Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63424
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 1-210v [JOHANNES DE RUPELLA, Sermones de tempore.] [Dominica Ia in Adventu] ; cf. Schneyer, Repert. lat. Serm., III, 703 n° 1 (1-5v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 2 (5v-7v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 3 (7v-8v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., 704 n° 4 (8v-9v) ; — [Dominica IIa Adventus] ; cf. ibid., n° 5 (9v-14v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 6 (14v-20) ; — [Dominica IIIa Adventus] ; cf. ibid., n° 7 (20-23) ; — [Dominica IVa Adventus] ; cf. ibid., n° 8 (23-26v) ; — [Dominica Ia post Epiphaniam] ; cf. ibid., n° 9 (26v-28) ; — [Dominica IIa post Epiphaniam] ; cf. ibid., n° 10 (28-28v) ; — [Dominica in LXXa] ; cf. ibid., n° 11 (28v-35) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 12 (35-36) ; — [Dom. in LXa], 2 sermons liés ; cf. ibid., nos 13 et 14 (36v-40v) ; — [De eodem], 2 sermons liés ; cf. ibid., nos 15 et 16 (40v-45v) ; — [Dominica in Quinquagesima], 2 sermons liés ; cf. ibid., 704-705 nos 17 et 18 (45v-52) ; — [De eodem] ; cf. ibid., 705 n° 19 (52-56v) ; — [In die Cinerum] ; cf. ibid., n° 20 (56v-59) ; — [De eodem], 2 sermons liés ; cf. ibid., nos 21 et 22 (59-62) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 23 (62-67v) ; — [Dominica Ia in Quadragesima] ; cf. ibid., n° 24 (67v-69) ; — [De eodem], 2 sermons liés ; cf. ibid., nos 25 et 26 (69-71v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 27 (72-74) ; — [De eodem], 2 sermons liés ; cf. ibid., nos 28 et 29 (74-78) ; — [Dominica IIa in Quadragesima] ; cf. ibid., n° 30 (78-80) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 32 (80-81) ; — [De eodem] « Viso unde venit consequenter notatur causa Adventus... » ; cf. ibid., 706 n° 33 (81-82v) ; — [De eodem], lié au sermon précédent ; cf. ibid., n° 34 (82v-83v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 35 (83v-85v) ; — [Dominica IIIa in Quadragesima] ; cf. ibid., n° 37 (85v-88) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 39 (88v-90v) ; — [Dominica IVa in Quadragesima] ; cf. ibid., n° 40 (90v-92v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 42 (92v-93v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 43 (93v-95) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 44 (95-96v) ; — [Dominica Ia in Passione] ; cf. ibid., n° 45 (96v-99) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 46 (99-100v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., 706-707 n° 48 (100v-104v) ; — [Dominica in Palmis] ; cf. ibid., 707 n° 49 (104v-106v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 50 (106v-110) ; — [In Coena Domini] ; cf. ibid., n° 51 (110-111) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 52 (111-113) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 53 (113-115v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 54 (115v-117) ; — [In Parasceve] ; cf. ibid., n° 55 (117-121) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 56 (121-123) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 57 (123-125v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 58 (125v-130) ; — [In vigilia Paschae] ; cf. ibid., n° 59 (130-132v) ; — [Dominica resurrectionis Domini] ; cf. ibid., n° 60 (132v-133v) ; — [De eodem] « Et valde mane una sabbatorum... (Mc. XVI, 2). Sicut per predictam expositionem aromatum status... » ; cf. ibid., n° 61 (133v-137) ; — [De eodem] ; cf. ibid., 707-708 n° 62 (137-138) ; — [De eodem] ; cf. ibid., 708 n° 63 (138-141) ; — [De eodem] « Memoriam fecit mirabilium suorum... (Ps. CX, 4). Dominus sacramenti pascalis quod est sacramentum corporis et sanguinis Christi... » ; cf. L. Casutt, Die Hss. mit lateinischen Predigten Bertholds von Regensburg, Freiburg, 1961, 34 ; Schneyer, op. cit., 708 n° 64 (141-146v) ; — [Feria secunda in Pascha] ; cf. Schneyer, op. cit., 708 n° 66 (146v-148) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 67 (148-151) ; — [Feria IIIa in Pascha] ; cf. ibid., n° 68 (151-152v) ; — [In octava Paschae] ; cf. ibid., n° 69 (152v-153v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 