Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 2876

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63158

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 1 Table du ms. — Addition du XIVe s.

    F. 1v-29 LANFRANCUS [De corpore et sanguine Domini] : « Tractatus Lanfranci contra Berengarium hereticum circa sacrum corpus Christi » (P. L., CL, 407-442).

    F. 29v-56v S. AUGUSTINUS, suite de textes de s. Augustin ou attribués à s. Augustin : « Incipit libellus s. Augustini de doctrina christiana », apocr. (P. L., XL, 669-678) (29-36) ; — « Sermo sancti Augustini de octo beatitudinibus » [De sermone Domini in monte] l. I, c. 1-7 jusqu'à : « ... et in terram ibis. De his celis... » (P. L., XXXIV, 1229-1238) (36-41) ; — « Pater noster usque : a malo. Cum in omni deprecatione... » [De sermone Domini in monte], l. II, c. 4-11 (ibid., 1275-1287) (41v-51). — « Omelia sancti Augustini de igne purgatorio » [S. CAESARIUS ARELATENSIS] (Morin, S. Caesarii serm., II, 684, serm. 179) (51-54) ; — « Incipit ejusdem de eo quod Dominus dicit : Si ergo obtuleris... Hic itaque apparet... » [De sermone Domini in monte], l. I, c. 11 (P. L., XXXIV, 1242-1243) (54-55) ; — « Augustinus. Sollicite igitur requiramus... » (P. L., XXXIX, 2112, serm. 196 A § 4) (55) ; — « De hoc quod Paulus ait : Si quis Spiritum Christi non habet... Quasi quidam titulus... — ... hec quandoque ad perfectionem roborat » (55-55v) ; — « Nonne ipse considerat vias meas et cunctos gressus meos dinumerat ? Quid viarum nomine... — ... sine increpatione derelinquat » (55v-56v).

    F. 56v-79v Compilation : « Dici non potest, dilectissime filii, ... — ... nonnisi justa est ire nomen accepit » [S. AUGUSTINUS, Enchiridion c. 1-33] (P. L., XL, 231-249) (56v-62) ; — Fragment ascétique : « Petis interea, o fili, enkeridion... — ... infructuosa inveniatur », suivi d'une brève indication du plan de la compilation : « Hactenus in promptu prefatione diutius de spe... » (62-64) ; — « Homo conditus unitatis qualiter similitudinem... In multorum etenim animo questio ... — ... mirabiliusque in secundo reformabit » (P. L., C, 565-568) (64-66v) ; — « Si dixerimus quoniam non peccavimus ... Ipse namque per hominem ... — ... opitulante resurgunt » [S. BEDA VENERABILIS, In I epist. Johannis c. 1] (P. L., XCIII, 88-89) (66v) ; — « Melius est enim bene facientes si velit voluntas Dei pati quam male patientes. Haec sententia illorum ... — ... merces redderetur eterna » [In I Petri] (ibid., 57-58) (66v-67) ; — « De muliere Chananea. Bene igitur mulier... » [Homilia 19] (P. L., XCIV, 103-105) (67-69) ; — « Date, inquit, ebrietatem... — ... qui ejusmodi sunt » (69) ; — « Quid est Dominum sanctificare... » ; — « Duobus modis de spe et fide ... » ; — « Ubi est enim conscientia... » [In I Petri] (P. L., XCIII, 57, 58 et 60) (69-69v) ; — « Num quidem, sicut dicit apostolus ... — ... que ad eam dicta sunt et ostensa » [In I Cor. IX, 9] (69v-71v) ; — « Militia est vita hominis super terram. Hoc in loco translatione ... — ... percipiatur ex quiete » [S. GREGORIUS MAGNUS, Moralia in Job, l. VIII, c. 6-7] (P. L., LXXV, 805-809) (71v-73v) ; — « Estote itaque prudentes... Beda. Et Dominus in Evangelio ... » [RABANUS MAURUS, Homilia] jusqu'à : « ... servanda tradere jubet » (P. L., CX, 238-237 homil. 48) (73v-74v) ; — « De quatuor virtutibus. Quatuor namque esse in animabus... — ... Deo adherere non potest » [ALCUINUS, De animae ratione] (P. L., CI, 640) (74v) ; — « Et manus, inquit, hominis... In hoc loco possunt in quatuor... ut ita dicam, dignitate securitatis sue » [S. GREGORIUS MAGNUS, Homiliae in Ezechielem, l. I, hom. 4 vers. 8 § 7-13] (P. L., LXXVI, 808-812) (74v-77) ; — « De gravioribus peccatis Augustini episc. Sunt autem quedam que ... — ... detrahat ignorantiam, salus infirmitatem » [S. AUGUSTINUS, Enchiridion, c. 79-81] (P. L., XL, 270-271) (77-78) ; — « Diversitas autem quedam inter sacerdotes ... — ... divinis acceptam conspectibus » [WALAFRIDUS STRABO, De rebus ecclesiasticis, c. 21] (P. L., CXIV, 943) (78-78v) ; — « Missa pro mortuis in hoc differt ... — ... quibus pro se missarum fuerant celebrata solemnia » [AMALARIUS, De ecclesiasticis officiis, l. III, c. 44 fragm.] (P. L., CV, 1161-1162) (78v-79v).

