Chartres. Bibliothèque municipale, Ms. 100

Codicological aspects

  • Parch., Xe-XIe s., 225 ff. (f. 225 v° blanc), 260 X 170 mm., just. : 200 X 106 mm., 30 long. lignes, réglure à la mine de plomb. Cahiers : 112(-1), 2-278, 288(-1), signés A-Z, puis XXIIII-XXVII, sans réclames. Initiales de couleur rouge verte ou bleue ornées de motifs géométriques, titres rouges et verts. Reliure en parchemin.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XLI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XLI

  • ~ f. 1-11 v° : BOETHIVS, Porphyrii Isagoge (transl. lat., Clavis n° 881).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Isagogae Porphyrii translatae de greco in latinum a Boetio philosopho ».

    ~ f. 12-26 v° : BOETHIVS, Aristotelis categoriae seu Praedicamenta (transl. lat., Clavis n° 882).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Cathegoriae Aristotelis ».

    à la fin (d’après le Cat. gén.) : « Explicit liber predicamentorum decem Aristotelis philosophi ».

    ~ f. 27-48 : Ps. AVGVSTINVS, Categoriae decem ex Aristotele decerptae (Clavis n° 362).

    précédé du Carmen 83 : Versus ad Carolum regem Francorum seu Prologus ad Carolum Augustum super Cathegorias Augustini d’Alcuin, d’après le Cat. gén. (P. L., 101, col. 951 ; éd. E. Dümmler (M. G. H., Poet. lat. med. aevi, 1), 1881, p. 295).

    à la fin (d’après le Cat. gén.) : « Explicit libellus de Cathegoriis Aristotelis ab Augustino translatis ».

    suivi de trois vers (éd. cf. supra, Charleville-Mézières, Bibl. mun. 187, f. 24 v°).

    ~ f. 48 v° : ‹FVLBERTVS CARNOTENSIS›, Carmen de distantia dialecticae et rhetoricae.

    titre (d’après le Cat. gén.) : « De distantia dialecticae et rethoricae rithmus ».

    inc. (d’après le Cat. gén.) : « Multi rhetores uocantur atque dialectici...» (éd. J. A. Endres, Studien zur Geschichte der Frühscholastik, dans Philosophisches Jahrhuch, 25, 1912, p. 369; F. Behrends, The Letters and poems of Fulbert of Chartres (Oxford Medieval Texts), Londres, 1976, p. 266; cf. H. Walther, Initia carminum, n° 11385).

    f. 49-62 v° : ‹MARIVS VICTORINVS› seu Ps. BOETHIVS, De definitionibus (Clavis n° 94).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Liber Boetii de diffinitionibus ».

    f. 63-75 v° : CICERO, Topica.

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Epistola M. Tullii Ciceronis ad Trebatium in Topica ».

    à la fin (d’après le Cat. gén.) : « Finit Topica ».

    ~ f. 75 v°-85 : BOETHIVS, Aristotelis De interpretatione seu Perihermenias (trans. lat., Clavis n° 883).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Perihermeniarum liber primus Aristotelis ».

    f. 85 v°-92 v° : Ps. APVLEIVS, Peri Hermeneias (ms. G de Thomas).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Perihermeniae Apulei ».

    ~ f. 93-160 : BOETHIVS, Opera.

    f. 93-122 v° : De differentiis topicis (Clavis n° 889).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Annicii Manlii Seuerini Boetii u. c. ex ill. ex cons. ord. patricii liber primus de differentiis topicis ».

    f. 123-127 v° : De differentiis topicis (IV — extraits).

    titres de ces extraits (d’après le Cat. gén.) :

    f. 123 : « [Boetii?] communis speculatio de rhetoricae cognatione ».

    f. 126 : « Locorum rhetoricum distinctio ».

    f. 127 : « De multifaria predicatione passibilatis et impassibilatis » (sic pour potestatis et possibilitatis? »).

    f. 127 v° : « Quomodo argumentorum uel unde colligantur loci » (cf. supra, Charleville-Mézières, Bibl. mun. 187, f. 119-123 v°).

    f. 128-148 v° : Introductio ad syllogismos categoricos seu Liber Antepredicamenta (Clavis n° 885).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Antepredicamenta ».

    f. 149-160 v° : De diuisione (Clavis n° 887).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Boetii liber diuisionum ».

    ~ f. 160 v°-166 v° : GERBERTVS REMENSIS, De rationali et ratione uti.

    titre (d’après le Cat. gén.) : « [Gerberti] de ratione uti et rationali ».

    inc. (d’après le Cat. gén.) : « Cum in Germania feruentioris anni tempore...» (P. L., 139, col. 157-168).

    ~ f. 167-222 : BOETHIVS, Opera.

    f. 167-190 v° : De syllogismo categorico (Clavis n° 884).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Boetii liber introductionis in cathegoricos sillogismos ».

    f. 191-222 : De syllogismo hypothetico (Clavis n° 886).

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Boetii libri tres de ypotheticis sillogismis ».

    ~ f. 222 v°-225 : ‹Schemata logicalia›.

    titre (d’après le Cat. gén.) : « Logicae partes — Quedam ciuilis ratio facultas — Themistii diuisio — Diuisio Tullii — Diuisio Themistii ».

Former owner

Formerly part of

Origin

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XLI

  • Possesseur : chapitre cathédral, d’après l’ex-libris au f. 1 : « Liber beatae Mariae Carnotensis » (XIIIe s.).

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

    • Cat. gén., 11, Paris, 1890, p. 52-53 ; 53, Paris, 1962, p. 18
    • G. Schepss, Pseudepigrapha Boethiana (Philologus, 55, 1896, p. 728) sous la cote 92
    • Y. Delaporte, Les manuscrits enluminés de la bibliothèque de Chartres, Chartres, 1929, p. 18 n° XLV
    • G. Lacombe, Aristoteles latinus, Codices. 1 (Corpus philosophorum medii aevi), Rome, 1939, p. 466-467 n° 472
    • M. D. Chenu, La théologie au douzième siècle (Études de philosophie médiévale, 45), Paris, 1957, p. 142
    • L. Minio-Paluello, Note sull' Aristotele latino medievale (XIV-XV) (Rivista di filosofia neo-scolastica, 54, 1962, p. 138-140)
    • L. M. de Rijk, On the chronology of Boethius work on logic (Vivarium, 2, 1964, p. 47)
    • L. Obertello, A. M. Severino Boezio, Gênes, 1974, 1, p. 379
    • B. Munk Olsen, L’étude des auteurs classiques, 1, 1982, p. 21-22 n° [B. 56] et p. 162 n° [B. 88]
    • G. Milanese, Saggio di inventario dei manoscritti del De Topicis Differentiis de Boezio (Atti dell’ Accademia Ligure di Scienze e Lettere, 38, 1981, p. 8 n° 33 et p. 24)
    • Texts and Transmission..., 1983, p. 129 n. 22.

Life cycle of this book

Data source