Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q385412
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 1v Table du ms.
F. 1-41v JOHANNES GERSON, « De vita spirituali anime sive de sex lectionibus », avec ép. dédic. : « Reverendo in Cristo patri et sacre theologie professori eximio domino Petro Cameracensi episcopo... Postulare dignata est... — ... Bene vale, pater, in Christo, et oremus » (1-1v) et table alphab. des matières (1v-4) ; texte en 6 lectiones : « Ego vos baptizavi aqua... Antiqua jam atque novissima Patrum tradicione... — ... finem quoque hujus operis dedicavi » (Du Pin, Gersonii Opera, III, 1-72) ;
F. 41v-44v « Tractatus de necessitate et non necessitate in credendum. Declaracio compendiosa que veritates de necessitate salutis credende sunt... — ... debeat racionabiliter negari, quamvis non sit in fide » (ibid., I, 22-27) ;
F. 44v-48 « Proposiciones denarie... contra laycos sub utraque specie, scilicet panis et vini, communicare volentes. Allaturus, juxta seniorum hujus sacri concilii Constanciensis monicionem... — ... et exaltacionem fidei katholice etc. », incomplet (ibid., I, 457-463 c) ;
F. 49-56 « Collecta... super incitacione cujuspiam ad digne suscipiendum corpus dominicum. Cupiens ad digne accedendum ad corporis dominici sacramentum quempiam incitare... — ... per augmentum gracie in vita presenti et glorie in futuro ; quod nobis prestare dignetur ipse... qui cum Patre et S.S. vivit... » (ibid., III, 310-323) ;
F. 56v-66v « Tractatus responsivus de sollicitudine ecclesiasticorum. Queritur responsio super dubiis sequentibus ... — ... intelligencias vestras in Christo Jhesu Domino nostro. Amen » (ibid., II, 597-616) ;
F. 67-75v « Tractatus de oracione et ejus valore multum utilis,... ad fratrem... Celestinum. Oportet semper orare et non deficere. Scripsit Thulius... — ... qui de moribus judicat » (ibid., III, 247-262) ;
F. 76-81 « Tractatus... de simplificacione, stabilicione seu modificacione cordis. In simplicitate cordis querite illum. Hanc sapientis exhortacionem... — ... confitebor tibi in directione cordis, etc. » (ibid., III, 457-467) ;
F. 81v-83v « Tractatus... de meditacione cordis, qui hunc precedere deberet. Meditacio cordis mei in conspectu tuo semper. Ffelix certe qui cum Propheta... — ...propicio credens judicio. Deo gracias. Ffinit » (ibid., III, 449-456) ;
F. 84-88v « De directione seu rectitudine cordis. Confitebor tibi in directione cordis. Pollicetur hoc Psalmista... — ... in malum Domini sui. Deo gracias » (ibid., III, 468-479) ;
F. 89-91 « Tractatus... de indulgenciis et clavium potestate. Quecumque ligaveris super terram... Collata est potestas ista hic promissa... — ... innitendo eis haberemus. Ffinit » (ibid., II, 514-520) ;
F. 91v-94v « ... De symonia. Simoniaca labes contra jus divinum... — ... judicialiter evocari. Ffinit » (ibid., II, 645-653) ;
F. 95-96v [Responsa ad quaestiones quatuor ; q. prima] « Queritur utrum male loqui de aliis... — ... nulli in contemptum. Explicit questio de detractione. » (ibid., II, 463-467) ;
F. 97-103v « Sermo... in nativitate Virginis Marie coram Patribus concilii Constanciensis habitus, laudes continens sancti Joseph sponsi Virginis gloriose, et dicitur carmen Josephinum. Jacob genuit Joseph... Invocandam judicamus in primis te... — ...qui vocatur Cristus » (ibid., III. 1345-1359) ;
F. 104-105 [Responsa ad quaestiones quatuor : q. II, III, IV] « Queritur si quis ficte confiteatur... — ... alibi tractatum est » (ibid., II, 468-470) ;
