Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal.lat.1545

Codicological aspects

  • Parch., XVe s. (a. 1416), I + 122 ff. (+ f. 28 bis et 70 bis; f. 122 v° blanc), 236x156 mm.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    1r-69r - Seneca: Dialogi
    1r-14r - De uita beata
    14r-17v - De otio
    18r-31r - De tranquillitate animi
    31r-42r - De breuitate uite
    42r-52v - Ad Polybium de consolatione
    52v-60r - De prouidentia
    60r-69r - De constantia sapientis
    69v-118v - Collectio similitudinum et comparationum ex Senecae epistulis ad Lucilium
    119r-122r - Significatio missae

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-69: Seneca, Dialogi.

    f. 1-14 l. 16: De uita beata.

    titre: «Incipit tractatus Senece ad Gallionem ».

    f. 14 l. 16- f. 17 v°: De otio.

    suit sans séparation le texte précédent.

    inc.: «Cur uobis magno consensu...».

    à la fin: «Explicit tractatus Senece de beata uita ad Gallionem. Deo laus ».

    f. 18-31: De tranquillitate animi.

    titre: «Incipit tractatus Senece ad Serenum ».

    f. 31-42 l. 31: De breuitate uitae.

    titre: «Incipit tractatus Senece de breuitate uite uel de inmatura morte ad Paulinum ».

    f. 42 l. 31-52 v°: Ad Polybium de consolatione.

    suit sans séparation le texte précédent.

    inc.: «Nostra compares firma sunt...».

    à la fin: «Explicit Senece tractatus de breuitate uite uel de inmatura morte ad Paulinum ».

    f. 52 v°-60: De prouidentia.

    titre: «Incipit libellus Senece de prouidentia diuina ».

    f. 60-69: De constantia sapientis.

    titre: «Incipit libellus Senece de constantia animi sapientis uiri ad Serenum ».

    f. 69 v°-118 v°: Collectio similitudinum et comparationum ex Senecae epistulis ad Lucilium .

    (praef.) inc.: «Quod debet quis scire in quibus suum tempus expendat. Similitudo : Luxuriosus diligens licet multa mala expendat scit tum, ubi et quo Epistola 1 Ita fac... ».

    (praef.) expl. f. 111 v°: «...supra humana se extollens nichil extra se sui ponens rationale animal est. - Quid ergo uite bonum est perfecta ratio. // f. 112 // Explicit collectio similitudinum et comparacionum et aliquorum exemplorum que habentur in epistolis Senece et in quibusdam locis addita sunt aliqua notabilia... Distinguitur autem hec collectio per uersiculos quibus a latere sunt apposite dictiones ut facilius quod queritur possit inueniri... Similitudines autem collecte sunt secundum ordinem epistolarum... Et quid defuerit et corrigere uel emendare si aliquid in hiis erratum fuerit ».

    (index) inc. f. 112 v°: «Abesse 71. Actus 48. Accipiter 70...».

    (index) expl. f. 118 v°: «...Vterus 54. Vultum 47. V [ ........ .....]. Vxor 45» (même Collectio dans les mss. Leyde, Bibl. der Rijksuniv., Voss. lat. F. 76 (XVe s.), f. 151-177 (éd. de la fin de la praef.: K. A. de Meyier, Codices Vossiani Latini, 1, Leyde, 1973, p. 161), Paris, Bibl. nat., lat. 7799 (XVe s.), f. 13-47 v° et Erlangen, Universitätsbibl. 630 (XVe s.), f. 145-176).

    ~ f. 119-122: ‹Significatio missae›.

    inc.: «Sacerdos cum parat se ad dicendum missam...» (même texte dans le ms. Carpentras, Bibl. mun. 642 (XVe s.), f. 40-45).

Participants

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: allemande, écriture cursive. Le copiste, Iohannes Wanyng, a signé et daté au f. 31: «Explicit Senece tractatus de tranquillitate animi ad Serenum tempore generalis concilii Constanciensis per Iohannem Wanyng de Alamania Bassa, scilicet de dominio Runensi Traiectii dyocesis scriptus » et au f. 52: «Anno domini millesimo quadringentesimo decimo sexto etc. Deo laus et Christo ».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseur: Bartolomeo di Antonio Terzi, qui a signé au f. I: «Iste liber est mei Bartholomei Anthonii Tertii de inclita et excelsa Terra Cassia »; bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. I v° cote ancienne renversée: 676, au f. 1 note concernant l’édition Gruter: «Jani Gruteri. Iste Ortelii liber ad uocatus a me in Animaduersionibus Senece » (cf. supra, Pal. lat. 1538), et cote du transfert: C. 105/627).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 200 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)
  • J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate, Paris, 1982 (https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/fohlen1982/0228)

Bibliography

  • B. L. Hijmans et M. P. Forder, De XXXII codicibus recentioribus L.A. Senecae libellum de prouidentia continentibus (Mnemosyne, 13, 1960, p. 43).

Life cycle of this book

Data sources