Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3343

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q275349

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Recueil composé de 1193 pièces et fragments divers parmi lesquels :

    F. 1-2 GUILLELMUS DE SANCTO AMORE. « Hec sunt signa quibus pseudo-predicatores a veris predicatoribus possunt discerni. I. Quod predicant non missi... — ... L... et exemplum appostoli. Explicit. Et extractum est a fine libri magistri Guillelmi de Sancto Amore quem scripsit contra pseudo-prophetas mendicantes, girovagos et penetrantes domos, de quo loquitur et facit mencionem Romancium de Rosa, in capitulo de Faulx semblant » (Opera omnia, Constance, 1632, 487-490).

    F. 3-29 « Dyalogus optimus inter Martham et Mariam activam et contemplativam vitam significantes ». [Prologus] : « Domine, dilexi decorem [Ps. XXV, 8]... Inde est utique quod si quid indecorum perspicio in domo tua... — ... tu indulgeas Deus meus » (3) ; — « Stabat aliquando forte Maria, prospiciens per venestram [sic] ; transibat vero Marta... — ... non cessent lacrime, itaque discedamus. Explicit dyalogus optimus inter Martham et Mariam activam et contemplativam vitam significantes »(3-29).

    F. 30-31 Proverbes, épigrammes en vers. « Commendacio casei. Ignari medici me dicunt esse nocivum//... » ; cf. Walther, Initia carminum, n° 8666 ; entre autres pièces, cf. ibid., nos 5676, 6757, 17013, 12004, 5992 ; [Dernière pièce : ] « Poto, ligna cremo, de vite superflua demo//... », 4 vers (Wright-Hallivell, Rel. antiq., II, Londres, 1843, 40) ; cf. Walther, op. cit., n° 14374.

    F. 31v-34v Extraits de divers auteurs : Valère Maxime, Martial, Josèphe, Cicéron, Virgile, Sénèque, Macrobe, Florus, s. Augustin. « Refert Valerius Maximus quod cum senatus consultus Romanorum in ipso senatu... » (VI, 4, 2, C. Kempf, Leipzig, 1898, 292-293) ; [Dernier extrait : ] « Refert Macrobius in Saturnalibus... quod puer quidam romanus, Papirius, semel intravit cum patre suo in senatu Romanorum... — ... semper senatui interesse ».

    F. 35-36 Pièces en vers latins de caractère gnomique ou moral. « Que interdicunt matrimonium contrahendum. Est interdictum furor, ordo, tempus, honestas//... » ; entre autres pièces, cf. Walther, op. cit., nos 12243, 3625, 5623 ; [Dernière pièce : ] « Qui non petunt papam pro clerico percusso. Percuciens clerum papam petat ; excipiuntur//... », 5 vers (Hauréau, Notices, I, 208) ; cf. Walther, op. cit., n° 13976.

    F. 36-36v SIMON [DE LEODIO, dictus] DE COVINO. « Modus et habitus Quiritum nostri temporis circa annos Domini M° CCC° LVto Simon de Couvino fecit. Astalaphi facies, Therea cervix humerique//... — ... Nec puto tam variam vates pinxisse cimeram// », puis 4 proverbes : « Simon de Covino. Pro manibus pravis fit in archa ferrea clavis... — ... Non odium gravius quam simulatus amor » ; sur l'auteur, cf. Littré, dans Bibl. Éc. Ch., II (1841), 201 sq.

    F. 36v-37 MARCUS VALERIUS MARTIALIS [Epigrammata, XIII, 85, 86, 87, 88, 90, 91, 92, 94, 97, 125, 126, 127 ; XIV, 14, 19, 21]. « Marcialis coqus [sic]. Princeps Nyliaci raperis, coracine, macelli//... — ... Hec ubi erunt armata suo graphiaria ferro//... ».

    F. 37-38 Pièces de vers latins de caractère gnomique et moral. « De gulositate. Singula vult gula, fercula, pocula, nec satiatur//... » ; [Dernière pièce : ] « Forma, genus, mores, sapientia, vis et honores//... », 2 vers (Hauréau, Notices, III, 304) ; cf. Walther, op. cit., n° 6760.

    F. 38-38v Extraits de divers auteurs : Grégoire le Grand, Sénèque, Anaxagore, Empédocle.

    F. 38v [SIMON DE LEODIO, dictus de COVINO ?, De chimera] [I] « Huppupa, capra, leo, lepus et leporarius ibis//... — ... Antiqui tantam nunquam fixere chimeram// » ; — [II] « Symon de Leodio. Lepus, capra, ibis, canis, predo, nisus, leo, huppupa//... — ... Antiqui similem nunquam fixere chimeram//Hanc metra falsus quorum loquit sunt falsiorem [sic] » ; sur l'auteur, cf. Littré, op. cit.

    F. 38v « Aristotiles in libro de Bona fortuna », extraits ; cf. Aristoteles latinus, codices, I, 72 et 160-161.

    F. 39 MARCUS VALERIUS MARTIALIS [Epigrammata, XIV, 218, 194, 219, 220, 221, 222, 223, 201] « Marcialis. Dic quociens... ».

    F. 39 « Vinum mane bibe, cerebrum reformat inane//... — ... Ira diu constans odium facit hoc homicidam ». Vers et pièces latins parmi lesquels un extrait d'Ausone, De septem Sapientibus, I, 3 sq. (White, II, 272) ; un extrait de Philippe de Harveng, cf. Walther, op. cit., n° 16055 ; un extrait de Marbode, De ornamentis verborum, 9 (P. L., CLXXI, 1689) ; cf. Walther, op. cit., n° 15663.

    F. 39v [PETRUS DE CRESCENCIIS] Notes d'économie domestique, extraits. « Nota excerptum a libro qui intitulatur Liber ruralium commodorum » ; — « PLINIUS, dicit quod faba cocta... » ; — « Nota de quinque fluviis infernalibus ».

    F. 40-40v Pièces de vers de caractère moral. « Quisque sui juris sibi vivit et est sine curis//... » etc. ; [Dernière pièce : ] « Spuma senum delire senex, corruptio morum//... — ... Nec nisi mors superest tempusque cadaver humandi// ».

    F. 40v-42 Épigrammes, épitaphes, etc. en vers latins : « Nicasius contra Lambertum. Mens tua devia, lingaque prima, grandia fantur// ... Qui non assuescit virtuti dum juvenescit//... » (Hauréau, Notices, V, 32) ; — « Quando puer crescit si non metuenda pavescit//... » (Lehmann, dans Sitz. Bayer. Akad., 1938, 4, 75) ; — « Epitaphium comitis Guillelmi secundi de Hanonia qui in Frisia cedebatur. Multiplici ramo frondescens pignus adulta//... » ; cf. Walther, op. cit., n° 11394 ; — « Virgilius de Julio Cesare epitaphium hoc fecit. Cesar tantus eras quantus et orbis//... » (K. Strecker, dans M. G. H., Poet. lat., IV, 1072) ; cf. Walther, op. cit., n° 2287, etc.

    F. 42-42v Aphorismes, sentences morales. « Ptholomeus in Almagesti. Qui per alios non corrigitur... » ; [Dernière sentence : ] « Anima ignorans suo socio magis inimicatur ».

    F. 42v-43 Vers, et un exemplum, dont une pièce « Y. Ø. T. A. er : Has apicum tipicas confirmant esse figuras//... » (Hagen, Carmina medii aevi, Berne, 1877, 203-204) ; cf. Walther, op. cit., n° 7663 ; distiques : « Non desperetis vos... » etc ; cf. ibid., n° 12004, etc.

    F. 43 Discours de Philippe Auguste avant la bataille de Bouvines ; cf. Delaborde, Oeuvres de Rigord et Guillaume le Breton, I, Paris, 1882, 273-274, avec variantes.

    F. 43 « Carmen tetrasticon Ovidii Nasonis de Virgilio Publio... Qualis bucolicis quantus tellure domanda//... » (Baehrens, Poet. lat. min., IV, 173) ; cf. Walther, op. cit., n° 15117.

    F. 43v-45 Collection de proverbes. « Habere clericus post mortem unus equs... — ... Nil valet hic socius cui nil probitatis habetur » ; cf. Werner, Sprichtwörter, O. 64, V. 140, C. 103, I. 72, M. 79, N. 70, S. 17, 201, N. 263.

    F. 45-45v Pièce satirique relative à un débat entre le gouvernement royal et l'Université de Paris (août 1392). « Ex parte studii Parisiensis vel aliquorum particularium. Quanquam Meonio pede poscant magna referri//... — ... Accedat immo bonum, fundite queso preces//. Supradicti versus facti fuerunt pro rege Karolo Francie VIto hujus nominis propter quoddam infortunium quod sibi accidit... anno Domini M° CCC° octogesimo duodecimo... et qui vidit testimonium perhibuit J. le Begue ».

    F. 45v Anecdotes sur Primat d'Orléans et sur Rollon de Normandie, proverbes, maximes didactiques.

    F. 46 « Versus de fortuna » ; cf. Walther, op. cit., n° 7251.

    F. 46-48v Paraphrase en vers français des Remedia fortuitorum. « Excerptum a libro Senece de remediis fortuitorum. Qui bien se mire bien se voit//... — ... Lui et nous mette en sa franchise//. Amen », le début et la fin empruntés aux Dits et proverbes des sages (Morawski, Paris, 1929, 33) (46-47v). A la suite, sentences morales en français (48-48v).

    F. 48v-60v Citations, notes et pièces diverses en latin, parmi lesquelles : Épitaphe en 16 vers : « Tu prope qui transis nec dicis Aveto, resiste//... » (St. Glixelli, Cinq poèmes des trois morts et des trois vifs, Paris, 1914, 21-22) ; cf. Walther, op. cit., n° 19501 (49) ; — PHILIPPUS DE VITRIACO : « Hunc motetum fecit Philippus de Vitriaco pro papa Clemente. Petre clemens tam re quam nomine//... » (E. Pognon, dans Humanisme et Renaissance, VI (1939), 52) ; cf. Walther, op. cit., n° 14027 (50-50v) ; — vers moraux : « Sit tibi cella placens, pes tardus ad exteriora//... » ; cf. Walther, op. cit., n° 18335 ; « Sit tibi potus aqua, cibus aridus, aspera vestis//... » (Hauréau, Notices, V, 33) ; cf. Walther, op. cit., n° 18341 (50v) ; — ADAM DE VITRIACO. « Adam de Victriaco. Ad te Virgo, Dei mater, mea carmina flecto//... » (Pognon, art. cit., 48) (50v) ; — « Tu tibi displiceas nec pompam dilige nullum//... », vers anacycliques en partie identiques à ceux publiés par E. André, dans Bibl. Éc. Ch., LIII (1892), 145-146 ; cf. Walther, op. cit., n° 19538 (51) ; — S. GREGORIUS, papa. « Conclusio libri Moralium b. Gregorii pape. Expleto itaque.. » (P. L., LXXVI, 780-782) (51v) ; — « Ad prestantissimum comitem Fuxi. Orbe novo semper victurus carmine Cesar//... », 10 vers (52) ; — Hymne : « Dic, Christi veritas... » (Dreves, Anal. hymn., XXI (1895), n° 181 ; Carmina burana, éd. Helka-Schumann, I, 2 (1941), 216) ; cf. Walther, op. cit., n° 4349 (52) ; — [PHILIPPUS DE GRAVIA, In inventione s. Crucis] « Si vis vera frui luce... » (Dreves, Anal. hymn., L., 534-535) ; cf. Walther, op. cit., n° 18100 (52) ; — « Oratio in refectorio dicenda... » ; « Oratio dicenda in coquina... » ; — Vers inscrits sur l'une des portes de Rome : « Quatuor orbiculis hec porta dat apta Romanis//... » ; cf. Oesterley, Gesta Romanorum, n° 42 (53v) ; — Proverbes (Werner, S. 124, F. 17, etc.) (54-54v) ; — « Marchus Valerius Marchialis coqus [sic] in libro qui dicitur Apophoreta sic dicit de Leandro Marmoreo... » [Epigrammata, XIV, 181, Spect. XXV, XXVb] (55) ; — [FRANCISCUS PETRARCHA, Africa, VI, 885-918] « Declamacio Hannonis in mari periclitantis... » (éd. Festa, Florence, 1926, 168-169) ; cf. E. Pellegrin, dans Italia medioevale e umanistica, IV (1961), 369-370 et Walther, op. cit., n° 8065 (55-55v) ; — « Unus trium mortuorum ad vivos. Vos qui transitis nostri memores rogo sitis//... » ; cf. Walther, op. cit., n° 20827 (55v) ; — « Epita[p]hia plurima Virgilii Maronis Mantuani. Mantua me genuit... » (Baehrens, Poet. lat. min., IV, 120-121) ; cf. Walther, op. cit., n° 10656 (55v) ; — « Marcialis... » [Epigrammata, XIV, 220, 221 ; XIII, 86, 87, 88, 13, 14] ; — [HILDEBERTUS CENOMANENSIS] « De Milone conjugato et peregre profecto. Marcialis » (Hauréau, Mélanges d'Hildebert, 6 ; Wilmart, dans Rev. bénéd., XLVIII (1936), 23) ; cf. Walther, op. cit., n° 11062 (56) ; — Proverbes : « Qui non est letus nunquam volet esse facetus... — ... Despicitur spina cum cecidere rose » (certains dans Werner, C. 37, I. 14, etc.) (56v) ; — VICTOR, papa III(?) « Sequitur ammonicio Victoris pape. Ergo doma carnem qui vis evadere mortem//... — ... Quique dat esse tibi sit Deus omne tibi//.Amen » (Hauréau, Notices, II, 181-184) ; cf. ibid., 184-185 ; Fabricius, Bibl. med. et inf. lat., VI, 292 ; et Walther, op. cit., n° 5482 (57-58) ; — [MATTHAEUS VINDOBONENSIS] « De quatuor partibus temporis anni. Ver roseum tenero lascivit flore laborat//... » (éd. Faral, 146) ; cf. Walther, op. cit., n° 20141 (58-58v) ; « De Ulixe. Purpurat eloquium, sensus festinat Ulixem//... » (éd. cit., 147) ; cf. Walther, op. cit., n° 14942 (58v-59) ; — ALCUINUS, Categoriae, fragments (M. G. H., Poet. lat., I, 295 et P. L., XXXII, 1419) (59v) ; — Proverbe (Werner, F. 58) ; — « Ovidius in arte... » [Ars amatoria, I, 237-242] ; — « Valerius [Maximus] narrat... » [Dicta, II, 1, 5, IV, 7, 1] (60) ; — « Incipit prologus in epistolas Senece ad Lucillum. Domino desideratissimo V. V. ... Postquam a vestra dulcedine secessi, non multum... » (60-60v).

    F. 60v-61 « Excerptum a libro qui intitulatur Secreta fidelium crucis ex XIX° capitulo. Omnes gracie et omnia dona a Deo descendunt... — ... semperque laudare et benedicere. Amen ».

    F. 61-70 Fragments divers parmi lesquels : « Hic titulus dirigitur Soldano Babilonie a suis subditis. Serenissimo, potentissimo et excellentissimo domino Soldano Naser... — ... Chalaon » (61) ; — « Ludicra philosophorum. Audiente Pytagora dixit quidam... — ... medicum intus audio » (61v-63) ; — pièces de vers parmi lesquelles : « Dampna fleo rerum... » ; cf. Walther, op. cit., n° 4042 ; « Unde superbit homo... » ; cf. ibid., n° 19639 (63v) ; « In silvis latitans, le rossignol en ce joly temps... » (Kohler, dans Zeitschr. f. roman. Phil., VIII (1884), 120 ; Raby, dans Mélanges J. de Ghellinck, II (1951), 443) (64) ; — [THOMAS CANTIPRATENSIS] « Incipit prologus in libro de Natura rerum. Naturas rerum in diversis auctoribus... » (64-65) ; — CICERO. Extraits. « Liber Tullii de vera amicicia » ; « ... de Questionibus Tusculanis » ; [De Senectute] (65-65v) ; — Proverbes (entre autres, Werner N. 73, Q. 106, T. 19, Prov., XVIII-14, XXVII-3 ; Job, V-2, Eccli. XX-27 ; Hervieux, Eudes de Cheriton, 354, etc.) (67-67v) ; — « Epitaphia Ciceronis Marci Tullii a XII cim sapientibus edita... Hic jacet Arpinas... » (Baehrens, Poet. lat. min., IV, 1882, 139-143) ; cf. Walther, op. cit., n° 7951 (67v-68v) ; — [EUGENIUS TOLETANUS, De Philomela] « Incipit Ovidius de Philomena. Sum, noctis socia... » (Baehrens, op. cit., V, 1883, 368-370) ; cf. Walther, op. cit., n° 18717 (69) ; — Deux poèmes abécédaires : « Possidet A numerum quingéntos ordine recto//... » ; cf. ibid., n° 14298 (69v) ; « Alius modus. A caput est numeri quingentum dicere cogit//... » ; cf. ibid., n° 8 (69v-70).

    F. 70v-71 Trois pièces de vers. « Jacobita. Theben usa consilio//... — ... Quam det qui est et manebit//. Amen », 4 strophes de 6 vers (70v) ; — « Responsio facta per G. de Sonnans. Macte vera verba sunt Psalmiste//... — ... Cum Johanne Salomon conflatur//. Tu autem Domine miserere nostri//. Amen », 7 strophes de 8 vers (70v-71) ; « Ori tuo tragice digitum suppone//... — ... Stillancia venenum aspidum// » (71).

    F. 71v-72 PHILIPPUS DE VITRIACO. « Meldensis episcopus Philippus de Victriaco et ultimum [sic] fratrum suorum. Motetus. O creator Deus pulcherrimi//... — ... Quam sufflabit Francus ab area//. Amen » (E. Pognon, dans Humanisme et Renaissance, VI (1939), 50-52).

    F. 72v-74 Fragments divers. «De genealogia comitum Sabaudie extractum a cronica Martini que fuit magistri Jo. Haudry » (72v-73) ; — [De quatuor temperamentis] « Sanguineus, largus, amans... » (C. Pascal, Poesia latina mediev., 114) ; cf. Walther, op. cit., n° 17265 (73v), etc.

    F. 74-75 « Les dix preux a compter Messire Bertran du Guesclin et leurs armes. Hector de Troye, filz Priant//... — ... L'an mil CCCLXXVIII// » [en marge, description des armes] ; cf. ms. français 5930, 25 et 56v.

    F. 75-75v « Ex epistula quadam que incipit : Homo quidam descendebat de Jherusalem in Jerico, quam scripsit quidam gallicus ad impugnandum epistulam aliam per Franciscum Petrarcham ad Urbanum papam Vum», deux extraits (Francisci Petrarchae Opera, Bâle, 1581, 1067 et 1061).

    F. 75v-78 [PETRUS RIGA] « Controversia regis Gallie et regis Anglie de Gisors ante cardinales. Virtutum phiale, mundi candelabra Christi//... — ... Anglica vel potius Anglie cauda cadat//. Explicit » (Hauréau, dans Bibl. Éc. Ch., XLIV (1883), 7-11).

    F. 78-79 Pièces diverses. [HILDEBERTUS CENOMANENSIS, Carmina indifferentia] « Turbat hyems florem, nox lucem, larva decorem//... » (P. L., CLXXI, 1446) ; cf. A. Wilmart, dans Rev. bénéd., XLVIII (1936), 180 et Walther, op. cit., n° 19563 ; — « Vitam religio, mentem discretio, famam//... » (P. L., CLXXI, 1455) ; cf. Wilmart, op. cit., 31 et Walther, op. cit., n° 20710 ; — [MARBODUS] « Virginitas flos est et virginis aurea dos est//... » (P. L., CLXXI, 1653-1654) ; cf. Wilmart, op. cit., 31 et Walther, op. cit., n° 20475 ; — « Sit tibi potus aqua, cibus aridus, aspera vestis//... » (Hauréau, Notices, I, 374) ; cf. Walther, op. cit., n° 18341 (78) ; — « Versus de officialibus regni Alemannie. Maguntinensis, Trev[er]ensis, Coloniensis//... » (Waitz, dans Neues Archiv, IV (1879), 345) ; cf. Walther, op. cit., n° 10618 (78v), etc.

    F. 79v-80 [HONORE BOUVET, Apparition maistre Jehan de Meun, vers 868 et suiv., 1047-1090] (éd. Ivor Arnorld, Paris, 1926).

    F. 80v-85v RICOLDUS DE MONTECRUCIS. « Liber peregrinationis fratris Ricaldi ordinis Predicatorum » [c. 21 à la fin]. « In civitate Baldach fuit sedes et principalitas... — ... ad ignem inferni quod eis prestabit... » (J. C. M. Laurent, Peregrinatores Medii aevi quatuor, Leipzig, 1864, 131-141, avec variantes et additions).

    F. 86v Fragments sur Charlemagne. « Sigilbertus [sic pro : Engilbertus] de imperio Karoli... » ; cf. Vincentius Bellovacensis, Speculum historiale, XXIII, c. CLXXVI et XXIV, c. VII (Douai, 1624, 961 et 965).

    F. 87-88v « De testamentis XIIcim patriarcharum » extraits. « Extant testamenta XIIcim patriarcharum... quas nuper transtulit magister Robertus Grossum caput, Liconensis episcopus, de greco in latinum... Quis noscit legem Dei... — ... in electis gentium Israel » ; cf. S. H. Thompson, The Writings of Robert Grosseteste, Cambridge, 1940, 42-44 (éd.).

    F. 88v-107 Extraits, pièces, distiques et proverbes divers parmi lesquels : « Frater Richardus in sermone suo volens laudare matrimonium... cepit hoc theuma : Mulier amicta sole et luna sub pedibus ejus... » (88v-89) ; — « Principium libri Homeri in Iliade » [Ilias latina] (Baehrens, Poet. lat. min., III, 7, 1-5) ; cf. Walther, op. cit., n° 9580 (89) ; — CICERO. « Tullius De officiis » (I, 6 § 18 et 19 ; II, 5 § 17 et 23 ; I, 34 § 124-125, 39 § 141) (89v) ; — [BOETIUS, De consolatione, V, 160-170] (89v) ; — PETRUS DE ABANO [Physionomia]. « Epistula. Nobilitate generis et morum... domino Bardeloni Mantue... capitaneo generali de Bonacoxis, Petrus de Padua Parisius philosophie studens... » ; cf. L. Thorndike, Bulletin of the history of medecine, XV (1944), 201-219 (90), etc. ; entre autres pièces, cf. Walther, op. cit., nos 16140, variantes, 17331, 16676 (90), 4042 (91), 18083 (91v), 17659 (96v), 19976 (98v) ;... — « Versus sequentes sunt retrogradi. Plebs tua, non tua res, virtus, non copia rerum//... » ; cf. ibid., nos 14169 et 18348 (99) ; — « Sequuntur enigmata. Filia sum solis... — ... noto metallum es » ; entre autres vers, cf. ibid., nos 13475, 16653, 6651, 5584, 5583 (99-100) ; — Distiques, proverbes, etc... parmi lesquels : « Est orare ducum, species violenta jubendi//... » (éd. H. Meyer, Anthol. lat., II, 79) ; cf. Walther, op. cit., n° 5793 ; et vers rétrogrades : « Robur ero Roma non amor ore robur//... » ; entre autres pièces, cf. ibid., n° 4042, 18625, 15675, 4539, 19909, 17044, 20381 (100-100v) et ibid., nos 13917, 14891, 9403, 2758 (101v-103) ; — [PRISCIANUS] Signes du Zodiaque ; cf. ibid., n° 11780 (103-103v) ; Mois de l'année ; cf. ibid., n° 616 (103v-104) ; — Fragment d'une vie métrique de s. Thomas de Cantorbery : « Extractum a vita b. Thome, episcopi Cantuariensis, prout in fine hujus dictaminis. Ante chaos jurgium indigeste molis//... » incomplet (Du Méril, Poésies du Moyen-Age, 70-73) ; cf. Walther, op. cit., n° 1284 (104-105) ; — « Extractum a fine prime decadis Titi-Livii (i) ab Urbe condita existentis penes J[ohannem] Le Begue, cooperta de rubeo » (105-106v).

    F. 107-109 [NICOLAUS DE CLAMENGIIS] « Vita probi ruricole. Fronde super viridi locus est in gramine ameno//... » (A. Coville, Recherches sur quelques écrivains, Paris, 1935, 274-277) ; cf. Walther, op. cit., n° 6924 (107-107v) ; — [PHILIPPE DE VITRY] « S'ensuit le françoys sur le dit precedent de Gontier. Soubz feuille vert sur herbe delictable//... » (A. Piaget, dans Romania, XXVII (1898), 63-64) (107v-108) ; — [NICOLAUS DE CLAMENGIIS] « Vita tiranni. Rupis inhorrende scopulis sedet edita turris//... » (Coville, op. cit., 278-281) (108-108v) ; — [PIERRE D'AILLY] « S'ensuit le françois sur le dit precedent du tirant. Ung chastel scay, sur roche espoventable//... » (Piaget, op. cit., 64-65) (108v-109).

    F. 109-111v Ballades mythologiques de JEAN DE LA MOTTE, PHILIPPE DE VITRY, JEAN CAMPION (E. Pognon, dans Humanisme et Renaissance, V (1938), 407-412).

    F. 111v-112 JOHANNES DE SABAUDIA et JOHANNES CAMPION. « Hanc amoris partituram misit domino Johanni Campion... magister Jo. de Sabaudia... Ulixea fulgens facundia//... » (Pognon, op. cit., VI (1939), 53-55).

    F. 112v-115 Vers et fragments divers parmi lesquels : « Cum data sit gratis rosa primula flore soluto//... » (Neues Archiv, VI, 378) (113v) ; et entre autres vers, cf. Walther, op. cit., nos 20272, 13865, 1996.

    F. 115-115v Patenôtre farcie. « Pater Noster doit chacun dire // Et prier a Dieu beau doulz sire//... » (Illvonen, Parodies de thèmes pieux, 146).

    F. 115v-116 « C'est la complainte Thibault d'Amiens. J'ay ung cuer trop lait//... — ... C'est ta chair pourrye » (A. Långfors, dans Studies in Romance Philol... to John Orr, Manchester, 1953, 134-157).

    F. 116v-119v Notes de chronique en latin et en français. « Unde Cantuaria. In Israel post Amri regnavit Acab... », — « Du commencement du monde jusques à l'édification de Romme furent IIIm CCCC et XXIIII ans...— ... de saint Quiriace ».

    F. 119v-125 Fragments et extraits divers. « C'est l'ordonnance pour sevrer les noires des blanches tables... Populeas virgas mater regina ferebat... » (119v) ; — « De genealogia deorum gentilium. Cloto colum bajulat, Lachesis trahit, Attropos occat... » ; cf. ms. Vienne, 303, f. 164 (Endlicher, 163) (120-124v) ; — « Novem muse sunt, id est novem soni... Prima musa vocatur Clio, a Cleos grece... » (125).

    F. 125v-136v Épitaphes, vers et extraits relatifs à Virgile : « Sequuntur diversa epitaphia de Virgilio facta a pluribus philosophis et poetis post ejus mortem. Eustenius. Tytire nam segetes cecini Maro arma virumque//... Julianus. Virgilius jacet hic qui pascua versibus edit//... » (Riese, Anthol. lat., Pars prior, 1894-1906, nos 508-514) ; « Cedite romani scriptores, cedite gnari//... » (Properce, III, 32, 65-66 ; Baehrens, Poet. lat. min., IV, 1882, 158) ; « Bucolica expressi et ruris precepta colendi//... » (Riese, op. cit., nos 515-517, 555-566) (125v-126v) ; — « Mantua me genuit, Calabri rapuere, tenet nunc... » (Baehrens, op. cit., 120) ; cf. Walther, op. cit., n° 10656 ; « Jusserat hic rapidis aboleri carmina flammis//... » (Riese, op. cit., n° 653) (126v) ; « Octoviani [sic] Cesaris Augusti versus... Ergo ne supremis potuit... » ; cf. Walther, op. cit., n° 5488 (126v-127) ; — « Virgilius Maro quantum concessit Homero//... » (Riese, op. cit., n° 1) (127) ; — « Primus habet Libicam veniant ut Troes in urbem//... » (ibid., n° 634) ; cf. Walther, op. cit., n° 14661 ; — « Qualis buccolicis, qualis tellure domanda//... » (Riese, op. cit., 16, n° 2, 8-15, n° 1 I-XII, 16-17, n° 2 I-IV) ; cf. Walther, op. cit., n° 15117, et entre autres 580 (127v-130) ; — « Lusimus Octavi gracili modulante Thalia//... » (Culex, éd. Baehrens, Vollmer, Morel, Poet. lat. min., I (1935), 45-66) (130) ; — « Pastor, arator, eques, pavi, sevi, superavi//... » (Riese, op. cit., n° 800) ; cf. Walther, op. cit., n° 13779 ; « Psitacus a vobis aliorum nomina disco//... » ; cf. ibid., n° 14891 (130v) ; « Nocte pluit tota redeunt spectacula mane//... » (Riese, op. cit., n° 256) ; cf. Walther, op. cit., n° 11887 ; « Hos ego versiculos feci, tulit alter honorem//... » (Riese, op. cit., n° 257) ; cf. Wilmart dans Rev. bénéd., XLVIII (1936), 34, 21 et Walther, op. cit., n° 8447 ; « Sus juvenis serpens casum venere sub unum//... » (Riese, op. cit., n° 160) ; cf. Walther, op. cit., n° 18931 (130v) ; ... « Monte sub hoc lapidum tegitur, balista sepultus//... » (Riese, op. cit., n° 261) (131) ; « Dum dubitat natura marem faceretve puellam//... » (ibid., n° 263, Wilmart, op. cit., 27) (131) ; « Meonium quisquis romanus nescit Homerum//... » (Riese, op. cit., n° 674a) ; cf. Walther, op. cit., n° 10963 ; « Si memini fuerant tibi quatuor Helia dentes//... » [Martial, Epigr. I, 19] ; cf. Walther, op. cit., n° 17787 ; « Epitaphia plura Virgilii. Titiren et segetes cecini Maro et arma virumque//... » (Riese, op. cit., nos 507, 514, 516) ; cf. Walther, op. cit., n° 19305 (131v)... ; — [Appendix virgiliana, Dirae] « Incipiunt dire Virgilii Maronis Mantuani. Bactare cicneas repetamus carmine voces//... » (Baehrens, Vollmer, Morel, Poet. lat. min., I (1935), 69-73) ; cf. Walther, op. cit., n° 2046 (132v-133v) ; — [Lydia] « Invideo vobis agri formosaque prata//... » (ibid., I, 74-77) (133v-134v) ; — [AUSONIUS] « Virgilii Publii Maronis Mantuani incipit egloga de rosis nascentibus. Ver erat et blando mordentia frigore sensu//... » (Riese, op. cit., n° 646) ; cf. Walther, op. cit., n° 20127 (135-135v)... ; « Incipit prefacio totius operis Virgilii in Eneide. Primus habet Libicam veniant ut Troes ad Urbem... » (Riese, op. cit., n° 634) ; cf. Walther, op. cit., n° 14661 (136-136v).

    F. 137-145 Vers, sentences et extraits divers, classés plus ou moins méthodiquement, parmi lesquels : « Roma vetus veteres cum te rexere Quirites//... » ; cf. Walther, op. cit., n° 16879 (139v) ; — [NEMESIANUS] « De brevitate forme vel pulchritudinis. Calfurnius in Bucolicis dicit : Donum forma breve est nec se quoque commodat annis//... » (Ecl., IV, 24, 21, 32) (140) ; — « De brevitate laboris... » (140) ; etc. Entre autres pièces, cf. Walther, op. cit., nos 13255 et 15404 ; — NICOLAUS TRIVETH. « Prologus in librum annalium fratris Nicolai Triveth. Reverende discretionis domino magistro Hugoni, Cantuariensis ecclesie archidiacono... frater Nicholaus Treveth... Antiquitatis mundane ponentes aliquod exordium... » (142v-143v) ; — « Sequitur super Macrobium in somnio Scipionis. Quidam commentator super Macrobium de somnio Scipionis sic incipit : Plato philosophorum doctissimus decem volumina... » (143v) ... ; — « De arte quid sit... Ars in communi describitur multipliciter... » (144-145).

    F. 145-150 Vers sur diverses techniques. « De incisione gemmarum. Urinam michi quesivi pariter que cruorem//... », fragment emprunté au traité De coloribus et artibus Romanorum copié par Jean le Bègue (Merrifield, Original treatises... on the arts of painting... Londres, 1849, 189-191) ; cf. ms. Latin 6741, f. 66 et Giry, dans Bibl. Éc. Hautes Études, Sciences philol. et hist., fasc. XXXV (1878), 214-216 (145) ; « De petris et vitris moliendis. Vitella ovi faba fresa calce mixta vitrum solidat//... » (145) ; « Quomodo vitrum possit sculpi. O vos artifices qui sculpere vultis honeste//... » ; cf. recueil de Jean le Bègue, ms. Latin 6741, f. 65v (Merrifield, op. cit., 187) ; Giry, op. cit., 214-216 ; et Walther, op. cit., n° 13057 (145-145v) ; — Pièces diverses parmi lesquelles : « Disce libens et eris sapiens et honore frueris//... » (Voigt, Roman. Forsch., III (1887), 286) (145v) ; — « In fine rethorice magistri Jo[hannis] Le Begue scribitur sic : Explicit octobris decima quem calculat anno... » (146) ; « Nigris me calami lacrimis premissa serentem//... » ; cf. Walther, op. cit., n° 11772 (146) ; — « Epitaphium de novo factum per magistrum Jacobum Mileti Aurelianis studentem superponendum tumulo defuncti magistri Johannis de Magduno, gallice de Meung. Quem probitas mores virtus sapiencia lausque//... » (146) ; — « De vita anime querenda et ejus morte vitanda. Lex metuenda premit mortales omnibus una//... — ... Est Deus illa dies ultima vestra quies//. Residuum deficit » ; cf. ibid., n° 10280 (146v-147) ; — etc.

    F. 150-151 « Balade de desconfort. Adieu vous dy tous amoureux loyaulx//... » ; Refrain : « Je vous dy bien que j'ay bonne raison » ; — « Balade d'un mal amoureux. Fy de ce may qu'on clame si courtoys//... » ; Refrain : « Si fay je aussi d'amours et de ma dame » (Duchesne, Oeuvres d'Alain Chartier, Paris, 1617, 805-806) (150-150v) ; — « Balade ou virelay double. Dame de beauté positive//... » ; Refrain : « Pour avoir force génitive//. — Sans point estre derivative// » (151) ; cf. A. Piaget et E. Droz, dans Romania, LVIII (1932), 244, n° 25.

    F. 151v-152 « Partes contente in una libra. Ex libro abaci capitulo primo ».

    F. 152-159v Pièces diverses. « Letania metrice. Omnes o sancti nostre succurrite vite//... » (152-152v) ; — [RATPERTUS DE SANCTO GALLO, Ad processionem] « Ardua spes mundi solidator et inclite celi//... » (Dreves, Anal. hymn., L (1907), n° 179) (152v-153) ; — Lettre tombée du ciel. « Incipit epistola de Christo Filio Dei et de sancto die dominico » ; cf. Dict. arch. chr. et lit., III, 1538-1540 (éd.) (153v-154) ; — « Visio b. Pauli... Interrogandum est quis primum rogaverit... » (Th. Silverstein, Visio Sancti Pauli, Londres, 1935, 160-192) (154-155) ; — BEDA. « Hymnus virginitatis Edildride regine et abbatisse compositus a venerabili Beda... Alma Deus Trinitas qui secula cuncta gubernas//... » (Dreves, Anal. hymn., L (1907), n° 79) ; cf. Walther, op. cit., n° 781 (155v-156) ; « Hec Deo devota Edildrada... — ... Beda libro 4to, ca° XXIIdo ecclesiastice historie gentis Anglorum » ; cf. P. L., XCV, 201-203, c. 19 (156-156v) ; — S. BERNARDUS. « Bonus et utilis modus vivendi secundum Deum ad omnes fere status hominum ordinatus. Gracioso militi domino Reginaldo castri Ambrosii, Bernardus in senium deductus... Doceri petis a nobis de cura et modo rei familiaris... » ; cf. Miscellanea Giovanni Mercati, II, 454 (156v-159v).

    F. 160-165 [APOCALIPSIS GOLIAE] « A tauro torida lampade scintii//... » (K. Strecker, Rome, 1928, 16-37) ; cf. Walther, op. cit., n° 91 ; au f. 165 : « Explicit descriptio seu diffinicio ecclesiasticarum gentium valde bona ».

    F. 165v-166v « Hanc litteram misit quidam consocio suo... Ergo frater mi dilecte// Crimen cave, vive recte//... — ... Ascribat te celi rector//... Explicit valde bonum et notabile pro gentibus ecclesiasticis et singulariter pro curatis ».

    F. 166v-167v PETRUS DE CORBOLIO. « Tractatus magistri Petri de Corbolio super matrimonio qui est optimus. Sit Deo gloria et benedictio//... » (O. Hubatsch, Latein. Vagantenlieder, 74) ; cf. Walther, op. cit., n° 18302.

    F. 168-169 Collection d'énigmes : « Ori quinque placent si quatuor acie pendent//... » ; cf. Walther, op. cit., n° 13475 ; ... « Me variando nimis... — ... avarus honorat » (P. L., CCIII, 1395-1396 avec variantes) ; cf. Walther, op. cit., n° 10855.

    F. 169-169v Devinettes, fragments divers. « Structere, perfectio sum. T vertitur in D//... » ; « Filia, nupta, soror, genitor, vir, frater in unum//... » ; cf. ms. Latin 1863, f. 208 ; « Tres cum conjugibus homines iter aggrediuntur//... » (169) ; — « Auctoritates et notabilia » (169v).

    F. 172v Pièce en français. « A la louenge Dieu le Père// et de sa précieuse mère//... ».

    Aux ff. 2-2v, 169v-172, 173-173v, d'une écriture du XVIe s., liste de sages et philosophes de l'Antiquité avec renvoi à des chiffres qui paraissent être les pages d'un ouvrage.

    F. 69. Cf. Y. F. Riou, dans Revue d'histoire des textes, II (1972), 31-33.

    F. 69v. « Possidet A numerum... » [HUGUCCIO PISANUS, Liber derivationum] ; cf. P. Glorieux, La Faculté des Arts et ses maîtres au XIIIes., Paris, 1971, 186-187.

    F. 78. « Turbat... » ; oeuvre douteuse d'HILDEBERTUS CENOMANENSIS ; cf. A. Wilmart, art. cit.

    F. 156v-159v. Epistola de cura et modo rei familiaris, apocryphe ; cf. add. du ms. Latin 2927, f. 1.

Source des données : Jonas

  • Jean de Le Mote | Ballade
    Incipit référence de l'oeuvre : Tribles, Florons et Cerberus
  • Honorat Bovet | Apparition Maistre Jean de Meun
    Incipit référence de l'oeuvre : Que faittes vous cy sire moyne / Et quel vent ny temps vous y moine
    Folio 79v - 80r
  • Philippe de Vitry | Dit de Franc Gontier
    Incipit référence de l'oeuvre : Soubz feuille vert, sur herbe delitable / les ru bruiant et rez clere fontaine, / trouvay fichee une borde portable. / Ilec mengeoit Gontier o dame Helayne...
    Folio 107v - 108
  • Pierre d'Ailly | Les contredits de Franc-Gontier
    Incipit référence de l'oeuvre : Un chasteau sçay sur roche espouvantable...
    Folio 108v - 109
  • Jean de Le Mote | Ballade
    Incipit référence de l'oeuvre : De terre, en grec Gaulle, de Dieu amee
    Folio 110r - 110v
  • Philippe de Vitry | Ballade
    Incipit référence de l'oeuvre : En Albion de Dieu maldicte
    Folio 110r - 110v
  • Jean de Le Mote | Ballade
    Incipit référence de l'oeuvre : Cridus, Pias, Lilions ne Curibles
    Folio 109r - 109r
  • Jean de Le Mote | Ballade
    Incipit référence de l'oeuvre : Flore, Yde, Edee, Asse ne Tholomee
    Folio 109v - 109v
  • Jean de Le Mote | Ballade
    Incipit référence de l'oeuvre : Thalye, Calliope et Polimnie
    Folio 111r - 111r

Intervenants

Autres intervenants

Historique de la conservation

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Provient de la bibliothèque de Jacques Mentel ; cf. Catalogus... mss... Bill regiae, NAF 5402, p. 391.

Bibliographie

  • DIEKSTRA, FNM. “The Poetic Exchange between Philippe de Vitry and Jean de Le Mote : A New Edition.” Neophilologus 70 (1986): 504–19.
  • Menegaldo, Silvère. Le Dernier Ménestrel ? Jean de Le Mote, Une Poétique En Transition (Autour de 1340). Genève: Droz, 2015.

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • A caput est numeri quingentum dicere cogit//...

    f. 69

    A LA LOUENGE DIEU LE PERE ET DE SA GRACIEUSE MERE...

    f. 172

    A tauro torrida lampade Cynthii//...

    f. 160

    Ad te Virgo, Dei mater, mea carmina flecto//...

    f. 50v

    ADIEU VOUS DY. TOUS AMOUREUX LOYAULX// JE M'EN VOYS LOING...

    f. 150

    Aeneas Lybiae primo depellitur oris//...

    f. 127v

    Alma Deus Trinitas qui saecula cuncta gubernas//...

    f. 155v

    Anima ignorans suo socio magis inimicatur...

    f. 42v

    Ante Chaos jurgium indigeste molis//...

    f. 104

    Antiquitatis mundanae ponentes aliquod exordium sive per creationem...

    f. 142v

    Ardua spes mundi solidator et inclite caeli // Christe...

    f. 152v

    Ars in communi describitur multipliciter. Ars uno modo dicta est...

    f. 144

    Astalaphi facies, Therea cervix humerique...

    f. 36

    Ave verum Corpus Christi // Quod in cruce pependisti//...

    f. 114v

    Battare cycneas repetamus carmine voces//...

    f. 132

    Bucolica expressi et ruris expressa colendi //...

    f. 125v

    C'EST L'ORDONNANCE POUR SEVRER LES NOIRES DES BLANCHES TABLES...

    f. 119v

    Caesar tantus eras quantus et orbis//...

    f. 41

    Calpurnius in Bucolicis dicit : Donum forma breve est nec se quoque...

    f. 140

    Ceditc, Romani scriptores, cedite gnari//...

    f. 125v

    Christum flevisse monstrant urbs, Lazarus et crux //...

    f. 103

    Clericus sic debet exponi : Per C clarus in intercessione ; per L lux...

    f. 165

    Clotho colum bajulat, Lachesis trahit, Attropos occat...

    f. 120

    Cum data sit rosa primula flore soluto // Vendere spinetum...

    f. 113v

    Cum furto raptus, cum fenore Simonis actus // De sic possessus eleemosyna...

    f. 35v

    DAME DE BEAUTE POSITIVE // SANS DEGRE DE COMPARATIF //...

    f. 151

    Damna fleo rerum, sed plus fleo damna dierum //...

    f. 63vf. 91f. 100

    Despicitur spina, cum cecidere rosae...

    f. 56v

    Dic, Christi veritas // Dic, rara caritas //...

    f. 52

    Dic quotiens quanti cupias cenare nec unum...

    f. 39

    Disce libens et eris sapiens et honore frueris //...

    f. 145v

    Disce puer dum tempus habes aevo juvenili //...

    f. 100

    Doceri petis a nobis de cura et modo rei familiaris utilius gubernandae...

    f. 156v

    Incipit du lemme biblique

    Domine, dilexi decorem... (Ps. XXV, 8).

    Incipit

    Inde est utique quod si quid indecorum prospicio...

    f. 3

    [...] Donum forma breve est nec se quoque commodat annis...

    f. 140

    DU COMMENCEMENT DU MONDE JUSQUES A L'EDIFICATION DE ROME...

    f. 119

    Dum dubitat natura marem faceretve puellam //...

    f. 131

    Ergo doma carnem, qui vis evadere mortem//...

    f. 57

    Ergo frater mi dilecte // Crimen cave, vive recte//...

    f. 165v

    Ergone supremis potuit vox improba verbis...

    f. 126v

    Est caro nostra lutum, Patris est sapientia sputum // Creditur humanum genus...

    f. 36

    Est grave praestare, gravius praestata rogare//...

    f. 30

    Est interdictum furor, ordo, tempus, honestas//...

    f. 35

    Est orare ducum, species violenta jubendi//...

    f. 100v

    Ex Joachim, Cleopha, Saloma tres Anna Marias // Quas...

    f. 30v

    Expleto itaque opere, ad me mihi video esse redeundum...

    f. 51v

    Explicit Octobris decima quem calculat anno//...

    f. 146

    Filia, nupta, soror, genitor, vir, frater in unum //...

    f. 169

    Filia sum solis, et sum cum sole creata //...

    f. 99

    Forma, favor populi, fervor juvenilis opesque //...

    f. 217v

    Forma, genus, mores, sapientia, vis et honores //...

    f. 38

    Frater Richardus in sermone suo volens laudare matrimonium...

    f. 88v

    Fronde super viridi locus est in gramine amoeno //...

    f. 107

    FY DE CE MAI QU'ON CLAME SY COURTOIS...

    f. 150v

    Habere clericus post mortem unus equus [sic]...

    f. 43v

    Haec Deo devota Edeldrada filia fuit Annae regis...

    f. 156

    Haec ubi erunt armata suo graphiaria ferro//...

    f. 37

    Has apicum typicas confirmant esse figuras //...

    f. 42v

    HECTOR DE TROYE FILZ PRIANT // QUI FUT NOBLES ET CONQUERANT//...

    f. 74

    Hic jacet Arpinas manibus tumulatus amici //...

    f. 67v

    Hic postquam medio juvenis stetit aequore...

    f. 55

    Hos ego versiculos feci, tulit alter honorem//...

    f. 30v

    Huppupa, capra, leo, lepus et leporarius, ibis//...

    f. 38v

    Ignari medici me dicunt esse nocivum //...

    f. 30

    In civitate Baldach fuit sedes et principalitas Sarracenorum...

    f. 80v

    In Israel post Amri regnavit Achab sub quo reaedificata est Jericho...

    f. 116v

    In silvis latitans, LE ROSSIGNOL EN CE JOLY TEMPS//...

    f. 64

    Instabilem reddit, onerat confertque dolorem//...

    f. 103

    Interrogandum est quis primus rogavit ut animae requiem haberent...

    f. 154

    Invideo vobis, agri formosaque prata//...

    f. 133v

    Iram pande mihi, Pelide diva superbi//...

    f. 88v

    J'AY UNG CUER TROP LAIT // QUI SOUVENT MESFAIT //...

    f. 115v

    Jusserat hic rapidis aboleri carmina flammis//...

    f. 126v

    Lepus, capra, ibis, canis, praedo, nisus, leo, upupa//...

    f. 38v

    Lex metuenda premit mortales omnibus una//...

    f. 146v

    Lusimus Octavi gracili modulante Thalia//...

    f. 130

    MA VIE, M'AMOURS // MA JOYE, M'ONNOURS//...

    f. 116

    Macte vera verba sunt Psalmistae//...

    f. 70v

    Maguntinensis, Treverensis, Coloniensis, quolibet Imperii sit cancellarius...

    f. 78v

    Mantua me genuit, Calabri rapuere, tenet nunc//...

    f. 55vf. 56f. 113f. 125v et 131

    Me variando nimis commendat syllaba trina//...

    f. 168

    Mens tua devia, linguaque prima grandia fantur//...

    f. 40v

    Meonium quisquis Romanus nescit Homerum//...

    f. 131

    Milo domi non est, peregre Milone profecto//...

    f. 56

    Monachus : per M miles contra daemonem fortis, per O oboediens, humilis...

    f. 165

    Monte sub hoc lapidum tegitur, ballista sepultus //...

    f. 131

    Incipit du lemme biblique

    Mulier amicta sole... (Apoc. XII, 1).

    Incipit

    Per solem intellegit tres virtutes theologicae...

    f. 88v

    Multiplici ramo frondescens pinus adulta//...

    f. 41

    Naturas rerum in diversis auctoribus scriptas late per orbem...

    f. 64

    Nigris me calami lacrimis praemissa serentem // Agniferi...

    f. 146

    Nihil valet hic socius cui nihil probitas habetur...

    f. 45

    Nobilitate generis et morum et urbanitatum titulis viro refulgenti domino Bardeloni...

    f. 90

    Nocte pluit tota redeunt spectacula mane // Divisum...

    f. 130v

    Non desperetis vos qui peccare soletis // Exemploque meo...

    f. 30v et 42v

    Non odium gravius quam simulatus amor//...

    f. 36v

    Nos aper auditu, lynx visu, simia gustu//...

    f. 35v

    Novem musae sunt, id est novem soni sive novem instrumenta in musica...

    f. 125

    O creator Deus pulcherrimi // Universique perfectissimi //...

    f. 71v

    O vos artifices qui sculpere vultis honeste // Vitrum, nunc pandam...

    f. 145

    Omnes gratiae et omnia dona a Deo descendunt et sine ipso nullum...

    f. 60v

    Omnes o sancti, nostrae succurrite vitae//...

    f. 152

    Omnia dat gratis fons divinae pietatis // Pioque labore...

    f. 140

    Orbe novo semper victurus carmine Caesar //...

    f. 52

    Ori quinque placent, si quattuor acie pendent //...

    f. 99 et 168

    Ori tuo tragice digitum suppone // Cur impugnas...

    f. 71

    Otho, inquit, cum suis a domino papa excommunicatus est, quia hostes destructores...

    f. 43

    Pastor, arator, eques pavi, sevi, superavi //...

    f. 130v

    Pater noster DOIT CHACUN DIRE // ET PRIER A DIEU BEAU DOULZ SIRE //...

    f. 115

    Pauper mensa, labor, somnus brevis, aspera vestis //...

    f. 112

    Pelides ego sum, Thetidis notissima proles //...

    f. 101

    Percutiens clerum papam petat ; excipiuntur // Janitor officii...

    f. 36

    Petre clemens, tam re quam nomine //...

    f. 50

    Plato philosophorum doctissimus decem volumina De Republica constituit in quibus...

    f. 143v

    Plebs tua, non tua res, virtus, non copia rerum // Scandere...

    f. 99

    Plinius dicit quod faba cocta et colatura ejus potata pulmonem...

    f. 39v

    Populeas virgas mater regina ferebat...

    f. 119v

    Possidet A numerum quingentos ordine recto // Et B trecentum...

    f. 69v

    Postquam a vestra dulcedine secessi, non multum lectioni operam dedi...

    f. 60

    Poto, ligna cremo, de vite superflua demo //...

    f. 31

    Prima musa vocatur Clio a Cleos graece, quod est fama latine...

    f. 125

    Primus habet Lybicam, veniant ut Troes in Urbem //...

    f. 127v et 136

    Princeps Niliaci raperis, coracine, macelli //...

    f. 36v

    Pro manibus pravis sit in arca ferrea clavis //...

    f. 36v

    Psittacus a vobis aliorum nomina discam // Hoc didici per me dicere...

    f. 101v

    Psittacus a vobis aliorum nomina disco // A memet didici dicere...

    f. 130v

    Purpurat eloquium, sensus festivat Ulixem //...

    f. 58v

    Qualis bucolicis quantus tellure domanda //...

    f. 43 et 127v

    Quamquam Maeonio pede poscant magna referri //...

    f. 45

    Quando puer crescit, si non metuenda pavescit // Illi decrescit...

    f. 41

    Quattuor orbiculis haec porta dat apta Romanis //...

    f. 53v

    Quem probitas, mores, virtus, sapientia lausque //...

    f. 146

    QUI BIEN SE MIRE BIEN SE VOIT // QUI BIEN SE VOIT...

    f. 46

    Qui non adsuescit virtuti dum juvenescit // A vitiis...

    f. 41 et 100

    Qui non est laetus, numquam volet esse facetus // ...

    f. 56v

    Qui noscet legem Dei in judicium et sacrificia pro omni Israel ad confirmationem...

    f. 87

    Qui per alios non corrigitur, alii per ipsum...

    f. 42

    Qui sibi non parcit, mihi vel tibi quomodo parcet ? //...

    f. 39

    Qui studium sequitur studii patiendo laborem // Ad summum...

    f. 100

    Quia, dilectissimi, diem dominicum non vultis venerare...

    f. 153v

    Quia nescitis timere Deum nec custodire, propter hoc venit ira Dei...

    f. 153

    Quid faciat laetas segetes, quo sidera servet // ...

    f. 129v et 136

    Quidam commentator super Macrobium De Somnio Scipionis sic incipit...

    f. 143

    Quis dives ? Qui nihil cupit. Quis pauper ? Avarus //...

    f. 39

    Quis noscet legem Dei in judicium et sacrificia pro omni Israel...

    f. 87

    Quisque sui juris sibi vivit, et est sine curis // Pectora laesuris, maciem...

    f. 40

    Quisquis ades qui morte cares, me respice, plora // Sum quod eris...

    f. 90

    Quod praedicant non missi vel non canonis missi...

    f. 1

    Refert Macrobius in Saturnalibus, symposio primae diei, primo prandio, quod puer quidam Romanus Papirius...

    f. 34v

    Refert Valerius Maximus quod cum senatusconsultus [sic] Romanorum in ipso senatu...

    f. 31v

    Respicis augustum praecisa rupe sepulcrum // Hospitium...

    f. 90

    Robur ero Roma, non amor ore robur //...

    f. 100v

    Roma vetus, veteres cum te rexere Quirites // Nec bonus inimicus...

    f. 139v

    Rupis in horrendae scopulis sedat edita turris //...

    f. 108

    Sacrilegus votum frangens, homicidia venerans //...

    f. 30v

    Saepe rogare rogata tenere, retenta docere //...

    f. 100v

    Sanguineus : largus, amans etc. // Cantans, carnosus etc. Multum appetit et multum potest...

    f. 73v

    Scipio quos genuit Paulam fudere parentes //...

    f. 90

    Serenissimo, potentissimo et excellentissimo domino Soldano Naser, domino mundi...

    f. 61

    Si cor non orat, in vanum lingua laborat...

    f. 96v

    Si memini, fuerant tibi quattuor, Helia, dentes //...

    f. 131v

    Si vis incolumem, si vis te reddere sanum //...

    f. 91v

    Si vis vera frui luce, in praeclara Christi cruce gloriari studeas...

    f. 52

    Singula vult gula, fercula, pocula, nec satiatur //...

    f. 37

    Sit Deo gloria benedictio // Johanni pariter, Petro, Laurentio //...

    f. 166v

    Sit tibi cella placens, pes tardus ad exteriora //...

    f. 50v

    Sit tibi potus aqua, cibus aridus, aspera vestis //...

    f. 24

    SOUBZ FEUILLE VERT SUR HERBE DELICTABLE //...

    f. 107v

    Spuma senum, delire senex, corruptio morum //...

    f. 40v

    Stabat aliquando forte Maria prospiciens per fenestram ; transibat vero Martha...

    f. 3

    Stillas imbre laves, oleumque liquore fabarum // Incaustum...

    f. 100

    Structurae perfectio sum. T vertitur in D //...

    f. 169

    Sum noctis socia, sum cantu dulcis amoena // Nomen in ambiguo...

    f. 69

    Sus juvenis serpens casum venere sub unum // Sus jacet...

    f. 130

    Theben usa consilio // Thyatirae servitio //...

    f. 70v

    Tityre nam segetes cecini Maro et arma virumque // Mantua me genuit...

    f. 125v

    Tityren et segetes cecini Maro et arma virumque //...

    f. 131v

    Tres cum conjugibus homines iter adgrediuntur //...

    f. 169

    Tu prope qui transis nec dicis Aveto, resiste //...

    f. 49

    Tu tibi displiceas nec pompam dilige nullum //...

    f. II???

    Turbat hiems florem, nox lucem, larva decorem //...

    f. 78

    Ulixea fulgens facundia // Rabbi, vestra novit industria // ...

    f. 111v

    Unde superbit homo, cum sit conceptio culpa // Nasci poena...

    f. 63v

    UNG CHASTEL SCAY, SUR ROCHE ESPOVENTABLE // EN LIEU VENTEUX...

    f. 108v

    Urinam mihi quaesivi pariterque cruorem //...

    f. 145

    Ut ver dat florem, flos fructum, fructus odorem // Sic studium morem...

    f. 100

    Vae mihi, quid quaero, Pharaonem flectere spero //...

    f. 98v

    Ver erat et blando mordentia frigore sensu //...

    f. 135

    Ver roseum tenero lascivit flore laborat // Picturare...

    f. 58

    Vestis pulchra, jocus, potus, cibus, otia, somnus // Enervant animum...

    f. 112

    Vinum mane bibe, cerebrum reformat inane //...

    f. 39

    Vinum transmissum non me facit esse remissum //...

    f. 100v

    Virgilius jacet hic qui pascua versibus edit//...

    f. 125v

    Virgilius Maro quantum concessit Homero//...

    f. 127

    Virginitas flos est et virginis aurea dos est//...

    f. 78

    Virtutum phialae, mundi candelabra, Christi//...

    f. 75v

    Vitam religio, mentem discretio, famam //...

    f. 78

    Vitella ovi faba fresa calce mixta vitrum solidat...

    f. 145

    Vos qui transitis, nostri memores rogo sitis // Quod sumus hoc eritis...