F. 106-123 « Regule et veritates sive flores in diversis materiis moralibus... », avec table (106-108) et prol. : « Agamus nunc interim... — ... speciosius ordinare » (109) ; « Ea que tibi precepit... Quoniam quilibet obligatur... — ... penitus intenderet spoliare » (ibid., III, 73-106) ;
F. 123v-127v « Epistola... de perfectione et moderamine religionis missa Guilhelmo, domus Majoris Ca???thusie monacho... Gracia vobis et pax in Cristo Jhesu... Utique dicetis per similitudinem... — ... oremus pro invicem ut salvemur » (ibid., II, 682-692) ;
F. 127-130 « Epistola... ad monachum quemdam domus Carthusie Majoris, responsiva ad hec interrogata : utrum scilicet licitum sit pro studio lectionis et spiritualis exercicii conventum dimittere... Gracia tibi, frater, et pax... si inimicos jubemur diligere... — ... cursorie sufficiant » (ibid., II, 704-710) ;
F. 130v-132v « Veritates quedam de Verbo incarnato ad quemdam Celestinum. Venerando in Christo domino provinciali Celestinorum... Ea que ad pietatem sunt... — ...prosper, nunc et in evum. Vale. Amen » (ibid., I, 450-457) ;
F. 133-138v « Opusculum... de examinacione doctrinarum. Attendite a falsis prophetis, clamat Cristus... — ...cursim dicta sufficiant » (ibid., I, 7-19) ;
F. 139-139v « Admonicio brevis et necessaria quomodo caute legendi sunt quorumdam libri propter errores occultos. Quia unum est necessarium, optimum et eternum... — ...articuli Parisienses notaverunt » (ibid., I, 113-115) ;
F. 140-146v « Tractatus... de non esu carnium ad Carthusienses, editus contra illos qui eosdem ex hoc tanquam indiscretos judicant et inhumanos », avec ép. dédic. : « Egregio viro Johanni G., qui olim in seculo... Tua, sicut opinor, meminit prudencia... — ... exposco » (140) ; « Grandis et mira nobis est... — ... Jhesum Christum, qui est super omnia etc. » (ibid., II, 715-730) ;
F. 147-148v « Contra quosdam Carthusiensium ordinem impugnantes... Miracula communiter fiunt... — ... minores ceterosque mendicantes » (ibid., II, 711-714) ;
F. 149-155 [De perfectione cordis] « Theologus ad animam loquitur christianam. Diliges Dominum Deum... Cum hoc tibi preceptum sit... — ... perfectoque corde cognoscaris. Amen. Ffinit. Deo gracias » (ibid., III, 436-449) ;
F. 156-191 « Tractatus... de mistica theologia », avec prol. : « Penitemini et credite ewangelio... Astrinxit me promissio novissima... — ... usque in finem » (156-157) et texte en 2 parties principales : « Aliqua est theologia mistica... — ...dilectus meus michi et ego illi. Amen. Explicit tractatus de mistica theologia venerabilis et egregii Johannis Gerson cancellarii Parisiensis. Anno etc. LXXIX, sabbato post epiphaniam Domini » (ibid., III, 361-422) ;
F. 191v-225v « Opusculum... super Cantica Canticorum, ad Carthusienses... Amo te, sacer ordo Carthusiensis... — ... Osculetur me osculo oris sui. Amen. Deo gracias. Super sapientis Hebrei Cantica Johannis de Gersona... scriptum quidem haut futile finit feliciter, anno 1480, secunda feria post Gregorii sanctissimi pape festum, post prandium, hora quasi prima, etc. » (ibid. IV, 27-82) ;
F. 228-395v Collectorium super Magnificat, avec introd. : « Collectorium super Magnificat particulas habet expositas... » (228-228v), prol. : « Canticum Marie tractaturus... — ...docendo sequax » (228v-229) et texte, en 12 traités : « Magnificat anima mea Dominum. Discipulus : Dic, oro te, quo pacto beata et pulcherrima... — ... sicut erat in principio et nunc et semper et in secula seculorum. Amen. Explicit liber super Cantico beatissime Virginis Marie compilatus per ven. et eximium doctorem magistrum Johannem Garson [sic] cancellarium Parisiensem. Conscriptum seu rescriptum anno Domini 1479, fferia sexta in angaria Adventus, hora circiter 4. » (ibid., IV, 230-512).
F. 398-412v NICOLAUS DE WACHENHEIM, Contra errores quorumdam juvenum. « Cum itaque multorum juvenum masculorum error... — ...tueri dignetur clementer nunc et semper. Amen. Explicit tractatus sive opusculum contra errores quorumdam juvenum masculorum, a magistro Nicolao de Wachenheym, sacro [sic] theologie professore compositum anno Domini 1458 in alma universitate Heydelbergensi », suivi de la table des chapitres (412-412v).
F. 413-415v « De tricesimis celebrandis » propositiones quinque : « Quicumque sacerdos se obligat pluribus personis... — ... Officium et suffragia defunctorum » (413-414v) ; — « Circa materiam anniversariorum » propositiones quatuor : « Non minus possunt religiosi acceptare... — ... sedicionem videtur concitare inter clerum et populum. Ffinis proposicionum ».
F. 416-426 JACOBUS MONACHUS CARTHUSIENSIS, « Tractatus ven. fratris Jacobi, sacre theologie professoris Carthusiensis quondam prope Erfordiam, qui intitulatur de cogitacionibus. Cum quodam tempore tumultibus... — ... intima aspersione fecundet. Per D. ».
F. 426v-427 « De meditacione. Nota quod quatuor modis proficimus in meditando... — ... sibi soli sufficit qui est benedictus in secula. Amen ».
Voir t. IV, 490.
F. 1-48 et 56v-395v. (Ms. A de Jean Gerson, Oeuvres complètes, éd. P. Glorieux, I-X, Paris-Tournai, 1960-1973) ; cf. ibid., I, 87-89.
F. 1-41. (éd. cit., II, n° 14 et III, n° 97). — F. 41v-44v. (ibid., VI, n° 280). — F. 44v-48. (ibid., X, n° 498). — F. 56v-66v. (ibid., IX, n° 455). — F. 67-75v. (ibid., II, nos 37 et 38). — F. 76-81. (ibid., VIII, n° 411). — F. 81v-83v. (ibid., VIII, n° 409). — F. 84-88v. (ibid., VIII, n° 412). — F. 89-91. (ibid., IX, nos 473-474 d'après ce ms.). — F. 91v-94v. (ibid., VI, n° 276). — F. 95-96v et 104-105. (ibid., IX, n° 427). — F. 97-103v. (ibid., V, n° 232). — F. 106-123. (ibid., IX, n° 434). — F. 123v-127v. (ibid., II, n° 49). — F. 127v-130v. (ibid., II, n° 57 d'après ce ms. et IX, n° 464). — F. 130v-132v. (ibid., II, n° 56). — F. 133-138v. (ibid., IX, n° 456 d'après ce ms.). — F. 138v-139v. (ibid., II, n° 55). — F. 140-146v. (ibid., III, n° 93). — F. 147-148v. (ibid., X, n° 496). — F. 149-155. (ibid., VIII, n° 413). — F. 156-191. (ibid., III, n° 100 d'après ce ms. et VIII, n° 402). — F. 191v-225v. (ibid., VIII, n° 422). — F. 228-395v. (ibid., VIII, n° 418 d'après ce ms.).
F. 49-56. Incitatio ad digne recipiendum Corpus Christi. Ce texte n'est pas de Gerson mais d'un allemand (Matthieu de Cracovie ?) ; cf. ibid., I, 56.
Cf. A. Combes, Essai sur la critique de Ruysbroeck par Gerson I (1945) 87, 386.
Provient de la bibliothèque de l'abbé de Targny dont la signature se voit au f. 1
Adlaturus, juxta seniorum hujus sacri Concilii Constantiensis monitionem...
f. 44v
Adstrinxit me promissio novissima illud adgredi...
f. 156
Adtendite a falsis prophetis... (Mt. VII, 15).
Clamat Christus summus doctor noster...
f. 133
Agamus nunc interim quod natura et imitatrix naturae...
f. 109
Aliqua est theologia mystica, ultra eam quae vel symbolica...
f. 157
Amo te, sacer ordo Carthusiensis...
f. 191v
[...] Antiqua jam atque novissima...
f. 4v
Canticum Mariae tractaturus in solacium peregrinationis...
f. 228v
Cecinit Maria : Suscepit Israel puerum suum... (Lc. I, 54)...
f. 130v
[...] Collata est potestas ista hic promissa...
f. 89
Collectorium super Magnificat particulas habet expositas...
f. 228
Confitebor tibi in directione cordis... (Ps. CXVIII, 7)
Pollicetur hoc Psalmista personam...
f. 84
Consideret religiosus ille professus pro perseveratione conscientiae...
f. 127v
[...] Cum hoc tibi praeceptum sit...
f. 149
Cum itaque multorum juvenum masculorum error...
f. 398
Cum quodam tempore tumultibus actionum manualium sepositis me intra me...
f. 416
Cupiens ad digne accedendum ad Corporis dominici sacramentum quempiam incitare...
f. 49
[...] De petitione inquam non romani consulatus...
f. 69
Declaratio compendiosa quae veritates de necessitate salutis credendae sunt...
f. 41v
Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo... (Deut. VI, 5 et Mt. XXII, 37).
Cum hoc tibi praeceptum sit...
[...] Discipulus : Dic, oro te, quo pacto beata et pulcherrima...
f. 229
Ea quae ad pietatem sunt christianae religionis et sursum actionis jugiter...
f. 30v
Ea quae tibi praecepit... (Eccli. III, 22)
Quoniam quilibet obligatur...
Ego vos baptizavi aqua... (Mc. I, 8).
Antiqua jam atque novissima Patrum traditione...
[...] Felix certe qui cum Propheta...
f. 81v
Grandis et mira nobis est Johannis Baptistae continentia...
f. 140
Gratia tibi frater et pax. Si inimicos jubemur diligere quanto magis eos qui nos diligunt...
Gratia vobis et pax in Christo Jesu. Utique dicetis per similitudinem, medice, cura teipsum...
f. 123v
[...] Hanc sapientis exhortationem, hanc simplificationem cordis...
f. 76
In simplicitate cordis quaerite illum... (Sap. I, 1)
Hanc Sapientis exhortationem...
Jacob genuit Joseph... (Mt. I, 16).
Invocandam judicamus in primis te...
f. 97
Magnificat anima mea Dominum... (Lc. I, 46).
Discipulus : Dic, oro te, quo pacto beata et pulcherrima...
Meditatio cordis mei in conspectu tuo semper... (Ps. XVIII, 15)
Felix certe qui cum Propheta...
Miracula communiter fiunt ad probandam illius sanctitatem...
f. 147
Multum enim valet deprecatio justi adsidua... (Jac. V, 16).
De petitione, inquam, non romani consulatus...
Non minus possunt religiosi acceptare...
f. 414v
Nota quod quattuor modis proficimus in meditando...
f. 426v
Oportet semper orare... (Lc. XVIII, 1).
Scripsit Tullius accuratissime commentarium...
f. 67
Paenitemini et credite Evangelio... (Mc. I, 15)
Adstrinxit me promissio novissima...
[...] Pollicetur hoc psalmista personam in se gerens...
Postulare dignata est benevolentia et reverentia tua quatenus...
f. 1
Quaeritur responsio super dubiis sequentibus unde crebro sollicitudines conscientiarum...
f. 56v
Quaeritur si quis ficte confiteatur...
f. 104
Quia unum est necessarium, optimum et aeternum...
f. 139
Quicumque sacerdos se obligat pluribus personis sigillatim ad celebrandum...
f. 413
Quodcumque ligaveris super terram... (Mt. XVI, 19).
Collata est potestas ista hic promissa...
[...] Quoniam quilibet obligatur scire illud absque cujus notitia...
[...] Scripsit Tullius accuratissime commentarium...
[...] Si inimicos jubemur diligere quanto magis eos qui nos diligunt...
Simoniaca labes contra jus divinum...
f. 91v
Tractantes in lectionibus nostris jam a multo quamvis interrupto tempore...
f. 175v
Tua, sicut opinor, meminit prudentia...
[...] Utique dicetis per similitudinem, medice, cura teipsum...
Utrum male loqui de aliis in eorum absentia sit semper peccatum...
f. 95
Vocat Deus omnes homines ad salutem, siquidem secundum apostolum vult...
f. 178
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF