Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.3715

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q98463

  • Autre forme de la cote :
    • Vat. lat. 3715
    • Bibliothèque vaticane, Vat. lat. 3715
    • Vatican. BAV, Vat.lat.3715
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.3715
  • Conservé à : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Papier (filigrane var. Briquet 204: Lucques, 1504), XVe s. (fin), I f. et 64 pp. (p. 14, 17, 20, 23, 53-55 et 58 blanches), tantôt à pleine page, tantôt sur 2 col., 310 x 213 mm. Nombreuses peintures à pleine page illustrant le texte. Rares gloses marginales du XVe-XVIe s. Au f. I table incomplète du contenu, en partie de la main d’Angelo Colocci.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • p. 3: //Commode autoritatis

    f. Iv° (add. du XVIe s.): Regiones seu Curiosum Vrbis Romae (extrait: De basilicis et thermis)

    inc.: «Romȩ. Basilicȩ. X. Iulia Vepia Pauli Neptuni... ».

    expl.: «... Constantinianȩ. Agrippianȩ» (éd. R. Valentini et G. Zucchetti, Codice topografico della città di Roma, 1, Rome, 1940, p. 184-185; A. Nordh, Libellus de regionibus urbis Romae, Lund, 1949, p. 100-101).

    ~ p. 1: ‹De gradibus cognationum›.

    p. 2: Regiones seu Curiosum Vrbis Romae (extrait illustré).

    peinture à pleine page représentant Rome assise sur un trône tenant une lance dressée dans la main gauche et le bras droit appuyé sur un bouclier, avec légendes:

    au-dessus: «VRBSQVE ALIQVANDO DESOLATA NVNC CLARIOSIOR / PIIS IMPERIO RESTAVRATA ».

    dans la peinture: «RO/ MA ET ANNONA / VRBIS ROMAE» (cf. R. Valentini et G. Zucchetti, op. cit. supra, pl. IV, entre les p. 160 et 161).

    ~ p. 3-4: De rébus bellicis (extraits, cap. 1 et 4 - éd. E. A. Thompson, A Roman Reformer and a inventor, being a new text of the treatise «De rebus bellicis » with a translation..., Oxford, 1952, p. 93 et 95-96; A. Giardina, Le cose della guerra, 3ème éd. [Milan], 2001, p. 8-10 et 14-16).

    p. 5-47: Notitia dignitatum ... in partibus Orientis (extraits: I-XXIV - ms. r de Maier).

    titre: «Noticia dignitatum omnium tam ciuilium quam militarium in partibus Orientis »

    inc.: «Prefectus pretorio Orientis.. . ».

    expl.: «... Curam epistularum / Excerptores et ceteros officiales / Vicarius Asiane» (éd. O. Seeck, Notitia dignitatum..., Berlin, 1876, p. 1-53).

    ~ p. 48-49: De montibus, portis et uiis Vrbis Romae (éd. R. Valentini et G. Zucchetti, op. cit. supra, p. 296-301).

    p. 50-52: Notitia dignitatum ... in partibus Occidentis (extrait: XLIII-XLV)

    titre: «Consularis Campanie ».

    inc.: «SVB dispositione uiri clari consularis Campanie... ».

    expl.: «... ad similitudinem Presidis Dalmatie officium habent» (éd. O. Seeck, p. 220-225).

    ~ p. 56-64: De rebus bellicis (extraits cap. 17, 14- éd. E. A. Thompson, p. 102, 98, 97, 99-100; A. Giardina, Le cose della guerra, 3ème éd. [Milan], 2001, p. 30 et 26).

    ~ p. 63: «Quanto igitur rerum federe iuuant elementa celum membra succurrunt compagini et res ipsa: P (?) defensanda ».

    avec les «signa » des jours de la semaine (?).

Ancien possesseur

Anciennement dans

Origine

  • Origine: italienne, écriture humanistique cursive d'une seule main. Le manuscrit est un descendant du Codex Spirensis perdu; on lit cette note au f. Iv°: «Inuentum fuit hoc opus in Basilea urbe supra Rhenum posita anno dominicȩ natiuitatis M CCCC XXXVI°» (avec une add. d' Angelo Colocci: «per Donatum ») et en haut de la p. 59: «Exemplata est hec cosmographia que Scoti dicitur ad Theodosium Augustum cum picturis ex uetustissimo codice que habui e Spirensi bibliotheca Anno domini 1436 Kl. Ian. Dum ego Petrus Donatus dei patientia episcopus Patauinus Vice S. d. E‹ugenii› pape IIII generali Basiliensi concilio presiderem».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Angelo Colocci († 1549), év. de Nocera, d’après V. Fanelli, op. cit. infra.

Notes

Source des données : Biblissima

  • E. Pellegrin, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome III, 2ème partie. Fonds Vatican latin, 2901-14740, éds A.-V. Gilles-Raynal, F. Dolbeau, J. Fohlen, Y.-F. Riou, J.-Y. Tilliette, avec la coll. de M. Buonocore, P. Scarcia Piacentini et P.-J. Riamond, Paris, 2010, p. 319 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_2010_cat_21_32)

Bibliographie

    • E. Boecking, Notitia dignitatum et administrationum..., Bonn, 1839-1853, p. II
    • Th. Mommsen, Chronica minora, 1, Berlin, 1892 (M.G.H. Auct. antiq., 9), p. 529 n. 4, simple mention
    • R. Sabbadini, Spogli Ambrosiani latini (Stud. ital. filol. class., 11, 1903, p. 258), simple mention
    • I. G. Maier, The Giessen, Parma and Piacenza codices of the «Notitia dignitatum » with some related texts (Latomus, 27, 1968, p. 101, brève mention)
    • Id., The Barberinus and Munich codices of the «Notitia dignitatum omnium » (Latomus, 28, 1969, p. 961 n. 2, brève mention)
    • V. Fanelli, Le lettere di Mons. Angelo Colocci nel Museo Britannico di Londra (Rinascimento, 10, 1959, p. 134, réimpr. Id., Ricerche su Angelo Colocci e sulla Roma cinquecentesca, Vatican, 1979 (Studi e testi, 283), p. 88, 89 et 90 n. 32e)
    • R. Baldwin, The «De rebus bellicis» (Eirene, 16, 1978, p. 25)
    • Vedere i classici..., Vatican, 1996, p. 507-513; fig. 529; 531; 533; 535; 537; 539
    • J. Fohlen, Le pontificat d’Eugène IV (1431-1447) vu par les copistes de manuscrits (Scriptorium, 57, 2003, p. 118 n° 45)
    • Réf.: BMBV (1986) 23626-23628, (1994) 11274-11277, (2005) p. 653.

Vie du livre

Source des données