Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63099
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 2-69 [Sermones] « Sermo Fausti episcopi ad monacos primus. Ad locum hunc... » [FAUSTUS REIENSIS] (Ms. A. de Engelbrecht, C. S. E. L. n XXI, 314-318) sous le nom de S. Césaire dans P. L., LXVII, 1059 ; cf. Bergmann, dans Studien zur Gesch. der Theol., I, IV (1898), 191-198 ; Morin, S. Caesarii sermones, 1937 907 (2-4v) ; — « Ejusdem secundus sermo. Instruit nos atque hortatur... », sous le nom d'Eusèbe Gallican dans Max. Bibl. Patr., VI, 657, sous le nom de s. Eucher dans P. L., L, 836-841 ; cf. Bergmann, op. cit., 198-210, Morin, 923 (4v-9) ; — « Alius sermo ejusdem IIIus. Quod supplente et quodam modo... » [S. CAESARIUS ARELATENSIS, Sermon 235] (Morin, 890-893, sous le nom de Fauste de Riez dans C. S. E. L. XXI, 318-322 ; cf. Bergmann, op. cit., 211-216, Morin, 932 (9-12) ; — « Sermo sancti Augustini de persecutione Christiana. Frequenter diximus, fratres karissimi » [S. HIERONYMUS, De persecutione Christianorum] (Morin, dans Anal. Maredsol., III2, 402-405) (12-14v). — « Augustinus de obedientia. Nichil Deo sic placet, quomodo obedientia... », apocr. (P. L., XL, 1221-1224) (14v-17). — « Sermo sancti Cesarii ad monacos primus. Scimus quidem spiritalis militie... », sous le nom de s. Césaire dans P. L., LXVII, 1062, sous le nom d'Eusèbe Gallican dans Max. Bibl. Patr., VI, 660 ; cf. Morin, 936 (17-22) ; — « Sermo ejusdem secundus. Fratres karissimi, ob hoc ad sanctum... », sous le nom d'Eusèbe dans Max. Bibl. Patr., VI, 661, sous le nom de s. Eucher dans P. L., L, 848, sous le nom de s. Césaire dans P. L., LXVII, 1066 ; cf. Morin, 907 (22v-24) ; — « Sermo ejusdem tercius. Videte vocationem vestram... » sous le nom d'Eusèbe dans Max. Bibl. Patr., VI, 664, sous le nom de s. Césaire dans P. L., LXVII, 1067 ; cf. Morin, 938 (24-26) ; — « Ejusdem sermo quartus. Sanctus ac venerabilis pater vester religiosa... » [S. CAESARIUS ARELATENSIS, Sermon 233] (Morin, 879-885) ; cf. C. P. Caspari, Briefe, Abhandlungen und Predigten, Christiania 1890, 389 n. 1 (26-31). — « Sententia Paulini ad monachos de penitentia. Detur penitentia seculari... », sous le nom de s. Paulin dans P. L., CIII, 699-702, sous le nom de Fauste de Riez dans P. L., LVIII, 875-876 (31-32). — « Sententie de opusculis sancti Ieronimi. Alii festinant ad celestia... » (P. L., XXX, 311-318) (32-42). — « Sententia Novati catholici de humilitate et obedientia et calcanda superbia. Secularibus aliter in ecclesia loquimur... » (P. L., XVIII, 67-70) (42-46). — « Augustinus de bono discipline. Multi sunt qui sane doctrine... » [VALERIANUS CEMELIENSIS] (P L., XL, 1219-1222) (46-52). — « Augustinus de eo quod scriptum est. Bonitatem et disciplinam. Inter cetera quibus beatus David... » (P. L., XXXIX, 1849-1854, serm. 55 A) sous le nom de s. Maxime de Turin (P. L., LVII, 499-502) (52-54v). — « Epistola Augustini ad Letum diaconem. Legi epistolam tuam... » (C. S. E. L., LVII, 568-579, epist. 243) (54v-61). — « Sermo sancti Macharii ad monachos. Fratres karissimi quanquam et noticiam scripturarum... » (61-69).
F. 69v-93 ALBUINUS PRESBYTER : « Incipit prologus in libro Albuini presbyteri ad [ ]. Quia tu mater voluisti quod ego Albuinus presbiter indignus aliquid boni scriberem tibi... — ... in isto solo poteris animam tuam ab inferis liberare » (69v) ; — table en 15 chapitres (69v-70) ; — « Post istas vero ammonitiones sequuntur exempla sanctorum patrum et postea quod tractum est de omeliis beati Gregorii. De caritate. Scio multum esse beatum... — ... ante tribunal Christi pervenire possimus » (70-84) ; — « Tractum de omeliis beati Gregorii de multis ammonitionibus. Si nolumus Deum timere... — ... possidetur perfectio apostolice caritatis » (84-92v) ; — « De duobus monachis. Duo monachi qui erant... — ... reduxit eum de morte ad vitam » (92v-93) ; cf. Hist. litt., VI, 555, 30 ; Ceillier, Hist. aut. eccl. XIX, 735.
F. 93-113v et 115 et 115v « Incipit liber Johannis Crisostomi qui phisiologus appellatur XL capitulorum. Leo ex greco vocabulo inflexum est in latinum... — ... precipite regnum vobis paratum ab origine mundi », avec lacune due à la perte d'un cahier entre les ff. 105 et 106 (Cahier, Mélanges d'archéologie, II (1852), 95, édit. de la table, 106-228 et III (1853), 203-285, édit. partielle du texte ms. D ; Fr. J. Carmody, Physiologus latinus, 1938, 10-61, version B, reproduit les variantes de ce ms.) ; cf. Manitius, III, 739.
F. 115v, 114 et 114v, 116 et 116v « De septem simplicitatibus columbe. Septem sunt virtutes columbe... — ... et sic nos columbam in templo offeramus », commentaire en forme du l. I, c. 11 du De bestiis et aliis rebus attribué à Hugues de Fouilloy.
F. 116v-117 Fragment de la vie de s. Iltutus : « Est altare in loco qui vocatur lorigarchus... — ... lumen amisit mortuorum et mortuus est » ; cf. Acta SS., Nov. III, 232, c. 22.
F. 2-9 et 17-26. Ms. P9 de l'éd. Fr. Glorie, Eusebius « Gallicanus », Collectio homiliarum, C.C.S.L., CI-CIB, 1970-1971 ; cf. ibid., XXXIII et 924 n° 299. Sermo extrav. n° 6 (éd. cit., 858-863 sous le nom de CAESARIUS ARELATENSIS) (2-4v) ; — EUSEBIUS « GALLICANUS », Hom. 38 (4v-9) ; 40-41 (17-24) ; 44 (24-26).
F. 14v-17. [S. HIERONYMUS,] De Oboedientia ; cf. Clavis Patrum latinorum, n° 605.
F. 42-46. NOVATUS CATHOLICUS (ms. P de l'éd. F. Villegas, dans Rev. bénéd., XCVI (1976), 66-74).
F. 69v-93. ALBUINUS Presbyter [De Virtutibus] ; cf. D. Verhelst, C.C.C.M., XLV, 1976, 88-89.
Au f. I, ex-libris gratté : « Liber b. M[arie]... Qui abstulerit anathema sit ».
Manuscrit envoyé à Colbert le 9 mars 1682 par Denis Godefroy, garde des archives de la Chambre des Comptes de Lille ; cf. ms. Latin 9364, f. 77 et mss. Latin *2851(1-3) ; *2925 ; *3482 (?) ; *3493, 3 ¶ (?) ; *3495.
Ad locum hunc, carissimi, non ad quietem...
f. 2
Alii festinant ad caelestia, et superna desiderant, alii terrenis faecibus inhiantes...
f. 32
[...] Cum igitur de plurimis virtutibus te admonere desidero...
f. 70
Detur paenitentia saeculari cujus adhuc cervix...
f. 31
Duo monachi qui erant in deserto ut servirent omnipotenti Deo surrexerunt quadam die...
f. 92v
Est altare in loco qui vocatur Lorigarch quo nutu Dei fulcitur...
f. 116v
Et quia compunctio in omni tempore est necessaria commendanda est tibi...
f. 74v
Fratres carissimi, ad hoc ad istum locum convenimus, ut Domino nostro vacare possimus...
f. 22v
Fratres carissimi, quamquam et notitiam Scripturarum et earum adsiduam lectionem habeatis...
f. 61
Frequenter diximus, fratres carissimi, quod semper christianus persecutionem patitur...
f. 12
Instruit nos atque hortatur sermo divinus qualiter nos accingere debeamus...
f. 4v
Inter cetera quibus beatus David infirmitatibus nostrarum medetur animarum...
f. 52
Leo ex graeco vocabulo inflexum est in latinum...
f. 93
Multi sunt qui sanae doctrinae adversantur, justitiam culpant...
f. 46
Nihil Deo sic placet, quomodo oboedientia. Cham maledictus fuit...
f. 14v
Quia tu mater voluisti quod ego Albuinus presbyter indignus aliquid boni scriberem tibi...
f. 69v
Quod supplicante et quodam modo cum caritate...
f. 9
Saecularibus aliter in Ecclesia loquimur, aliter vobis loqui debemus...
f. 42
Sanctus ac venerabilis pater vester, religiosa quidem humilitate...
f. 26
Scimus quidem spirituali militiae, cui nos mancipavimus...
f. 17
Scio multum esse beatum qui se solummodo salvat...
Septem sunt virtutes columbae in quibus homo proficiscens proficit...
f. 115v
Si nolumus Deum timere in tranquillitate, timeamus venturum judicium...
f. 84
Videte vocationem vestram... (I Cor. I, 26).
Fratres carissimi, venire quidem ad eremum summa perfectio est...
f. 24
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF