Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1469

IIIF manifest

Codicological aspects

  • Parch., XVe s., III + 175 ff. (f. 93 v° blanc), 2 col., 265 x 183 mm. Au f. 1 initiale enluminée sur fond or avec feuilles d’acanthe ; f. I titre du manuscrit: «Noni Marcelli Peripatetici» peut-être de la main d’un bibliothécaire d’Alexandre Petau.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-92 v°: Nonivs Marcellvs, De compendiosa doctrina (extraits, par ordre alphabétique).

    titre: «Index earum rerum que hoc codice continentur. Nonii Marcelli peripatetici Tiburtiensis compendiosa doctrina per litteras ad filium de proprietate sermonum».

    inc.: «Auernus lacus idcirco appellatus est quia est odor eius auibus infestissimus...». (I, éd. W. M. Lindsay, Teubner, 1903, 1, p. 20-21).

    — «Austra proprie dicuntur rotarum cadi...» (I, éd. cit. p. 19).

    — «Adulatio est blandimentum proprie canum...» (I, éd. cit. p. 24).

    expl.: «... Vitare et cauere differunt. Luc‹ilius› in VI° Et esse plus uitare quid cauendum tibi censere quid cauendum maxime» (V, éd. cit. 3, p. 704).

    ~ f. 92 v°-93: ‹Gvillelmvs› Brito, ‹Expositiones uocabulorum Bibliae› (extrait).

    titre: «Hec sequentia licet non ex Nonio Marcello sint non tamen omnino renuenda sunt».

    inc.: «Vsquequo idest aliquantulum aduerbium est quantitatis secundum Britonem unde in psalmo conuertere domine usquequo...».

    expl.: «... id est donec et semper ad modum dactili debet pronunciari in prosa» (13 lignes - éd. L. W. Daly et B. A. Daly, Summa Britonis sive Guillelmi Britonis Expositiones uocabulorum Bibliae, 2, Padoue, 1975, p. 849).

    suivi de cette phrase:

    «Vsquequaque id est per omnia uel semper» (non identifiée).

    «Explicit Nonius Marcellus».

    f. 94-136 v°: Festvs (Pompeivs), De uerborum significatu (extraits).

    inc.: «Augustus locus sanctus ab auium gustu...».

    expl. incomplet: «... Victus languidus sine ui et naturalibus uicibus. Vxorium pependisse dicitur qui quod uxorem non habuerit res populo credidit. Excerpta ex libris Festi Pompeii de uerborum significationibus expliciunt feliciter. Deo gratias» (éd. W. M. Lindsay, Teubner, 1933, p. 519).

    f. 137-143: Ps. Cicero, Synonyma.

    pas de titre.

    inc. (praef.): «Cicero L. Victurio suo S. d. Collegi ea que pluribus modis...».

    (texte): «ABditum opertum absconditum obscurum obumbratum...».

    (mots accompagnés de synonymes: Abditum, Ambitio, Apparata, Accersire, adesse, arma... Vitare, Vestigium, Vox magna, Vellatur).

    expl.: «... Vellatur operitur prestolatur expectat sustinet» (éd. Mahne, Leyde, 1850).

    ~ f. 143-144: ‹Notae de grammatica›.

    inc.: «Notandum est quod si substantiuum et adiectiuum cum prepositione in communionem ueniant. Adiectiuum primo loco poni debet...».

    (quelques exemples en italien, f. 143 v° : «Io amo Cristoforo parte per la soa roba (?) parte per la soa uirtu...»).

    ~ f. 144-149: Gasparinvs Barzizivs, ‹De compositione›.

    f. 149 v°-175: Servivs, Commentarii in Vergilium (extraits, par ordre alphabétique).

    titre (add. du XVIe s.) f. 149 v° marge sup.: «Excerpta ex Commentariis Seruii».

    inc.: «AB INTEGRO denuo Virg‹ilius›. Magnus ab integro seculorum nascitur ordo» (cf. Ecl. seu Bucol. IV, 5). «Abiurare rem creditam negare periurio...» (cf. Aeneis, VIII, 263). «Acalantis auis quam alii lasciuiam esse uolunt...» (cf. Georgica, III, 338).

    expl.: «... Vxorius qui uxori seruit Vir‹gilius› IIII. en. pulcramque uxorius urbem extruis» (cf. Aeneis, IV, 266 ; même texte dans le ms. Reg. lat. 1639, f. 145-187, cf. infra).

Participant

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: italienne d’après l’écriture humanistique régulière avec a cursifs, mais le copiste devait être anglais d’après sa signature, f. 136 v°: «Per me Iohannem Bateman».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Paul Petau (cote O. 35 au f. 1) ; Alexandre Petau (cote 476 au dos de la reliure) ; Reine Christine de Suède (cote 1904 au verso du plat supérieur et au dos de la reliure).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 226 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

  • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 402 (brève mention).

Life cycle of this book

Data source