    f. 55v

    Y. Ø. T. A. er : Has apicum typicas confirmant esse figuras// ...

    f. 42v

    ACHILLES -- Epitaphium
    Acrostiches sur les mots : « clericus »
    Acrostiches sur les mots : « clericus » -- « monachus »
    ADAM DE VITRIACO -- Hymnus in honore b. Mariae
    ALANUS AURIGA -- Ballades en français
    ALCUINUS -- Vita s. Martini. Extraits
    ALLEMAGNE. Empereurs -- Versus de officialibus regni Alemanniae
    Alphabet -- Poèmes abécédaires
    ANAXAGORAS -- Extraits attribués par le ms.
    Antiquité -- Listes de philosophes et de sages
    APOCALYPSIS GOLIAE
    ARISTOTELES -- Extraits à lui attribués par les mss.
    Arithmétique -- Excerpta Abaci
    « Ars » -- Définitions
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Extraits à lui attribués par les mss.
    AUGUSTUS, imperator -- De Virgilio versus
    AUSONIUS (Decimus Magnus Ausonius) -- Septem Sapientium sententiae (excerpta)
    AUSONIUS (Decimus Magnus Ausonius) -- Ecloga de rosis nascentibus
    BARDELO, Mantuae, capitaneus generalis de Bonacoxis -- Lettre de dédicace à lui adressée
    BEDA VENERABILIS (s.) -- Historia ecclesiastica gentis Anglorum (excerpta)
    BERNARDUS CLARAEVALLENSIS (s.) -- Epistola de cura et modo rei familiaris. Excerptum
    BIBLIA SACRA -- Apocrypha Veteris Testamenti Testamenta duodecim patriarcharum, interprete Roberto Grosseteste. Excerpta
    BIBLIA SACRA -- Apocrypha Novi Testamenti Visio Pauli
    BOETIUS -- Consolatio Philosophiae (excerpta)
    CAESAR (Caius Julius Caesar) -- Epitaphium
    CHARLES Ier, empereur, dit Charlemagne -- Fragments historiques sur Charlemagne
    CHARLES VI, roi de FRANCE -- Mention
    Chroniques -- Notes extraites de chroniques
    CICERO (Marcus Tullius Cicero) -- Epitaphia
    CICERO (Marcus Tullius Cicero) -- Extraits
    CICERO (Marcus Tullius Cicero) -- Extraits à lui attribués par les mss.
    CLEMENS VI papa (Petrus Rogerii), O.S.B. -- Motet en son honneur
    DE CURA ET MODO REI FAMILIARIS -- Excerptum
    DÉCORATION -- Dessins à la plume
    DIALOGUS INTER MARTHAM ET MARIAM activam et contemplativam vitam significantes
    Dimanche -- Lettre tombée du ciel
    DITS ET PROVERBES DES SAGES (extraits)
    EMPEDOCLES -- Extraits attribués par le ms.
    Enfer -- Extraits et notes sur l'enfer
    Énigmes
    Enquêtes -- En français (XIVe s.)
    Épigrammes
    EPISTOLA METRICA pro gentibus ecclesiasticis
    Épitaphes
    EUGENIUS II TOLETANUS ep. -- De Philomela
    EUSTHENIUS -- Epitaphium Virgilii
    « Exempla »
    FILIGRANES -- Armoiries Fleurs de lis (3) avec un t appendu
    FLORILEGES (Auteurs sacrés et profanes)
    FLORUS (Lucius Annaeus) -- Extrait à lui attribué par le ms.
    Français -- Textes
    Français -- Textes de latin et français mêlés
    FRANCISCUS PETRARCHA -- Commentarius in opera : Epistola cujusdam Gallici contra epistolam Francisci Petrarchae ad Urbanum V (excerpta)
    FRANCISCUS PETRARCHA -- Africa (excerptum)
    G. DE SONNANS -- Versus
    GASTON III Phebus, comte de FOIX (?) -- Épigramme à lui adressée
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Extraits :
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Extraits à lui attribués par les mss.
    GUILLAUME II, comte de HAINAUT -- Épitaphe
    GUILLELMUS DE SANCTO AMORE -- Tabula de signis per quae pseudo-praedicatores possunt discerni a veris
    HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep. -- Carmina singula
    HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep. -- Carmina spuria
    HONORE BOUVET -- Apparition maistre Jehan de Meung (extraits)
    HUGO CANTUARIENSIS archidiaconus -- Prologue à lui adressé
    HUGO PRIMAS, Aurelianensis scholasticus -- Anecdote le concernant
    HUGUCCIO Pisanus, Ferrarensis ep. -- Derivationes (excerptum)
    Hymnes -- Hymnes divers
    ILIAS LATINA -- Excerptum
    JACOBUS MILLETUS -- Epitaphium Johannis de Magduno (Jean de Meung)
    JEAN DE LA MOTTE -- Ballade mythologique en français
    JESUS CHRISTUS -- « Lettre tombée du ciel »
    JO. HAUDRY (magister) -- Mention (XVe s.)
    JOHANNES CAMPION, canonicus Sancti Donatiani Brugensis -- Amoris partitura
    JOHANNES CAMPION, canonicus Sancti Donatiani Brugensis -- Ballade mythologique en français
    JOHANNES LE BEGUE -- Mentions
    JOHANNES LE BEGUE -- Extrait à lui attribué par le ms.
    JOHANNES DE MAGDUNO -- Apparition maistre Jehan de Meung (extraits)
    JOHANNES DE SABAUDIA, canonicus S. Benedicti Parisiensis -- Amoris partitura
    JOSEPHUS (Flavius) -- Flores :
    JULIANUS -- Epitaphium Virgilii
    « Lettre tombée du ciel »
    LIBER ABACI (excerptum)
    Litanies -- Versus
    LIVIUS (Titus Livius) -- Ab Urbe condita (excerptum)
    MACROBIUS (Ambrosius Aurelius Theodosius Macrobius) -- Extraits à lui attribués par le ms.
    MACROBIUS (Ambrosius Aurelius Theodosius Macrobius) -- Commentarii in opera : Super In Somnio Scipionis (excerptum)
    MARBODUS, Redonensis ep. -- Carmina
    MARBODUS, Redonensis ep. -- De Ornamentis verborum (excerpta)
    MARIAE (Tres) -- Généalogie Versions en vers
    Mariage -- Vers sur les empêchements du mariage
    MARTHA (s.) -- Dialogus inter Martham et Mariam activam et contemplativam vitam significantes
    MARTIALIS (Marcus Valerius Martialis) -- Epigrammata (excerpta)
    MARTIALIS (Marcus Valerius Martialis) -- Extraits à lui attribués par les mss.
    MATTHAEUS VINDOBONENSIS -- Versus de quattuor partibus temporis anni
    MATTHAEUS VINDOBONENSIS -- Versus de Ulixe
    Médecine -- Recettes Vers (de sanitate servanda)
    MENTEL (Jacques) -- Possesseur
    Moine -- Acrostiche sur « monachus »
    Mort -- Légende des trois morts et des trois vifs (épigramme latine)
    Mort -- Vers
    Muses -- Notes
    Mythologie -- Notes ou « exempla »
    NASER, Sultan -- Titulus directus Soldano Babyloniae a suis subditis
    NEMESIANUS -- Eclogae (excerptum)
    NICASIUS -- Épigramme
    NICOLAUS DE CLAMENGIIS -- Descriptio vitae rusticae
    NICOLAUS DE CLAMENGIIS -- Descriptio vitae rusticae, translatio gallica (Dit de Franc-Gontier), Philippo de Vitriaco interprete
    NICOLAUS DE CLAMENGIIS -- Descriptio vitae tyrannicae
    NICOLAUS DE CLAMENGIIS -- Descriptio vitae tyrannicae, translatio gallica (Dit du tyran), Petro de Alliaco interprete
    NICOLAUS TREVETH, O.P. -- Prologus in librum Annalium
    OVIDIUS (Publius Ovidius Naso) -- Extraits
    OVIDIUS (Publius Ovidius Naso) -- Argumenta in Vergilii Maronis operibus. Praefatio
    OVIDIUS (Publius Ovidius Naso) -- Super Aeneidem
    OVIDIUS (Publius Ovidius Naso) -- Tetrasticon carmen in Aeneidem
    OVIDIUS (Publius Ovidius Naso) -- Super Bucolica et Georgica. Praefatio in argumenta tetrasticha Bucolicorum et Georgicorum
    OVIDIUS (Publius Ovidius Naso) -- Argumentum Georgicorum
    OVIDIUS (Publius Ovidius Naso) -- De Philomela
    Pape -- Cas réservés Exceptions. Vers mnémoniques
    PARIS -- Université Débat avec le gouvernement royal (août 1392). Mention
    PATER NOSTER -- Patenôtre farcie
    PAULA (s.) -- Hymnus et epitaphium
    PETIT (Jehan) -- Signature (XVIe s.)
    PETRUS DE ABANO -- Physionomia
    PETRUS DE ALLIACO, card. -- Interpres : NICOLAUS DE CLAMENGIIS, Dit du tyran
    PETRUS DE CORBOLIO -- Super matrimonio
    PETRUS DE CRESCENCIIS -- Liber ruralium commodorum (excerpta)
    PETRUS RIGA -- Controversia regis Galliae et regis Angliae de Gisors
    PHILIPPE II Auguste, roi de FRANCE -- Discours avant la bataille de Bouvines
    PHILIPPUS CANCELLARIUS -- Hymnus in inventione sanctae Crucis
    PHILIPPUS DE HARVENG, O. Praem. -- Extrait
    PHILIPPUS DE VITRIACO, Meldensis ep. -- Interpres : NICOLAUS DE CLAMENGIIS, Dit de Franc-Gontier
    PHILIPPUS DE VITRIACO, Meldensis ep. -- Ballade mythologique en français
    PHILIPPUS DE VITRIACO, Meldensis ep. -- Motets
    PLINIUS (C. Plinius Secundus, Pline l'Ancien) -- Extraits à lui attribués par les mss.
    Prêtres -- Epistola metrica pro gentibus ecclesiasticis et singulariter pro curatis
    Preux -- Liste en vers et description de leurs armes
    Prières -- Prières diverses
    PRISCIANUS CAESARIENSIS -- Extraits :
    PROPERTIUS (Sextus Aurelius Propertius) -- Extrait
    Proverbes
    PTOLEMAEUS (Claudius) -- Extrait à lui attribué par le ms.
    RATPERTUS DE SANCTO GALLO, O.S.B. -- Hymnus ad processionem
    REGINALDUS CASTRI AMBROSII -- Traité à lui dédicacé
    RELIURE -- Reliures au chiffre de Louis-Philippe
    DE REMEDIIS FORTUITORUM -- Paraphrase en français
    RICOLDUS DE MONTECRUCIS, O.P. -- Liber peregrinationis (fragmentum)
    RIPPA ALTA (Languedoc). Enquête pour la réformation des feux (après 1366) -- Fragment
    ROBERTUS GROSSETESTE, ep. Lincolniensis -- Interpres : Testamenta duodecim patriarcharum e graeco
    ROLLON, duc de Normandie -- Notes sur Rollon
    ROME (Italie) -- Vers inscrits sur l'une des portes de Rome
    Sages -- Dits et proverbes des Sages (extraits)
    SAVOIE -- Comtes. Généalogie
    SECRETA FIDELIUM CRUCIS (excerptum)
    SENECA (Lucius Annaeus Seneca) -- Extraits à lui attribués par les mss.
    SENECA (Lucius Annaeus Seneca) -- Commentarius in opera : In Epistolas ad Lucilium
    SENECA (Lucius Annaeus Seneca) -- De Remediis fortuitorum. Paraphrase en vers français
    Sentences
    SIMON DE LEODIO dictus de COVINO -- De Chimera
    SIMON DE LEODIO dictus de COVINO -- Modus et habitus Quiritum nostri temporis (1355)
    Techniques -- Vers sur diverses techniques
    Tempéraments (quatre) -- De Quattuor temperamentis versus
    TESTAMENTA DUODECIM PATRIARCHARUM -- Excerpta
    THIBAUD D'AMIENS -- Complainte
    THOMAS CANTIPRATENSIS, O.P. -- De Natura rerum. Prologus
    THOMAS Becket, CANTUARIENSIS archiep. (s.) -- Vita metrica (excerptum)
    URBANUS V, papa -- Mention
    VALERIUS MAXIMUS -- Facta et dicta memorabilia (excerpta)
    Vers anonymes latins -- Recueils
    Vers anonymes latins -- Vers anacycliques
    Vers anonymes latins -- Vers palindromes
    Vers français
    VICTOR III, papa (s.) -- Admonitio
    Vie monastique -- Prières concernant la vie monastique
    VIRGILIUS (P. Virgilius Maro) -- Epitaphia
    VIRGILIUS (P. Virgilius Maro) -- Vers et extraits divers relatifs à Virgile et à ses oeuvres
    VIRGILIUS (P. Virgilius Maro) -- Extraits à lui attribués par les mss.
    VIRGILIUS (P. Virgilius Maro) -- Dirae
    VIRGILIUS (P. Virgilius Maro) -- Egloga de rosis nascentibus
    VIRGILIUS (P. Virgilius Maro) -- Epitaphium Julii Caesaris
    VIRGILIUS (P. Virgilius Maro) -- Lydia

Sources des données