70 (153v-155) ; — [Dominica IIa post Pascha] ; cf. ibid., n° 71 (155v-156v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 72 (156v-158v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 73 (158v-160) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 74 (160-161v) ; — [Dominica IIIa post Pascha] ; cf. ibid., n° 75 (161v-163v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 76 (163v-165) ; — [In octava Paschae] ; cf. ibid., 708-709 n° 77 (165-166v) ; — [Dominica IVa post Pascha] ; cf. ibid., 709 n° 78 (166v-168v) ; — [De eodem] « Cum venerit Paraclitus docebit vos... (Joh. XVI, 13). Sicut spiritus adveniens creatus corpori... » ; cf. ibid., n° 79 (168v-170) ; — [Dominica infra octavam Ascensionis] ; cf. ibid., n° 80 (170-172) ; — [In die Pentecostes] ; cf. ibid., n° 81 (172-175) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 82 (175-176v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 83 (176v-180) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 84 (180-183v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 85 (183v-186) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 86 (186-188) ; — [Dominica Va post Pentecosten] ; cf. ibid., n° 87 (188-191) ; — [Dominica VIIa post Pentecosten] ; cf. ibid., n° 88 (191-194v) ; — [Dominica Xa post Pentecosten] ; cf. ibid., n° 89 (194v-195v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 90 (195v-196v) ; — [Dominica XIIa post Pentecosten] ; cf. ibid., n° 91 (196v-198v) ; — [Dominica XXIIa post Pentecosten] ; cf. ibid., n° 92 (198v-201v) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 93 (201v-204) ; — [Dominica XXIIIa post Pentecosten] ; cf. ibid., n° 94 (204-205v) ; — [Dominica XVIa post Pentecosten] ; cf. ibid., n° 95 (205v-208) ; — [De eodem] ; cf. ibid., n° 96 (208-210v). Cf. liste des incipit par K.F. Lynch, dans Rech. théol. anc. méd., XXXI (1964), 287-319 ; J.B. Schneyer, ibid., XXXIII (1966), 155-157.
F. 210v-211v Ars praedicandi : « Ad habundandum materia predicationis in thematibus proceditur decem modis. Primus modus est per diffinitionem... — ... expone gradus quoque junge » ; cf. Caplan, Medieval artes praedicandi, New-York, 1936, 1, n. 1.
F. 211v-216v Sermons : « Vidit Jacob scalam... (Gen. XXVIII, 12). Verba sacre Scripture licet plana videantur audientibus... — ... ideo beati quia illo fine perfecti » (211v-215) ; — [Sermo in dedicatione ecclesie] « Fecerunt filii Israel sacerdotes... (I Esdr. VI, 16). Verba ista plana sunt quantum ad officium cujuslibet ecclesie materialis... — ... qui est summum et verum gaudium qui... » ; cf. mss. Latin 15957, f. 305-306v, sous le nom de NICOLAUS DE AQUAVILLA ; 14923, f. 35-37v ; 15954, f. 251v-253 ; Hauréau, Notices, III, 298-299 (215-216v).
F. 218v-220 Additions de plusieurs mains du XIIIe s. [ADAM DE SANCTO VICTORE, Laudes Virginis] « Salve mater Salvatoris|| Vas electum vas honoris||... » (Misset et Aubry, Les Proses d'Adam de Saint-Victor, Paris, 1900, 36 ; Analecta hymnica, LIV (1915), 383-384, n° 245 ; Franz Wellner, Munich, 1955, 262-268, n° XLII) ; cf. Walther, Initia carminum, n° 17119 ; peut-être de Gautier de Chatillon ; cf. A. Wilmart, dans Rev. bénéd., XLIX (1937), 126-128 ; — « In quacumque die justus peccaverit omnes justitie ejus quas fecerat obliviscentur. Anselmus : si justicia abolitur... — ... loqueris (218v). — Prière : « Deus deorum, domine prestabilis super malitia novi... — ... facias quatinus per timoris servitutem ad amoris mereat pertingere gratiam » (218v-219v). — [S. ANSELMUS CANTUARIENSIS] « Meditacio redempcionis nostre. Anima christiana, anima de gravi morte resussitata... — ... et operibus ostendistis » (éd. Schmitt, Edimburgh, 1946, 84-85) ; cf. Wilmart, Auteurs spirituels, 194-195 (219v-220).
Apporté par Sébastien de Guémadeuc, évêque de Saint-Malo, à Colbert le 16 juin 1679 ; cf. ms. Latin 9364, f. 17 et add. du ms. Latin 2715.
Abiit Jesus trans mare Galilaeae... (Joh. VI, 1).
Diligenter sanctus evangelista notat tria de Domino Salvatore : iter...
f. 90v
Ad abundandum materia praedicationis in thematibus proceditur decem modis. Primus modus est per definitionem...
f. 210v
Adducunt ei surdum et mutum... (Mc. VII, 32).
Circa istud verbum requirendum est primo quis sit...
f. 196v
Adsumpsit Jesus Petrum, Jacobum et Johannem... (Mt. XVII, 1).
In evangelio praesentis dominicae resurrectionis status activae vitae...
f. 78
Angelorum esca nutristi populum tuum... (Sap. XVI, 20)
Restat videre suavitatem saporis panis caelestis...
f. 138
Anima christiana, anima de gravi morte resuscitata, anima de misera...
f. 219v
Ante diem festum Paschae sciens Jesus... (Joh. XIII, 1).
Duo ponit evangelista de Jesu, scilicet adfectum dilectionis...
f. 110
Christus adsistens pontifex... (Hebr. IX, 11).
Epistola ista legitur die dominica de Passione, in qua vertitur intentio...
f. 100v
Christus passus est pro nobis... (I Petr. II, 21).
Similiter I Petr. IV : Christo igitur in carne passo... Ex quo habetur quod Passionis dominicae cogitatio...
f. 121
Convertimini ad me in toto corde vestro... (Joel II, 12).
Sermone prophetico admonetur peccatrix anima ut ad Salvatorem suum...
f. 59
Cujus est haec imago... (Mt. XXII, 20).
Hic distinguitur duplex imago, Dei scilicet et Caesaris, et utraque triplex...
f. 204
Cum appropinquaret Jesus Jerusalem, videns civitatem flevit... (cf. Lc. XIX, 41).
Dicitur Eccl. (III, 4) : Est tempus flendi, et tempus ridendi, sed flendi cum audivimus Jesum flentem...
f. 195
Cum audisset Johannes in vinculis... (Mt. XI, 2).
Tria in praesenti evangelio proponuntur, primum Johannis interrogatio...
f. 23
Cum autem venerit ille Spiritus veritatis... (Joh. XVI, 13).
Sicut spiritus adveniens creatus corpori tria efficit : vitam, sensum, motum...
f. 168v
Cum autem venerit Paracletus quem ego mittam... (Joh. XV, 26).
Quadruplex determinatio ad manifestationem Spiritus sancti ponitur a Filio Dei...
f. 170
Cum factus esset Jesus annorum duodecim... (Lc. II, 42).
In praesenti evangelio tria principaliter determinantur...
f. 26v
Cum jejunasset Jesus quadraginta diebus... (Mt. IV, 2).
Sacramentum quadragesimalis temporis multis mysteriis agitur...
f. 67v
Cum jejunatis, nolite fieri... (Mt. VI, 16).
In evangelio praesenti ex Salvatoris ore docetur paenitens anima...
f. 56v
Cum sero factum esset... (Mt. XX, 8).
Omnia argumenta rationis possumus moraliter adsignare ad probationem spiritualis...
f. 152v
Cum venerit ille, arguet mundum de peccato... (Joh. XVI, 8).
In hoc evangelio promittitur adventus Spiritus sancti qui ante veniens...
f. 166v
De excelso misit ignem... (Thren. I, 13).
Tria tanguntur pertinentia ad praesentem sollemnitatem qua missus est...
f. 175
Deus deorum, Domine praestabilis super malitia, novi quia manifeste venies...
f. 218v
Domine, filia mea male a daemonio vexatur... (Mt. XV, 22)
Notandum quod sunt vexationes diaboli in peccato, in quibus invenimus...
f. 82v
Ductus est Jesus in desertum... (Mt. IV, 1).
Habentes pontificem magnum... (Hebr. IV, 14). De cujus temptatione agitur in hodierno evangelio...
f. 72
Eadem mensura qua mensi fueritis... (Lc. VI, 38)
Commendatio hujus verbi ad antecedentia et subsequentia...
f. 188
Ecce ascendimus Jerosolymam... (Lc. XVIII, 31).
In praesenti evangelio duo leguntur principaliter. Primum est adnuntiatio...
f. 45v
Ecce defunctus efferebatur... (Lc. VII, 12).
Iste cujus mors non exprimitur peccatorem significat...
f. 208
Ecce dies veniunt et circumdabit... (cf. Lc. XIX, 43)
De civitate Jerusalem Dominus illa in lamentatione praedixit non solum...
f. 195v
Ecce nunc tempus acceptabile... (II Cor. VI, 2).
Ex verbis praesentibus sancti Apostoli sacrum quadragesimale tempus...
f. 74
Ego sum pastor bonus... (Joh. X, 11).