    F. 80-105v S. ISIDORUS HISPALENSIS, « Libellus synonima », avec le 1er prol. (80) et le 2e prol. (80v) (P. L., LXXXIII, 825-868).

    F. 105v-108 « Exhortatio penitentis cum consolatione et misericordia Dei ad animam futurum judicium formidantem » (ibid., 1251-1256).

    F. 108-121 « Oratio pro correptione vite super peccatis » (ibid., 1261-1274).

    F. 121-121v [PSEUDO-AUGUSTINUS, Sermo de sancta Trinitate] « Audio, fratres, quod quidam ... » jusqu'à : « ... et quomodo unum ponit. In nomine Patris... » (P. L., XXXIX, 1273-1274, serm. 232 A.).

    F. 122 (mutilé). Trois vers léonins (sans doute la fin d'un petit poème) : « Doctrina hec sonat quod nemo spem sibi ponat || In rebus mundi, que causam dant perendi || Aflatu quorum perent anime miserorum ». — Addition XIIIe s.

    F. 1v-29. (ms. P4 de l'éd. d'extraits par R. B. C. Huyghens, dans Sacris erudiri, XVI (1965), 370 sq.) ; cf. ibid., 362.

    F. 29v-36. S. AUGUSTINUS, De Disciplina christiana ; cf. Clavis Patrum latinorum, n° 310.

    F. 121-121v. [S. HIERONYMUS, In Psalmos, excerpta] ; cf. Clavis Patrum latinorum, n° 593.

    Correspond au n° 636 des manuscrits de J. A. de Thou ; cf. ms. Dupuy 653, f. 33v.

Intervenants

Historique de la conservation

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Provient de J.-A. de Thou dont la signature se trouve au f. 1.

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Audio, fratres, quod quidam inter se disputant quomodo Pater...

    f. 121

    Bene igitur mulier quae Dominum credula peccatur a finibus illis egressa prohibetur...

    f. 67v

    [...] Cum in omni deprecatione benevolentia consideranda sit ejus quem deprecamur...

    f. 41v

    [...] Cum omni deprecatione benevolentia consideranda sit ejus quem deprecamur...

    f. 41v

    Cur flectuas anima maerore quassata procellis ? //...

    f. 105v

    Date, inquit, ebrietatem his qui in tristitia sunt et vinum bibere...

    f. 69

    Diversitas autem quaedam inter sacerdotes oboriri solet quae est talis...

    f. 78

    Doctrina haec sonat quod nemo spem sibi ponat // In rebus mundi...

    f. 122

    Duobus modis de spe et fide nostra rationem poscentibus...

    f. 69v

    Et Dominus in Evangelio nos incerti finis intuitu semper orare et vigilare...

    f. 73v

    Hactenus in promptu [sic] praefatione diutius de spe, fide et caritate commorantes...

    f. 64

    Haec sententia illorum stultitiam eleganter arguit qui cum pro culpis arguuntur...

    f. 67

    Hoc in loco translatione veteri nequaquam militia vita hominis...

    f. 71v

    In hoc loco possunt in quattuor partibus quattuor regiones mundi intellegi...

    f. 75

    In lectione autem apostolica...

    f. 51

    In multorum etenim animo quaestio nascitur unde dictum sit...

    f. 64

    Ipse namque per hominem suo spiritu plenum dicebat : Non est homo justus...

    f. 66v

    Missa pro mortuis in hoc differt a consueta missa quod sine « Gloria » et « Alleluia »... « Gloria » et « Alleluia » suavitatem...

    f. 78v

    Numquid, sicut dicit Apostolus, de bobus cura est Deo... (I Cor. IX, 9), sed de hominibus dicitur...

    f. 69v

    Incipit du lemme biblique

    Pater noster qui es in caelis...

    Incipit

    Cum in omni deprecatione benevolentia consideranda sit ejus quem deprecamur...

    f. 41v

    Petis interea, o fili, Enchiridion in quo usquequaque refocilare debeas...

    f. 62

    Quasi quidam titulus divinae possessionis est iste spiritus amoris...

    f. 55

    Quattuor namque esse in animabus justis virtutes manifestum est...

    f. 74v

    Quid est Dominum sanctificare in cordibus nostris nisi sanctitatem ejus...

    f. 69

    Quid viarum nomine nisi actiones denuntiat ? Hinc enim per Jeremiam dicitur...

    f. 55v

    Incipit du lemme biblique

    Si ergo obtuleris... (Lev. II, 14)

    Incipit

    Hic itaque apparet de fratre dictum esse superius quoniam sententiam...

    f. 54

    Sollicite igitur requiramus quid intersit inter verbum et vocem Scripturae sanctae...

    f. 55

    Sunt autem quaedam quae levissima putarentur opinione nisi in Scripturis demonstrarentur...

    f. 77

    Ubi est enim conscientia bona, nisi ubi est et fides non ficta...

    f. 69v

    ALCUINUS -- Vita s. Martini. Extraits
    ALCUINUS -- Dicta de dignitate conditionis humanae
    AMALARIUS -- De Ecclesiasticis officiis. Excerpta
    AMBROSIUS MEDIOLANENSIS ep. (s.) -- Dicta de dignitate conditionis humanae
    Ascétique -- Compilation
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Extraits à lui attribués par les mss.
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- De Disciplina christiana
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Enchiridion ad Laurentium. Excerpta
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- De Sermone Domini in monte. Excerpta
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Sermones (attr. par les mss. ou correspondant à Clavis Patrum latinorum, nos 285, 368-372)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Sermones spurii et pseudo-augustiniani. Excerpta
    BEDA VENERABILIS (s.) -- Expositio in Epistolas catholicas. Excerpta
    BEDA VENERABILIS (s.) -- Homiliae
    CAESARIUS ARELATENSIS ep. (s.) -- Sermones
    COLBERT (Jean-Baptiste) -- Possesseur
    DANIEL (Pierre), d'Orléans -- Possesseur
    DE DIGNITATE CONDITIONIS HUMANAE
    DUPUY (frères Jacques et Pierre) -- Titre au dos des reliures de la main de l'un d'eux (Manuscrits de Jacques-Auguste de Thou)
    EXHORTATIO PAENITENTIAE
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Homiliae in Ezechielem (excerpta)
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Moralia in Job (l. XXIII-XXIX). Excerpta
    HIERONYMUS (s.) -- Tractatuum in psalmos series altera (ps. XCI, excerpta)
    ISIDORUS HISPALENSIS (s.) -- Synonyma
    ISIDORUS HISPALENSIS (s.) -- Oratio pro correptione vitae
    LANFRANCUS, archiep. CANTUARIENSIS -- De Corpore et sanguine Domini adversus Berengarium
    MAXIMUS TAURINENSIS (s.) -- Excerpta
    ORATIO PRO CORREPTIONE VITAE
    Pénitence -- Exhortatio paenitentiae
    RABANUS MAURUS -- Sermo
    RELIURE -- Reliures XVIIe s.
    RELIURE -- Reliure Parchemin naturel souple
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- Sermones singuli
    THOU (Jacques-Auguste de) -- Possesseur
    Vers anonymes latins -- Divers
    WALAFRIDUS STRABO -- De Rebus ecclesiasticis (excerptum)

Source des données