Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1992

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q281124

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Papier (filigrane: couronne, manque dans Briquet), XVe s. (f. 20-26: a. 1463), 36 ff. (f. 1 v° blanc), 288 x 195 mm. Au f. 1 table du contenu (XVIe s.).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • ~ f. 2-6 v°: Maphaevs Vegivs, Astyanax.

    ~ f. 6 v°: «Virtus Agnus Dei».

    inc.: «Balsamus et monda cera...» (10 v. - cf. Chevalier, Repertor. hymnol., n° 24055 ; H. Walther, Initia carminum..., 1959, n° 2058).

    ~ —Hymni 2.

    1) inc.: «Mater aue Christi sanctissima Virgo Maria...» (6 v.).

    2) inc.: «Angele qui meus es custos...» (2 v. - cf. Chevalier, op. cit., n° 22954 ; H. Walther, op. cit., n° 973).

    ~ f. 7-7 v°: «Versus ad Policretum recusantem mulierem».

    inc.: «Quid fugis et molles spernis Policrete puellas...» (54 v.).

    f. 8-19 v°: Cicero, De senectute.

    titre: «INCIPIT LIBER TVLLII DE SENECTVTE».

    f. 20-26 v°: Cicero, Paradoxa ad Brutum.

    titre: «INCIPIVNT PARADOXA TVLLII».

    ~ f. 27-28 v°: «DE TISBE ET PIRRAMO».

    inc.: «Tisbes Babilonia uirgo infelicis amoris exitu magis quam opere...».

    ~ f. 28 v°-30 v°: «Visio in somniis habita».

    inc.: «Dormienti in Regia per quietem adhesi uisus est homo augustior humana forma...».

    ~ f. 30 v°: ‹Carmen›.

    inc.: «Nil probitas antiqua facit inspecta parentum...» (7 v. - cf. H. Walther, op. cit., n° 11791).

    ~ f. 30 v°-31: ‹Epistula›.

    inc.: «Principi et domino uestro semper fidelissimi et ab eius uoluntate nequaquam dissentiatis...».

    ~ f. 31: ‹Bonacvrsvs de Montemagno, Carmen 2 de morte Ladislai regis Neapolitani, a. 1414› (extraits).

    inc.: «Heu quam miseris subiecta iacent...» (15 v.).

    ~ f. 31 v°: ‹Sententiae›.

    1) «Constat eterna positumque lege est ut constet genitum nichil».

    2) «Mors est uita bonis et non dicitur mori qui per famam uiuit... nec potest uirtuosus mori nec ad inferos mitti».

    3) «Et nunquam Stigias fertur ad umbras inclita uirtus» (Seneca, Hercules Oetaeus, v. 1983-1984).

    4) «Et est uirtus placidis abstinuisse bonis» (cf. Ovidivs, Heroides, XVII, v. 98 ; cf. H. Walther, Prouerbia... 1, 1963, n° 8002).

    5) (autre main): «Et per famam uiuit qui nititur mori ut monet Salustius Crispus in principio operis sui uidelicet: Omnes homines qui sese student prestare ceteris animalibus suma [sic] ope niti decet ne eorum uita sillentio transeat, etc.» (Sallvstivs, De coniuratione Catilinae, 1,1).

    ~ —Franciscvs Petrarca, Rime (extrait: CCVII, v. 65).

    ~ — Dantes Aligherivs, Diuina Commedia (extrait).

    ~ f. 32-36 v°: Iohannes Boccacivs, Griseldis historia (transl. lat. Francisci Petrarcae).

Intervenant

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: Italie du Nord, écritures humanistiques cursives ; le copiste Antonio de Varexio (ou Darexio ?), qui signe au f. 26 v°, semble avoir copié seulement les f. 20-26 v° à Parme en 1463: «... Scripta manu propria mei Antonii de Varexio (?) cuius sunt In ciuitate Parme Anno domini MCCCC°LXIII», plus bas invocation en 2 vers:

    «Sit benedicta dies qua peperit Virgo Maria

    Qua peperit cristum sit benedicta dies».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Antonio de Varexio (ou Darexio) qui copia pour lui-même les f. 20-26 v° (cf. Origine) ; les Théatins de S. Andrea della Valle à Rome dont le timbre est estampillé au f. 2 (cf. supra, Reg. lat. 710).

Notes

Source des données : Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 482 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliographie

    • M. Vattasso, I codici petrarcheschi della Biblioteca Vaticana, Rome, 1908, p. 107-108
    • L. Raffaele, Maffeo Vegio, Elenco delle opere..., Bologne, 1909, p. 93-94
    • J. Bignami Odier, Le fonds de la Reine..., 1962, p. 178 n. 3 (brève mention)
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 405 (description partielle)
    • R. Badali, Sui codici dei «Paradoxa» di Cicerone (Riv. cult. class. e med., 10, 1968, p. 53), brève mention.

Vie du livre

Source des données