Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 7316A

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q65813

  • Titre attesté :
    • 1.° Liber florum Albumassar de revolutionibus annorum. — 2.° Alfragani rudimenta astronomiae, sive liber triginta differentiarum. — 3.° Joannis Hispalensis prognosticationes de variis tempestatibus. — 4.° Centiloquium Bereni : interprete Joanne Hispalensi. — 5.° Capitula Almansoris ; sive, capitula Regi Almansori oblata ab Astrologo, filio Abrahae Judaei : interprete Platone Tiburtino. — 6.° Anonymi tractatus de meteoris. — 7.° Epistola Messahallach de prognosticationibus pluviarum et ventorum : interprete Magistro Drogone. — 8.° Messahallach liber conjunctionis et receptionis in interrogationibus. — 9.° Tabulae astronomicae : accedunt canones.
  • Autre forme de la cote :
    • Paris, BnF, lat. 7316A
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 7316A
    • Paris. BnF, Latin 7316A
  • Conservé à : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Date de fabrication :
  • Support : Parchemin.

Collection IIIF

Manifestes IIIF dans cette collection

Type de numérisation non spécifié

Numérisation intégrale

Aspects codicologiques

  • Parchemin, [III] + 188 + [IVa] f., plusieurs mains, dont l’une, soignée, a copié les f. 1-88. Astrologie et astronomie : Alfraganus, De scientia astrorum (19ra-45ra) ; tables astronomiques avec canons (89r-187v). Le f. 188 est blanc. Les f. [I]-[ III] et [Ia]-[ IVa] sont des ajouts du XVe s. contenant des fragments de textes religieux

    (Source : Persée - DER-IRHT, LXXXIV)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, LXXXIV

  • 1ra-18rb Albumasar, Flores

    45ra-47rb Ps.-Jean de Séville, Tractatus pluviarum et aeris mutationis [TK, 1706 ; Jenks, 162 ; Burnett 2004, 124 et reprod. des f. 46v et 47r, fig. 6a et 6b ; Burnett 2008a, 222]

    47rb-50ra Bethen, Centiloquium [AAAS, 74]

    50ra-50rb «Cum prima facie Arietis ascendit forma hominis nigri involuti in kase albo — (Pisces) in tertia facie vir nudus » (images des 36 décans) [TK, 332]

    50rb-51ra «De creticis diebus in continuis febribus et acutis iuxta Ptolomeum secundum quod Lune status invenerit certificemus. Ad quod oportet scire Lunam in zodiaco 8 proportiones habere. Prima et principalis est existentia gradus in quo cum Sole est — eger passionis detrimentum » [AAAS, 21 ; TK, 369 ; Dell’Anna, 136 ; Dell’Anna 1999, I, 87-90 et éd. II, 5-6]

    51ra-52vb Messahallah, Epistola de rebus eclipsium, 4, 6, 5 et 7-12 [AAAS, 32 ; Thorndike 1956, 65 ; TK, 258 ; Jenks, 70]

    52vb-53rb Ps.-Jean de Séville, Epitome totius astrologie (extrait : «De his stellis hoc modo continetur in tractatu magistri Iohannis Yspalensis. In Ariete est unum de syderibus primi honoris ; est ibi hodierno tempore 1146 (!) annorum Christi complectorum 15 gradus 36 minuta latitudo syderis eius 19 gradu 20 minuta in latere dextro — est primi honoris dictum Humerus Equi » , positions des étoiles fixes) [TK, 664]

    53rb-57vb Capitula Almansoris [AAAS, 134]

    57vb-69va Alkindi, De mutatione temporum [TK, 1364 ; Jenks, 33 et 109 ; Bos/ Burnett, 74-75]

    69va-71vb Messahallah, In pluviis et ventis epistola [AAAS, 37 ; Thorndike 1956, 67-68 ; TK, 752 ; Jenks, 70]

    71vb-85ra Messahallah, Liber receptionis [Thorndike 1956, 52]

    85ra-88rb «[1] Cum interrogatus fueris de thesauro vel de aliqua re occulta, aspice signum septimum… ; (85vb) [2] Capitulum thesaurorum absconditorum. Si interrogatus de thesauro pecuniave qualibet suffosa sit an non… ; (86rb) [3] Idem, capitulum rerum absconditarum generi magis… ; (86vb) [4] Capitulum de eodem. Omar a… (?) tibias Sirus. Hoc artificium… ; (87rb) [5] Capitulum de eodem, Alchindus vero post doctissimum Messealam. Ad hunc modum cum queritur inquid an in loco thesaurus sit… ; (87vb) [6] Capitulum de eodem. Maiores huius artis… ; (88ra) [7] Capitulum de eodem. Messehala Indorum in iudiciorum opere solertissimus dicit posse inveniri quid sit — si Luna et est in suo honore significat argentum et cristallum » (interrogations pour découvrir un trésor enfoui, dont le c. 1 est emprunté à Messahallah, Liber interpretationum (c. 6), et les c. 3-5 à Hermann de Carinthie, De occultis) [Burnett 1978, 118 ; Burnett/ Yamamoto 1997, 64].

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, LXXXIV

  • Antonello Petrucci (mort en 1487) ; bibliothèque des rois aragonais de Naples (depuis Ferdinand Ier)

Notes

Source des données : Biblissima

  • D. Juste, Catalogus Codicum Astrologorum Latinorum. II. Les manuscrits astrologiques latins conservés à la Bibliothèque nationale de France à Paris (Documents, études et répertoires de l'Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 84), Paris, 2015, p. 98-99 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_2015_cat_84_1)

Bibliographie

    • CCMB IV, p. 340
    • Delisle 1868-1881, I, p. 229 et 242
    • Mazzatinti, p. 74 (n° 199)
    • Thorndike 1957, p. 133-138.

Sources des données