Hic ponit differentiam pastoris et mercenarii : Bonus, inquit, pastor...
f. 155v
Inter furem et pastorem est differentia quia qui intrat per ostium...
f. 158v
Quaerant sanctae animae Jesum... Cant. (III, 1) : In lectulo per noctes...
f. 156v
Egressus Jesus secessit in partes Tyri... (Mt. XV, 21).
In hoc evangelio adtenditur magnitudo fidei mulieris Chananeae...
f. 80
Erat Jesus ejiciens daemonium... (Lc. XI, 14).
In hoc miraculo spiritualiter omnes paenitentiae partes designantur...
f. 85v
Eratis enim sicut oves errantes... (I Petr. II, 25).
In his verbis tria notantur : primum status peccatoris...
f. 160
Erunt signa in sole... (Lc. XXI, 25).
His autem fieri incipientibus... (Lc. XXI, 28). In praecedenti dominica introducit Ecclesia...
f. 9v
Istud verbum est Filii Dei ponentis signum adventus sui ad judicium...
f. 14v
Est puer unus hic qui habet quinque panes... (Joh. VI, 9).
Adtende, paenitens anima, quoniam hordeacei panes sunt...
f. 92v
Estote imitatores Dei sicut filii... (Eph. V, 1).
In praesenti epistola hortatur nos Apostolus ad imitationem Dei...
f. 88v
Et valde mane una sabbatorum... (Mc. XVI, 2).
Sicut per praedictam expositionem aromatum status describitur paenitentis...
f. 133v
Exemplum dedi vobis... (Joh. XIII, 15).
Conclusio est evangelii hodierni ; in his verbis consideranda sunt duo...
f. 111
Exiit qui seminat... (Lc. VIII, 5).
Ad profectum Ecclesiae sive animae sanctae designandum Salvator Jesus...
f. 36v
Fasciculus myrrhae dilectus meus... (Cant. I, 12).
Verbum est animae suspirantis ad dilectum. Dilectus Christus...
f. 123
Fecerunt filii Israel sacerdotes et levitae... (I Esdr. VI, 16).
Verba ista plana sunt quantum ad officium cujuslibet ecclesiae...
f. 215
Filiae Jerusalem nolite flere super me... (Lc. XXIII, 28)
Cui similem aestimabo... (Mt. XI, 16)
f. 125v
Fluminis impetus laetificat civitatem Dei... (Ps. XLV, 5).
Miro quodam modo notatur, fratres carissimi, haec gemina...
f. 186
Fratres, nescitis quod hi qui in stadio currunt... (I Cor. IX, 24)
In hac epistola docet Apostolus duplex exemplum currentis et pugnantis...
f. 35
Fratres, scriptum est quoniam Abraham... (Gal. IV, 22)
Discernens Apostolus filios suos carnales a spiritualibus, introducit allegoriam...
f. 93v
Fuit Moyses coram Domino... (cf. Ex. XXIV, 18)
Nota quod hoc mysterium quadragesimale quantum ad cumulum meritorum activae vitae...
f. 69
Hoc enim sentite in vobis... (Phil. II, 5).
Verbum istud scribitur Eph. II in quo Apostolus proponit nobis Christum...
f. 106v
Hora est jam nos de somno surgere... (Rom. XIII, 11).
Loquitur Apostolus peccatoribus velut hominibus...
f. 8v
In caritate radicati... (Eph. III, 17).
In hoc verbo instruit nos Apostolus qualiter permanere possimus...
f. 205v
In igne zeli mei vel ejus devorabitur... (Soph. I, 18).
Verba sunt Filii adventum Spiritus sancti promittentis...
f. 172
In quacumque die justus peccaverit, omnes justitiae ejus quas fecerat...
Libenter igitur gloriabor in infirmitatibus meis... (II Cor. XII, 9).
Est infirmitas in qua est gloriatio et est infirmitas in qua est confusio...
f. 40v
Manifestavit se Jesus iterum discipulis... (Joh. XXI, 1).
Hic primo notatur locus manifestationis, secundo quibus manifestatio...
f. 151
Maria Magdalene et Maria Jacobi... (Mc. XVI, 1).
Tria dicuntur de istis mulieribus : quaedam emerunt...
f. 132v
Memoriam fecit mirabilium suorum... (Ps. CX, 4).
Dominus sacramenti paschalis quod est sacramentum Corporis...
f. 141
Misereor super turbam... (Mc. VIII, 2).
O quam bonum est esse de numero turbae, quia non solum meretur...
f. 191
Misit de summo et accepit me... (Ps. XVII, 17)
Missionem Filii legimus duplicem, visibilem et invisibilem...
f. 1
Modicum et jam non videbitis me... (Joh. XVI, 16).
Tria in isto verbo requirenda sunt : primum verbi intellegentia...
f. 161v
Narrabunt autem quae gesta erant... (cf. Lc. XXIV, 35)
In evangelio isto agitur de apparitione Domini cum discipulis euntibus in Emmaus...
f. 146v
Nolo mortem peccatoris... (cf. Ez. XVIII, 32).
In Scripturis aliquando loquitur pietas, aliquando severitas...
f. 57
Non enim vocavit nos Deus in immunditiam... (I Thess. IV, 7).
In tota epistola ista ostenditur finis vocationis...
f. 83v
Nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae... (Joh. II, 1).
Moraliter accipiendo possumus dicere quod triplices sunt...
f. 28
O quam bonus et suavis est, Domine, spiritus tuus... (Sap. XII, 1).
Bonus, inquam, operantibus, quod patet per quattuor effectus...
f. 180
Cum venerit Paracletus, docebit... (Joh. XIV, 16). Sicut dicit Salvator, Spiritus sanctus...
f. 176v
Omne quod natum est ex Deo... (I Joh. V, 4).
Hic agitur de militia christiana, primum quis est miles...
f. 165
Plorabitis et flebitis vos... (Joh. XVI, 20)
Verbum obscurum proposuerat Dominus cum dixit : Modicum...
f. 163v
Plurima autem turba straverunt vestimenta... (Mt. XXI, 8).
Istud evangelium legitur dominica in Ramis palmarum...
f. 104v
Praestitisti eis panem... (Sap. XVI, 20)
Secundum litteram loquitur de manna, secundum spiritum vero de eucharistia...
f. 137
Probet autem seipsum homo... (I Cor. XI, 28).
In his verbis hortatur nos Apostolus ad dignam susceptionem...
f. 113
Qui ex Deo est, verba Dei audit... (Joh. VIII, 47).
Hic tangit ipse Salvator contemptum et inoboedientiam...
f. 99
Quis ex vobis arguet me de peccato... (Joh. VIII, 46).
In praesenti evangelio intendit beatus evangelista Johannes ostendere...
f. 96v
Quomodo tunc is qui secundum carnem... (Gal. IV, 29).
Hoc est iterum in quo distinguit Apostolus Isaac et Ismael...
f. 95
Salve mater Salvatoris // Vas electum, vas honoris //...
Serve nequam... (Mt. XVIII, 32).
Nota est historia de servo isto quia non posset reddere...
f. 201v
Notandum quod Dominus aliquando quaerit rationem de commissis...
f. 198v
Si consurrexistis cum Christo... (Col. III, 1).
Ad destructionem [sic] nostram ex mysterio dominicae Resurrectionis...
f. 130
Si linguis hominum loquar... (I Cor. XIII, 1).
Praesens epistola tota consistit in laudibus caritatis...
f. 52
Si non lavero te, non habebis partem... (Joh. XIII, 8).
Volens Salvator conversionem sui corporis hodierna die discipulis tradere...
f. 115v
Simile est regnum caelorum homini patrifamilias... (Mt. XX, 1).
Sumpta similitudine operariorum in vinea significat laboran tes...
f. 28v
Stetit Jesus in medio discipulorum, et dixit eis : Pax vobis... (Joh. XX, 19)
Duo notantur in hoc verbo : positio, locus...
f. 153v
Tu es qui venturus es... (Mt. XI, 3).
Johannes in carcere constitutus hanc quaestionem proponit Salvatori...
f. 20
Tunc aperuit illis sensum... (Lc. XXIV, 45)
Ex ratione vero Scripturae in evangelio hodierno et hesterno probatur ista conclusio...
f. 148
Vadam ad montem myrrhae... (Cant. IV, 6).
Aliquando invenitur et disponens incedere a contemplatione divinae majestatis...
f. 117
Veniet desideratus cunctis gentibus... (Agg. II, 8).
Desideratus iste Salvator est noster Jesus Christus...
f. 5v
Vidi adflictionem populi mei... (Ex. III, 7)
In his verbis quattuor notantur : pietas incarnationis cum dicit : vidi...
f. 7v
Vidit Jacob in somnis scalam stantem super terram... (Gen. XXVIII, 12).
Verba sacrae Scripturae licet plana videantur audientibus...
f. 211v
Viso unde venit consequenter notatur causa Adventus cum dicitur : Domine, filia mea male a daemonio vexatur... (Mt. XV, 22)
Mater in anima...
f. 81
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF