Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.711,2

IIIF manifest

Codicological aspects

  • Parch., 87 ff. (précédemment numérotés 28-114 ; f. 10 v°, 62 v°, 77, 86 v° blancs).

    Recueil de huit fragments: 1) f. 1-10 (olim 28-37), XIIe-XIIIe s., 267 x 190 mm, f. 1-1 v°: 5 et 4 col., f. 2-3 v°: 2 col. ; 2) f. 11-18 (olim 38-45), IXe-Xe s., 265 x 195 mm ; 3) f. 19-22 (olim 46-49), 2 col., XIe-XIIe s., 268 x 181 mm ; 4) f. 23-62 (olim 50-89), XIIe s., 263 x 185 mm ; 5) f. 63-66 (olim 90-93), XIe s. et add. du XIIe s., 268 x 187 mm ; 6) f. 67-76 (olim 94-103), IXe-Xe s., 265 x 188 mm ; 7) f. 77 et 87 (olim 104 et 114), XIVe et XVe s., f. 77 mutilé, f. 87: 261 x 180 mm ; 8) f. 78-86 (olim 105-113), XIIe-XIIIe s., 269 x 192 mm.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 — ~ f. 1 (olim 28): Turonenses archiepiscopi.

    ~ — Pictauienses episcopi.

    ~ — Nomina abbatum S. Albini Andegauensis.

    ~ f. 1 v°: Andegauenses episcopi.

    ~ — Cenomannenses episcopi.

    f. 2-2 v° (olim 29-29 v°): Notitia prouinciarum.

    titre: «Incipiunt nomina XI Regionum continentium infra se prouincias XIII. Italia Gallia Affrica... Pontus Egyptus Britannia».

    inc.: «IN Italia prouinciȩ sunt XVII. Campania in qua est Capua...».

    expl.: «... Britannia secunda. Flaua. Maxima Valentiana» (éd. cf. supra, Reg. lat. 339, f. 48-49).

    f. 2 v°-3 v° (olim 29 v°-30 v°): Notitia Galliarum.

    titre: «Hęc sunt nomina ciuitatum harum regionum».

    inc.: «Prouincia Lugdunensis prima habet ciuitates numero quinque. Metropolis ciuitas...».

    expl.: «... Ciuitas Celemensium

    Ciuitas Vinsiciensium» (au-dessus glose: «id est Vencio») (éd. cf. supra, Reg. lat. 310, f. 10 v°-11).

    ~ f. 3 v°-10 (olim 30 v°-37): ‹Chronicon S. Albini Andegauensis›.

    3 - f. 19 (olim 46): Ps. Cato, Monosticha (Anthol. lat. 716, extraits - ms. B de l’éd. Riese ; ms. β de Boas).

    titre: «PROVERBIA PHYLOSOPHORVM».

    inc.: «Vtilibus monitis prudens accommodat aurem...».

    suivi des vers 4-5, 9, 17, 25, 21, 53 (= Riese, v. 74), 24, 65 (= Riese, v. 36) 14.

    expl.: «... Ex igne ut fumus sic fama ex crimine surgit» (v. 14 - éd. Ae. Baehrens, op. cit. infra, p. 236-240 ; éd. A. Riese, Anthol. lat., 2, 1906, p. 179-182).

    — Avsonivs, Epigrammata de diuersis rebus (extrait).

    pas de titre.

    inc.: «Fama est fictilibus cenare Agathoclea regem...».

    expl.: «... Diues ab exili progrediere loco» (Epigr. 2 ; 8 v. - éd. R. Peiper, Teubner, 1886, p. 311 - éd. d’après ce manuscrit Th. Gottlieb, op. cit. infra).

    f. 19-19 v° (olim 46-46 v°): Pvblilivs Syrvs, Sententiae (extraits avec interpolations).

    titre: «PROVERBIA».

    inc.: «Ab alio expectes alii [sic] quod feceris» (add.): «ipse sibi» (Sent. 2).

    — Aut amat aut odit mulier nichil est tercum [sic)] ...» (Sent. 6).

    f. 19 v° (dernières sentences alphabétiques): «... Velle bonum fieri magna pars est bonitatis» (Sententiae falsae 376 - éd. Woelfflin, 1869, p. 134).

    «Vix quemque inuenies qui possit aperto hostio uiuere» (Seneca, Epistulae ad Lucilium, 43, 4).

    «Velox consilium sequetur penitentia» (Sent. fals. 377 - éd. Woelfflin, cit. supra).

    suivies de 6 sentences commençant par A:

    «Amicicia semper prodest amor aliquando nocet» (Sent. fals. 20 - éd. cit., p. 119).

    «Animus facit nobilem cui ex quacumque conditione supra fortunam licuit surgere» (Seneca, Ep. ad Lucilium, 44, 5).

    «Aduersum inimicos intra parietes nostros uictoria querenda est» (Caecilivs Balbvs, De nugis philosophorum, recens, des Codices Parisini, n° 10 - éd. Woelfflin, 1855, p. 38).

    «Amici pecuniam querens et pecuniam perdit» (non identifié).

    «Aceptum [sic] beneficium eternȩ memorię infige» (Caecilivs Balbvs, op. cit. recens. des Codices Parisini n° 32 - éd. cit., p. 40; H. Walther, Prouerbia... 1, 1963, n° 238a).

    expl.: «Alterius dampnum tuum ne feceris gaudium» (Sent. fals. 15 - éd. Woelfflin, p. 119).

    ~ f. 19 v°-22 (olim 46 v°-49): ‹Hieronymvs presbyter, Aduersus Iouinianum› (extraits interpolés).

    ~ f. 22 (olim 49): ‹Regula formatarum Attici (Epistula 2)›.

    inc.: «QVI FORMATAM EPISTVLAM FACERE VVLT...».

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: probablement française ; 1 -peut-être écrit à l’abbaye bénédictine de Saint-Aubin d’Angers, d’où il provient (cf. Possesseurs), écriture régulière assez grosse. 3 - écriture assez régulière.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: 1 -l’abbaye bénédictine de Saint-Aubin d’Angers, ex-libris contemporain en haut du f. 1: «iste liber est de armario sancti Albini».

    3 -on lit ce nom f. 22 v°: «Petrus stabilis» (XIVe s.).

    1-8 -Pierre Daniel, notes de sa main aux f. 20, 33 v° et 77 v° ; Paul Petau, notes de sa main aux f. 1 et 61 ; Alexandre Petau (correspond au n° 838, ancien 639, de son catalogue manuscrit: Leyde, Voss. lat. Q. 76, f. 28 v°, 30, 34 v°, 35, 36, 45, etc.) ; Reine Christine de Suède (correspond à la 2e partie du n° 173 du catalogue de Montfaucon).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 97 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

    • Ae. Baehrens, Poetae latini minores, 3, 1881, Teubner, p. 212
    • Th. Gottlieb, Handschriftliches zur lateinischen Autoren (Wiener Studien, 12, 1890, p. 130)
    • L. W. Jones, The library of St Aubin’ s at Angers in the twelfth century (Classical and mediaeval Studies in honor of E. K. Rand, New York, 1938, p. 150 n° 50)
    • M. Boas et H. J. Botschuyver, Disticha Catonis, Amsterdam, 1952, p. xxv et lxiii
    • F. Giancotti, Ricerche sulla tradizione manoscritta delle Sentenze di Publilio Siro, Messine-Florence, 1963, p. 123 (brève mention)
    • Les manuscrits de la Reine..., réédition..., 1964, p. 14 n° 173
    • J. Vezin, Les scriptoria d’Angers au XIe siècle, Paris, 1974, p. 51 et 161 (Bibl. Ec. Hautes Études, 4e section, 322), brèves mentions.

Life cycle of this book

Data source