An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q89666
IIIF manifest
Digitisation:
Full digitisation
Recueil de cinq manuscrits dont la première partie n’a été reliée avec les autres qu’en 1623, lors du transfert à Rome, I + 155 ff. (f. 94 v°-95, 97, 105-105 v°, 107 v°, 108 v°, 116-117, 121 v°, 137, 138 v°-140 v° blancs).
1) f. 1-47 v°: papier (tête de boeuf manque dans Briquet), XVe s. (a. 1461), 215 x 147 mm. Initiales de couleurs verte, jaune et rouge ornées d’animaux, de monstres ou de têtes d’homme, celle du f. 17 se prolongeant tout le long du feuillet. Quelques gloses marginales contemporaines aux f. 2, 5 v°-10, 13 v°, 17, 23 v° et 26 v°.
2) f. 48-89 v°: parch., XIVe s., 216 x 145 mm. Foliotation au crayon, d’une main italienne du XVe-XVIe s., de 21 à 62. Initiale rose encadrée d’or sur fond bleu avec entrelacs verts et jaunes au f. 63 (anciennement 36), autres initiales bleues à filigranes rouges et rouges à filigranes bleus et pieds de mouche rouges ou bleus.
3) f. 90-140 v°: papier (filigranes nombreux, dont une couronne, var. Briquet 1920: Bavière, 1454-1460), XVe s., 220 x 160 mm.
4) f. 141-148 v°: papier, XVe s., 213 x 150 mm.
5) f. 149-155 v°: papier, XVe s. (a. 1464), 2 col., 213 x 150 mm.
Data Source: Heidelberger historische Bestände – digital
Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin
Titre(s) : 1r-47v - Teil I1 - (addition du XVe-XVIe): Biblia (Auszug: Johan. III, 1-16)1r-46v - Commentarius in Donati artem minorem46v-47r - Commentarius in tractatum de coniugatione uerborum47v - Glossae48r-89v - Teil II48r-89v - Ps.-Cicero: Rhetorica ad Herennium90r-140v - Teil III141r-148v - Teil IV149r-155v - Teil V
Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI
~ 1 - f. 1 (addition du XVe-XVIe s.): Biblia (extrait: Iohan. III, 1-16).
f. 1-46 v°: Commentarius in Donati artem minorem.
pas de titre.
après quelques notes sur Donat au f. 1 v° (inc.: «Arguitur plures sunt partes orationis... »), le commentaire commence au f. 2 et considère l'Ars minor et le traité sur les verbes qui suit comme un tout en deux parties.
inc. f. 2: «ISTE LIBER QVI VOCATVR DONATVS MINOR prima sua diuisione diuiditur in duos tractatus. In primo tractatu autor determinat de octo partibus orationis et in se et sua accidentia. In secundo tractatu ponit exemplaria declinationum seu coniugationum... ».
expl. f. 46 v°: «... et adhuc sunt ualde multe interiectiones non usitate et que non curantur ».
~ f. 46 v°-47: ‹Commentarius in tractatum de coniugatione uerborum›.
titre: «Sequitur amo amas ».
inc.: «Amo uerbum actiuum in indicatiuo dictum numeri singularis figuris simplicis persone prime declinationis prime quidem declinabitur sic amo amas etc. Iste est tractatus secundus istius totius libri qui continuatur sic ad precedentem... ».
expl.: «...sed sum sit absolute essentia rei et nullum modum et ergo non habet supinum. Hec igitur pauca ex illo super Donato sufficienter pro cuius complexione grates Deo ternas reddantur in secula seculorum amen ».
~ f. 47 v° (addition contemporaine en écriture plus cursive): ‹Glossae›
inc.: «Item dicunt fantasma illuminatio oraculum uisio et sumnium ut Macrobius in libro de sumnio... ».
expl.: «...ut sanctus Joseph fuit interpretatus» (27 lignes).
2 - f. 48-89 v°: Ps. Cicero, Rhetorica ad Herennium.
titre (add. d’A. Mai dans la marge supér. du f. 48): «Auctor ad Herennium. A. Maius ».
inc. mutilé (les f. 1-20 manquent): «//ut si quis furti arguat dicat eum esse hominem improbum... » (II, 41).
expl. mutilé (le dernier cahier manque): «...cum pluribus aliis ire celerius cepit, illi preco faciebat audaciam, hic subsellium//» (IV, 68).
la main italienne, qui a folioté au XV-XVIe s. a ajouté dans la marge infér. du f. 89 v°, anciennement 62 v°: «Deest pagella ».
Origine: 1 - allemande, écriture cursive. Le manuscrit a été achevé en 1461 par Henricus de Eschenboch, qui souscrit au f. 47: «Et sic est finis per me Hanricum de Esschenboch anno Domini MCCCC°LXI jar tunc temporis scolaris in Haimburck wo fro ich was do ich schrab Deo gratias. Et sic est finis huius operis in alma uniuersitate kracoh », suit l'invocation: «Pena non ualuit et ille qui scribere nesciuit ».
2 -italienne, écriture gothique de chancellerie. La foliotation italienne du XVe-XVIe s. de 21 à 62 et la note de la même main au bas du f. 89 v° (anciennement 62 v°) montrent que le dernier cahier manquait déjà avant l’arrivée du manuscrit à Heidelberg; par contre les deux premiers quinions ont été perdus à Heidelberg, comme le prouve la cote du transfert inscrite au f. 48 (anciennement 21).
Possesseurs: 1 - bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. 1 cote du transfert: C. 169/1393).
2-5 - bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. 48 cote du transfert: C. 29/279).
Data Source: Biblissima
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF