Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63549
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 1-227v Homéliaire-légendier de l'office, partie d'été, du 23 juin au 21 décembre, suivi du Commun des saints. Tout porte à penser que ce manuscrit est à l'usage de la cathédrale Saint-Trophime ( alias Saint-Étienne) d'Arles : la division de première main en neuf leçons prouve un usage séculier ; le sanctoral indique nettement Arles, il est très proche de ceux des mss. Latin 875 et 752 (sacramentaire et bréviaire de Saint-Trophime, XIV e s.) ; il n'y avait dans le diocèse d'Arles qu'une autre collégiale, Saint-Laurent de Salon, mais dans ce manuscrit la fête de s. Laurent n'a pas d'octave ; surtout, au f. 39, pour la fête de s. Étienne du 3 août, on renvoie à la fête du 26 décembre « in principio libri » (début de la partie d'hiver), et cette date insolite de début du cycle correspond souvent à la fête du saint patron ; cf. G. Philippart, Les Légendiers latins , Turnhout, 1977, 79.
F. 1-219v De sanctis.
« Vigilia s. Johannis Baptiste » (en titre-courant), « [...genus] in majoribus, mores... — ...sine spiritu [virtus est...] », incomplet du début et de la fin par lacune matérielle [S. AMBROSIUS MEDIOLANENSIS, In Lc., l. I, §§ 21-36, incomplet] ( P.L. , XV, 1542-1548 ; 2 a ed., 1622-1628 ; C.C.S.L. , XIV, 17-23, lig. 333-538) (1-2v). — « Festivitas s. Johannis Baptiste » (en titre-courant), « [...ami]co suo testimonium... — ...auditorum et verbum quod... », incomplet du début et de la fin par lacune matérielle [S. AUGUSTINUS, s. 288, §§ 2-3, incomplets] ( P.L. , XXXVIII, col. 1303, lig. 14-col. 1305, lig. 14 ; le fragment restant du f. 4v, permet de voir que le texte allait au moins jusqu'au § 5, lig. 9 du sermon) (3-4v) ; — « [...omnipotens] Pater innotescere... — ...relinquens... », incomplet du début, apocryphe de s. Augustin, s. app. 196, § 4, extr. ( P.L. , XXXIX, 2112, lig. 14-25) ; cf. P.L.S. , II, 854 (5) ; — « Euvangelium : Helizabeth impletum est ... (Lc. I, 57), require ut supra », renvoi aux ff. 1-2 (5). — « VI a Kal. Julii, [passio] ss. mm. Johannis et Pauli. Lectio prima [-VI a ]. Rome Johannis et Pauli fratrum quorum primus prepositus... — ...VI° Kal. Julii » [S. ADO, Martyrologium, VI Kal. Jul.] ( P.L. , CXXIII, 292 C-293 C ; éd. J. Dubois et G. Renaud, Paris, 1984, 204-206) (5-5v) ; — « Lectio septima [-IX a ]... Nichil hic opertum est ... (Mt. X, 26). Homelia... b. JHERONIMI presbiteri. Et quomodo in presenti seculo... — ...animalia et vili[a...] », mutilé et incomplet de la fin [In Mt., l. I, excerptum] ( P.L. , XXVI, 65 D-67 A ; 2 a ed., 67 D-69 A ; C.C.S.L. , LXXVII, 70-72, lig. 1687-1737) ; cf. Lambert, Bibliotheca Hieronymiana , II, 215, n. 217 a, hom. 31, incomplet (5v-6). — [In vigilia apostolorum Petri et Pauli (?)] « ...deffectum penam... — ...firmamentum est fortitudo », texte mutilé, incomplet du début [S. AMBROSIUS MEDIOLANENSIS, In Lc., l. VII, §§ 110-118, incomplet] ( P.L. , XV, 1727-1729 ; 2 a ed., 1815-1817 ; C.C.S.L. , XIV, 250-253, lig. 1121-1210) (6v-7v) ; — « In vigilia apostolorum Petri et Pauli... Lectio VII a [-IX a ]... Dixit Jhesus Petro : Symon Johannis ... (Joh. XXI, 15). Homelia... b. AUGUSTINI ep. Apostolum Petrum primum omnium apostolorum... — ...dicenti : amo [te. Et iterum...] », incomplet de la fin par lacune matérielle [s. 147, §§ 1-2, incompl.] ( P.L. , XXXVIII, 797-798, lig. 11) (7v). — « S. Marcialis » (en titrecourant), « [...elevatis manibus] fereretur [ sic ] in celum... — ...celeriter deferunt » [PSEUDO-AURELIANUS, Vita s. Martialis], texte incomplet par lacunes matérielles au début et au milieu, divisé en 13 leçons (!) (Bourret, cardinal, Documents sur les origines chrétiennes du Rouergue, Saint-Martial , Rodez, 1887-1902, 14-22 et 25-30, c. II, fin-XIV, incomplet et c. XV, fin-XX) ; par suite de la perte de 2 ff. entre les ff. 12 et 13, il manque le passage « vero obtulit [dux B. Petro... — ...exorantes, gralciarum ei laudes » ; cf. B.H.L. , n° 5552, incomplet (8-15v). — « Passio s. Marguarite v. et m. Lectio I a [-IV a ]. Post passionem et resurrectionem... — ...in amorem michi... » [PSEUDO-THEOTIMUS] (B. Mombritius, Sanctuarium , II, Paris, 1910, p. 190, lig. 1-p. 191, lig. 26, passim ) ; cf. B.H.L. , n° 5303, abrégé et Suppl . (15v-16). — « In festo b. Cleti pape et m. Lectio prima [-II a ]. Rome natale s. Cleti pape qui secundus post b. Petrum... — ...dies viginti » ; cf. L. Duchesne, Liber pontificalis , I, Paris, 1886, 122, c. II, avec var. et emprunt à la notice de Marcellin, ibid ., 162, c. XXX ; Cod. hag ., I, 365, 4° (16-16v). — « ...Passio s. Victoris cum sociis suis. Lectio prima. Cum sub Dyocleciano... — ...opitulare dignetur. Triumphavit... petiere merentur » ; cf. B.H.L. , n° 8571, avec var. explicit (16v-19v). — « ...Prologus et vita b. Marie Magdalo ??? ne. Lectio prima [-VI a ] » ; cf. B.H.L. , n° 5443 et Suppl ., prol., partes prima et postrema (19v-20v) ; — « Lectio VII a [-IX a ]... Homelia... habita ad populum in basilica s. Petri ap. » [S. GREGORIUS MAGNUS, Hom. in Ev., 33] ( P.L. , LXXVI, 1239-1246) (20v-23). — « ...Passio s. Jacobi ap., fratris Johannis ev., qui observatur VIII° Kal. Augustii [ sic ]. Lectio prima [-VI a ]. Jacobus, frater b. Johannis apostoli et euvangeliste, omnem Judeam... » ; cf. B.H.L. , n° 4057, avec var. incipit ; suivi de : « ...Hymnus ejusdem. Ut palma florens Synai // Ut cedrus alta Libani //... — ...In sempiterna secula. Amen » (23-25v et 25v-26) ; — « Lectio VII a [-IX a ]... Accessit ad Jhesum mater ... (Mt. XX, 20). Homelia... b. JHERONIMI presbyteri... Unde opinionem habebat mater filiorum... — ...nomen Domini invocabo... » [In Mt., l. III, excerptum] ( P.L. , XXVI, 142 C-143 B ; 2 a ed., 148 A-149 A ; C.C.S.L. , LXXVII, 177-178, lig. 1037-1065) ; cf. Lambert, op. cit ., II, 222, n. 217 a, hom. 62, début (26). — « ...Vita b. Anne matris virginis Marie. Lectio prima [-IX a ] », texte différent de B.H.L. , n° 483, malgré quelques phrases d'introduction semblables ; cf. Cod. hag ., I, 365 ; B.H.L., Suppl ., n° 483 b (26-28v). — « Vita et prologus in festo b. Marthe hospite Christi » [PSEUDO-MARCILIA, interprete Pseudo-Syntiche] ; cf. B.H.L. , n° 5545 (28v-34v) ; — « Euvangelium : Intravit Jhesus ... (Lc. X, 38). Require in die Assumptionis b. Marie », renvoi au f. 59 (34v). — « Kal. Augusti, vincula s. Petri. Lectio prima [-III a ] » [Act. XII, 1-24] (34v-35) ; — « Sermo b. AUGUSTINI ep. Lectio quarta [-VI a ]. Cum Dominus Jhesus sanctam dilectionem qua se invicem... — ...benigne ille respexit » [Tractatus in Ev. Joh., LXVI] ( P.L. , XXXV, 1810-1811 ; C.C.S.L. , XXXVI, 493-495) ; suivi de : « Dicit Petro ancilla ostiaria... — ...me negabis » [ ibid ., CXIII, §§ 2 et 6, excerpta] ( P.L. , XXXV, 1932-1933 et 1935, passim ; C.C.S.L. , XXXVI, 636-637, § 2, lig. 10-34 et § 6, lig. 8-16, passim ) (35-36 et 36) ; — « Lectio VII a [-IX a ]... Venit Jhesus in partes Cesaree ... (Mt. XVI, 13-14). Homelia... b. LEONIS [MAGNI] pape. Magnum et mirabile, dilectissimi, beato Petro apostolo... Omnes apostolos Dominus... — ...victa non fuerit... » [s. 83], avec introduction différente et amputé de la fin ( P.L. , LIV, 429 B-431 A ; C.C.S.L. , CXXXVIII A, 519-521, lig. 11-54) (36-36v).
« Revelatio corporis b. prothomartiris Stephani Luciano presbitero ostensa. [Lectiones I a -VI a ] », LUCIANUS [Avito presbytero Bracarensi interprete] (E. Vanderlinden, dans Revue des études byzantines , IV (1946), 191-217, versio B) ; cf. B.H.L. , n° 7856, versio b, des. ß ; C.P.L. , n° 575 (36v-39) ; — « Lectio VII a ... Dicebat Jhesus turbis judeorum... Ecce ego mitto ad vos prophetas ... (Mt. XXIII, 34). Require aliud in natale s. Stephani in principio libri » (39).
« In festo b. Dominici confessoris ordinis Predicatorum. Lectio prima [-VI a ]. Beatus Dominicus Predicatorum dux et pater inclitus... — ...incombustus » [PETRUS FERRANDI, Legenda s. Dominici, excerpta] (ms. 4 de l'éd. F. Van Ortroy, dans Anal. Boll ., XXX (1911), p. 55, lig. 29-p. 62, lig. 10, passim ) ; cf. B.H.L., Suppl ., n° 2235, extraits ; Th. Kaeppeli, SS. Ord. Praed ., III, 226, n° 3230, extraits (39-39v). — « In transfiguratione Domini. Lectio I a [-VI a ]. Hec est ergo gloria deitatis ejus incerta... — ...non dormisset... », sermon apocryphe d'Ephraem, abrégé ( Florilegium Casinense , III, 1877, p. 28, col. 2-p. 30, col. 2, avec var.) ; cf. C.P.L. , n° 1150 ; C.P.G. , n° 3939 (39v-41) ; — « Lectio VII a [-IX a ]... Assumpsit Jhesus Petrum et Jacobum ... (Mt. XVII, 1-2). Homelia... b. Jheronimi presbyteri. De regionibus messis, gaudia, de vinea... — ...formaretur a te... », début du même sermon ( éd. cit ., p. 28, col. 1-2) (41-41v). — « ...Passio s. Sixti ep. et m. Lectio prima [-II a ] » ; cf. B.H.L. , n° 7810 (41v-42v). — « In vigilia b. Laurentii m. Euvangelium : Si quis venit a [sic] me ... (Lc. XIV, 26). Require in communi martyrum », renvoi au f. 225v (42v). — « Passio b. Laurencii levite et m. qui passus est Rome... [Lectiones I a -VI a ] Sub Cesare Decio et Valeriano prefecto in urbe Roma... Eadem hora Parthemius... — ...obtulit sacrificium laudis et participati sunt omnes corpore et sanguine Christi cum gratiarum actione... » ; cf. B.H.L. , n° 4753, avec introduction différente ; C.P.L. , n° 2219 (42v-45) ; — « Lectio VII a [-VIII a ]... Amen, amen dico vobis : Nisi granum ... (Joh. XII, 24-25). Homelia... b. AUGUSTINI ep. Se ipsum itaque Dominus... — ...receperunt » [Tractatus in Ev. Joh., LI, excerptum] ( P.L. , XXXV, 1766-1769 ; C.C.S.L. , XXXVI, p. 442, § 9, lig. 9-p. 445, § 13, lig. 18) (45-46) ; — « Sermo b. Augustini ep. Lectio nona », apocryphe, s. app. 206 ( P.L. , XXXIX, 2127-2128) (46-47). — « ...Prologus s. recordationis b. Rusticule sive Marcie... Vita... », FLORENTIUS, presbyter Tricastinus ; cf. B.H.L. , n° 7405 ; C.P.L. , n° 2136 a (47-54). — « Vita b. Ypoliti cum sociis suis... [Lectiones I a -VI a ] Rome s. Ypoliti martyris sub Decio imperatore... — ...Prudentius poeta » [S. ADO, Martyrologium, Idibus Augusti] ( P.L. , CXXIII, 329 D-331 B ; J. Dubois et G. Renaud, éd. cit ., 270-273, recensio I a ) (54-54v).
« XVII° Kal. Septembris in vigilia b. et gloriose semper virginis Marie. Euvangelium : Loquente Jhesu ad turbas ... (cf. Lc. XI, 27) » (54v). — « In die b. Marie sermo b. Jheronimi presbiteri ad Paulam et Eustochium. Lectio prima [-VI a ]. Cogitis me... — ...in sede majestatis Dei » [PASCHASIUS RADBERTUS, De Adsumptione, excerptum] ( C.C.C.M. , LVI C, 109-129, §§ 1-48 ; et parmi les apocryphes de s. Jérôme, P.L. , XXX, 122-130 B ; 2 a ed., 126-134 B) ; cf. C.P.L. , n° 633, ep. 9 ; R. Laurentin, Court traité sur la Vierge Marie , Paris, 1968, 67, n. 50 (54v-59) ; — « Lectio VII a ... Intravit Jhesus in quoddam castellum ... (Lc. X, 38). Homelia... b. AMBROSII [MEDIOLANENSIS] ep. Subicitur hic Marthe exemplum et Marie... — ...in calcaneo » [In Lc., l. VII, §§ 85-86] ( P.L. , XV, 1720-1721 ; 2 a ed., 1808-1809 ; C.C.S.L. , XIV, 241-242) (59-59v) ; — « Lectio octava [-IX a ]. Sermo b. AUGUSTINI ep. de eodem evangelio » [s. 104] ( P.L. , XXXVIII, 616-618 ; éd. C. Lambot, Sancti Aurelii Augustini Sermones selecti , Utrecht, 1950, 54-57, §§ 1-4) (59v-60v). — « Item de eodem sermone b. Jheronimi presbyteri infra octabas. Legimus ergo quam sepe ad funera... — ...mercimonio » [PASCHASIUS RADBERTUS, De Adsumptione, excerptum], suite du texte copié supra aux ff. 54v-59 ( C.C.C.M. , LVI C, 130-154, §§ 49-98 ; et parmi les apocryphes de s. Jérôme, P.L. , XXX, 130 B-139 D ; 2 a ed., 134 B-144 A) (60v-66). — « Ydus Kal. [ sic ] Septembris octavis b. Marie, sermo b. Jheronimi presbyteri. Lectio I a [-VI a ]. Nunc ergo, dilectissime, amate quam colitis... — ...appareatis in gloria... » [IDEM, ibid ., excerptum], fin du texte copié supra aux ff. 54v-59 et 60v-66 ( C.C.C.M. , LVI C, 154-162, §§ 99-117 ; et parmi les apocryphes de s. Jérôme, P.L. , XXX, 139 D-142 D ; 2 a ed., 144 A-147 B) (66-67v) ; — « Lectio septima [-IX a ]... Homelia... b. AUGUSTINI ep. » [s. 103] ( P.L. , XXXVIII, 613-616) (67v-69). — « Vita b. Bardulphi abbatis cujus festivitas celebratur XIII° Kal. Septembris. Quam preclara sunt monumenta... — ...salus secuta est » [JONAS, abbas Bobiensis] ( P.L. , LXXXVII, 1061-1064 B ; ms. B 1 i de B. Krusch, Jonae vitae sanctorum Columbani, Vedastis, Johannis , Hannoverae-Lipsiae, 1905, 280-285, lig. 4) ; cf. B.H.L. , n° 1311, abrégé de la fin ; C.P.L. , n° 1115 (69-70). — « ...Passio b. Ludovici ep. et confessoris de ordine Fratrum Minorum. Lectio prima [-IX a ]. Qui fecit mirabilia magna solus dilectum suum... — ...conspectibus representans, ubi per ejus merita... » ; « ...Canonizatio b. Ludovici ep... Prefatio. Sol oriens mundo in altissimis Dei... — ...letabundam » ; « Hic concluditur canonizatio ejus. Ceterum quia convenit ut quem Dominus in celos magnificat... — ...Datum Avinione anno Domini M° CCC° XLI° [ sic pro : 1317]... », JOHANNES XXII, Bulla canonizationis b. Ludovici, ep. Tolosani. L'introduction et la conclusion de la bulle sont copiées à la suite du corps du texte, divisé en neuf leçons ; cf. B.H.L. , n° 5054, en désordre (70-72v, 72v et 72v-73). — « In festo b. Bernardi abbatis et conf. Lectio prima [-VI a ]. Bernardus in Burgundia castro Fontanis... — ...totus refriguit... » [JACOBUS DE VORAGINE, Legenda aurea, excerptum] ( Florilegium Casinense , I, 1873, 279) ; cf. B.H.L. , n° 1236, extrait (73-73v) ; — « Euvangelium de communi : Vos estis sal terre ... (Mt. V, 13). Require fol. CCLX [ actuellement manquant ] » (73v). — « In vigilia Bartholomei require in ultimo folio » (addition marginale au bas du f., à replacer ici) (73v). — « Passio s. Bartholomei ap. VIII° Kal. Septembris... » [Virtutes apostolorum, de s. Bartholomaeo] ; cf. B.H.L. , n° 1002 ß ; Stegmüller, Repertorium biblicum , I, n° 192, VIII et n° 207, 1 ; sur l'attribution au Pseudo-Abdias, cf. C.C.S.A. , II, 752-759 (73v-76v) ; — « ...Hymnus ejusdem. Trophea palme nobilis // Bartholomei... — ...obtinet. Amen » ; cf. Chevalier, Repert. hymn ., n° 20620 (76v) ; — « ...Homelia... habita ad populum in basilica s. Stephani prothomartyris » [S. GREGORIUS MAGNUS, Hom. in Ev., 4] ( P.L. , LXXVI, 1089-1092) (76v-78).
« VIII Kal. [ sic ]... Passio beatissimi Christi m. Genesii Arelatensis. Lectio prima » (éd. d'après ce ms., Cod. hag ., I, 371-373) ; cf. B.H.L. , n° 3305 ; C.P.L. , n° 509 à la n. (78-79) ; — « Item de virtutibus b. Genesii Arelatensis m. sequitur lectio » [S. GREGORIUS TURONENSIS, In Gloria martyrum, c. 67-69] (ed. W. Arndt et B. Krusch, M.G.H., SS. rer. mer ., I/2, Hannoverae, 1885, 533-535, c. 67-69) ; cf. B.H.L. , n os 3308-3310 (79-80) ; — « Item passio ejusdem Genesii m. », apocryphe de s. Paulin de Nole ; cf. B.H.L. , n° 3304 ; C.P.L. , n° 509 ; P.L.S. , III, 1110 (80-80v). — « VI Kal. Septembris... Prologus [vitae] b. Cesarii ep. Arelatensis » « ...Passio. Lectio prima [ sic pro : Liber I] » [CYPRIANUS, FIRMINUS et VIVENTIUS ep.] ; cf. B.H.L. , n° 1508 ; « ...Liber secundus » [MESSIANUS presbyter et STEPHANUS diaconus] ; cf. B.H.L. , n° 1509 C.P.L. , n° 1018 (80v-81, 81-89v et 89v-96).
« V° Kal. Septembris... Vita beatissimi Augustini ep. Iponiensis a b. POSSIDIO ep. edita Calaniensi » : « Lectio prima » ( P.L. , XXXII, 34-41, c. I-IX ; AA.SS. , Aug. VI, 427-430, §§ 3-18) ; « Euvangelium : Vigilate quia nescitis diem ... (Mt. XXV, 13). Require post [ sic ] in dicta vita. Item de b. Augustino, lectio prima. Sanctorum concilia sacerdotum... — ...dimittere noluerunt » ( P.L. , XXXII, 51-53, c. XXI-XXIV, début ; AA.SS. , Aug. VI, 435-436, §§ 44-49 ; « Item de eodem. Interea reticendum minime est... — ...cum eodem perfruar. Amen » ( P.L. , XXXII, 59-66, c. XXX, passim- c. XXXI ; AA.SS. , Aug. VI, 439-440, §§ 67-72) ; cf. B.H.L. , n° 785 et Suppl. ; C.P.L. , n° 358, passim (96-98, 98-99 et 99-100). — «II° Nonas Septembris, octavis s. Augustini ep. Quidam ex honoratis Hypponiensium apud Cartaginem... — ...Quid faciam vobis » [IDEM, ibid ., excerptum] ( P.L. , XXXII, 53-57, c. XXIV, fin-XXVI ; AA.SS. , Aug. VI, 436-438, §§ 50-59) ; « Euvangelium : Homoquidam peregre ... (Mt. XXV, 14), require in communi unius confessoris episcopi. Homelia... Ante proximum vero diem obitus sui... — ...dicere fecit » [IDEM, ibid ., excerptum] ( P.L. , XXXII, 57-59, c. XXVIII, 1 re partie-XXIX ; AA.SS. , Aug. VI, 438-439, §§ 60-63, début et §§ 64-66) (100-101v et 101v-102v) ; — « Lectio VIII a [ sic Sermo b. Augustini ep. Fratres, qui nos amant libere gaudeant.. -...vivendum sit » [Concilium Aquisgranense, 816, excerptum] ( M.G.H., Leges , Sectio III, Concilia II/1, p. 392, lig. 29-p. 393, lig. 27 ; p. 394, lig. 15-30) (102v-103) ; — « Lectio VII a [-VIII a ]... Vigilate quia nescitis qua hora ... (Mt. XXIV, 42). Homelia... b. FULGENTII [RUSPENSIS] ep. » [s. 1] ( P.L. , LXV, 719-726 ; C.C.S.L. , XCI A, 889-896) ; cf. P.D., II, 108 (103-105v). — « IIII° Kal. Septembris Sermo b. AUGUSTINI ep. in decollatione b. Johannis Baptiste. [Lectiones I-III] » [s. 307] ( P.L. , XXXVIII, 1406-1407) (105v-106) ; — « Sermo b. Johannis Crisostomi. Lectio quarta [-VI a ] » [S. PETRUS CHRYSOLOGUS, s. 127] ( P.L. , LII, 549-552 ; C.C.S.L. , XXIV B, 782-788) (106-107) ; — « Lectio septima [-VIII a ]... Misit Herodes ac tenuit Johannem ... (Mc. VI, 17). Homelia... b. JHERONIMI presbyteri. Vetus narrat hystoria Philippum... — ...non habuerat » [In Mt., l. II, excerptum] ( P.L. , XXVI, 97 A-99 B ; 2 a ed., 100 B-102 C ; C.C.S.L. , LXXVII, 117-120, lig. 1115-1203) ; cf. Lambert, op. cit ., II, 218, n. 217 a, hom. 44, texte plus court que dans le ms. (107-108) ; — « Sermo b. Jheronimi presbyteri. Lectio IX a . Propter hunc locum... — ...Ipponiensibus immo ab [omnibus cognitus...] », incomplet de la fin par lacune matérielle [S. AUGUSTINUS, s. 308, §§ 1-5, début] ( P.L. , XXXVIII, 1408-1409) (108-108v).
« Nativitas b. Marie » (titre-courant), « [...vermiculatas] argento... — ...aromatum », lecture biblique incomplète du début [Cant. I, 10-VIII, 14] (109-110v) ; — « VI° Ydus Septembris sermo b. Maximi ep. in nativitate b. Marie. Lectio prima. Licet omnium sanctorum... — ...virginem et matrem » [PAULUS DIACONUS, hom. 1] ( P.L. , XCV, 1565-1569, moins les dernières lignes) ; cf. P.L. , LVII, 763 A, qui cite le ms. (110v-112) ; — « ... Liber generationis Jhesu ... (Mt. I, 1-2). Homelia... b. JHERONIMI presbiteri. In Esaya... — ...stirpe generati » [In Mt., l. I, excerptum] ( P.L. , XXVI, 21 B-24 A ; 2 a ed., 21 B-24 B ; C.C.S.L. , LXXVII, 7-10, lig. 1-71) ; cf. Lambert, op. cit ., II, 209, n. 217 a, hom. 2 (112-112v) ; — « Lectio VIII a . Sermo b. Augustini ep. », apocryphe, s. app. 194 ( P.L. , XXXIX, 2104-2107) (112v-114). — « XVIII° Kal. Octobris. Exaltatio s. Crucis. Lectio prima. Exaltatio s. Crucis que ab Helena Constantini matre... — ...atque adoratur » [S. ADO, Martyrologium, XVIII Kal. Octobris] ( P.L. , CXXIII, 356 B-357 B ; J. Dubois et G. Renaud, éd. cit ., 313-314, § 3) (114) ; — « Ipso die... Dixit Jhesus turbis : Nunc judicium est mundi ... (Joh. XII, 31). Homelia... b. AUGUSTINI ep. Quid ergo expectandum est in fine... — ...derogavit » [Tractatus in Ev. Joh., LII, §§ 6-14] ( P.L. , XXXV, 1771-1774 ; C.C.S.L. , XXXVI, 448-451) (114-116). — « Ipso die... Passio ss. mm. Cornelii et Cypriani qui passi sunt XVIII Kal. Octobris. Rome, via Appia, in cimiterio Calixti... — ...et generalis » [S. ADO, Martyrologium, XVIII Kal. Octobris] ( P.L. , CXXIII, 353 B-356 B ; Dubois et Renaud, éd. cit ., 311-313, §§ 1-2) (116-117). — « In vigilia s. Mathei ap. Euvangelium : Ego sum vitis vera ... (Joh. XV, 1). Require in communi apostolorum », renvoi au f. 219v (117). — « ...Passio s. Mathei ap. qui passus est sub Hytreo rege in Ethiopia civitate XI Kal. Octobris. Lectio prima [-VI a ] » ; cf. B.H.L. , n° 5690, sans l'épilogue (117-121v) ; — « Lectio VII a ... Cum transiret Jhesus vidit hominem sedentem ... (Mt. IX, 9). Homelia... b. JHERONIMI presbiteri. Ceteri evangeliste propter verecundiam et honorem Mathei... — ...declinabant » [In Mt., l. I, excerptum] ( P.L. , XXVI, 55 D-56 D ; 2 a ed., 57 B-58 B ; C.C.S.L. , LXXVII, 55-56, lig. 1266-1305) ; cf. Lambert, op. cit ., 214, n. 217 a, hom. 24 (121v) ; — « Sermo b. Augustini ep. de eodem euvangelio. Lectio octava. Mistica vocatio publicani quem sequi... — ...subministrat... » [S. AMBROSIUS MEDIOLANENSIS, In Lc., l. V, §§ 16-19, début] ( P.L. , XV, 1640 A-1641 A ; 2 a ed., 1724 C-1725 C ; C.C.S.L. , XIV, 140-141, lig. 156-188) (121v-122). — « ...Passio ss. mm. Agaunencium Mauritii, Exuperii, Candidi, Victoris, Innocentii et Vitalis qui passi sunt... sub die X° Kal. Octobris. Passionem martyrum qui Agaunentium glorioso sanguine... — ...frequentamus » [S. EUCHERIUS LUGDUNENSIS] ; cf. B.H.L. , n° 5738, avec var. incipit ; C.P.L. , n° 490 (122-124). — « ...Vita ss. mm. Cosme et Damiani atque Euprepii qui passi sunt in Egea civitate... XI Kal. Octobris. In temporibus illis Dyocletiano et Maximiano principibus, resistente Lysia... — ...secundum fidem petencium largiuntur in nomine Patris... » ( AA. SS. , Sept., VII, 473-477, §§ 3-13, avec var.) ; cf. B.H.L., Suppl ., n° 1970 a avec var. (124-126) ; en marge du f. 125 : « Evangelium require CLXXIIII quod incipit : Descendens Jhesus de mo[nte] », renvoi au f. 152v. — « De s. Alziasio confessore IX lectiones de communi confessorum » (126). — « III° Kal. Octobris, venerabilis memoria s. Michaelis archangeli. Lectio prima. In monte Gargano venerabilis memoria b. archangeli Michaelis... — ...situs vocatur » [S. ADO, Martyro logium, III Kal. Oct.] ( P.L. , CXXIII, 368 A-369 D ; Dubois et Renaud, éd. cit ., 332-336, recensio I a ) (126-126v) ; — « Item in fes tivitate b. Michaelis archangeli sermo b. GREGORII [MAGNI] pape Lectio I a [-VI a , corr. pro septima]. Angelorum et hominum naturan ad cognoscendum se... — ...in aliis habentur » [Hom. in Ev., 34 excerptum] ( P.L. , LXXVI, 1249 C-1255 D, §§ 6, fin-14) (126v-129) ; — « Lectio septima... Accesserunt discipuli ad Jhesum dicentes : Quis putas ... (Mt. XVIII, 1-3). Homelia... b. Maximi ep. Ignorantes adhuc discipuli quanta esset gloria... — ...tormenta pacientur » [CHROMATIUS AQUILEIENSIS, Tract. in Mt., LV-LVI] (ms. π 3 de l'éd. C.C.S.L. , IX A, 471-481) (129-131). — « II° Kal. Octobris... Vita b. Jheronimi presbyteri. Lectio prima », apocryphe de Gennade, avec var. : « Jheronimus noster in oppido Stridonis... — ...antea legeram » ( P.L. , XXII, 175-178, lig. 15), avec interpolation : « Si tibi putem gratias a me referri... — ...precibus mitiga » ; le texte reprend à : « Interea Jheronimus Romane ecclesie presbyter... — ...imperitiam recognoscere... » ( P.L. , XXII, col. 178, lig. 16-col. 180, lig. 27 ; col. 181, lig. 25-col. 183, lig. 8) ; cf. B.H.L. , n° 3869 et C.P.L. , n° 623, avec var. (131-131v, 131v-132v et 132v-134) ; — « Euvangelium : Vos estis sal terre ... (Mt. V, 13). Require in communi confessoris » (134). — « De ss. Germano et Remigio ep., IX a lectio de communi plurimorum episcoporum » (134).
« ...Passio b. Leodegarii ep. et m. VI Nonas Octobris. Lectio prima » [URSINUS LOCOGIACENSIS] (ms. B 3 b de M.G.H., SS. rer. mer ., V, 323-356 ; ms. B 3 b 5 de C.C.S.L. , CXVII, 586-634) ; cf. B.H.L. , n° 4851 ; C.P.L. , n° 1079 a (134-140). — « Cipriani m., IX a lectio de communi martyrum » (140). — « In festo s. Francisci confessoris ordinis Fratrum Minorum. Lectio prima [-VI a ]. Vir erat in civitate Assisii... — ...leprosum illum minime vidit... » [S. BONAVENTURA, Legenda major s. Francisci, fragmentum] (Mombritius, op. cit ., I, p. 490, lig. 44-p. 492, lig. 1) ; cf. B.H.L. , n° 3107, extrait (140-141). — « Fidis virginis, IX a lectio de communi virginum » (141). — [Passio s. Dionysii et soc., perperam adscripta Fortunato] « ...in Passione b. Dyonisii vel sociorum ejus qui passi sunt septimo Kal. Octobris... prologus », « ...Vita. Lectio I a [-VI a ]... — ...In octavis s. Dyonisii. Lectio I a [-VI a ] », « Sequitur Vita s. Dyonisii » ( P.L. , LXXXVIII, 577-584, c. 1 ; c. 3, incomplet ; c. 2-3 ; M.G.H., Auct. ant ., IV/2, 101-105, c. I, §§ 1-7 ; c. III, §§ 15-31 ; c. II-III, §§ 8-32) ; cf. B.H.L. , n° 2171 ; C.P.L. , n° 1051 (141, 141-142 et 142-143v).
« In festo b. Virgilii archiepiscopi Arelatensis... Vita. Lectio prima [-VI a ]. Igitur beatissimi Virgilii Arelatensis... — ...vicerat, non timebat... » ( AA.SS ., Mart. I, 400-401, §§ 1-4, incomplet) ; cf. B.H.L. , et Suppl ., n° 8679, abrégé (143v-144).
« In festo b. Geraldi [...] ( mot gratté ) et confessoris. Lectio prima [-VI a ]. Vir igitur Domini Geraldus... — ...actus decorabat » [S. ODO CLUNIACENSIS, Vita s. Geraldi Auriliacensis comitis, l. I, excerptum] ( P.L. , CXXXIII, 641-645, lig. 3, c. I-IV, incomplet) ; cf. B.H.L. , n° 3411, extrait (144-144v). — « Canati ep. et confessoris, IX lect. de communi episcoporum » (144v). — « ...Vita s. Florentii ep. et confessoris. Lectio prima [-VI a ] » ; cf. B.H.L. , n° 3041, d'après ce ms. (144v-145v). — « XV Kal. Novembris. Natale s. Luce euvangeliste. Lectio prima. Lucas cujus hodie festivitas colitur a fidelibus Christi... — ...Actibus dedit » ; suivi de : « Plures fuisse qui Evangelium scripserunt... — ...canendas... » [S. HIERONYMUS, In Mt., Praefatio, excerptum] ( P.L. , XXVI, 15-20 A ; C.C.S.L. , LXXVII, 1-4, lig. 1-84) (145v-146 et 146-146v). — « Sequitur Vita ss. undecim milium virginum. Lectio prima [-VI a ]. Undecim milium virginum passio... — ...sociavit eisdem... » [JACOBUS DE VORAGINE, Legenda aurea, excerptum] (Mombritius, éd. cit ., II, 647-648, lig. 25 ; T. Graesse, Jacobus a Voragine, Legenda aurea , Vratislaviae, 1890, c. CLVIII (153), 1 re partie, 701-703) ; « Lectio VII a [-IX a ]... Simile est regnum celorum decem virginibus ... (Mt. XXV, 1). Marculus quoque... — ...invenerunt » [IDEM, ibid .] (Mombritius, éd. cit ., II, p. 648, lig. 25-p. 649 ; T. Graesse, éd. cit ., c. CLVIII (153), 2 e partie, 703-705) (146v-147v et 147v-148) ; cf. B.H.L. , n° 8437. — « Mauronti ep. et confessoris, IX a lectio de communi episcoporum et confessorum » (148). — « ...Vita Marie Salome, sororis virginis Marie. Lectio prima. Quamvis ex sacris exvangeliorum [ sic ]... Require vitam ut supra in festo b. Marie Jacobi » (148). — « In vigilia apostolorum Symonis et Jude... Ego sum vitis ... (Joh. XV, 1). Require in communi apostolorum », renvoi au f. 219v (148). — « ...Passio ss. apostolorum Symonis Cananei et Judei [ sic ] Zelotis qui passi sunt die V° Kal. Novembris » [ABDIAS, Virtutes Simonis et Judae Thaddaei] ; cf. B.H.L. , n os 7750-7751 ; Stegmüller, op. cit ., n° 192, VI ; pour l'attribution à Abdias, cf. C.C.S.A. , II, 751 (148-152v).
« In vigilia Omnium Sanctorum... Descendens Jhesus de monte . (cf. Lc. VI, 17). Homelia... b. AMBROSII [MEDIOLANENSIS] ep. [Lectiones I a -III a ] Adverte omnia diligenter... — ...reserantur... » [In Lc., l. V, §§ 46-48] ( P.L. , XV, 1648-1649 ; 2 a ed., 1733-1734 ; C.C.S.L. , XIV, 151-152) (152v-153). — « Kalendas Novembris festivitas Omnium Sanctorum. Lectio prima [-X a ]. Legimus in ecclesiasticis hystoriis quod s. Bonifacius... — ...vivere mereamur, per eum... » (éd. J.E. Cross, dans Traditio , XXXIII (1977), 105-121) ; pour les auteurs possibles, cf. J.E. Cross, ibid ., 127-128 (153-155v). — « Infra octavam et in octava Omnium Sanctorum... Hodie, dilectissimi, Omnium Sanctorum... — ...leticie largitorem, qui... », apocryphe de Bède ( P.L. , XCIV, 450-452, hom. III, 70) ; figure aussi parmi les apocryphes de s. Augustin, s. app. 209 ( P.L. , XXXIX, 2135-2137) ; cf. C.P.L. , n° 1369 (155v-156v) ; -« ... Videns Jhesus turbas ... (Mt. V, 1). Homelia... b. AUGUSTINI ep. Mons bene intelligitur significare... — ...predicatione defecerunt » [De Sermone Domini in monte, l. I, excerptum] ( P.L. , XXXIV, 1231-1237 ; C.C.S.L. , XXXV, 2-15, lig. 33-328) (157-159v). — « In festo s. Amancii ep. et confessoris... prologus », « Sequitur Vita beatissimi Amancii ep. Lectio I a [-VI a ]. Beatissimus Amancius Ruthene fuit urbis... — ...ita fuit majoris miraculi » [Vita et miracula s. Amantii], attribué à tort à Fortunat ( M.G.H., Auct. ant ., IV/2, 55-61, §§ 1-75, incomplet) ; cf. B.H.L. , n os 351-352, incomplet de la fin (159v-162v). — « De s. Restituto ep. et confessore, IX a lectio de communi unius confessoris pontificis » (162v). — « In festo b. Martini archiepiscopi Turonensis... Vita. Lectio prima [-VI a ]. Igitur Martinus Sabarie... — ...vere apostolicus haberetur » [SULPICIUS SEVERUS, Vita s. Martini Turonensis, c. 2-7] ( C.S.E.L. , I, 111-118 ; éd. J. Fontaine, I, dans Sources chrétiennes , n° 133, 254-268) ; cf. B.H.L. , n° 5610, incomplet ; C.P.L. , n° 475, incomplet ; ce texte est suivi sans transition de : « Martinus igitur obitum suum... — ...te legentem » [IDEM, Epistola ad Bassulam, §§ 6-21] ( C.S.E.L. , I, 147-151 ; Fontaine, éd. cit ., I, 336-344) ; cf. B.H.L. , n° 5613, incomplet ; C.P.L. , n° 476, ep. III a , incomplet (162v-164v et 164v-165v) ; — « De miraculis s. Martini post transitum ejus. Archadio vero et Honorio, s. Martinus... — ...computantur » [ S. GREGORIUS TURONENSIS , Historia Francorum, l. I, c. 48 ] (éd. B. Krusch et W. Levison, dans M.G.H., SS. rer. mer ., I/1, Hanovre, 1951, 32-34) ; cf. B.H.L. , n os 5619-5620 (165v-166) ; — « Item de s. Martino » [IDEM, De Virtutibus s. Martini, l. I, excerptum] (éd. W. Ardnt et B. Krusch, dans M.G.H., SS. rer. mer ., I/2, Hanovre, 1885, 590-591, §§ 4-5) ; « Euvangelium : Homo quidam peregre ... (Mt. XXV, 14). Require in communi unius confessoris episcopi. Sequitur qualiter s. Martinus fuit translatus » [IDEM, ibid .] ( éd. cit ., 591-592, § 6) ; cf. B.H.L. , n os 5621-5623 (166-166v et 166v). — « ...Vita b. Johannis [Eleemosynarii] pii patriarche Alexandrie. Lectio prima » ; cf. B.H.L. , n° 4392, d'après ce manuscrit (166v-175). — « De ss. Bricio et Verano... » : « ...Vita s. Brici archiep. Turonensis. Lectio prima [-III a ] » [S. GREGORIUS TURONENSIS, Historia Francorum, l. II, c. 1] (B. Krusch et W. Levison, éd. cit ., 50-60) ; cf. B.H.L. , n° 1452 (175-175v) ; — « ...Vita b. Verani ep. [Cavallicensis] Lectio quarta [-VI a ]. Beatissimi Verani gloriosa solemnitas augmentum et in suis sanctis... — ...expectatione devota per[venit] », « qui cum ibidem in Ecclesia... — ...invictus gaudens regnat cum Christo », texte incomplet par suite de lacune d'un f. entre les ff. 176v et 177 ; cf. avec var. AA.SS ., Oct., VIII, p. 467-470, §§ 1-8, lig. 9 et §§ 17-30 ; B.H.L. , n° 8536, avec var. (175v-176v et 177-178). -« In festo b. Mitrii m. Lectio prima [-VI a ]. Multe Gallie urbes... -...servitium exhibebat. Martyrisatus est... Ydus Novembris, regnante Christo... » (ms. utilisé par éd., dans Anal. Boll ., VIII, p. 10-12, lig. 18) ; cf. B.H.L. , n° 5973, 1 re partie (178-178v). -« ...Passio ss. Romani, Esichii et Bar[u]le mm. qui passi sunt in Antiochia civitate... XIIII a Kal. Decembris » ; cf. B.H.L. , n° 7301, d'après ce ms. (178v-180). — « ...Passio s. Cecilie v. et m. Lectio prima. Humanas laudes et mortalium infulas... — ...populum liberavit. Explicit prologus », « ...Vita... Igitur b. Cecilia virgo clarissima absconditum semper evangelium... — ...martyrem suam in pace, cui est honor... » ; cf. Mombritius, op. cit ., II, 332-341, passim ; B.H.L. , n° 1495, abrégé ; C.P.L. , n° 2171, abrégé (180-180v et 180v-183v). — « ...Passio s. Clementis ep. et m. qui passus est Roma. Tertius Romane Ecclesie... — ...illic poterant pervenire... » ; cf. B.H.L. , n° 1848, avec var. finale ; C.P.L. , n° 2177 (183v-186). — « VIII° Kal. Decembris... Passio b. Grisogoni m. cum sociis suis. Lectio prima. Omnia que a sanctis... — ...particeps effici mereretur... » (Mombritius, op. cit ., I, 354-359, lig. 15) ; cf. B.H.L. , n os 1795 et 118, incomplet ; n° 400 b, c ; C.P.L. , n° 2163 (186-189v). — « ...Passio b. Katherine v. et m. Lectio prima. Katherina dicitur... — ...in legenda » [JACOBUS DE VORAGINE, Legenda aurea, c. CLXXII (167)] ; cf. B.H.L. , n° 1667, un peu abrégé (189v-192). — « Lini pape et m., IX a lectio de communi unius martyris episcopi » (192) ; « ...Prologus de vita s. Lini ep. Nathalis s. Lini pape... — ...meminit » [S. ADO, Martyrologium, VI Kal. Dec.] ( P.L. , CXXIII, 403 C ; J. Dubois et G. Renaud, éd. cit. , 396, § 1), avec addition d'une phrase : « Hic constituit ex precepto b. Petri... — ...capite introiret... » (éd. Dubois et Renaud, loc. cit .) (192). — « Vita b. Siffredi ep. et confessoris. Lectio prima [IXA Tempore quo florebant studia... — ...representare valeam... » ; cf. B.H.L. , n° 7703, moins quelques phrases finales (192-193v). -« Vita b. Saturnini Tholosensis ep. et m. Lectio prima. Tempore illo quo post corporeum... — ...veneratione susceperunt... » ; cf. éd. C. de Vic et J. Vaissète, Histoire générale du Languedoc , II, Toulouse, 1875, Preuves, 29-33, c. II-VI, passim et avec var. ; B.H.L. , n° 7495, abrégé ; C.P.L. , n° 2137, abrégé (193v-194v).
« III° Kal. Decembris, vigilia b. Andree ap... Stabat Johannes ex discipulis ... (Joh. I, 35). Homelia... b. AUGUSTINI ep. [Lectiones I a -III a ] Utique iste singulariter agnus... — ...in consumationem seculi » [Tractatus in Ev. Joh., tr. VII, §§ 5-9], avec var. finale ( P.L. , XXXV, 1439-1442 ; C.C.S.L. , XXXVI, 69-72) (194v-196). — « ...Passio s. Andree ap. qui passus est apud Achaiam in civitate Patras... pridie Kal. Decembris. Lectio prima [-II a ] » ; cf. B.H.L. , n° 428, avec interpolation à la fin de la passion ; Stegmüller, op. cit ., I, n° 199, 6 (196-198v) ; — « ...Prefatio de miraculis b. Andree ap... Incipit textus... Igitur post illum... — ...similis Deo Andree, qui salvat sperantes... » [ De Miraculis b. Andreae , S. GREGORII TURONENSIS versio latina, incompl.] (éd. M. Bonnet, M.G.H., SS. rer. mer ., Hanovre, 1885, I/2, 826-833, préf. et §§ 1-13) ; par suite de la mutilation du f. 199, le texte s'arrête au milieu du § 1 : « ...et cuncto[rum catene] », pour reprendre au début du § 4 : « [ut com]misceat ei... » ( éd. cit ., p. 828, lig. 7-p. 829, lig. 7) ; cf. B.H.L. , n° 430, incomplet ; Stegmüller, op. cit ., I, n° 198, 8 ; C.P.L. , n° 1027 ; P.L.S. , IV, 1391 (198v-202) ; — « Lectio VII a ... Homelia... habita ad populum in basilica b. Andree ap. die natalis ejus » [S. GREGORIUS MAGNUS, Hom. in Ev., 5] ( P.L. , LXXVI, 1093-1095) (202-203). — « In festo s. Eligii ep. et confessoris. Lectio prima [-VI a ]. Sanctus Eligius Lemovicensis fuit... — ...pauperibus erogavit » (203-203v). — « ...Vita s. Nicholai ep. et confessoris. Lectio I a [-IX a ] » [JOHANNES diaconus NEAPOLITANUS] ; par suite de lacune d'un f. après le f. 205v, et d'un autre f. après le f. 207v, le texte saute de : « ...januas propinquas[set injecta] » à [minorationem habe]bitis apud regium », et de « ...ditari opibus [et magnis] » à « [illos pre]sentari quibus astantibus... » (Mombritius, op. cit ., II, p. 296, lig. 34-p. 299, lig. 45 ; p. 301, lig. 6-p. 303, lig. 42 ; p. 305, lig. 5-50) ; cf. B.H.L. , n os 6105-6106 (203v-205v, 206-207v et 208-208v). — « In conceptione b. Virginis Marie. Lectio prima [-VI a ]. Crescente religione christiana Dei Filius via veritas... — ...quibus potuit notificavit » ; cf. Cod. hag ., 371, 60° (208v-209v) ; — « Lectio VII a ... Liber generationis Jhesu ... (Mt. I, 1). Homelia b. Gregorii pape... Querat diligens lector... — ...verbum ex verbo transferre curabo », apocryphe ; a utilisé le commentaire sur Matthieu de s. Jérôme, l. I ; cf. C.C.S.L. , LXXVII, 10, lig. 66-70 (209v) ; — « Sermo ejusdem conceptionis b. Marie » (rubrique barrée), « Lectio VIII a [-IX a ]. Rursum hec solemnitas alio modo... — ...cunctis predicavit... », apocryphe de s. Anselme ( P.L. , CLIX, 320 B-321 A) (209v-210). — « In festo b. Lucie [Syracusis] v. et m... Vita. Lectio I a » ; cf. B.H.L. , n° 4992 ; C.P.L. , n° 2204 (210-211v). — « ...Vita b. Lazari ep. et m. Lectio I a [-VI a ]. Licet omnes quas in terris... — ...gratiam Redemptori, qui... », apocryphe de s. Augustin, s. app. 96 ( P.L. , XXXIX. 1929-1931) (211v-212v) ; — « Lectio VII a [-IX a ]... Maria cum venisset ubi erat Jhesus ... (Joh. XI, 32). Homelia... b. Johannis Crisostomi de Lazaro quadriduano. Grandi, fratres, stupore, grandi miraculo... — ...miracula refferuntur, cui est... » [POTAMIUS OLISIPONENSIS], texte abrégé ( P.L. ,, VIII, 1411-1415, passim ; éd. A. Wilmart, dans Journal of theological studies , XIX (1918), 298-304, passim ) (212v-213v). — « In vigilia b. Thome ap. Euvangelium : Ego sum vitis ... (Joh. XV, 1). Require in communi apostolorum... », renvoi au f. 219v (213v). -« ...Vita b. Thome ap. qui passus est in India XII° Kal. Januarii. Lectio I a . Ut cum apostolus Thomas qui et Didimus esset... — ...eos ritu quod [solebat...] », incomplet de la fin par suite de la perte d'un f. entre les ff. 218 et 219 (Mombritius, op. cit ., II, 606-613, lig. 32) ; cf. B.H.L. , n° 8136, avec var. incipit ; Stegmüller, op. cit , I, n° 259, 8 (213v-218v). — « [...] vos estis sal terre (Mt. V, 13) ostendens fatuos esse... — ...servus non essem... », incomplet du début par lacune matérielle [S. AUGUSTINUS, De Sermone Domini in monte, l. I, excerptum] ( P.L. , XXXIV, 1237-1238 ; C.C.S.L. , XXXV, 15-18, lig. 329-395) (219-219v). — « Expliciunt Proprietates sanctorum » (219v).
Pour les vies de saints, voir aussi Cod. hag ., I, 364-373.
F. 219v-227v « ...Commune sanctorum et primo in vigilia unius apostoli... Lectio VII a [-IX a ]. Ego sum vitis vera ... (Joh. XV, 1)... Homelia b. AUGUSTINI ep... Vitem se dixit esse Jhesus... — ...judicentur ex eis » [Tractatus in Ev. Joh., LXXXI] ( P.L. , XXXV, 1841-1842 ; C.C.S.L. , XXXVI, 530-532) (219v-220). — « ...Legenda communis de apostolis. Sermo b. AUGUSTINI ep. Lectio prima. Cum Dominus dicit, fratres karissimi, ego sum vitis vera ... (Joh. XV, 1)... — ...judicentur ex eis » [ ibid ., LXXX, incomplet-LXXXI], par suite la mutilation du f. 221, le tr. LXXXI est lacuneux ( P.L. , XXXV, 1839-1842 ; C.C.S.L. , XXXVI, p. 528, § 1, lig. 13-p. 532) (220-221v) ; — [Lectiones VII a -IX a ] « ... Hoc est preceptum meum ... (Joh. XV, 12-13). Homelia... habita ad populum in basilica s. Pancratii m. die natalis ejus. Cum cuncta... — ...principatus eorum... » [S. GREGORIUS MAGNUS, Hom. in Ev., 27, §§ 1-4, incomplet] ( P.L. , LXXVI, 1205-1207 B) (221v-223) ; — « ...Lectio VII a ... Hec mando vobis ut diligatis ... (Joh. XV, 17). Homelia b. AUGUSTINI... In lec tione evangelica que antecedit... — ...oderitque perverse » [Tractatus in Ev. Joh., LXXXVII] ( P.L. , XXXV, 1852-1854 ; C.C.S.L. , XXXVI, 543-545) (223-223v). — « In natale ss. euvangelistarum sermo b. GREGORII [MAGNI] pape. Lectio prima. Sancta quatuor animalia... — ...uni et [quatuor penne...] » [Hom. in Ez., I, 3, excerptum], début seul par suite de la perte d'un f. entre les ff. 223 et 224 ( P.L. , LXXVI, 806 A ; C.C.S.L. , CXLII, 33, lig. 1-3) (223v). — « Commune unius martiris » (titre-courant), « [...certissime] scitur. Sed utinam... — ...minime recognoscunt... » [IDEM, Hom. in Ev., 17, § 4, excerptum], texte incomplet du début par suite de lacune matérielle ( P.L. , LXXVI, 1140 B) (224) ; — « In natale unius martyris, sermo b. GREGORII [MAGNI] pape. Lectio I a [-VI a ]. Si consideremus... — ...amore flectendum... » [Hom. in Ev., 37, §§ 1-3] ( éd. cit ., 1275-1276) (224-224v) ; — « Item sequitur alia vita communis de uno martyre. Lectio I a [-VI a ]. Scimus autem quia cum de terra Philistiim... — ...cogitationes pensat » [IDEM, ibid ., 37, §§ 4-7, début] ( éd. cit ., 1276-1278 C) (224v-225v) ; — « ... Si quis venit ad me ... (Lc. XIV, 26). Homilia... habita ad populum in basilica s. Sebastiani die natalis ejus. Cum duplo ergo exercitu... — ...gaudia desiderata concedat... » [IDEM, ibid ., 37, §§ 7, fin-8, début et § 10, fin] ; par suite de la perte d'un f. entre les ff. 225 et 226, le texte s'arrête à : « quod volo ad [memoriam vestram...] » pour reprendre à « [...trucidasset] sed et quam terribilis... » ( éd. cit ., 1278 C-1279 B et 1281) (225v et 226). — « Aliud euvangelium de martyribus... [Lectiones VII a -IX a ] Si quis vult post me ... (Lc. IX, 23). Homelia... habita ad populum in basilica ss. Processi et Martiniani. Quia Dominus ac redemptor noster... — ...sed zelum... » [IDEM, Hom. in Ev., 32, §§ 1-3 2 , incomplet] ( éd. cit ., 1232-1235 A) (226-227) ; — « Aliud euvangelium : Nisi granum frumenti ... (Joh. XII, 24). Require in vita s. Laurentii », renvoi au f. 45 (227) ; — « In natali plurimorum martyrum. Sermo b. AUGUSTINI ep. Lectio I a [-VI a ] » [s. 332] ( P.L. , XXXVIII, 1461-1463) (227-227v) ; — « ...Lectio septima. Cum audieritis prelia et [seditiones...] (Lc. XXI, 9) », la fin du manuscrit manque (227v).
Provient sans doute de la cathédrale Saint-Trophime d'Arles ; cf. supra et F. Dolbeau, dans Revue d'histoire des textes , IX (1979), 194. A fait partie de la Bibliothèque de Colbert. Au f. 1, cote grattée « 2952 » correspondant à la première cote de l'inventaire de la Bibliothèque de Colbert rédigé par Baluze avant la mort de celui-ci ; cf. ms. Baluze 101, f. 57. Le manuscrit porta ensuite la cote « 152 ». —
Accesserunt discipuli ad Jesum dicentes : Quis putas ... (Mt. XVIII, 1).
Ignorantes adhuc discipuli quanta esset gloria...
f. 111
Accessit ad Jesum mater filiorum Zebedaei ... (Mt. XX, 20).
Unde opinionem habebat mater filiorum Zebedaei...
f. 26
Adest nobis, dilectissimi, optatus dies beatae ac venerabilis...
f. 108
Adsumpsit Jesus Petrum et Jacobum ... (Mt. XVII, 1).
De regionibus messis, gaudia ; de vinea...
f. 41
Adverte omnia diligenter quomodo et cum apostolis ascendat...
f. 152v
Ambulans Jesus juxta mare Galilaeae ... (Mt. IV, 18).
Audistis, fratres carissimi, quia ad unius jussionis vocem...
f. 202
Amen, amen dico vobis : Nisi granum frumenti ... (Joh. XII, 24).
Se ipsum itaque Dominus dicebat...
f. 45
Angelorum et hominum naturam ad cognoscendum se...
f. 126v
Angelorum quippe et hominum naturam ad cognoscendum se...
Ante proximum vero diem obitus sui a se dictatos et editos recensuit libros...
f. 101v
Antiquorum Patrum sanctorumque confessorum temporibus dum florerent...
f. 166v
Apostolum Petrum primum omnium apostolorum meministis...
f. 7v
Arcadio vero et Honorio, sanctus Martinus Turonorum...
f. 165v
Beatissima igitur et venerabilis hospita Christi Martha, pago Hierosolymitano...
f. 28v
Beatissimi Laurentii martyris cujus natalem hodie celebramus...
f. 46
Beatissimi Verani gloriosa sollemnitas augmentum et in suis sanctis...
f. 175v
Beatissimus Amantius Rutenae fuit urbis alumnus...
f. 159v
Beatus autem Severinus Coloniensis episcopus civitatis...
f. 166
Beatus Dominicus, Praedicatorum dux et pater inclitus, qui appropinquante mundi termino...
f. 39
Beatus igitur Florentius, natione gallus civisque Turonensis fuit...
f. 144v
Bernardus in Burgundia castro Fontanis ex nobilibus...
f. 73
Catharina dicitur a Catha quod est universum...
f. 189v
Ceteri evangelistae propter verecundiam et honorem Matthaei noluerunt eum nomine appellare...
f. 121v
Ceterum quia convenit ut quem Dominus in caelos magnificat...
f. 72v
Clarissimis igitur ortis natalibus Valeriano et Clemente...
f. 47
Cogitanti mihi de Mariae paenitentia flere magis libet quam aliquid dicere...
f. 51v
Cogitis me, o Paula et Eustochium, immo caritas Christi me compellit...
f. 54v
Crescente religione christiana, Dei Filius, via, veritas et vita qui revelat secreta...
f. 208v
Cum constet omnibus, fratres carissimi, quia Dominus et redemptor noster in mundum pro redemptione...
f. 76v
Cum cuncta sacra eloquia dominicis plena sint praeceptis...
f. 6v
Cum Dominus dicit, fratres carissimi, Ego sum vitis vera ... (Joh. XV, 1), ab illa se vite utique discernit...
f. 220
Cum Dominus Jesus sanctam dilectionem qua se invicem diligerent discipulis commendaret...
f. 35
Cum duplo ergo exercitu contra simplum venit, qui nos vix in solo opere praeparatos...
f. 225v
Cum esset persecutio in partibus Orientis et apud Antiochiam...
f. 178v
Cum per universam provinciam beatissimae virginis Agathae fama crebresceret...
f. 210
Cum sanctum Evangelium legeretur, crudele spectaculum ante nostros oculos constitutum est...
f. 105v
Cum sub Diocletiano ac Maximiano, vicesimo imperii anno, octavo die mensis julii, crudelis...
f. 16v
Cum transiret Jesus, vidit hominem ... (Mt. IX, 9).
Ceteri evangelistae propter verecundiam et honorem Matthaei...
De regionibus messis, gaudia, de vinea, fructus suavitatis...
Descendens Jesus de monte ... (Lc. VI, 17).
Adverte omnia diligenter quomodo et cum apostolis...
Dicit Petro ancilla ostiaria : Numquid et tu ... (Joh. XVIII, 17)
Haec est illa promittentis audacia...
f. 36
Dicit Simoni Petro Jesus : Simon Johannis, diligis me ... (Joh. XXI, 15).
Diocletianus rumore comperto jussit eas suis obtutibus praesentari...
f. 188
Dominicus sermo quem debemus omnes non solum studiose, verum etiam libenter ( alias sapienter) audire...
f. 103
Ego sum vitis vera ... (Joh. XV, 1).
Vitem se dixit esse Jesus...
f. 219v
Eo namque tempore beatus Ambrosius cujus hodie flores...
Et quomodo in praesenti saeculo multorum vitia nesciuntur...
f. 39v
Ex provincia Africana, civitate Tagastensi, de numero curialium parentibus...
f. 96
Exaltatio sanctae Crucis quae ab Helena Constantini matre...
f. 114
Fratres, qui nos amant, libere gaudeant, qui nos oderunt, tacite dolebunt...
f. 102v
Genesius sanctus urbis Arelatensis civis etiam patronatus nomen...
f. 78
Gloriosae martyrum passiones et pretiosa Domino spectante ( alias exspectante) certamina...
f. 141
Grandi, fratres, stupore, grandi miraculo...
f. 212v
Haec est ergo gloria deitatis ejus incerta et occulta...
Haec mando vobis ut diligatis invicem ... (Joh. XV, 17).
In lectione evangelica quae ( alias quae hanc) antecedit dixerat Dominus : Non vos me elegistis ... (Joh. XV, 16)...
f. 223
Hic martyr Genesius de cisione [ sic ] cervicis agonem...
f. 79
Hoc est praeceptum meum ut diligatis ... (Joh. XV, 12).
Hodie, dilectissimi, Omnium Sanctorum sub una solemnitatis laetitia...
f. 155v
Hodie nobis Johannis virtus, Herodis feritas...
f. 106
Homo quidam peregre proficiscens ... (Mt. XXV, 14).
Ante proximum vero diem obitus sui...
Humanas laudes et mortalium infulas videmus...
Igitur beatissimi Virgilii Arelatensis urbis antistitis hodie...
f. 143v
Igitur beatus Leodegarius ex progenie celsa Francorum ac nobilissima exortus...
f. 134
Igitur Martinus Sabariae [ sic ] Pannoniarum oppido oriundus fuit...
f. 162v
Igitur post excessum beati Martini Turonicae civitatis episcopi...
f. 175
Igitur post illum dominicae Ascensionis nobilem gloriosumque triumphum...
f. 199
Ignorantes adhuc discipuli quanta esset gloria humilitatis...
f. 129
In Isaia legimus : Generationem ejus quis enarrabit ... (Is. LIII, 8).
In Isaia legitur : Generationem ... (Is. LIII, 8). Non ergo putemus...
f. 112
In lectione evangelica quae antecedit dixerat Dominus : Non vos me elegistis ... (Joh. XV, 16)...
In monte Gargano venerabilis memoria beati archangeli Michaelis ubi ipsius consecrata...
f. 126 [s. Ado]
In temporibus illis, Diocletiano et Maximiano principibus, resistente Lysia praeside in Aegaea civitate...
f. 124
Inclita sanctorum apostolorum trophaea nulli credo latere...
f. 198v
Indiae tres esse ab historiographis adseruntur...
f. 73v
Interea Hieronymus Romanae Ecclesiae presbyter, os Damasi sacerdotis...
f. 132v
Interea reticendum minime est cum memorati impendere[n]t hostes...
f. 99
Intravit Jesus in quoddam castellum ... (Lc. X, 38).
Subjicitur hic Marthae exemplum et Mariae...
f. 59
Verba Domini Jesu Christi quae modo ex evangelio recitata sunt...
f. 67v
Jacobus, frater beati Johannis apostoli et evangelistae, omnem Judaeam...
f. 23v
Jussioni obtemperans vestrae, beatissime papa, insistente maxima...
Legimus ergo quam saepe ad funera et ad sepulturas quorumlibet sanctorum angelos...
f. 60v
Legimus in ecclesiasticis historiis quod sanctus Bonifatius qui quartus a beato Gregorio...
f. 153
In Isaia legitur... Non ergo...
Quaerat diligens lector et discat cum Joseph...
f. 209v
Licet omnes quas in terris virtutes, ut Filius majestatem suam prodicturus...
f. 211v
Licet omnium sanctorum, fratres carissimi, veneranda nostris sunt studiis...
f. 110v
Licet plerisque relationis series prolixionis [ sic ] materiae stilo...
f. 19v
Lucas cujus hodie festivitas colitur a fidelibus Christi...
f. 145v
Lucianus misericordia ( alias misericordia Dei) indigens et omnium hominum minimus presbyter...
f. 34v
Magnas martyrum praecelsasque virtutes humilis adtenuat sermo. Nihil tamen amittunt...
f. 41v
Magnum et mirabile, dilectissimi, beato Petro apostolo consortium... Omnes apostolos Dominus...
Marculus quoque episcopus Graeciae et neptis sua Constantini filia...
f. 147v
Maria cum venisset ubi erat Jesus ... (Joh. XI, 32)
Grandi, fratres, stupore, grandi miraculo hinc inde...
Martinus igitur obitum suum longe ante praescivit dixitque fratribus...
f. 164v
Merito inter omnes virtutes oboedientia vendicat principatum...
Messianus presbyter et Stephanus diaconus dixerunt de sancti beatissimique patris...
f. 89v
Misit Herodes ac tenuit Johannem ... (Mc. VI, 17).
Vetus narrat historia Philippum Herodis majoris filium...
f. 107v [s. Hieronymus]
Misit Jesus duodecim discipulos suos ... (Mt. X, 5).
Cum constet omnibus, fratres carissimi, quia Redemptor noster...
Mons bene intellegitur significare majora...
f. 157
Multae Galliae urbes propriis martyribus gaudent...
f. 178
Mystica vocatio publicani quem sequi jubet...
Natalis sancti Lini papae, qui post apostolum Petrum...
f. 192
Nicolaus igitur ( alias itaque) ex illustri prosapia ortus...
f. 203v
Nihil opertum quod non revelabitur ... (Mt. X, 26).
Nunc ergo, dilectissimae, amate quam colitis et colite quam amatis...
f. 66
Nunc judicium est mundi ... (Joh. XII, 31).
Quid ergo exspectandum est in fine saeculi...
Omnia quae a sanctis gesta sunt vel geruntur ( alias reguntur)...
f. 186
Operae pretium est etiam illud inserere lectioni...
Passionem martyrum qui Agaunensium glorioso sanguine illustrant...
f. 122
Passionem sancti Andreae apostoli quam oculis nostris vidimus...
f. 196
Plures fuisse qui Evangelium scripserunt et Lucas...
f. 146
Post Domini nostri Jesu Christi salutiferam passionem, post resurrectionis unicae singularisque mysterium...
f. 142
Post dominicae resurrectionis gloriam...
Post passionem et resurrectionem gloriosamque ascensionem Domini nostri Jesu Christi, saeviente persecutione contra christianos in partibus Antiochiae...
f. 15v
Postulatis, filiae Jerusalem, postulatis, sorores dilectissimae, ut sicut...
Praetextati illustrissimi viri filiam Anastasiam legimus...
f. 186v
Proprium atque indigenam Arelatensis urbis beatissimum Genesium...
f. 80
Propter hunc locum quem hodie audivimus cum evangelium recitatur...
Quaerat diligens lector et discat cum Joseph quod non sit pater Domini Salvatoris...
Quam praeclara sunt monumenta justorum doctorum. Ordo per temporum vicissitudines studuit...
f. 69
Quando honorem sanctis apostolis ( alias martyribus), fratres carissimi, exhibemus...
f. 227
Qui fecit mirabilia magna solus, dilectum suum confessorem eximium beatum videlicet Ludovicum...
f. 70
Quia Dominus ac redemptor noster novus homo venit in mundum...
f. 49
Quia reverenda nobis virgo Caesaria cum choro sodalium...
f. 80v
Quid ergo exspectandum est in fine saeculi, sed in fine quod exspectatur judicium...
Quidam ex honoratis Hipponensium apud Carthaginem...
f. 100
Quoniam Deo cura est de hominibus ut [plus] animarum eorum...
f. 117
Revelationem sancti Stephani quae mihi per gratiam Domini...
f. 36v
Rogabat Jesum quidam pharisaeus ... (Lc. VII, 36).
Cogitanti mihi de Mariae paenitentia...
Romae Johannis et Pauli fratrum quorum primus praepositus...
f. 5
Romae natale sancti Cleti papae qui secundus post beatum Petrum...
f. 16
Romae sancti Hippolyti martyris sub Decio imperatore Valeriano praefecto...
f. 54
Romae via Appia in coemeterio Callisti natalis sancti Cornelii...
f. 116
Rursum haec sollemnitas alio modo alibi declaratur...
Sancta quattuor animalia quae prophetiae spiritum...
f. 223v
Sanctae Ecclesiae typum beata Martha Christi discipula...
Sanctorum concilia sacerdotum per diversas provincias...
f. 98
Sanctum Evangelium cum legeretur audivimus a femina...
f. 59v
Sanctus Eligius Lemovicensis fuit, patre Eutherio...
f. 203
Sanctus igitur ac beatissimus Caesarius Arelatensis episcopus Cabilonensis territorii fertur indigena...
f. 81
Sanctus igitur Dionysius qui tradente beato Clemente Petri apostoli successore...
f. 141f. 142v
Scimus autem quia cum de terra Philistiim...
f. 224v
Se ipsum itaque Dominus dicebat, ipsum erat granum...
Si consideremus, fratres carissimi, quae et quanta sunt quae nobis promittuntur...
f. 33
Si quis venit ad me ... (Lc. XIV, 26).
Cum duplo ergo exercitu contra simplum...
Si quis vult post me venire ... (Mt. XVI, 24 ; Lc. IX, 23).
Si tibi putem gratias a me referri...
f. 131v
Simile est regnum caelorum decem virginibus ... (Mt. XXV, 1).
Marculus quoque episcopus Graeciae et neptis sua...
Simon itaque Chananaeus et Judas Zelotes, apostoli Domini Jesu Christi, cum per revelationem...
f. 148
Sol oriens mundo in altissimis, Dei Deus, Dei Filius...
Stabat Johannes et ex discipulis ... (Joh. I, 35).
Utique iste singulariter agnus, nam et discipuli dicti...
f. 194v
Sub Caesare, Decio et Valeriano praefecto in urbe Roma facta est... Eadem hora Parthemius...
f. 42v
Tempore illo quo post corporeum Salvatoris adventum exortum est in tenebris...
f. 193v
Tempore quo florebant studia coenobio Lerinensi...
Tertius Romanae Ecclesiae fuit ( alias praefuit) episcopus Clemens...
f. 183v
Tropaea palmae nobilis // Bartholomaei apostoli//...
Undecim millium virginum passio hoc ordine celebrata fuit...
f. 146v
Ut cum apostolus Thomas qui et Didymus esset...
f. 213v
Ut palma florens Sinai // Ut cedrus alta Libani//...
Venit Jesus in partes Caesareae ... (Mt. XVI, 13).
Cum Dominus Jesus sanctam dilectionem qua se invicem diligerent...
Verba Domini nostri Jesu Christi quae modo ex Evangelio recitata sunt, admonent nos esse unum...
Vetus narrat historia Philippum Herodis majoris filium sub quo Dominus fugit in Aegyptum...
f. 107v
Videns Jesus turbas ascendit ... (Mt. V, 1).
Mons bene intellegitur significare majora praecepta...
Vigilate quia nescitis diem ... (Mt. XXV, 13)
Sanctorum concilia sacerdotum per diversas provincias celebrata sanctus Augustinus...
Vigilate quia nescitis qua hora ... (Mt. XXIV, 42).
Dominicus sermo quem debemus omnes non solum studiose...
Vir erat in civitate Assisii, Franciscus nomine, cujus memoria...
f. 140
Vir igitur Domini Geraldus ea parte Galliarum quae ab antiquis Celtica vocabatur...
f. 144
Vitem se dixit esse Jesus et discipulos suos palmites...
Hieronymus noster in oppido Stridonis quod a Gothis...
f. 131
Igitur beata Caecilia virgo clarissima absconditum semper Evangelium...
f. 180
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF