Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ott.lat.1713

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Ottob. lat. 1713
    • Bibliothèque vaticane, Ottob. lat. 1713
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ott.lat.1713
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

Codicological aspects

  • Papier (filigranes f. 1-8: fleurs manquent dans Briquet; f. 9-213: var. Briquet 11689 ?), XIVe s. (fin), II + 213 ff. + 2 ff. blancs (f. 8 v° et 213-213 v° blancs), 295 x 215 mm. Nombreuses gloses marginales et interlinéaires contemporaines.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1: Galterivs Bvrlaevs, De uita et moribus philosophorum (extrait: XXVII, Vita Senecae).

    pas de titre.

    inc.: «Seneca Cordubensis phylosophus uir doctissimus Socionis stoici discipulus Lucani poete patruus Rome claruit...» (éd. H. Knust, Gualterii Burlaei liber de uita et moribus philosophorum, Tübingen, 1886, p. 358-362 et, d’après ce manuscrit, Y.-F. Riou, op. cit. infra, p. 219-220).

    — Epitaphium Senecae (Anthol. lat. 667).

    — Hieronymvs presbyter, Vita Senecae.

    titre: «Sanctus Ieronimus de Seneca in catallogo [sic] sanctorum et libro de inlustribus uiris dicit» (éd. cf. supra, Arch. S. Pietro C. 121, f. 1).

    f. 1-2: Ps. Seneca, Epistulae ad Paulum.

    titre: «EPISTOLE SENECE NERONIS IMPERATORIS MAGISTER [sic] AD PAVLVM APOSTOLVM ET PAVLI APOSTOLI AD SENECAM» (éd. cf. supra, Arch. S. Pietro C. 121, f. 1-2).

    f. 3-4 v°: Accessus in Senecae tragoedias.

    inc.: «In principio huius tituli sicut in aliorum librorum primordiis tria principalia exquirenda concurrunt primus quorum erit que et quod sint cause...».

    expl.: «... nichil ex quo fauore patris omnia superat unde subdit quidquid tellus etc.».

    f. 4 v°-5 v°: Nicolavs Trevet, Argumenta in Senecae tragoedias.

    titre: «Argumenta tragediarum».

    inc.: «Liber tragediarum Senece X continet tragedias quarum prima est de Hercule furente cuius argumentum secundum...».

    expl.: «... ibi consumpto quod in eo erat mortale in celum translatus est» (éd. R. Peiper, De Senecae tragoediarum lectione vulgata, dans Festschrift zur 250 Jährigen Jubelfeier des Gymnasiums zu St. Maria Magdalena zu Breslau, Breslau, 1893, p. 37-40 du tirage à part; E. Franceschini, Studi e note di filologia latina medioevale, Milan, 1938, p. 35, l. 25-39. Les argumenta ont le même incipit dans les mss. Paris, Bibl. nat., lat. 8025 (a. 1398), Chigi H. VII, 244, f. 1, cf. supra et Ottob. lat. 2038, f. 233 v°, cf. infra).

    f. 6: Petrvs de Mvglio, Epigrammata 2 de Senecae tragoediis.

    titre: «Versus Rubricates tragediarum compositi per Magistrum Petrum de Muglo».

    1) inc.: «Alcide‹m› canit insanire Tragedia prima...» (10 v.).

    2) inc.: «Herculis insani fecit prima Tragedia strages...» (10 v. - éd. G. Billanovich, op. cit. infra, p. 293-294 et 295-296).

    f. 6 v°-8: Seneca, De remediis fortuitorum.

    précédé d’un prologue semblable à celui du ms. Arch. S. Pietro C. 121, f. 108 (cf. supra) avec une phrase de plus au milieu.

    titre: «Incipit prologus in libro Senece de Remediis fortuitorum ad Gallionem».

    inc.: «Hunc libellum composuit Seneca nobilissimus auctor...» (éd. d’après ce manuscrit, Y.-F. Riou, op. cit. infra, p. 220).

    (texte) titre: «Incipit liber de Remediis fortuitorum Senece ad Gallionem».

    f. 9-212 v°: Seneca, Tragoediae (famille A).

    Les trois premières et Oedipus sont précédées des Argumenta tirés du commentaire de Nicolas Trevet; Phaedra, Troades et Medea ont des arguments semblables à ceux du ms. Milan, Bibl. Ambros., H. 70 sup.

    f. 9-36 v°: Hercules furens.

    titre: «LVTII ANNEI SENECE CORDVBENSIS HERCVLES FVRENS INCIPIT».

    (argum.) inc. f. 9 marge infér.: «Prima tragedia que dicitur Hercules furens. Cui pro argumento est premictendum quod Hercules fuit filius Alcmene...».

    expl.: «... est nomen uxoris Herculis corripit mediam ut metrum indicet» (E. Franceschini, op. cit., p. 35).

    (gloses) inc. f. 9 marge supér.: «Dicitur autem tragedia a thaos [sic] quod est ircus quasi dicat sicut ircus est terribilis ante posteris uero turpissimus et sic tragedie in principio sunt alacres et in fine turpes, tristes et tristitia clamantes».

    autre glose: «Scribitur autem hoc carmen metro archiloyco [sic] quod constat trimetro iambico...».

    f. 37-59 v°: Thyestes.

    pas de titre.

    (argum.) inc. f. 36 v°: «Secunda tragedia que est de Thyeste. Cui pro argumento premictendum est quod Atreus Thiestes fratres erant. Thiestes autem adulterium...» (Franceschini, op. cit., p. 36).

    f. 60-72 v°: Phoenissae.

    pas de titre.

    (argum.) inc. f. 59 v°: «Tertia tragedia que dicitur Thebis [sic] cui pro argumento premittendum est quod Edypus qui patrem occiderat et matrem duxerat in uxorem...» (Franceschini, op. cit., p. 36).

    f. 73-95: Phaedra.

    pas de titre.

    (argum.) inc. f. 73 marge supér.: «Quarta tragedia est quae dicitur Ypollitus cui pro argumento premictendum est quod Theseus rex Atheniensium filium habuit Ypollitum ex regina Amazonum uxore sua quam postea occidit...» (cf. éd. d’après le ms. Milan, Bibl. Ambros., H. 70 sup., Franceschini, op. cit., p. 65).

    f. 95 v°-112 v°: Oedipus.

    pas de titre.

    (argum.) inc. f. 95 marge infér.: «Quinta tragedia dicitur Edippus cui pro argumento premicti potest quod cum Layus rex Thebanorum ex uxore Iocasta haberet filium de quo oraculo...» (Franceschini, op. cit., p. 37).

    f. 113-133 v°: Troades.

    pas de titre.

    (argum.) inc. f. 113 marge supér.: «In hac sexta tragedia quae dicitur Troades thema tale est: confecto bello troiano et mulieribus lugentibus...» (cf. éd. d’après le ms. Milan, Bibl. Ambros., H. 70 sup., Franceschini, op. cit., p. 66).

    f. 134-151 v°: Medea.

    pas de titre.

    (argum.) inc. f. 133 v°: «Septima tragedia dicitur Medea cuius thema tale est Iason suasu Pelie patrui sui transiuit ad Colchos...» (cf. éd. d’après le ms. Milan, Bibl. Ambros., H. 70 sup., Franceschini, op. cit., p. 66).

    f. 152-168: Agamemno.

    pas de titre.

    f. 168 v°-183 v°: Octauia.

    pas de titre.

    f. 184-212 v°: Hercules Oetaeus.

    pas de titre.

Participant

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: italienne, f. 1-8 v°, écriture humanistique un peu brisée; f. 9-212 v°, écriture gothique arrondie. Le copiste Maro Giovanni di Francesco de Borgo donne son nom au f. 212 v°: «LIBER TRAGEDIARVM SENECE MEI MARONIS IOHANNIS FRANCISCI DE BVRGO», suivi de cet extrait de Sénèque: «Qui non uetat pecare dum potest iubet» (Troades, v. 291).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Maro Giovanni di Francesco de Borgo (cf. Origine); le cardinal Sirleto (cote 120 au f. 1); Giovanni Angelo duc d’Altemps (ex-libris au f. 2).

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

    • G. Billanovich, Giovanni del Virgilio, Pietro da Moglio, Francesco da Fiano (Ital. med. e uman., 7, 1964, p. 293), brève description
    • Y.-F. Riou, Notes..., 1971, p. 219-220.

Life cycle of this book

Data source