Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q353518
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 2-9v. [PELAGIUS] De Vita christiana ; cf. G. de Plinval, Pélage, Paris, 1934, 44.
F. 60-108. Cf. R. Grégoire, Les Homéliaires du Moyen-Âge, Rome, 1966, 16-144.
F. 60-64v, 81-82v, 87v-89, 92-96v. [PS. JOHANNES CHRYSOSTOMUS « LATINUS »] ; cf. Clavis Patrum latinorum, nos 922-928.
F. 64v-65. Sermo dubius FAUSTI REIENSIS de Quadragesima ; cf. ibid., n° 972.
F. 65-66, 73-74, 96v-98. [MAXIMUS TAURINENSIS, Serm. 66, 70, 24] (éd. A. Mutzenbecher, C.C.S.L., XXIII, 1962, 276-278, 293-295, 112-115).
F. 66-68v, 74-76, 77-81, 84v-87v, 98-108. S. LEO MAGNUS I papa, Sermones (A. Chavasse, Sancti Leonis tractatus 93, C.C.S.L., CXXXVIII-CXXXVIIIA, 1973, tract. 41, 40, 39, 49, 43, 50, 44, 62, 63, 65, 60, 61, 58, 70).
F. 68v-69v, 82v-84v, 89-91. Homiliae 44, 37, 42 (P.L., LVII, 221-530), faussement attribuées à Maxime de Turin ; cf. Clavis Patrum latinorum, n° 220.
F. 70-71. Sermo 20 (P.L., LVII, 529-760), faussement attribué à Maxime de Turin ; cf. Clavis Patrum latinorum, n° 221.
Note de la main de Pierre Pithou au f. 1. Le ms. Latin 2737 correspond à la première partie du ms. 344 de la bibliothèque de J. A. de Thou ; cf. ms. Dupuy 653, f. 20. La fin se trouve dans le ms. Latin 2856.
F. 1 Oraison dominicale glosée. « Oracio dominaca [sic] Pater noster. Deus pater gubernans ... — ... fac nos liberos ab omni malo. Amen. » — « Anbrosius. Sacerdotes licet oderint adulteri... ».
F. 1v « Jeronimus. Quod filii ex adulteriis nati ad sacerdocium possunt promoveri. Dominus noster Jhesus Christus voluit non solum... » [Décret de Gratien, D. LVI, c. 8]. — « Augustinus. Locus superior sine quo regi... » [S. AUGUSTINUS, De civitate Dei, XIX, 19] (C. S. E. L., XL2, 407).
F. 2-9v S. AUGUSTINUS : « Liber sancti Augustini episcopi de vita christiana ad Julianam viduam », apocr. (P. L., XL, 1031-1046).
F. 10-10v [De baptismo contra Donatistas] fragm. , l. VII, c. 50-52 et 54 : « Apparet in eis esse posse... — ... cum eis edificamur in petra » (C. S. E. L., LI, 369-372 et 375).
F. 11-46 « Augustinus de sermone Domini in monte » (P. L., XXXIV, 1229-1308) suivi de la Retractatio (44v-46).
F. 46v-47 Extraits attribués à s. Augustin : « Augustinus. Quidam querendum putant quomodo... — ... ad eum enim transmigravit quem adoravit » (46v-47) ; — « Item Augustinus. Simpliciter fateor caritati vestre... » (P. L., XXXIII, 272, epist. 78, fragm.) (47) ; — « Item Augustinus. Quidem quod dicitur : Inter natos mulierum... » (47) ; — « Item Augustinus. Si quem forte coegerit extrema necessitas... » [De baptismo contra Donatistas, I, 2] (C. S. E. L., LI, 147-148) (47).
F. 47v-54v « Liber Sancti Augustini de penitentia » (P. L., XXXIX, 1535-1549, serm. 351).
F. 54v-55v « Sermo s. Cesarii episcopi » [S. HIERONYMUS] (Morin, dans Anecd. Mareds., III, II, 402-405).
F. 55v-56v « Sermo sancti Augustini episcopi. Nemo dicat, fratres,... » [S. CESAIRE D'ARLES] (Morin, S. Caesarii Arelatensis sermones, n° 41).
F. 57-57v « Jheronimus ad Paulam. Notandum est sane quod ubi... — ... in fine eterna cum sanctis angelis percipitur. »
F. 57v-59v « Sermo sancti Augustini episcopi de Nativitate Domini » (P. L., XXXIX, 1977-1981, serm. 117 A), probablement de Sedatus ; cf. Morin, op. cit., 935.
