. 1-138 (ms. 3804A, p. 5 de l'éd.) et n. 138 et sq. (ms. 3572) avec var. importantes, 891-975. — [De ira] « Jac. I [19]. Sit omnis homo velox [ad] audiendum... Sed si ira esset peccatum... — ... sed secundum extenssionem » (87v-89v) ; — « Queritur utrum debeamus nos vindicare... — ... culpantur » (89v-90) ; — « Queritur utrum teneamur petere veniam a leso. Videtur quod sic... — ... proprios » (90-90v) ; — « Queritur utrum judex possit dimittere reum... — ... ex causa » (90v). — [De otio] « Matth. XII [36]. De omni verbo ocioso quod locuti fuerint homines... G. Loqui ociosum verbum est... — ... solutio ad omnia objecta » (90v-92). — « Queritur de preceptis in genere et queruntur principaliter quatuor... — ... propter hoc non indicantur » (92-92v).


    F. 98-101v, 133-140v, 283-290v, 102-105v [Glossae in PETRI LOMBARDI opera]

    F. 98-101v [In Collectanea epistolarum s. Pauli] « Ad Corinthios. Paulus vocatus... Glossa : Et hoc non per iram sed per voluntatem Dei [P.L., CXCI, 1534] sicut quandoque dat regem per iram... — ... amigdala. Explicit epistola prima ad Cor. » ; cf. Stegmüller, Repertorium biblicum, VII, n° 10383 ; A.M. Landgraf, Dogmengeschichte der Frühscholastik, Regensburg, 1952-1956, III/1, 175 n. 33 (98-98v) ; — « II ad Cor. Paulus apostolus Jhesu... Vel missus [P.L., CXCII, 10]. Id est primo, sed postea... — ... malum » ; cf. Stegmüller, n° 10384 (98v) ; — « Ad Gal. Paulus apostolus. Prologo : Sed post (ut) ut juda[izarent] [P.L., CXCII, 94]. Nota quod Greci... — ... nauseam. Explicit... » ; cf. Stegmüller, op. cit., n° 10385 ; A.M. Landgraf, op. cit., II/1, 180 n. 38 (99) ; — « Ad Col. Paulus apostolus etc. Et non in aliquo preter Christum [P.L., CXCII, 259]. Principaliter... — ... pauciora. Explicit... » ; cf. Stegmüller, op. cit., n° 10386 ; A. M. Landgraf, dans Divus Thomas, XXII (1944), 29 n. 1 et Dogmengeschichte, I/2, 173 n. 8 (99) ; — « Ad Col. [sic pro : Thess.] IIa. Paulus et Silvanus... In prologo : Graviori tribulationi [P.L., CXCII, 311]. Que inferebatur a vicinis... — ... adesto. Explicit... » ; cf. Stegmüller, op. cit., n° 10387 (99v) ; — « Ad Tim. Ia. Paulus apostolus... In prologo : Apostolus Timotheo [P.L., CXCII, 325]. Thimoteus tantum valet... — ... usum. Explicit... » ; cf. Stegmüller, op. cit., n° 10388 (99v) ; — « IIa a[d] Tim. Paulus etc. Gratiam fidei [P.L., CXCII, 364]. Intransitive, id est gratiam... — ... horis. Explicit... » ; cf. Stegmüller, op. cit., n° 10389 ; A.M. Landgraf, Dogmengeschichte, I/1, 260 (99v) ; — [In Tit.] « Paulus servus Dei etc. A Nichopoli scribit [P.L., CXCII, 383]. Ex hoc patet... — ... christianis. Explicit... » ; cf. Stegmüller, op. cit., n° 10390 (99v) ; — [In Philem.] « Paulus victus... Cum infidelis erat... [P.L., CXCII, 397] id est dampnosus... — ... in te » ; cf. Stegmüller, op. cit., n° 10391 (99v) ; — « Ad Hebr. Multiphariam vel multipharie. In prologo : Quamdiu sum apostolus. IV° [sic pro XI] ad Rom. : carnem meam. Id est judeos... — ... bonorum » ; cf. Stegmüller, op. cit., n° 10392 ; Landgraf, Dogmengeschichte, IV/1, 333 n. 40, 335 n. 48, 352 n. 50 et 366 (100) ; — « Ad Rom. Principia rerum requirenda [P.L., CXCI, 1297]. Su[is] meriti[s] salvatos [ibid., 1301] Id est justificatos. Salus... — ... philosophos » ; cf. Stegmüller, op. cit., n° 10382 ; Landgraf, Dogmengeschichte, I/2, 264 ; II/1, 180 n. 38, 182 ; II/2, 364 ; III/1, 59 n. 79 (101-101v).

    F. 133-140v ; 283-290v ; 102-105v [Glossae in Sententias, circa 1230]. Prol. « De prologo Sententiarum. Causa prima deortans. Aliquid de penuria... — ... Non igitur debet hic » (133) ; — [L. I] « Veteris ac nove legis... etc. Precipue versari [D. I, c. 1]. Precipue dicit quia circa alia... — ... Passiones vero sanctorum etc. Quod Deus non voluit [D. XLVIII, c. 4]. Accio displicuit, passio grata fuit » (133-140) ; — [L. II] « Rerum insinuans Scriptura Deum creatorem [D. I, c. 1]. Postquam egit Magister de creatore... — ... Utraque fuit voluntatis [D. V, c. 1]... sine apposita gratia » (140-140v) ; « Habebant enim omnes liberum arbitrium... [D. VI, c. 1]... — ... Sed pluribus sanctorum testimoniis [D. XLIV, c. 1]... exteriorem nisi permiss [um] » (283-288) ; — [L. III] « In primo libro egit de opifice... — ... in solitudinem, id est in celum [D. XXI, c. 1]... divina sapientia et... » (288-290v) ; « Si inquiunt denuo [D. XXI, c. 1]... — ... Hec conferunt gratiam [D. XL, c. 3]... sed plenius id est expressius » (102-104v) ; — [L. IV] « Samaritanus enim... [D. I, c. 2]. In primo libro egit Magister... — ... Solet etiam queri de fractione. Nec fallitur. [D. XII, c. 2] et ponunt... in corpore suo », incomplet de la fin (104v-105v) ; cf. Stegmüller, Repert. comment. in Sent., I, 12-13 n° 36 ; A. M. Landgraf, dans Rech. théol. anc. méd., X (1938), 46-51 et Dogmengeschichte, I/1 à IV/2, passim ; pour le f. 104v, Van den Eynde, dans Antonianum, XXV (1950), 48.


    F. 106-106v et 115-115v [Commentarium in ARISTOTELIS Topica], incomplet du début. « Est autem prohibere orationem concludi etc. Sciendum quod hec pars in qua instruat... — ... Exercitationem autem assignanda[m] etc. Terminata illa parte hucusque... equivoce hinc inde » ; cf. P.L., LXIV, 1002 c-1008 (Bekker 161a-164 b).

    F. 107-114v [Liber dictus Quare sive Quaestiones de ecclesiasticis officiis] « Quare septuagesima celebratur. Ideo quemadmodum populus Dei... — ... Queritur quid significat casula... nullus in istis negligens debet esse... », incomplet de la fin ; cf. ms. Latin 13576, f. 140v-152. Autres mss. signalés par Hauréau, Notices, II, 252, et aussi lat. 9614, f. 73-96. Cf. P. Götz, dans Scriptorium, XXV (1971), 109-111.


    F. 116-120 et 129-132

    F. 116-116v Fin d'un traité de logique. « ... et id quod est particulare... — ... debet fallere. Explicit ».

    F. 117-117v Sermon. « Vivus enim est sermo Dei et efficax... (Hebr. IV, 12). Apostolo dicente et ortante, festinemus ingredi... Vivus est enim sermo... Sermo Dei Patris et verbum Filius... — ... aperta esse oculis ejus etc ».

    F. 118v-119v, 130-130v, 120-120v [Commentarium in Eccl.] « Verba Ecclesiastes. Concionatoris. Filii David. Paterna dignitas. Regis Jerusalem (Eccl. I, 1). Propria auctoritas. Gregorius, quomodo hic liber sit legendus... — ... firmiter tenere. Ita : Finem loquendi omnes pariter audiamus. Deum time et mandata ejus observa (Eccl. XII, 13) » ; cf. Stegmüller, Repertorium biblicum, n° 10393.

    F. 129 Sermon. « Hoc sentite in vobis quod et in Christo Jhesu ...(Phil. II, 5). Invocabant Dominum... — ... de vera carne Christi, quod nobis conferat etc. ».

    F. 132v Note de logique : « Sicut objecta comparantur ad objecta... — ... acceptione que est formata ».


    F. 121-128v Commentaire sur l'Isagoge de Porphyre, fragment incomplet du début et de la fin. « ... et speciebus non et si aliquis... Intendit Porphyrius... Descendentibus igitur ad specialissima necesse est etc. Determinato quid potest esse genus... — ... Proprium vero quadrifariam etc. Hic incipit quarta pars tractatus... — ... quicquid est causa cause est causati causa... », réclame : « et sic cum substantie... » ; cf. Aristoteles latinus, I, 6-7... Porphyrii Isagoge, tr. Boethii, éd. L. Minio-Paluello, Bruges-Paris, 1966, 12-19.


    F. 141-156v Notes théologiques sous forme de distinctions, non classées dans l'ordre alphabétique : « Facies dicitur. Facies Dei dicitur illud quod fuit ante constitucionem mundi... — ... Perfeccio... conscientie. Ad Cor. Nichil michi conscius sum sed non » (141-151v) ; — citations bibliques ou patristiques : « Jer. Cerva peperit in agro... — ... Augustinus, de predicatoribus. Tantum ad sequendum Deum persuadeat » (152-156v).


    F. 157-158 BURCHARDUS WORMATIENSIS, Decretorum liber XIX (Corrector et medicus), incomplet de la fin. « [E]bdomada priori ante initium... — ... pro perjurio unum annum... » (P.L., CXL, 949-956) ; cf. P. Michaud-Quantin, Sommes de casuistique, Namur, 1962, 15-16.

    F. 158v-164v Traité de morale incomplet du début et de la fin. « In Exodo post transitum maris Rubri, post triduum occurrerunt... Quam salubris memoria sit dominice passionis [LXXII]... — ... De elemosina [CVII]... tam de corporali quam de spiritali dicitur... ». Les têtes de chapitres sont numérotées en marge de LXXII à CVII.


    F. 165-171v Notes de logique. De appellationibus, incomplet du début. «... Si vero semel persona sit... — ... incipit esse Sor esse. Expliciunt appellationes » (165-165v) ; — « Incipiunt distributiones. [P]roprietates que sunt in terminis, quedam sunt (sunt) substantiales, quedam accedentales [sic]... — ... sicut non sequitur : omnis homo est animal, ergo animal est omnis homo » (165v-168). — Questions de logique et de grammaire : « Solutio : dico quod hec est simpliciter vera : Quicumque dicit te esse animal dicit verum... — ... propter hoc in proposito non tenet objectio » (168v-171v).


    F. 172-175v ; 182-185v ; 218-225v [Commentarium in Psalmos LXXVII-CXIII], incomplet du début. « ... et habundavit ... (Ps. LXXVII, 38). Jac. II. Misericordia... Deus, venerunt... (Ps. LXXVIII, 1). Egit de ingratitudine Judaici populi, hic agit de vastatione facta... — ... Venite... (Ps. XCIV, 1). Egit de sancto adventu... Ut juravi... (Ps. XCIV, 11)... III Reg. XIX. Surge, comede, grandis enim restat via » (172-175v et 182-185v) ; « Tunc exultabunt... (Ps. XCV, 12). Ligna silve sunt gentes... Dominus regnavit... (Ps. XCVI, 1). In precedenti psalmo invitavit ad Christi laudem... — ... In exitu... (Ps. CXIII, 1). Monuit propheta ad laudem Dei... non clamabunt... (Ps. CXIII, 7)... Zach. XI... dispersum non queret » (218-225v). — La suite et fin de ce commentaire se trouve dans le ms. Latin 3804A, f. 124-135 : « Similes illis... (Ps. CXIII, 8). Ostendit execrationem ydolatrarum... — ... Lauda... (Ps. CXLVII, 1). Bona est salmodia quia reficit... vexabatur a demone Saul » ; cf. Stegmüller, Repertorium biblicum, n° 10399. Le manuscrit primitif comportait ensuite un autre commentaire sur les Ps. I-CL, déjà décrit plus haut, 5 §.

    F. 172-175 ; 182-185 ; 218-225 XIIIe s. — Lemmes soulignés. — 2 cahiers de 8 ff. Au milieu du premier (172-175 et 182-185), a été encarté par erreur un cahier appartenant à un autre manuscrit. Le second cahier (218-225) a été relié plus loin. — 16 ff. à 2 col. irrégulières, 215 × 155 et 160 mm. — Les cahiers du manuscrit primitif ont été reliés séparément dans les recueils mss. Latin 3572 et 3804A. Il faut lire : 3572, f. 172-175v ; 182-185v ; 218-225v ; 3804A, f. 124-139v ; 3572, f. 35-38v ; 47-50v ; 3804A, f. 95-102. Cf. supra, 5 §.


    F. 176-181v Questions théologiques. [De fide], incomplet du début : « ... Thomas scit istum credere... Sequitur de fide, que creditur ipse est articulus... — ... ergo » (176-177) ; — [De ignorantia] « Super illum locum Apostoli : An ignoras quod pacientia Dei ad penitentiam te adducit ? (Rom. VI, 3). Dicit Ambrosius : Peccas... Sed queritur de ipsa ignorantia quid sit ?... — ... quod concedunt » (177v) ; — [De confessione] « Queritur utrum confessio sit in precepto, quod videtur... — ... dare desistat » (178) ; — « De circumstanciis peccati » (en marge), « A[u]g. super Johanne : Nonne multi ydolatre sunt, et quod pejus est furtim ? Dicit ergo quod pejus... — ... et eam tenetur habere » (178v-179) ; — [De satisfactione] « Queritur de satisfactione ? Dicit auctoritas : Non dimittitur peccatum nisi restituatur oblatum... — ... ad reparationem fame illius posset » (179-179v) ; — [De elemosina] « Date elemosinam et omnia munda sunt vobis... (Lc. XI, 41). Hoc preceptum si generaliter intelligatur videtur quod non sit verum... — ... pejor in acerbitate » (179v-180) ; — [De oratione] « Oratio est pius animi affectus, ne pigritetur animus in vocem prorumpens... — ... non toti orationi » (180-180v) ; — « An peccata redeant ? Dupplex est opinio... — ... orare pro tali » ; cf. A.M. Landgraf, Dogmengeschichte der Frühscholastik, Regensburg, 1952-1956, IV/1, 209, 213, 215, 240 n. 14, 242 n. 23, 271 n. 3 et IV/2, 345 et 348 n. 26 (181) ; — [De sacramento altaris] « Perscrutator majestatis opprimetur a gloria... (Prov. XXV, 27). G. Cum timore et tremore de sacramento altaris disputandum est... — ... Item aliquis non baptisatus... non accipiat » ; cf. ibid., I/1, 22 et III/2, 218 (181v et en marge).

    En marge, notes contemporaines de plusieurs mains : « Aspergetur vir sanctus primo aqua penitentie... — ... usque ad finem vite » (176v et 177) ; — « Regnum celorum aliqui violenter rapiunt... — ... sed celestis » (179v-180v) ; — « Sanctorum occupatio... — ... videbit Deum » (181) ; — « Sabbatum temporis est dies septimus... — ... reputatur » (181 et 179) etc. ; — d'une autre main, note de lecture : « Liber est nature, in quem nescit legere Gil[bertus]... — ... unde laqueus contritus et nos liberati sumus » (178).


    F. 186-189v et 198-201

    F. 186-187 [Commentarium in Aristotelis Ethicam veterem] « Duplici autem existente virtute... Hujus tocius libri tres sunt distinctiones... — ... Signum autem oportet facere habituum etc. Quia dictum est... neque tristatur » ; cf. infra, f. 204-204v (Bekker 1102 a 5-1104 b 4).

    F. 187-188v [Commentarium in Aristotelis Topica] « Propositum quidem negocii est. Priemgalis [sic] pars durat usque ad hunc locum... — ... Ad ornatum vero... sic est... » ; cf. P.L., LXIV, 909-996 (Bekker, 100-157).

    F. 189-189v et 198-199 [Commentarium in Aristotelis De interpretatione] « Est autem quemadmodum... Dicit quod incomplexa non habent veritatem... — ... Illud quod ex necessitate... Omnis homo non est justus » ; cf. Aristoteles latinus, II, 1-2, De interpretatione... tr. Boethii..., éd. L. Minio-Paluello, Bruges-Paris, 1965, 5-33 (Bekker 16 a 10-23 a 20).

    F. 199v-200 [Commentarium in Aristotelis Analyticorum priorum librum I] « Primum oportet dicere. Iste liber dividitur in duas partes... — ... Quoniam igitur qui in hiis figuris... proprie » ; cf. Aristoteles latinus, III, 1-4, Analytica priora, éd. L. Minio-Paluello, Bruges-Paris, 1962, 5-10 (Bekker 24 a 10-40 b 15).


    F. 190-197v [Commentarium in Aristotelis Elenchorum sophisticorum librum II], incomplet de la fin. « De responsione autem etc. Sicut dicebatur in principio iste liber dividitur in duos libros... — ... Similes autem hee orationes... In precedenti parte possuit [sic] solutionem... — ... ad substantiam » ; cf. P.L., LXIV, 1025-1031 (Bekker 175 a-178 a).


    F. 202-208 ARISTOTELES, Ethica nova. « Omnis ars et omnis doctrina, similiter autem et operatio... — ... ut intellectuales. Explicit Nova Ethica » (Aristoteles latinus, XXVI, 2, Ethica Nicomachea, éd. R.A. Gauthier, Leiden-Bruxelles, 1972, 65-95, ms. Q3) (202-204). — Ethica vetus, ed. longior. « Duplici autem virtute existente... — ... dictum sit » (ibid., 5-48, var.) (204-208) ; cf. Lacombe, Aristoteles latinus, codices, I, 67 ; 154-155 nos 45 et 44 ; 498-499 n° 541.


    F. 210-216 Questions théologiques. [De matrimonio et virginitate], semble incomplet du début. « Eadem est virtus continencia conjugalis et vidualis et virginalis... — ... operum » [Alexander de Hales (?)] ; cf. Alexandri de Hales Quaestiones disputatae Antequam esset frater, Quaracchi, 1960, II, 1121-1123 et 1118-1119 et Glossa in IV libros Sententiarum, Quaracchi, 1957, IV, d. XXXIII, 521-522 (210-210v). — [De aureola] « Queritur de aureola et primo utrum idem sit quod aurea... — ... incorruptionis meditatio » (210v-212v). — [De fructu] « Queritur de fructu secundum quod sumitur communiter ad tricesimum... — ... debetur fructus ejus » ; cf. ALEXANDER DE HALES, Quaestiones disputatae, II, 1128-1134, passim (212v-213) ; « Item queritur quare speciale premium quod est fructus redditur operibus continencie... — ... abstrahere ab illo » (213-213v) ; « Queritur de divisione fructuum trimembri... — ... osculo juncti » (213v). — « Queritur de transfiguratione Domini de qua habetur Matth. XVII... — ... contraria in eodem » (214). — « Queritur utrum amor sit in divinis, quod sic patet... — ... possit » (215-215v). — « Queritur an virginitas sit bonum, quod sic patet... — ... male faciunt » (215v-216).


    F. 226-235 Seconde partie d'un commentaire sur l'Ethica vetus d'Aristote. [Prol.] « Item sunt quatuor virtutes... — ... bona est » (226) ; « Circa autem pecunias et alie sunt dispositiones etc. In precedenti parte posuit auc[tor]... — ... Voluntarium autem non esse eligendum etc. Quia prius non fuit ostensum... appetivam, hoc est motivam » (226-235). Ce commentaire fait suite à celui du ms. Latin 3804A, f. 152-159v et 241-247v, décrit par O. Lottin dans Rech. théol. anc. méd., VI (1934), 84-88 et Psychologie et morale aux XIIe et XIIIe s., I, Louvain, 1942, 506-534. La partie décrite ici se rapporte à Bekker, 1107b-1113a ; cf. supra, f. 205-206v ; éd. cit., 16-31.


    F. 236-243v [PETRUS PICTAVIENSIS, Sententiarum liber primus] incomplet. Prol. (P.L., CCXI, 789-790 ; ms. Pe de P.S. Moore et M. Dulong, Sententiae Petri Pictaviensis, I, Notre-Dame Indiana, 1943, 1-2) (236) ; — L. I, table et c. 1-12 jusqu'à : « ... Deus est Deus omnium ; ergo... » (P.L., CCXI, L. I, c. 1-13, 791-844 ; P.S. Moore et M. Dulong, L. I, c. 1-12, 3-117) (236-243v). Cf. P.S. Moore, The Works of Peter of Poitiers, Notre-Dame Indiana, 1936, 33-34 ; Stegmüller, Repert. comment. in Sent., n° 679.


    F. 244-246v et 252 [Commentarium in Aristotelis Topica], fragments. « ... peccatum contra ipsum in quantum est sillogismus... In principio autem, etc. Determinato quot modis dicatur oratio... — ... Equaliter autem et contraria fiunt etc... » ; cf. P.L., LXIV, 1005-1006 (Bekker 162 b-163 a) (244-244v) ; — « Utrum autem idem aut diversum etc. Secundum principiorem modum... — ... Quoniam autem difficilius est congruere etc. In hac parte primo determinat... pro subjecto scientie » ; cf. P.L., LXIV, 987-992 (Bekker 151 b-154) (246-246v et 252).


    F. 247-247v Notes de logique. « Item notandum quod ad si regulam diversitatis positam in appellatione... — ... prius non convenit ».

    F. 248v-251v [De distributionibus] « Signorum distribuencium quedam sunt substantialia, quedam accidentalia... — ... determinate suponit pro Sor ».


    F. 254-258v Sermons et sentences ou fragments extraits des Pères. [In Annunciatione] ; cf. supra, f. 3-4 (254-254v) ; — « Osculetur me osculo... (Cant. I, 1). Audite, domini mei... — ... osculata est hodie gloriosissima virgo Maria » ; cf. supra, f. 10v-11 (254v-255) ; — sentences et extraits attribués à s. Hilaire, s. Grégoire, s. Bernard, s. Augustin, s. Jean Chrysostome, etc. : « Yl. Christus fuit Deus et homo ante passionem... — ... Hec est differentia inter escam spiritualem et carnalem... unde Fortis est ut mors dilectio » (255-258v).


    F. 261-268v Questions et notes théologiques. « De excommunicatione. Primo queritur si salva caritate potest quis excommunicare... — ... peccabit » (261) ; — « De bono nature. Multiplex est bonum. Est enim bonum quod a se et ex se bonum est... — ... omne bonum » (261-261v) ; — « De matrimonio. Matrimonium sic describitur : Matrimonium est conjunctio maris et femine... — ... sit ratum » (261v) ; — « De circumcisione. Beda : Idem salutifere curationis auxilium quod nos confert baptismus conferebat circumcisio... — ... pro pena » ; cf. A.M. Landgraf, Dogmengeschichte der Frühscholastik, Regensburg, 1952-1956, III/1, 96 n. 16 et 102-103 n. 2, 85, 71 n. 44, passages éd. (262) ; — « De superfluis. Primo queritur de hac auctoritate : Qui habet duas tunicas... (Lc. III, 11) et in Matth. [VI] : Nolite solliciti esse... — ... relinquendum » (262-262v) ; — « De bono fine accionis. Apostolus : Sive comedatis, sive bibatis... et exposuit Origenes : Aliud facitis de thoro conjugali... — ... quam debet » ; cf. Landgraf, op. cit., I /2, 293 n. 35 (263-263v) ; — « Cur Deus homo ? Quatuor assignantur rationes ab Anselmo... — ... perostensum est » ; cf. ibid., II /2, 110 n. 59 (263v-264) ; — « De denario divino. Vinea culta fuit, cultores premia querunt... — ... paternus » (264-264v) ; — « De relaxationibus. Quatuor fiunt determinanda penitentias... — ... de aliis » (264v-265) ; — « [De fide] Sicut dicit Apostolus : Fides est substantia rerum sperandarum... (Hebr. XI, 1). Sicut enim vera dilectione diligitur Deus... — ... quia incorruptibilis » (265-265v) ; — « De originali. Circa originalia multa possunt queri, primo de ejus origine... — ... ignoramus » (266) ; — « Queritur quare tantum quadraginta dies serventur in jejunio ab Ecclesia... — ... facienda » (266-266v) ; — notes théologiques parmi lesquelles : « Christus secundum mediationem substancialem... — ... homo tantum » (Landgraf, op. cit., II /2, 323 n. 121) ; « Quare instituta sint sacramenta ?... — ... libro Sapientie » (266v) ; « Omne quod non est ex fide peccatum est... — ... apparente » (267) ; — « Queritur an opus factum in caritate ad augmentum glorie... — ... in periculiosiori [sic] statu » ; cf. Landgraf, op. cit., I /2, 81 n. 40 (267) ; — « Queritur an diabolus immittat malas cogitationes homini... — ... liberi arbitrii » (267) ; — « Queritur utrum peccatum veniale possit fieri mortale... — ... judicabo » (267-267v) ; — notes théologiques parmi lesquelles : « Sex modis dicuntur mereri... — ... fierent » (Landgraf, op. cit., I /1, 270 n. 6) (267v) ; — « Queritur utrum suffragia proficiunt dapnatis [sic]... — ... remitti » ; cf. ibid., IV /2, 288 n. 86 et 311 n. 69 (267v) ; — « Queritur utrum resurrectio mortuorum sit naturalis... — ... natura » (267v) ; — « Cur Deus factus sit homo, plures assignantur rationes... — ... et confert » ; cf. Landgraf, op. cit., II /2, 110 n. 59 (267v-268) ; — « Queritur cum Dominus demones de se vera dicentes jussit obmutescere quare permittitur mercennariis predicare... — ... mititur... » (268)... ; — « Scio hominem raptum... (II Cor. XII, 2). Apostolus dicit se raptum usque ad tercium celum... — ... dilectione » (268) ; — « Lazarus decessit in caritate, ergo salvatur... — ... rehabebit » (268v) ; — « Dicit Scriptura : Lex peccatum ostendebat... — ... non peccabant » ; cf. Landgraf, op. cit., III/1, 59 n. 79 (268v) ; — « Habrahe preceptum est immolare filium... — ... commemorare » (268v).


    F. 269-282 Il faut lire 272-279v, 269-271v, 280-282. Sermones. « Legimus in Apocalypsi librum VII signaculis fuisse signatum... Considerandum igitur quis liber... » (272-272v) ; — « Deus est spera intelligibilis cujus centrum ubique, circumferentia nusquam... » [ALANUS DE INSULIS] (M.-Th. d'Alverny, Alain de Lille. Textes inédits, Paris, 1965, 297-306, d'après ce manuscrit) (272v-273) ; — « In principio erat Verbum... (Joh. I, 1). Karissimi, propositum negotii est juxta quod mentis mee... » ; cf. Hauréau, Notices, I, 31 (273-274) ; — « Qui timent Deum... » ; cf. supra, f. 15v-16 (274-274v) ; — « Virgo singularis... » ; cf. supra, f. 11-11v (274v-275) ; — « Factum est prelium... » ; cf. supra, f. 12-12v (275-275v) ; — « Martinus hic pauper... » ; cf. supra, f. 13-13v (275v-276) ; — [In Purificatione] ; cf. supra, f. 3 (276) ; — [In natale Domini] ; cf. supra, f. 4-4v (276v) ; — « Justus ut palma... » ; cf. supra, f. 13v (277) ; — sentence (277) ; — [De Purificatione] ; cf. supra, f. 1v-2 (277v) ; — [De Pascha] ; cf. supra, f. 6v-7 (278) ; — « Ecce ego mitto angelum... » ; cf. supra, f. 8v (278-278v) ; — [De ss. Petro et Paulo] ; cf. supra, f. 9 (278v) ; — « Non tardes converti ad Dominum... (Eccli. V, 8). Dicit Augustinus super Johannem : Sitiens querit fontem... » (278v-279) ; — [De Nativitate] ; cf. supra, f. 1 (279-279v) ; — [In Pentecosten] ; cf. supra, f. 8-8v (279v) ; — « Reminiscere miserationum tuarum... (Ps. XXIV, 6). Legitur gigantes edificasse turrem [sic] Babel... » (269) ; — « Sapientia edificavit... » ; cf. supra, f. 15 même sermon incomplet (269-269v) ; — sentences et thèmes de sermons parmi lesquels : « Deus sursum erat, homo deorsum, veritas erat in celo cum judice Deo, misericordia... — ... gressus suos » [HUGO DE SANCTO VICTORE] (P.L., CLXXVII, 623-625) ; cf. O. Lottin, Rech. théol. anc. méd., XXV (1958), 263 n° 215 et J.B. Schneyer, ibid., XXXI (1964), 274 n° 184 (269v-270), ... ; « Egredietur virga de radice... (Is. XI, 1). Virga recta, erecta in celum... » (270), ...; — [De epiphania Domini] ; cf. supra, f. 1-1v (270-270v) ; — « Congregamini et venite... » ; cf. supra, f. 12v-13 (270v-271) ; — sentences diverses (271-271v) ; — [De confessione] ; cf. supra, f. 5-6 (271v et 280) ; — [De confessione] ; cf. supra, f. 6 (280) ; — « Veritas de terra orta est... (Ps. LXXXIV, 12). Audite nostri lapsus originem... » (280v) ; — « Galaaz civitas operantium ... Verba ista karissimi... » (corrigé en marge) ; cf. supra, f. 14v-15 (281) ; — « Sponsabo te michi in sempiternum... (Os. II, 19-20). Hic loquitur Salvator... Sponsabo te michi... Ter ponit « sponsabo » ut trina verbi repetitio... » (281-281v) ; — sentences (281v) ; — « Considerate semitas Theman... Verba ista, karissimi... — ... expectantes Dei misericordiam cum illis, quod ipse prestare » ; cf. supra, f. 14 (282) ; — note : « O quanta distantia inter patres antiquos atque prelatos nostros... — ... concludat » (282). Cf. M.-Th. d'Alverny, op. cit., 295-297.


    F. 291-295 [Commentarium in Prisciani librum de constructionibus]. [Prol.] : « [Sic]ut testatur Plato in ipsius tractatu de beatitudine Dei quod quia Deus optimus est, ideo... — ... ut patebit inferius » (291) ; — « Hiis habitis patet sentencia hujus libri in generali et in speciali a parte ista : Quoniam in antepositis libris etc. [Prisc. XVII, 1] usque ad partem istam Possumus autem etc... — ... Illud quoque sciendum etc. [Prisc. XVII, 123] Repetit... ordinis observantis » (291-295).

Participants

Provenance

Data Source: BnF Archives et manuscrits

  • A fait partie de la bibliothèque de l'abbaye Saint-Martial de Limoges. Sur le f. 1, ancienne cote : « LXXXIII ». Au f. de garde 296v, on lit : « Per reverendum in Christo patrem et dominum, dominum Jacobum abbatem predicti monasterii sanctissimi Martialis Lemovicensis liber iste traditus anno Domini M IV C LXXVII librarie ejusdem monasterii » [Jacques Jouviond] ; cf. supra , ¶ 2 ; Delisle, Cab. des mss ., II, 392-393 et Les Mss. de Saint-Martial de Limoges , 13. Sur le f. de garde 297v, notice sur papier, collée ; publiée d'après le catalogue dressé par le P. Bonaventure de Saint-Amable au milieu du XVII e s. dans Montfaucon, Bibl. bibl. mss ., II, 1037 n° 98, et reprise dans le catalogue de 1730 ; cf. Delisle, Les Mss. de Saint-Martial , 57, n° 137. Sur le f. de garde A, notice de la main de l'abbé Lebeuf.

Subjects and themes

Data Source: BnF Archives et manuscrits

  • [...] A Nicopoli scribit ... [Petri Lombardi In Tit.]. Ex hoc patet...

    f. 99v

    Abrahae praeceptum est immolare filium...

    f. 268v

    Ad primum dicendum quod G. illa loquitur de Patre in quantum Pater...

    f. 63v

    Incipit du lemme biblique

    Adorna thalamum tuum ... (Ant. in Purificatione).

    Incipit

    Dicit Augustinus super Johannem quod domus ordinatur...

    f. 3 et 276

    Incipit

    Haec dictio Sion...

    f. 3 et 276

    [...] An caritas sit generalis virtus, quod sic...

    f. 40

    An diabolus immittat malas cogitationes homini...

    f. 267

    [...] An [generatio aeterna] sit...

    f. 46

    [...] An opus factum in caritate ad augmentum gloriae...

    f. 267

    An peccata redeant ? Duplex est opinio...

    f. 181

    [...] An virginitas sit bonum, quod sic patet...

    f. 215v

    Incipit du lemme biblique

    Anima cum obtulerit sacrificium ... (Lev. II, 1)

    Incipit

    Et est praeceptum in Veteri Testamento quia cum aliquis...

    f. 74v

    Apostolus : Sive comedatis sive bibatis ... et exposuit Origenes : Aliud facitis de toro conjugali... primo igitur quaeritur utrum hoc sit consilium...

    f. 263

    Incipit du lemme biblique

    Ascendens Christus in altum ... (Eph. IV, 8).

    Incipit

    Quia locuturi sumus de passione Domini, sciendum...

    f. 74v

    Aspergetur vir sanctus primo aqua paenitentiae...

    f. 176v(en marge)

    Augustinus super Johannem : Nonne multi idololatrae sunt et quod pejus est furtim ?...

    f. 178v

    Incipit du lemme biblique

    Ave Maria, gratia plena ... (cf. Lc. I, 28).

    Incipit

    Ab initio temporis ceciderat de caelo Lucifer angelus...

    f. 3 et 254

    Incipit du lemme biblique

    Beati qui lavant stolas suas ... (Apoc. XXII, 14-15).

    Incipit

    Dicuntur beati quasi bene nati...

    f. 9 et 278v

    Incipit

    Domini mei, sicut dicit Augustinus, fons numquam sitit...

    f. 9 et 278v

    Beda : Idem salutiferae curationis auxilium quod nos confert baptismus conferebat circumcisio...

    f. 262

    Causa prima dehortans : aliquid de penuria ...

    f. 133

    [...] Christus fuit Deus et homo ante passionem, in passione totus homo...

    f. 255

    Christus secundum mediationem substantialem...

    f. 266v

    Incipit du lemme biblique

    Christus sive Spiritus purgavit peccata ipsius ... (Eccli. XLVII, 13)

    Incipit

    Istud verbum exponemus dupliciter, uno modo secundum quod convenit beato Petro...

    f. 71v

    Circa autem pecunias et aliae sunt dispositiones ... [Aristotelis Ethica] In praecedenti parte posuit auctor tres medietates...

    f. 226

    Circa originalia multa possunt quaeri, primo de ejus origine...

    f. 266

    Incipit du lemme biblique

    Confiteantur tibi populi ... (Ps. LXVI, 4 et 6).

    Incipit

    Beata Virgo dicitur terra quia terra est...

    f. 38v

    Incipit du lemme biblique

    Congregamini, et venite et accedite simul ... (Is. XLV, 20)

    Incipit

    Audite veteris et novae legis concrepantiam...

    f. 12v et 270v

    Incipit du lemme biblique

    Considerate semitas Theman ... (Job VI, 19).

    Incipit

    Theman auster...

    f. 14 et 282

    Incipit

    Verba ista, carissimi, verba sunt Job patientis, involutos...

    f. 14 et 282

    Incipit du lemme biblique

    [C]onteret multos et innumerabiles et alios ... (Job XXXIV, 24)

    Incipit

    Verba ista, carissimi, huic domino Aquitaniae...

    f. 9

    Incipit du lemme biblique

    Converte ad Deum et relinque peccata tua ... (Eccli. XVII, 21)

    Incipit

    Est autem duplex conversio, una bonorum...

    f. 6 et 280

    Incipit du lemme biblique

    Converteris ad Dominum Deum tuum Israel ... (Os. XII, 6)

    Incipit

    Verba ista, carissimi, quasi tribus sulcis exarata...

    f. 5 et 271v

    [...] Cum infidelis erat ... [Petri Lombardi In Philem.]. Id est damnosus...

    f. 99v

    Incipit du lemme biblique

    Cum intinxisset Dominus Jesus panem ... (Joh. XIII, 26).

    Incipit

    Satis novit caritas vestra...

    f. 18v

    Cur Deus factus sit homo plures adsignantur rationes...

    f. 267v

    Incipit du lemme biblique

    Date eleemosynam et omnia munda sunt vobis ... (Lc. XI, 41).

    Incipit

    Hoc praeceptum si generaliter intellegatur videtur quod non sit verum...

    f. 179v

    Incipit du lemme biblique

    De excelso misit ignem ... (Thren. I, 13).

    Incipit

    Et dicit hic Jeremias in persona Ecclesiae et possunt notari...

    f. 75v

    Incipit du lemme biblique

    De omni verbo otioso quod locuti fuerint homines ... (cf. Mt. XII, 36)

    Incipit

    Glossa : loqui otiosum verbum est...

    f. 90v

    De responsione autem ... [Aristotelis Sophistici elenchi]. Sicut dicebatur in principio iste liber dividitur in duos libros...

    f. 190

    Deinde quaeritur an caritas sit generalis virtus, quod sic...

    f. 40

    Deinde quaeritur de eo quod communiter dicitur quod caritas est forma omnium virtutum...

    f. 41

    Deinde quaeritur de illa definitione Apostoli I ad Tim. I (5) : Finis praecepti est caritas ...

    f. 39v

    Descendentibus igitur ad specialissima necesse est ... Determinato quid potest esse genus...

    f. 121v

    Incipit du lemme biblique

    Descendit Spiritus sanctus corporali specie ... (Lc. III, 22)

    Incipit

    Audite, domini mei, triplex totius Trinitatis testimonium...

    f. 1 et 270

    [...] Determinata definitione dialectici syllogismi complecte...

    f. 85

    [...] Determinato quot modis dicatur oratio...

    f. 244

    Deus est sphaera intellegibilis cujus centrum ubique, circumferentia nusquam...

    f. 272v

    Deus sursum erat, homo deorsum, veritas erat in caelo cum judice Deo...

    f. 269v

    Incipit du lemme biblique

    Deus, venerunt ... (Ps. LXXVIII, 1)

    Incipit

    Egit de ingratitudine Judaici populi, hic agit de vastatione facta...

    f. 172v

    Dicendum de synderesi et primo utrum sit potentia vel habitus...

    f. 62v

    Incipit du lemme biblique

    Dicetis viris qui sunt in Jabes Galaad ... (I Reg. XI, 9)

    Incipit

    Istud verbum duobus modis exponemus uno modo secundum quod pertinet...

    f. 70v

    [...] Dicit quod incomplexa non habent veritatem...

    f. 189

    Dicit Scriptura : Lex peccatum ostendebat...

    f. 268v

    Dicto de delicto, dicendum est de commisso, id est de peccato actuali...

    f. 67

    Dicto de peccato originali, dicendum est de accidentali. Accidentalium, quoddam veniale, quoddam mortale...

    f. 54

    Dicto de veniali, dicendum est de mortali quod in duo dividitur, in delictum et commissum...

    f. 64

    Incipit du lemme biblique

    Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo ... (Deut. VI, 5 et Mt. XXII, 37).

    Incipit

    Cum ex omni Christi vita nostra sit irradiata doctrina...

    f. 4v

    Incipit

    O homo, ecce forma tuae vitae...

    f. 4v

    Incipit du lemme biblique

    Dominus noster Jesus Christus in qua nocte tradebatur ... (I Cor. XI 23)

    Incipit

    Imminente, fratres carissimi, Domini passionis articulo...

    f. 24

    Incipit du lemme biblique

    Dominus regnavit ... (Ps. XCII, 1).

    Incipit

    In praecedenti psalmo invitatit ad Christi laudem...

    f. 218

    Dubitatur de hac oratione, scilicet : interest magistri et mea disputare et primo quaeritur utrum sit perfecta vel imperfecta...

    f. 26

    Duplici autem exsistente virtute ... Hujus totius libri tres sunt disctinctiones, prima est de principiis virtutis...

    f. 186

    Duplici autem virtute exsistente...

    f. 204

    Eadem est virtus continentia conjugalis et vidualis et virginalis...

    f. 210

    Incipit du lemme biblique

    Ecce ego mitto angelum meum, et praeparabit ... (Mal. III, 1).

    Incipit

    Verba ista, domini mei, seminantur in lege...

    f. 8v et 278

    Incipit du lemme biblique

    Ego sum ostium ... (Joh. X, 7)

    Incipit

    Dixit Dominus verba haec sed sciendum quod in praesenti est ostium misericordiae...

    f. 76v

    Incipit du lemme biblique

    Egredietur virga de radice Jesse ... (Is. XI, 1).

    Incipit

    Virga recta erecta in caelum usque porrecta...

    f. 270

    Incipit du lemme biblique

    Elevatus est sol, et luna stetit ... (cf. Hab. III, 11).

    Incipit

    Dicitur autem triplex sol : sol ipse Christus...

    f. 7v

    Incipit

    Verba ista, carissimi, verba sunt Habacuc prophetae loquentis per Spiritum sanctum...

    f. 7v

    Est autem prohibere orationem concludi ... Sciendum quod haec pars in qua instruit...

    f. 106

    Est autem quemadmodum ... Dicit quod incomplexa non habent veritatem...

    f. 189

    Est autem terminus quidem oratio ... Iste liber primus dividitur in quinque partes...

    f. 97v

    Incipit du lemme biblique

    Et exaltabitur ... (Ps. XCI, 11)

    Incipit

    Senes magis debent esse misericordes...

    f. 50v

    [...] Et non in aliquo praeter Christum ... [Petri Lombardi In Col.]. Principaliter. Deus et Pater ...

    f. 99

    [...] Ex hoc patet quod non eo modo sunt...

    f. 99v

    Exercitationem autem adsignandam ... Terminata illa parte hucusque...

    f. 115v

    [...] Facies Dei dicitur illud quod fuit ante constitutionem mundi...

    f. 141

    Facies dicitur . Facies Dei dicitur illud quod fuit ante constitutionem mundi...

    f. 141

    Incipit du lemme biblique

    Factum est proelium magnum in caelo ... (Apoc. XII, 7).

    Incipit

    Divinus secretarius secretis divini pectoris revelationibus imbutus...

    f. 12 et 275

    Incipit du lemme biblique

    Galaad civitas operantium idolum ... (Os. VI, 8)

    Incipit

    Verba ista, carissimi, licet solummodo venustata sint foliis...

    f. 14v et 281

    [...] G[lossa] : Cum timore et tremore de sacramento altaris disputandum est...

    f. 181v

    [...] Glossa : Et hoc non per iram sed per voluntatem Dei ... [Petri Lombardi In I Cor...]. Sicut quandoque dat regem per iram...

    f. 98

    [...] Gratiam fidei ... [ P.L. , CXCII, 364]. Intransitive id est gratiam...

    f. 99v

    [...] Gregorius : Quomodo hic liber sit legendus et exponendus sic dicit Ecclesiastes...

    f. 118v

    Haec est differentia inter escam spiritualem et carnalem...

    f. 258v

    Incipit du lemme biblique

    Haec est resurrectio prima ... (Apoc. XX, 5-6)

    Incipit

    Quanto fides est firmior in his quae proponuntur...

    f. 6v et 278

    Hebdomada priori ante initium quadragesimae presbyteri...

    f. 157

    [...] Hic incipit quarta pars tractatus in quo tractat de quarto universali quod est proprium...

    f. 128v

    Hilarius : Christus fuit Deus et homo ante passionem, in passione totus homo...

    f. 255

    His habitis patet sententia hujus libri in generali et in speciali a parte ista : Quoniam in antepositis libris ...

    f. 291

    Incipit du lemme biblique

    Hoc enim sentite in vobis ... (Phil. II, 5).

    Incipit

    Invocabant Dominum...

    f. 129

    [...] Hoc praeceptum si generaliter intellegatur, videtur quod non sit verum...

    f. 179v

    Incipit du lemme biblique

    Hodie caelesti sponso juncta est Ecclesia ... [Ant. ad ben. Epiphaniae].

    Incipit

    Hodie caelesti sponso juncta fidelis anima...

    f. 2v

    [...] Hujus totius libri tres sunt distinctiones : prima est de principiis virtutis...

    f. 186

    [...] Id est damnosus...

    f. 99v

    [...] Id est justificatos. Salus...

    f. 101

    [...] Id est primo sed postea dedit...

    f. 98v

    [...] Idem salutiferae curationis auxilium quod nos confert baptismus conferebat circumcisio...

    f. 262

    Incipit du lemme biblique

    Ignem veni mittere in terram ... (Lc. XII, 49).

    Incipit

    Nota quod sicut dicit Augustinus in libro de Civitate Dei...

    f. 75v

    Incipit du lemme biblique

    In baculo meo transivi Jordanem ... (Gen. XXXII, 10).

    Incipit

    Cum observationibus loquitur pauper, dives autem effabitur rigide...

    f. 75

    Incipit du lemme biblique

    In exitu ... (Ps. CXIII, 1)

    Incipit

    Monuit Propheta ad laudem Dei. Hic invitat ad idem eductos de Aegypto...

    f. 225v

    In Exodo post transitum Maris Rubri, post triduum occurrerunt...

    f. 158v

    [...] In hac parte primo determinat quam difficilius est congrue definitionem...

    f. 246v

    [...] In praecedenti parte posuit auctor tres medietates...

    f. 226

    In primo libro egit de opifice scilicet de Deo Trinitate, in secundo de operibus creationis...

    f. 288

    [...] In primo libro egit Magister de opifice, in secundo de operibus creationis ipsius...

    f. 104v

    In principio autem etc. Determinato quot modis dicatur oratio...

    f. 244

    Incipit du lemme biblique

    In principio erat Verbum ... (Joh. I, 1).

    Incipit

    Carissimi, propositum negotii est juxta quod mentis meae igniculum...

    f. 273

    [...] In prologo : Apostolus Timotheo ... [Petri Lombardi In I Tim.]. Timotheus tantum valet...

    f. 99v

    [...] In prologo : Graviori tribulationi ... [Petri Lombardi In Thess.]. Quae inferebatur a vicinis...

    f. 99v

    [...] Intransitive id est gratiam...

    f. 99v

    [...] Iste liber dividitur in duas partes quae sunt...

    f. 199v

    [...] Iste liber primus dividitur in quinque partes...

    f. 97v

    Item notandum quod ad si [ sic ] regulam diversitatis positam in appellatione...

    f. 247

    Item quaeritur de hoc quod dicitur in II° libro Sententiarum XXV distinctione quod liberum arbitrium est contingere...

    f. 62

    Item quaeritur de ordine donorum...

    f. 57

    Item quaeritur quae sint opposita donis, et dicitur...

    f. 57

    Item quaeritur quare dicantur notiones...

    f. 86

    Item quaeritur quare speciale praemium quod est fructus redditur operibus continentiae...

    f. 213

    Item sunt quattuor virtutes, sicut fortitudo, justitia etc...

    f. 226

    Incipit du lemme biblique

    Justus ut palma florebit ... (Ps. XCI, 13).

    Incipit

    Est quidem homo justus...

    f. 13v et 277

    Incipit

    Sicut sub uno igne aurum rutilat...

    f. 13v et 277

    Laus tibi sit, Christe // Quoniam labor explicit iste//...

    f. 68v

    Lazarus decessit in caritate, ergo salvatur, ergo non potest peccare mortaliter...

    f. 268v

    Legimus in Apocalypsi librum septem signaculis fuisse signatum... Considerandum igitur quis liber, quis libri scriptor...

    f. 272

    Liber est naturae in quem nescit legere Gil[bertus]...

    f. 178

    Martinus hic pauper et modicus caelum dives ingreditur ... [Responsum in festivitate s. Martini]. Verba ista, domini mei, ab humili incipiunt...

    f. 13 et 275v

    Matrimonium sic describitur : Matrimonium est conjunctio maris et feminae...

    f. 261v

    Incipit du lemme biblique

    Mulier cujus manus non poterit offerre agnum ... (cf. Lev. XII, 8)

    Incipit

    Ut racemus in vite tegitur foliis...

    f. 2 et 277v

    Incipit du lemme biblique

    Multifariam multisque modis ... (Hebr. I, 1).

    Incipit

    In prologo : Quamdiu sum apostolus... Carnem meam ... (Rom. XI, 14). Id est Judaeos...

    f. 100

    Multiplex est bonum. Est enim bonum quod a se et ex se bonum est...

    f. 261

    Incipit du lemme biblique

    Multitudinis credentium erat cor unum ... (Act. IV, 32)

    Incipit

    O praeclara multitudo, electa multitudo, devota multitudo...

    f. 7

    Incipit du lemme biblique

    Nemo militans Deo implicat se saecularibus ... (II Tim. II, 4).

    Incipit

    Saecularia negotia sunt cum animus occupatur...

    f. 45v

    Incipit du lemme biblique

    Noli aemulari in malignantibus ... (Ps. XXXVI, 1).

    Incipit

    Non debemus aemulari in florentibus in mundo...

    f. 35

    Incipit du lemme biblique

    Non tardes converti ad Dominum ... (Eccli. V, 8)

    Incipit

    Dicit Augustinus super Johannem : Sitiens quaerit fontem...

    f. 278v

    [...] Nonne multi idololatrae sunt et quod pejus est furtim ?...

    f. 178v

    [...] Nota quod Graeci ante factum sunt sapientes...

    f. 99

    O quanta distantia inter patres antiquos atque praelatos nostros...

    f. 282

    Omne creatum aliqua ratione subjectum est creatori, sed Pater non potest esse subjectus...

    f. 63v

    Omne quod non est ex fide peccatum...

    f. 267

    Omnis ars et omnis doctrina, similiter autem et operatio...

    f. 202

    Incipit du lemme biblique

    Omnium artifex docuit me sapientia ... (Sap. VII, 21).

    Incipit

    Verba ista, carissimi, congrua sunt et consona...

    f. 7v

    Oratio est pius animi adfectus ne pigritetur animus in vocem prorumpens...

    f. 180

    Incipit du lemme biblique

    Orietur sicut sol Salvator mundi ...

    Incipit

    Dicit Augustinus quod sicut radius solis...

    f. 1 et 279

    Incipit

    O pulchra similitudo solis...

    f. 1??? et 279

    Incipit du lemme biblique

    Osculetur me osculo oris ... (Cant. I, 1).

    Incipit

    Audite Domini mei caelestis conjugii id est Christi et Ecclesiae epithalamium...

    f. 10v et 254v

    Incipit

    Sunt autem, carissimi, quattuor genera osculorum...

    f. 10v et 254v

    Incipit du lemme biblique

    Paulus, apostolus Jesu Christi [ per voluntatem Dei et Timotheus frater, Ecclesiae Dei ]... (II Cor. I, 1)

    Incipit

    Vel missus ... [Petri Lombardi In II Cor.]. Id est primo sed postea dedit...

    f. 98v

    Incipit du lemme biblique

    Paulus, apostolus [ Jesu Christi per voluntatem Dei et Timotheus frater, eis ]... (Col. I, 1)

    Incipit

    Et non in aliquo praeter Christum ... [Petri Lombardi In Col.]. Principaliter. Deus et Pater ...

    f. 99

    Incipit du lemme biblique

    Paulus [ apostolus Jesu Christi per voluntatem Dei secundum promissionem ]... (II Tim. I, 1)

    Incipit

    Gratiam fidei ... [Petri Lombardi In II Tim.]. Intransitive id est gratiam...

    f. 99v

    Incipit du lemme biblique

    Paulus apostolus [ Jesu Christi secundum imperium Dei ]... (I Tim. I, 1)

    Incipit

    In prologo : Apostolus Timotheo ... [Petri Lombardi In I Tim.]. Timotheus tantum valet...

    f. 99v

    Incipit du lemme biblique

    Paulus apostolus , [ non ab hominibus ]... (Gal. I, 1)

    Incipit

    Prologo : Sed post ut judaizarent ... [Petri Lombardi in Gal.]. Nota quod Graeci...

    f. 99

    Incipit du lemme biblique

    Paulus et Silvanus ... (II Thess. I, 1)

    Incipit

    In prologo : Graviori tribulationi ... [Petri Lombardi In II Thess.]. Quae inferebatur a vicinis...

    f. 99v

    Incipit du lemme biblique

    Paulus servus Dei ... (Tit. I, 1)

    Incipit

    A Nicopoli scribit ... [Petri Lombardi In Tit.]. Ex hoc patet...

    f. 99v

    Incipit du lemme biblique

    Paulus vinctus ... (Philem. I, 1)

    Incipit

    Cum infidelis erat ... [Petri Lombardi In Philem.]. Id est damnosus...

    f. 99v

    Incipit du lemme biblique

    Paulus vocatus apostolus [ Jesu Christi per voluntatem Dei ]... (I Cor. I, 1)

    Incipit

    Glossa : Et hoc non per iram sed per voluntatem Dei ... [Petri Lombardi In I Cor.]. Sicut quandoque dat regem per iram...

    f. 98

    Peccatorum enim aliud originale, aliud actuale, primo dicendum de originali...

    f. 53

    Incipit du lemme biblique

    Perscrutator majestatis opprimetur a gloria ... (cf. Prov. XXV, 27)

    Incipit

    G. Cum timore et tremore de sacramento altaris disputandum est...

    f. 181v

    [...] Postquam egit Magister de creatore et de his quae ad ipsum pertinent, incipit agere de operibus creationis...

    f. 140

    [...] Praecipue dicit quia circa alia quae...

    f. 133

    Incipit du lemme biblique

    Praepara foris opus tuum ... (Prov. XXIV, 27).

    Incipit

    O pastor egregie hominum, non ovium...

    f. 16

    Primo quaeritur de hac auctoritate (Lc. III, 11) : Qui habet duas tunicas ... et in Mt. (VI, 31) : Nolite solliciti esse ...

    f. 262

    Primo quaeritur de libero arbitrio utrum sit et dicitur in II° Sententiarum XXIIII d. quod liberum arbitrium est facultas voluntatis...

    f. 58

    Primo quaeritur quid sit uti per essentiam...

    f. 78v

    Primo quaeritur si salva caritate potest quis excommunicare...

    f. 261

    Incipit du lemme biblique

    Primum oportet dicere ... [Aristotelis Analyt. priora, I].

    Incipit

    Iste liber dividitur in duas partes quae sunt primus liber...

    f. 199v

    [...] Principaliter. Deus et Pater . Bernardus : Oratio quae in principio...

    f. 99

    Principia rerum requirenda... Suis meritis salvatos ... [Petri Lombardi In Rom.]. Id est justificatos. Salus...

    f. 101

    Incipit du lemme biblique

    Profunda fluviorum scrutatus est ... (Job XXVIII, 11)

    Incipit

    Verbum istud diligentius consideratum nobis aperuit...

    f. 77

    [...] Prologo : Sed post ut judaizarent ... [Petri Lombardi In Gal.]. Nota quod Graeci...

    f. 99

    [...] Prooemialis pars durat usque ad hunc locum Primum ergo ...

    f. 187

    Propositum quidem negotii est ... Prooemialis pars durat usque ad hunc locum...

    f. 187

    Proprietates quae sunt in terminis, quaedam sunt substantiales, quaedam accidentales...

    f. 165v

    Proprium vero quadrifariam ... Hic incipit quarta pars tractatus in quo tractat de quarto universali...

    f. 128v

    Incipit du lemme biblique

    Puer Israel et dilexi eum ... (Os. XI, 1)

    Incipit

    Hoc verbum quadrupliciter exponitur, primo ad litteram de Jacob...

    f. 74

    [...] Quae inferebatur a vicinis...

    f. 99v

    Quaeritur circa opera sex dierum utrum Deus creavit omnia simul aut non simul...

    f. 93

    Quaeritur, cum Dominus daemones de se vera dicentes jussit obmutescere, quare permittitur mercenariis praedicare...

    f. 268

    Quaeritur de aureola et primo utrum idem sit quod aurea...

    f. 210v

    Quaeritur de divisione fructuum trimembri...

    f. 213v

    Quaeritur de fructu secundum quod sumitur communiter ad tricesimum...

    f. 212v

    Quaeritur de generatione aeterna, primo an sit ? Quod non videtur...

    f. 46

    [...] Quaeritur de hac auctoritate (Lc. III, 11) : Qui habet duas tunicas ... et in Mt. (VI, 31) : Nolite solliciti esse ...

    f. 262

    [...] Quaeritur de hoc quod dicitur in II libro Sententiarum, XXV distinctione, quod liberum arbitrium est contingere...

    f. 62

    Quaeritur de libero arbitrio quid sit et quod sit voluntas...

    f. 58v

    Quaeritur de libertate arbitrii quid sit et primo utrum sit potentia vel habitus...

    f. 59

    Quaeritur de manducatione Corporis Christi...

    f. 87

    [...] Quaeritur de ordine donorum...

    f. 57

    Quaeritur de praeceptis in genere et quaeruntur principaliter quattuor...

    f. 92

    Quaeritur de ratione utrum potestas peccandi mortaliter et venialiter sit tantum in illa...

    f. 62v

    Quaeritur de satisfactione. Dicit auctoritas : Non dimittitur peccatum nisi restituatur oblatum...

    f. 179

    Quaeritur de sensualitate secundum quod dividitur...

    f. 62

    Quaeritur de transfiguratione Domini de qua habetur Matth. XVII...

    f. 214

    [...] Quaeritur quae sint opposita donis et dicitur...

    f. 57

    Quaeritur quantum ad quid adtendatur ordo caritatis...

    f. 43

    [...] Quaeritur quare dicantur notiones...

    f. 86

    [...] Quaeritur quare speciale praemium quod est fructus redditur operibus continentiae...

    f. 213

    Quaeritur quare tantum quadraginta dies serventur in jejunio ab Ecclesia...

    f. 266

    [...] Quaeritur quid sit uti per essentiam...

    f. 78v

    Quaeritur si quantulacumque caritas possit resistere quantaecumque temptationi...

    f. 45

    [...] Quaeritur si salva caritate potest quis excommunicare...

    f. 261

    Quare instituta sint sacramenta...

    f. 266v

    Quare Septuagesima celebratur. Ideo quemadmodum populus Dei...

    f. 107

    [...] Quare speciale praemium quod est fructus redditur operibus continentiae...

    f. 213

    Quattuor adsignantur rationes ab Anselmo cur Deus homo...

    f. 263v

    Quattuor fiunt determinanda paenitentias...

    f. 264v

    Incipit du lemme biblique

    Qui me invenerit inveniet vitam ... (Prov. VIII, 35).

    Incipit

    Ego dabo vobis os et sapientiam ... (Lc. XXI, 15). Dominus in hoc secundo verbo...

    f. 73

    Incipit du lemme biblique

    Qui timent Deum invenient justum judicium ... (Eccli. XXXII, 20).

    Incipit

    Sed qui sunt, carissimi, timentes Deum...

    f. 15v et 274

    Quoniam autem difficilius est congruere ... [Aristotelis Topica]. In hac parte primo determinat quam difficilius...

    f. 246v

    Regnum caelorum aliqui violenter rapiunt...

    f. 179v (en marge)

    Incipit du lemme biblique

    Reminiscere miserationum tuarum ... (Ps. XXIV, 6)

    Incipit

    Legitur gigantes aedificasse turrem Babel...

    f. 269

    Incipit du lemme biblique

    Requiescet super eum Spiritus ... (Is. XI, 2)

    Incipit

    Primo quaeritur quare sunt septem dona...

    f. 56

    Rerum insinuans Scriptura Deum creatorem ... [Petri Lombardi Sent. l. II]. Postquam egit Magister de creatore et de his quae ad ipsum pertinent...

    f. 140

    Incipit du lemme biblique

    Resplenduit facies ejus sicut sol ... (Mt. XVII, 2).

    Incipit

    Hic loquitur verbum hominis de homine Verbo...

    f. 9v

    Incipit

    O homo, auditui laboris...

    f. 9v

    Sabbatum temporis est dies septimus, quo post opera sex dierum...

    f. 181

    Incipit du lemme biblique

    Samaritanus enim vulnerato approprians ... [Petri Lombardi Sent. l. IV].

    Incipit

    In primo libro egit Magister de opifice, in secundo de operibus creationis ipsius, in tertio de operibus recreationis quae per ipsum operatus est, in hoc quarto agit de operibus recreationis...

    f. 104v

    Sanctorum occupatio tota erit in illis tribus : in perenni laetitia...

    f. 181

    Incipit du lemme biblique

    Sapientia aedificavit sibi domum ... (Prov. IX, 1).

    Incipit

    Fratres, sponsus tradidit servis suis talenta...

    f. 15 et 269

    Incipit

    Nota quod duplex est sapientia...

    f. 15 et 269

    [...] Sciendum quod haec pars in qua instruit...

    f. 106

    Incipit du lemme biblique

    Sciens Jesus quia venit ejus hora ... (Joh. XIII, 1).

    Incipit

    Vos satis, fratres, Dei gratia intellegitis...

    f. 23

    Incipit du lemme biblique

    Scio hominem ante annos quattuordecim ... (II Cor. XII, 2).

    Incipit

    Apostolus dicit se raptum usque ad tertium caelum...

    f. 268

    Incipit du lemme biblique

    Scitote, fratres carissimi, quia vetus homo ... (cf. Rom. VI, 6)

    Incipit

    Laetum nuntium adfert nobis, carissimi, Apostolus...

    f. 21

    Secundo quaeritur quid sit libertas...

    f. 59v

    [...] Secundum principiorem modum. Principior enim modus est idem numero...

    f. 246

    Incipit du lemme biblique

    Seminate vobis in justitia, et metite ... (Os. X, 12).

    Incipit

    Dicitur in Evangelio : Beati qui esuriunt ... (Mt. V, 6)...

    f. 4 et 276v

    Incipit

    Veteris et novae Legis convenientia, semen justitiae...

    f. 4 et 276v

    Senex puerum portabat, puer autem senem regebat ... [Ant. in Purificatione]. Sub istis verbis duo principaliter intenduntur...

    f. 15

    Sequitur de fide, quae creditur ipse est articulus...

    f. 176

    Sequitur de numero diligendorum ex caritate. Quattuor sunt...

    f. 42v

    Sex modis dicuntur mereri : ex condigno quando labori commensuratur merces...

    f. 267v

    Incipit du lemme biblique

    Si consurrexistis cum Christo ... (Col. III, 1).

    Incipit

    Carissimi, si velimus consurgere cum Christo...

    f. 6

    Incipit du lemme biblique

    Sic Deus dilexit mundum ... (Joh. III, 16).

    Incipit

    Heri hominibus mentionem de Spiritu sancto qui missus fuit apostolis...

    f. 76v

    Incipit du lemme biblique

    Sicut deficit fumus ... (Ps. LXVII, 3)

    Incipit

    Fumus, mali, quia quanto magis elevantur...

    f. 47

    [...] Sicut dicebatur in principio, iste liber dividitur in duos libros...

    f. 190

    Incipit du lemme biblique

    Sicut dicit Apostolus : Fides est substantia rerum sperandarum ... (Hebr. XI, 1)

    Incipit

    Sicut enim vera dilectione diligitur Deus propter se...

    f. 265

    Sicut objecta comparantur ad objecta...

    f. 132v

    [...] Sicut quandoque dat regem per iram...

    f. 98

    [Sic]ut testatur Plato in ipsius tractatu De Beatitudine Dei quod quia Deus optimus est, ideo...

    f. 291

    Signorum distribuentium quaedam sunt substantialia, quaedam accidentalia...

    f. 248v

    Incipit du lemme biblique

    Sit autem omnis homo velox ... (Jac. I, 19).

    Incipit

    Sed si ira esset peccatum...

    f. 87v

    Solutio : dico quod haec est simpliciter falsa : Totus Sor est minor??? Sor...

    f. 27v

    Solutio : dico quod haec est simpliciter vera : Quicumque dicit te esse animal dicit verum...

    f. 168v

    Incipit du lemme biblique

    Sponsabo te mihi in sempiternum ... (Os. II, 19-20).

    Incipit

    Hic loquitur Salvator...

    f. 281

    Incipit

    Ter ponit sponsabo ut trina verbi repetitio...

    f. 281

    Incipit du lemme biblique

    Super illum locum Apostoli : An ignoras quod patientia Dei ... (Rom. VI, 3)

    Incipit

    Dicit Ambrosius : Peccas... Sed quaeritur de ipsa ignorantia quid sit...

    f. 177v

    [...] Terminata illa parte hucusque in qua instruit...

    f. 115v

    [...] Timotheus tantum valet quantum novus regnans...

    f. 99v

    Universaliter autem dicendum de praedictis ... [Aristotelis Topica I]. Determinata definitione dialectici syllogismi, complecte...

    f. 85

    Utrum actus indifferens possit exire a libero arbitrio...

    f. 61v

    Utrum amor sit in divinis, quod sic patet...

    f. 215

    [...] Utrum [aureola] idem sit quod aurea...

    f. 210v

    Utrum autem idem aut diversum ... [Aristotelis Topica]. Secundum principiorem modum. Principior enim modus est idem numero...

    f. 246

    Utrum bonum in genere vel bonum moris possit aliquis facere sine gratia...

    f. 61v

    Utrum bonum meritorium possimus facere ex libero arbitrio...

    f. 60v

    Utrum caritas sit habitus creatus. Sentit Magister in Sententiis quod non...

    f. 39

    Utrum confessio sit in praecepto, quod videtur...

    f. 178

    Utrum debeamus nos vindicare vel vindictam petere...

    f. 89v

    [...] Utrum Deus creavit omnia simul aut non simul...

    f. 93

    Utrum differant a personis et videtur quod sic quia dicitur quod Deus...

    f. 86

    Utrum dona habeantur in patria et videtur quod sic...

    f. 57v

    [...] Utrum dona sint virtutes, et videtur quod sic, quia dicit Gregorius super Job...

    f. 56v

    Utrum Filius Dei sit homo...

    f. 63v

    Utrum homo per naturalia possit exire a peccato sine gratia...

    f. 60

    [...] Utrum idem sit quod aurea...

    f. 210v

    Utrum judex possit dimittere reum...

    f. 90v

    [...] Utrum [libertas arbitrii] sit potentia vel habitus...

    f. 59

    [...] Utrum [liberum arbitrium] sit et dicitur in II° Sententiarum XXIIII d. quod liberum arbitrium est facultas voluntatis...

    f. 58

    Utrum omnis actio sit a Deo. Videtur quod sic...

    f. 51

    Utrum peccatum veniale possit fieri mortale, quod videtur. Dicit enim Augustinus...

    f. 267

    Utrum per liberum arbitrium sine gratia possit homo vitare peccatum...

    f. 60

    Utrum possimus cogitare bonum sine gratia...

    f. 61

    [...] Utrum potestas peccandi mortaliter et venialiter sit tantum in [ratione]...

    f. 62v

    Utrum resurrectio mortuorum sit naturalis vel miraculosa...

    f. 267v

    Utrum suffragia proficiunt damnatis...

    f. 267v

    [...] Utrum [synderesis] sit potentia vel habitus...

    f. 62v

    Utrum teneamur petere veniam a laeso. Videtur quod sic...

    f. 90

    Utrum virtutes sint priores donis naturaliter vel e contrario, et videtur quod virtutes priores...

    f. 56v

    [...] Vel missus ... [Petri Lombardi In II ad Cor.]. Id est primo sed postea dedit...

    f. 98v

    Incipit du lemme biblique

    Veni, sancte Spiritus, reple ... [Versus in Pentecosten].

    Incipit

    Dixit Job (XVI, 7) : Si locutus fuero, dolor meus non quiescet ... Si loquor non corrigimini...

    f. 8 et 279v

    Incipit

    Trinitati verborum positorum in hac ratione...

    f. 8 et 279v

    Incipit du lemme biblique

    Venite, exsultemus ... (Ps. XCIV, 1).

    Incipit

    Egit de sancto Adventu in quo egit Deus ultionum...

    f. 185v

    Incipit du lemme biblique

    Verba Ecclesiastes ... (Eccl. I, 1)

    Incipit

    Contionatoris. Filii David ... Paterna dignitas. Regis Jerusalem ... Propria auctoritas. Gregorius, quomodo hic liber sit legendus...

    f. 118v

    [...] Verbum istud diligentius consideratum nobis aperuit...

    f. 77

    Incipit du lemme biblique

    Veritas de terra orta est ... (Ps. LXXXIV, 12).

    Incipit

    Audite nostri lapsus originem...

    f. 280v

    Incipit du lemme biblique

    Veteris ac novae Legis continentiam diligenti ... [Petri Lombardi Sent. l. I].

    Incipit

    Praecipue versari ... Praecipue dicit quia circa alia quae...

    f. 133

    Vinea culta fuit ; cultores praemia quaerunt //... Quantum ad evangelium, primo potest quaeri in quo dicitur : Voca operarios ... (Mt. XX, 8)...

    f. 264

    Incipit du lemme biblique

    Virgo singularis inter omnes mitis //...

    Incipit

    In hoc versiculo loquitur virgo de virgine...

    f. 11 et 274v

    Incipit

    Sed quia esse virginem commune est...

    f. 11 et 274v

    Incipit du lemme biblique

    Vitis frondosa Israel ... (Os. X, 1)

    Incipit

    Verba ista, carissimi, licet brevia sint sermone, ditia sunt...

    f. 11v

    Incipit du lemme biblique

    Vivus enim est sermo Dei et efficax ... (Hebr. IV, 12).

    Incipit

    Apostolo dicente et hortante festinemus ingredi...

    f. 117

    Incipit

    Sermo Dei Patris et verbum Filius...

    f. 117

    A. ARNAUT -- Mention (XIII e s.)
    Abraham -- Note
    Acte -- Question sur la finalité de l'acte
    ALANUS DE INSULIS -- Sermones
    ALEXANDER DE HALES, O.F.M. -- Quaestiones
    Amour divin -- Question sur l'amour divin
    DE APPELLATIONIBUS
    ARISTOTELES -- Ethica Nicomachea, liber I : Ethica nova
    ARISTOTELES -- Ethica Nicomachea, libri II-III : Ethica vetus
    ARISTOTELES -- Commentarii in opera In Analytica priora
    ARISTOTELES -- Commentarii in opera In Ethicam veterem
    ARISTOTELES -- Commentarii in opera In De Interpretatione vel Periermenias (excerpta)
    ARISTOTELES -- Commentarii in opera In De Sophisticis elenchis (excerpta)
    ARISTOTELES -- Commentarii in opera In Topica (excerpta)
    Aumône -- Questions sur l'aumône
    Auréole -- Question sur l'auréole
    BIBLICA -- Vetus Testamentum Ecclesiastes. Commentarii
    Bien -- De bono naturae
    BOETIUS -- Commentarii in translationes : In Isagogen Porphyrii Boetio interprete (fragmenta)
    BURCHARDUS WORMATIENSIS ep. -- Decretum. Liber XIX (Corrector et medicus)
    Charité -- Questions sur la charité
    Charité -- Sermo de dilectione Dei
    Circoncision -- Question sur la circoncision
    Commandements de Dieu -- Questions
    Commerce -- Quaestio de negotiatoribus
    Confession -- Questions sur la confession
    Confession -- Sermones de confessione
    Création du monde -- Question sur les six jours de la création
    Denier divin -- Question
    DIEU -- Questions sur Dieu
    DE DISTRIBUTIONIBUS
    Dons du Saint-Esprit -- Questions
    Eucharistie -- Questions concernant l'Eucharistie
    Excommunication -- Question
    Foi -- Notes sur la foi
    Foi -- Questions
    Fruit spirituel -- Question concernant le fruit donné
    GAUFRIDUS BABIO -- Sermones
    Génération éternelle -- Question
    Grammaire -- Questions
    GUILLELMUS AUTISSIODORENSIS -- Summae aureae. Quaestiones e Summae aureae libro II
    HILARIUS PICTAVENSIS (s.) -- Extraits à lui attribués par les mss.
    HUGO DE SANCTO VICTORE -- Adnotationes elucidatoriae in quosdam psalmos (Miscellanea l. II). Excerpta
    Ignorance -- Fragment théologique et question
    Incarnation -- Questions et textes sur l'Incarnation
    JACOBUS JOUVIONDI, abbas Sancti Martialis Lemovicensis -- Possesseur
    JESUS CHRISTUS -- Médiateur. Note sur le rôle de médiateur de Jésus
    JESUS CHRISTUS -- Transfiguratio Question
    Jeûne -- Questions sur le jeûne
    JOHANNES LEMOVICENSIS, magister -- Manuscrits autographes
    JOHANNES LEMOVICENSIS, magister -- Possesseur
    LAZARUS, amicus Christi (s.) -- Question sur Lazare
    LEBEUF (abbé Jean) -- Notices autographes des manuscrits
    LIBER DICTUS QUARE sive Quaestiones de ecclesiasticis officiis
    Libre arbitre -- Questions sur
    LIMOGES (Haute-Vienne) -- Abbaye Saint-Martial Possesseur
    Logique -- Notes et extraits
    Logique -- Questions
    Logique -- Traités
    Loi -- Note
    Mariage -- Questions
    Mérite -- Extraits théologiques
    Morale -- Traités
    Notions -- Question
    « Otium » -- Question
    PAULUS (s.), apostolus -- Notes et extraits sur s. Paul
    Péché -- Questions sur le péché
    Péché originel -- Question
    Pénitence (sacrement) -- Questions
    PETRUS LOMBARDUS, Parisiensis ep. -- Glossae in opera In Collectanea in epistolas s. Pauli
    PETRUS LOMBARDUS, Parisiensis ep. -- Glossae in opera In Sententiarum libros. (XIII e s.)
    PETRUS PICTAVENSIS, cancellarius ecclesiae Parisiensis -- Sententiae
    PHILIPPUS CANCELLARIUS -- Summa de bono. Excerpta
    PORPHYRIUS -- Commentarii in opera : In Isagogen. Fragmenta
    Prédication -- Questions
    Prière -- Question
    PRISCIANUS CAESARIENSIS -- Commentarii in opera : In librum XVII
    Réclames prouvant la perte d'un ou de plusieurs cahiers -- « est propria et »
    Réclames prouvant la perte d'un ou de plusieurs cahiers -- « et sic cum substantie »
    Réclames prouvant la perte d'un ou de plusieurs cahiers -- « quod post Pascha »
    Réclames prouvant la perte d'un ou de plusieurs cahiers -- « sed secundum hoc videtur quod »
    RELIURE -- Reliures XVIII e s. aux armes et chiffre royaux
    Résurrection des morts -- Questions
    Sacrements -- Notes et extraits
    Satan -- Question
    Sentences bibliques, patristiques ou théologiques
    SERMONS ANONYMES -- Collectiones
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- Sermones singuli
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- In Nativitate Domini
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- In Epiphania
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- In Pascha
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- In Ascensione
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- In Pentecoste
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- In feria 2 a post Pentecosten
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis Guillelmus, dux Aquitaniae
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis Johannes Baptista
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis Johannes evangelista ap.
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis alii sermones
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis Adsumptio
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis Annunciatio
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis Purificatio
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis Martinus Turonensis ep.
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis Michael archangelus
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De Sanctis et festis Petrus et Paulus ap.
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De diversis De confessione
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De diversis De dilectione Dei
    STEPHANUS LANGTON card. -- Commentarius in Psalmos
    Suffrages -- Question sur
    Superflu, Question sur
    Théologie -- Distinctions
    Théologie -- Questions
    Vengeance -- Question sur
    Vices capitaux -- Colère Question
    VILLECOI -- Mention (XIII e s.)
    Virginité -- Questions
    BONAVENTURA (s.), card., O.F.M. -- Commentarius in Sententiarum librum I
    GUILLELMUS AUTISSIODORENSIS -- Quaestiones e Summae aureae libro II
    STEPHANUS LANGTON, card. -- Commentarius in Psalmos

Data source