Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library MS 385

  • Other Form of the Shelfmark :
    • CAMBRIDGE. Corpus Christi College Library, 385 (14-11)
    • CAMBRIDGE, Corpus Christi College Library, 385 (14-11)
    • Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library MS 385
    • CCCC MS 385
    • MS 385
    • Parker Library MS 385
  • Held at : Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library
  • Author : Anonyme | Guillaume de Conches (1080?-1154?) | Richard de Saint-Victor (1110?-1173)
  • Date of Origin :
  • Script :
    • It may very probably be the autograph of the author
  • Support Material : Vellum
  • Composition :
    • ff. 2 + 44 + 62 + 5 + 12 + 2
  • Dimensions :
    • 140 x 185
  • Codicological details :
    • four volumes
    • ff. a-b + i-ii + pp. 1-246 + ff. iii-iv + c-d
    • etatem tamen
    • nec in scripturis
    • 2 flyleaves, 1(12) 2(10) 3(8) (wants 8) 4(8) (wants 1) 5(8) || a (8) b(12) c(10) d(12) e(12) f(10) (wants 9, 10) | A(8) (wants 6-8) || I(12): 2 flyleaves.

Contents

Data Source: Jonas

  • Anonyme | Gloses ou notes en français
    Incipit référence de l'oeuvre : Variable
    Folio 67v - 67v

Data Source: Parker on the Web

  • Résumé : CCCC MS 385 consists of four separate volumes of the thirteenth and fourteenth centuries which have been bound together. The first part is a tract on the sins of monks which analyses the doubts and temptations which confront a monk. Part two is written at St Albans in his own hand by Matthew Paris OSB (d. 1259) and contains William of Conches (c. 1080-1154), Dragmaticon, with some diagrams drawn by Matthew Paris. This manuscript has been used in the edition of the Dragmaticon by Ronca. The third part, dating to c. 1400, has a Middle English sermon based on Richard of Saint-Victor OSA (d. 1173), Beniamin minor and other short Middle English devotional texts. The fourth part contains the apocryphal gospel, the Euangelium Nicodemi, and some exempla and stories. Although at the beginning of the first part there is an early sixteenth-century inscription of ownership of a monk of Canterbury, this may be false, and the book cannot be identified in the catalogues of any of the Canterbury monasteries.


    Contenu :


    Langue(s) des textes : latin, français, anglais


    1-88 - Tractatus monachi peccatoris || Tractatus monachi peccatoris, etc.

    rubric : (1) Tractatus monachi peccatoris undecunque compilatus contra fantasias cogitacionum quas pati solet circa fidem. propter consequenciam autem (?) tangit aliqua de spe et caritate. Et quia Anglia turbata erat anno quo hec scripta sunt (marg. mo cco lxo iiij) interponit quedam de statu regni

    incipit : (1) Cum sepe et multum mecum cogitarem de fide rerum inuisibilium uidelicet de uno deo colendo in trinitate personarum

    Note : (3) He sets forth the doubts which had assailed him and determines to write down the arguments which had availed against them in his case

    Note : (Capitulum 2)

    rubric : (4) Unde homini acciderit hesitacio

    Note : (Capitulum 3)

    rubric : (6) Quod triplex sit impedimentum tendenti ad intelligenciam fidei

    Note : (Capitulum 4)

    rubric : (8) Quod triplex sit hesitacio similiter triplex inquisicio in sacra scriptura

    Note : (Capitulum 5)

    rubric : (9) Quod unus sit deus conditor omnium patet tripliciter

    Note : (Capitulum 6)

    rubric : (10) Diffinicio Aug. de deo

    Note : (15) On Angels and Souls

    Note : (21) The Incarnation

    rubric : (22) Quod per passiones martirum confirmatur fides christiana

    Note : Of the prophets

    incipit : (24) De quibus ait quidam uersificator.Sectus Ysayas. lapidatus erat Ieremias.Ezechiel tractus per rupes excerebratus.Clauo transfixus Amos per timpora canos

    rubric : (25) Quod per miracula confirmatur fides xpistiana

    Note : (St Andrew, Martin, Bernard, etc.)

    Note : (27) Of the Scriptures

    Note : (28) The Passion

    Note : (33) The Jews

    rubric : (35) Quod non sunt persequendi

    Note : (37) Antichrist

    Note : (42) Calling of the Gentiles

    rubric : (44) Epilogus testimoniorum

    Note : (44) with these verses (which have interlinear glosses)

    incipit : (45) Multi credentes multi penas pacientesLegio (tebea) et urbs (edissena) promta (martirio) undenaque tnilia castaPro Christo cesa. cesi reliquique per orbem.Morsque prophetarum. miracula Christicolarum.Sacre Scripture testatio verba ducisque (Marciani imperatoris)Latini. Greci. sapientia. philosophiqueChristo conuersa. Reprobus iudeus in iraBella per et cedes in eos uindicta per ignesConfixe statue (crucifixi). miracula. spirituumqueMigrans auxilium. Dispersio longa per orbem.Vrbis predicta destruccio. postque peracta.Lex insufficiens. gentilis postea credens.Hinc Christi dogma. uirtutes. celica uitaPilatus. Iosephus. sic Abgarus. eulogiorumTestantur dictis quod Christus sit deus aptis

    rubric : (45) Exempla(?) de quibusdam articulis fidei

    rubric : (46) Magister in sententiis quomodo diffinitur spes

    rubric : (47) De vii mortalibus peccatis

    Note : Of confessors, etc.

    rubric : (54) Lamentatio scriptoris super statu ecclesie anglicane

    incipit : (54) Quis ergo dabit capiti meo aquam, etc.

    Note : Answer of W. de Valentia, a seneschal of a great noble, to Iohannus filius Gaufredum baronum Anglie tunc temporis sapientissimo, who complained of an injury

    Note : (57) Si dominus meus tibi fecit iniuriam, quis tibi faciet inde iusticiam, etc.

    Note : (59) Simon de Montfort and the Provisions of Oxford are mentioned. The author says

    Note : (59) Michi autem videtur quantum ad originem cause, salua tamen reuerencia sanius forte senciencium, quod omnino necessaria fuit legum correctio in Anglia. et ideo prauis consiliis agitari dominum regem. qui irritare presumpsit pactum quod tam sollempniter pepigerat cum hominibus suis sicut fecit aliquando pater eius ante aliam guuerram. quod multorum malorum origo fuit

    rubric : (60) De usura

    rubric : (62) De caritate

    rubric : (69) Lamentacio quod refrigescit caritas

    Note : (72) A quotation from Sanctus Gildas in historia Britonum, modified

    incipit : (72) Possumus autem lugere de populo nostro et principibus nostris quod Sanctus Gildas in historia britonum lugebat de populo suo dicens Propter affluentiam diuitiaruni superbi facti ceperunt indulgere fornicacioni tante et tali qualis nec inter gentes audita est. Et non solum hoc uicium sed et omnia que humane nature accedere solent et precipue quod tocius boni euertit statum. Odium ueritatis cum assertoribus suis. suscepcio mali pro bono. veneratio nequitie pro benignitate. excepcio sathane pro angelo lucis. Ungebantur reges non propter deum set ut ceteris crudeliores extarent. Et paulo post ab unctoribus non pro veri examine trucidabantur. aliis electis trucioribus, etc.

    Note : From chapters 21, 22, Mommsen, p. 36-7

    rubric : (73) Quod refrigescit caritas religiosorum

    rubric : (76) Quod refrigescit caritas subditorum

    Note : This chapter ends

    Note : (79) Verumptamen qui sic prouisiones Oxon. sustinere defendere stabilire conatus fuerit ut ecclesia anglicana recedat a debita subieccione romane ecclesie vel ut cistercienses cluniacenses premonstratenses et si qui sunt alii tales recedant a subieccione patrum abbatum suorum transmarinorum anathema sit. Quicunque uero rationabiliter et cum caritate eas prouisiones sustinere uoluerit et cum effectu laborauerit ut leges anglicane corrigantur, ut oppressiones romanorum siue ut aliorum transmarinorum indebite exacciones releuentur, hic accipiat benediccionem a domino, etc.

    Note : Before this at p. 79 it is said

    Note : (79) Cometes enim stella autumpnali tempore amplius quam per mensem hoc anno uisa est (margin videlicet mo cc lxo quarto)

    Note : Marginal note

    incipit : (79) In proxima estate sequenti occisus est S. de monte forti comes et alii magnates anglie apud euesham pridie nonas augusti

    rubric : (80) De spiritu fantastico responsa dante

    incipit : (80) Ecce enim iam communiter dicitur esse quidam spiritus in lindeseya apud pagum qui dicitur Wainfleth, siue hominis mortui siue angeli boni uel mali, qui responsa querentibus tribuat, futura predicat. Tu domine deus nosti quis sit aut qualis. Michi autem videtur quod stultum est et periculosum et, ut quod sencio loquar, mortale peccatum

    rubric : (81) Conclusio

    rubric : (82) Qualis debet esse prelatus

    Note : (83) This section contains praises of pie memorie Dompnus Gaufredus Abbas de Rufford, Sunt et alii tales hodie in anglia duo uel tres cisterciensis ordinis [margin: pluresque forsitan aliorum ordinum et secularium] quorum nomina quia adhuc supersunt reticeo; of St Edmund of Canterbury, Roger Niger, bishop of London, and Robertus grossum capud of Lincoln

    Note : (84) The letter of the last named against papal provisions is given here

    Note : (88) The tract ends

    explicit : (88) Nouit deus quod non tam quesiui ex hoc vanitatis iactanciam quam ut cognoscerem dona dei in me hominum minimo ad laudem ipsius qui in trinitate perfecta uiuit et regnat deus, etc.


    Intervenants :

    William of Conches - author

    89-212 - William of Conches, Dragmaticon || Tractatus de natura rerum sive dialogus inter philosophum et ducem ad ducem Normanniae || Will. de ConchisPhilosophia Secunda

    Note : Desiderantur quaedam ad finem

    incipit : (89) Queris venerande dux Normannorum et comes andegauensium cur magistris nostri temporis minus creditur quam antiquis crederetur

    Note : (93) In lower margin, sentences from Plato (Dii deorum quorum simul sum opifex creaui uos indissolubiles me autem iubente solubiles) Walter le pruz (Tantum quisque potest quantum sibi dant sua fata, etc.)

    Note : (111) lower margin

    incipit : (111) Henricus de ecclesia de sal.Rex largitur opes, fert presul opera, lapicideDant operam. tribus hiis est opus ut stet opus

    Note : (122) a passage from Alexander Nequam in margin

    Note : (135) lower margin. Notes about bells

    Note : (146) margin

    incipit : (146) Apricum dicitur in galico auerilus ...Hic est bonum apricum quod est in galico Ci ad bon abri, etc.

    Note : (149) margin. Statius and 'Marcialis coquus' quoted

    Note : pp.160-161, margin. Charms against lightning

    Note : pp. 173-174 diagrams showing buildings

    Note : Ends imperfectly

    explicit : (212) et alicuius doctrina excitata incipit discernere et intelligere veluti siquis acutis oculis tene

    Note : (212) An erasure below


    Intervenants :

    Richard of Saint-Victor OSA - author

    213-220 - Sermon on the twelve sons of Jacob (transl. from Richard of Saint-Victor OSA, Beniamin minor) || Sermon in old English of the twelve sons of Jacob allegorically discoursed out of Richard de Sancto Victore

    incipit : (213) A gret clerk þat men callen Ricard of seynt victore in a bok þt he maketh of þe studye of wysdom witnessith and seyth þat two myȝtys arn in a mannes souȝle ȝeuen

    explicit : (220) þat is to say þere is beniamyn þe ȝonge childe in raueschynge of rnynde

    rubric : (220) Explicit þus endiþ beniamyn


    220-221 - The Three Goods

    incipit : (220) ȝif þouȝ haue goodis of grace as vertues or goodis of kynde as myȝt and strengþe


    221-222 - Charity is a love or Charity I

    incipit : (221) Charyte is a loue þt we schulde haue to god

    explicit : (222) and to [to] þis comyn loue is needful viij poyntis


    223-239 - Euangelium Nicodemi || Evangelium Nicodemi

    incipit : (223) Factum est in anno nonodecimo imperii tyberii cesaris imperatoris romanorum

    explicit : (239) et estimes credere mendaciis Iudeorum. Direxi potestati tue omnia que gesta sunt de Ihesu in pretorio meo

    rubric : (239) Explicit euangelium Nichodemi


    239-246 - Exempla and stories || Historiae quaedam parvi momenti || Stories

    incipit : (239) Quedam meretrix thayda nomine amore cuiusdam sancti succensa

    Note : Many are from Vitae Patrum

    Note : (240) Jacobus de Vitriaco is quoted

    Note : (241) Petrus Alphunsus

    Note : (243) Liber de dono timoris (see Cat. of Romances III 88)

    Note : (246) Ends in the story of the duke and duchess of Marseilles and Mary Magdalene

Participants

Provenance

Data Source: Parker on the Web

  • At top of p. 1 an erasure (not recoverable) and a xvith cent. note: Hic liber est monachi cuiusdam Cantuariensis. I have not found anything to confirm this, and should rather judge him to have been a Cistercian. See on p. 82.

Bibliography

  • Wilkins, Nigel. Catalogue Des Manuscrits Français de La Bibliothèque Parker (Parker Library). Corpus Christi College Cambridge. Cambridge: Parker Library Publications, 1993.

Data sources