F. 60-108 Série d'homélies de la Septuagésime au Vendredi Saint tirées des homiliaires de Paul Diacre et d'Alain de Farfa. Les références qui suivent chaque pièce renvoient à J. Leclercq, Table pour l'inventaire des homiliaires manuscrits, dans Scriptorium, II (1948), 195-214 : « Sermo s. Ambrosi in dom. Septuagesime. Dignitas humane originis... » Paul Diacre, I, 68 (60-61v) ; — « Domiinica in LX. Sermo beati Johannis episcopi de lapsu primi hominis. Nemo est qui nesciat a principio... » Paul Diacre, I, 70 (61v-63) ; — « Dominica in L. Sermo sancti Johannis episcopi de fide Abrahe. Fides est religionis... » Paul Diacre, I, 72 (63-64v) ; — « Feria II. Sermo sancti Augustini. Permotos esse vos credo... » Alain de Farfa, I, 53 (64v-65) ; — « Feria III. Sermo beati Maximi. Ante dies devotionem... » Paul Diacre, I, 75 (65-66) ; — « Feria IIII. In capite jejunii. Sermo Leonis pape. Semper quidem nos... » Paul Diacre, I, 77 (66-67) ; — « Feria V. Sermo Leonis pape. Licet nobis dilectissimi... » Paul Diacre, I, 74 (67v-68v) ; — « Feria VI. Sermo sancti Maximi episcopi. Advertite, fr. k., quanta nobis... » Paul Diacre, I, 82 (68v-69v) ; — « Sabbato. Sermo sancti Augustini episcopi. Moyses quadraginta diebus... » Alain de Farfa, I, 50b (69v-70) ; — « Eodem die, alius sermo ejusdem Augustini. Hos sancte quadragesime... » Alain de Farfa, I, 54 (70-71) ; — « Dominica in initio XL me. Ammonitio sancti Augustini episcopi. Rogo vos et ammoneo... » (P. L., XXXIX, 2022-2025, serm. 142 A) (71-73) ; — « Feria II. Sermo sancti Augustini episcopi. Non usque a Deo... » Alain de Farfa, I, 55 (73-74) ; — « Feria III. Sermo Leonis pape. Hebraeorum quondam populus... » Alain de Farfa, I, 56 (74-76) ; — « Feria IIII. Lectio libri Exodi [XXIV, 12]... Homelia lectionis ejusdem beati Jeronimi. Sacri eloquii mysticos sensus... quid est ergo quod Moyses in montem ascendit... », le début semblable à l'Homelia X in Ezechielem de s. Grégoire le Grand (P. L., LXXVI, 1038) (76-77) ; — « Feria V. In omnibus quidem, dilectissimi, diebus... » Alain de Farfa, I, 66 (77-79) ; — « Feria VI. Sermo sancti Leonis pape. Apostolica, dilectissimi, doctrina... », Alain de Farfa, I, 57 et Paul Diacre, I, 79 (79-81) ; — « Dominica II in quadragesima. De Esau et Jacob sermo b. Johannis episcopi Chrisostomi. Portabat Rebecca geminos... Certantes filios mater... » Paul Diacre, I, 85 (81-82v) ; — « Feria II. Sermo sancti Maximi. Audistis, Karissimi, sicut evangelica... » Paul Diacre, I, 80 (82v-84v) ; — « Feria III. Sermo s. Leonis pape. Appropinquante. dilectissimi, sollempnitate.. » Alain de Farfa, I, 58 (84v-86) ; — « Feria IIII. Sermo Leonis pape. Semper quidem, dilectissimi, misericordia... » Alain de Farfa, I, 59 (86-87v) ; — « Feria V. Dicta sancti Johannis episcopi de confessione peccati. Confitemini Domino, quoniam bonus est... » Paul Diacre, I, 89 (87v-89) ; — « Feria VI. Sermo b. Maximi episcopi. Conflictus iste mirabilis... » Paul Diacre, I, 81 (89-91) ; — « Sabbato. Lectio libri genesis [XXVII, 7]... Homelia lectionis ejusdem. De benedictionibus Jacob et Esau... » (91-92) ; — « Dominica III in quadragesima. Sermo Johannis episcopi. Mittitur a Jacob, patre sanctissimo... » Paul Diacre, I, 88 (92-93v) ; — « Dominica IIII. Sermo beati Johannis episcopi in XL ma. Stabat Moyses in monte non armis sed precibus... » Paul Diacre, I, 91 (93v-95) ; — « Dominica de passione Domini sermo b. Johannis episcopi. Magnum Hieremie sanctissimi meritum... » Paul Diacre, I, 93 (95-96v). — « Dominica de Palmis. Psalmi vicesimi primi qui lectus est... » Paul Diacre, I, 96 (96v-98) ; — « Feria secunda, Sermo sancti Leonis pape de passione Domini. Desiderata nobis dilectissimi... » Paul Diacre, I, 98 (98-99v) ; — « Feria III. Sermo sancti Leonis pape. Gloria dilectissimi dominice passionis... » Paul Diacre, I, 100, lacune depuis : «... non dubitent pro nomine pastoris... » jusqu'à : «... occumbere. Ipse est cui... » (P. L., LIV, 351) par suite de la perte d'un feuillet entre les ff. 99 et 100 (99v-100) ; — « Eodem die. Sermo ejusdem. Sermonem, dilectissimi, de gloriosa... » Paul Diacre, I, 101 (100-101v) ; — « Sermo s. Leonis pape de passione Domini feria IIII. Sacramentum dilectissimi,... » Paul Diacre, I, 102 (101v-103) ; — « Eodem die. Sermo s. Leonis pape. Cum multis modis, dilectissimi,... » Paul Diacre, I, 103 (103-104v) ; — « Sermo s. Leonis in cena Domini. Scio quidem, dilectissimi,... » Paul Diacre, I, 104 (104v-106v) ; — « Sermo s. Leonis pape in parasceve. Sacram, dilectissimi, dominice passionis historiam... » Paul Diacre, I, 107 (106v-108).
Provient de J.-A. de Thou dont la signature est au f. 1.
Advertite, fratres carissimi, quanta nobis spiritualis vitae documenta...
f. 68v
Ante dies devotionem sanctae quadragesimae praedicantes...
f. 65
Apparet in eis esse posse atque ab eis dari posse sacramentum Christi...
f. 10
Audistis, carissimi, sicut evangelica tuba cecinit...
f. 82v
Confitemini Domino quoniam bonus est... (Ps. CV, 1).
Confessione nobis misericors reddatur et pius...
f. 87v
Conflictus iste mirabilis quem intra caeli regem et regni caelestis tyrannum...
f. 89
De benedictionibus Jacob et Esau qualiter a patre sene Isaac cum caligantibus oculis...
f. 91
[...] Deus Pater gubernans nos paterna adfectione...
f. 1
Dignitas humanae originis facile agnoscitur considerata sublimitate...
f. 60
Dominus noster Jesus Christus voluit non solum de alienigenis sed et de adulterinis...
f. 1v
Fides est religionis sanctissimae fundamentum, caritatis vinculum, amoris subsidium...
f. 63
Hoc sanctae quadragesimae dies, fratres carissimi, debemus omni veneratione...
f. 70
Hos sanctae quadragesimae dies, fratres carissimi, debemus...
Locus superior sine quo regi populus non potest et si ita teneatur...
Magnum Jeremiae sanctissimi meritum, magnum in eum collatum est divinitus donum...
f. 95
Mittitur a Jacob, patre sanctissimo, Joseph sanctus ad fratres...
f. 92
Moyses quadraginta diebus et quadraginta noctibus in eremo jejunavit, ut legem Dei...
f. 69v
Nemo dicat, fratres, quod temporibus nostris martyrium certamina...
f. 55v
Nemo est qui nesciat a principio hominem sic a Deo plasmatum ut...
f. 61v
Non usque adeo contristari debemus, fratres carissimi, quod in his quadragesimae diebus...
f. 73
Notandum est sane quod ubi nunc missarum officia celebrantur apud majores psalmi decantabantur...
f. 57
Pater noster qui es in caelis...
Deus Pater gubernans nos paterna adfectione...
Permotos esse vos credo, fratres dilectissimi, cur a superiore dominica quadragesimam...
f. 64v
Portabat Rebecca geminos in utero fratres, ante ortus principia bellatores. Certantes...
f. 81
Psalmi vicesimi primi qui lectus est, seriem decursuri diligenter...
f. 96v
Quam sit utilis et necessaria paenitentiae medicina, facillime homines intellegunt...
f. 47v
Quid est ergo quod Moyses in montem ascendit et Dominus in montem descendit...
f. 76
Quid est quod dicitur : Inter natos mulierum non surrexit major Johanne Baptista... (Mt. XI, 11) et protinus subinfertur : Qui autem minor est...
f. 47
Quidam quaerendum putant quomodo Scriptura narret pythonissam Samuelem prophetam suscitasse...
f. 46v
Quidem quod dicitur : Inter natos mulierum... et protinus subinfertur...
Rogo vos et admoneo, fratres carissimi, ut in isto legitimo ac sacratissimo quadragesimae tempore...
f. 71
Rogo vos, fratres carissimi, ut libenti animo sermones...
f. 57v
Sacerdotes licet oderint, adulteri sint et homicidae et ex parte diaboli plura admiserunt...
Sacri eloquii mysticos sensus per aspirationem Spiritus sancti prudenter...
Si quem forte coegerit extrema necessitas ubi catholicum...
Simpliciter fateor caritati vestrae coram Domino...
Stabat Moyses in monte non armis sed precibus...
f. 93v
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF