Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3761

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63516

Manifeste IIIF

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 29v-37v. Cf. add . du ms. Latin 2940, f. 94v-99v.

    F. 73-75v. (ms. Pc de l'éd. L. Van Acker, C.C.C.M. , XXV, 1972, 105-112) ; cf. ibid. , CXXIV.


    F. 1-29v [GUIGO II, prior Cartusiae, Meditationes] (ms. P2 de E. Colledge et J. Walsh, Guigues II le Chartreux, Lettre sur la vie contemplative, Douze méditations, Paris, 1970). [I] « Bonum mihi, Domine... (Ps. CXVIII, 71). Bonum est viro... (Thren. III, 27). Sed quomodo, queso, solus est... » (éd. cit., 126-130) (1-2v) ; — [II] « Loquere, Domine, ad cor servi tui... » (ibid., 132-134) (2v-4) ; — [III] « Dives es, Domine, et indeficiens... » (ibid., 136-140) (4-6) ; — [IV] « Indurasti cor nostrum, Domine... (Is. LXIII, 17). Opposuisti nubem... (Thren. III, 44). Aufer a nobis, Domine... » (ibid., 142-146) (6-8) ; — [V] « In principio, Domine, terram fundasti, hoc est angelicam... » (ibid., 148-152) (8-10v) ; — [VI] « Defluxerunt aque mee et divise... » (ibid., 154-156) (10v-11v) ; — [VII] « Domine Deus Abraham occurre mihi hodie... » (ibid., 158-162) (12-14) ; — [VIII] « Ciba nos, Domine, sicut promisisti... » (ibid., 164-170) (14-17v) ; — [IX] « Curre pauper, curre illuc, curre ubi est vita... » (ibid., 172-176) (17v-20) ; — [XII] « Ne pluas, Domine, super nos... » (ibid., 198-202) (20-22) ; — [X] « Qui manducat carnem meam... (Joh. VI, 55). Doce nos magister bone... » (ibid., 178-188) (22-27) ; — [XI] « Nunc ad calicem transeamus... — ... vitam possidet eternam » (ibid., 190-196) (27-29v) ; cf. A. Wilmart, Auteurs spirituels, 226-230 (édition partielle) ; autre édition d'après ce ms. par M. M. Davy, De l'Imitation de Jésus-Christ, Paris, 1935, 14-84.

    F. 29v-37v Commentaire sur le Magnificat : « Magnificat anima mea Dominum... (Lc. I, 46). Magnificat voce, magnificat opere... — ... usque ad faciem... », incomplet de la fin (P.L., CLXXXIV, 1121-1127, parmi les Opera supposititia de s. Bernard), attribué à Guigues II le Chartreux par A. Wilmart, op. cit., 229 ; restitué à s. Bernard ou à son entourage par H.M. Rochais, dans Analecta sacri ordinis cisterciensis, XVIII (1962), fasc. 3, 104-110 ; E. Colledge et J. Walsh, éd. cit., 73-75 penchent pour l'attribution à Guigues.


    F. 38-43 [HUGO DE SANCTO VICTORE, De Sacramentis christianae fidei] extraits. L. II, pars VIII, c. XI, XII, XIII : « Quod Corpus Christi, quando dividi videtur secundum solam speciem dividitur, secundum se autem integrum manet sic in singulis partibus totum sicut et in diversis locis unum et idem ipsum est. Noli autem putare quando partes vides... — ... quando ad te venit » (P.L., CLXXVI, 469-472) (38-41) ; — L. II, pars IX, c. II-III : « De aqua aspersionis que cum sale benedicitur. Alexander papa quintus a beato Petro constituit ut sal... — ... reverteris » (ibid., 473-474) (41-41v) ; VII : « De cortinis. Cortina que ante sancta, id est inter populum et clerum... — ... agnoscamus » (ibid., 474-475) (41v-42) ; — L. II, pars II, c. III, incomplet : « De duobus parietibus Ecclesie, laicis et clericis. Universitas autem hec duos ordines complectitur... — ... christianis fidelibus terrena » (ibid., 417) (42-43).

    F. 43-45v Threni, I, 1-II, 3.


    F. 46-51v 17 canons relatifs au mariage, à l'abstinence, à l'obéissance et à l'accusation, extraits principalement du Décret d'Ives de Chartres et de la collection d'Anselme de Lucques : « Bonum nuptiarum per omnes gentes... — ... ad judicium permanente » [S. AUGUSTINUS, De bono conjugali, c. 29, ANSELMUS X, 11] (46), « ... Augustinus ad Pollentium... Postquam Dominus Christus ait adultere... — ... sequatur imitando » [De conjugiis adulterinis, II, c. 7-8, Ivo, Decret., VIII, 243 fragm.] (46-46v), « Leo papa... Nicete Aquilensi episc. Femine que captis suis viris... — ... legitimum redeant conjugium » [Jaffé-L., n° 536, Ivo, Decret., VIII, 244] (46v-47), « Calixtus papa. Si quis cum matre et filia... — ... in perpetuo maneant » [Conc. Compiègne a. 757, c. 14, Ivo, Decret., IX, 72] (47), « De eodem. Quod autem interrogasti de his qui in matrimonio... — ... aliam acceperit separetur » [RABANUS MAURUS, Poenitentiale, c. 29, Ivo, Decret., VIII, 178] (47-47v), « Quod uxor et res et vota ex arbitrio viri disponere debeat. Augustinus in epistola ad Ecdiclam. Tanto sanctius inter vos conjuges... — ... non parceret sibi » [Ep. 262 §§ 4-5, Ivo, Decret., VIII, 136] (47v), « Judicium Urbani pape. De neptis tue conjugio quam te cuidam... — ... de viro est etiam sentiendum » [Jaffé-L., n° 5399, Ivo, Decret., VIII, 24] (47v-48), « Augustinus, De penitentibus... Si res aliena propter quam peccatum... — ... in hominem seviat » [ep. 153, Ivo, Decret., XIII, 4] (48-48v), « Augustinus... Ad scelera majora non sufficiunt... — ... habes non proicere » [Sermo IX, fragm. c. 18, 19 et 21] (48v), « Beatitudo paradisi absque abstinentia ciborum... — ... jejunium sit » (48v-49), « Quisquis expositor in explanitione... — ... proximi amorem trahat » (49-49v), « ... Quisquis rebus pretereuntibus restrictius... — ... vel inprobandum quod facimus » [S. AUGUSTINUS, De doctrina christiana, III, 12, Ivo, Decret., IV, 24] (49v-50), « Gregorius in Moralibus... Non cibus sed appetitus vicio est... — ... vilia sumuntur » [Moralia, XXX, c. 18 fragm.] (50), « Augustinus... Aliquando potestates bone sunt et timent Dominum... — ... etiam domino temporali » [Enarrationes in Psalmos CXXIV § 7, Ivo, Decret., V, 7] (50-50v), « ... Principes seculi nonnumquam intra Ecclesiam... — ... tradidit ecclesiam » [ISIDORUS HISPALENSIS, De summo bono, III, 51, Ivo, Decret., XVI, 44] (50v-51), « Nicolaus [I] papa de corporibus [eorum] qui se occidunt. Si sit sepeliendus qui se ipsum... — ... pro eo non offerendum » [Jaffé-L., n° 2812] (51), « Calixtus papa... Rimande sunt accusatorum enucleatim... — ... [humanos] » [Jaffé-L., n° 86, coll. en 74 titres, V, 48] (51-51v).


    F. 52-61v S. BERNARDUS CLARAEVALLENSIS, Apologia ad Guillelmum abbatem (P.L., CLXXXII, 898-916 ; S. Bernardi opera, ed. J. Leclercq et H.M. Rochais, III, Romae, 1963, 81-107) (52-61v), le dernier chapitre, incomplet de la fin, est ajouté par une autre main : « Scio quippe nonnullos... — ... secundum Apostoli consilium et omnia... » (P.L., CLXXXII, 916-918 ; ed. Leclercq, 107-108) (61v).


    F. 62-75v Florilège poétique.

    F. 62-66v « [N]obilibus fueras quondam constructa patronis||... » (M.G. H. Poet. lat., III, 555-556) ; cf. Walther, Initia carminum, n° 11829 ; Id., Proverbia, n° 16979 ; — « Epitaphium Terentii. [N]atus in excelse tectis Carthaginis altis||... » (Riese, Anthol. lat., I2, n° 487 c) ; cf. Walther, Initia, n° 11627 (62) ; — « Epitaphium Hectoris. [D]efensor patrie, juvenum fortissimus Hector||... » (Riese, op. cit., n° 631) ; cf. Walther, Initia, n° 4212 (62-62v) ; — « Epitaphium Achillis. [P]elides ego sum Tetidis notissima proles||... » (Riese, op. cit., n° 630) ; cf. Walther, Initia, n° 13917 (62v) ; — « Epitaphium joculatoris. [Q]uid tibi mors faciam nulli que parcere nosti||... » (Riese, op. cit., n° 487 a) ; cf. Walther, Initia, n° 15926 (62v-63) ; — [MARBODUS] « Comparatio virtutum per comparationem. [V]irginitas flos est et Virginis aurea dos est||... » (P.L., CLXXI, 1653, sous le nom d'Hildebert ; Pressel, dans Rev. de philol., I (1845), 413, d'après ce manuscrit) ; cf. Wilmart, dans Rev. bénéd., XLVIII (1936), 31, n° 183 ; Walther, Initia, n° 20475 ; Id., Proverbia, n° 33621 (63) ; — [MARBODUS, De ornamentis verborum, I, II, VII-X, XIV incomplet, XVIII, XXIV] « Repeticio. Tu mihi lex, mihi rex, mihi lux, mihi dux, mihi vindex||... » (P.L., CLXXI, 1687-1691 ; Pressel, op. cit., 413-414, d'après ce ms) ; cf. Walther, Initia, nos 19491, 19535, 4615, 3504, 15663, 3457, 14787, 11208 (63-63v) ; — « De puero fugitivo. [V]erba cum verbis tu nolens frena superbis||... », 4 vers ; — « Sarcinulas viles mereatur sanguine miles||... », 3 vers ; — « Miles in arma furit, predatur, dissipat, urit||... », 3 vers ; — « [P]aucos pontifices aliquos tamen esse recordor||... », 2 vers (63v) ; — « Sicut prerutilat violis rosa, Lucifer astris||Sic Bajocensis eminet inter eos||... », 14 vers (Wattenbach, dans Sitz. d. Kön. preuss. Akad. d. Wissensch., 1895, 150 ; Boutemy, dans Rev. belge de philol. et d'histoire, XXII (1943), 10-11, avec nombreuses variantes) (63v-64) ; — « In neutram vehemens servat utrinque modum||... », 5 vers ; — « [L]egatos mitit Pascalis hique requirunt||... », 14 vers (Lehman, dans Hist. Vierteljahrschrift, XXX (1935), 58, var.) ; cf. Walther, Initia, nos 10226, 10227 ; — « [A]nnis, forma, re, fervens, celeberrima dives||... » (Pressel, op. cit., 414, d'après ce ms.) ; cf. Walther, Initia, n° 1097 (64) ; — « Hic juvenis sol urbis erat defunctus eclipsis||... » ; cf. Walther, Initia, n° 7991 (64-64v) ; — « [A]rtibus ingenio maturis moribus olim||... » (Pressel, op. cit., 414, d'après ce ms.) ; cf. Walther, Initia, n° 1543 ; — « [A]bstulerat castrum comes hanc vim triste ferebar||... » (64v) ; — « [R]ufini natam Grecus vehementer amabat||... » (Pressel, op. cit., 407, d'après ce ms.) ; cf. Walther, Initia, n° 16922 b (64v-65) ; — « [A]d cenam Varus me nuper forte vocavit||... » (Pressel, op. cit., 407, d'après ce ms. ; Riese, op. cit., n° 796) ; cf. Walther, Initia, n° 322 ; — « [O]lim dives eras nunc es de divite pauper||... » (Riese, op. cit., 391, d'après ce ms.) ; cf. Walther, Initia, n° 13160 ; Id., Proverbia, n° 19772 ; — « Grecinum virgo, puerum grecinus amabat||... » (Pressel, op. cit., 407, d'après ce ms. ; Riese, op. cit., n° 797) ; — « [Q]uid vobis designat in Ezechiele propheta||... », 4 vers (65) ; — « Ad Cherulum. [C]herule tu cenas apud omnes, nullus apud te||... » (Pressel, op. cit., 407, d'après ce ms. ; Riese, op. cit., 391 d'après ce ms.) ; cf. Walther, Initia, n° 2677 (65-65v) ; — « De elementis. [S]unt elementorum gravitate carentia quedam||... » (Cat. gén. des mss. des bibl. publ. des départements, in 4°, VII (1885), ???459) ; — « De Christo. [N]atus homo, vitulus moriendo, leoque [corr. pro : legque] resurgens||... » (Boutemy, op. cit., 25 ; Walther, Proverbia, n° 15945) ; — « Rex, eques ambo mali, Paulus, Petrus ambo beati||... » (Boutemy, op. cit., 26) ; — « De Adam. In tribus est superatus Adam, superavit eisdem||... » (Boutemy, loc. cit. ; Walther, Proverbia, n° 26842) ; — « De Jove et Neptuno et Plutone. Jupiter astra, fretum Neptunus, Tartara Pluto||... » (Riese, op. cit., n° 793) ; — « Ad Quintinum. [E]t fugis et culpas, Quintine, superfluitatem||... » (Pressel, op. cit., 408, d'après ce ms. ; Riese, op. cit., 391, d'après ce ms.) ; — « De honesta paupertate. Nec volo nec volui ditari turpiter unquam||... », 6 vers (dont 2 édités par Fierville, dans Not. et Extr., XXXI (1884), 123 ; 4 par Walther, Proverbia, nos 16286 et 24397) (65v) ; — « I[n] pictura. Christus, Pilatus, latus, miles, sanguis et unda||... » (Boutemy, op. cit., 26) (65v-66) ; — « Amica amico. Me tibi teque michi genus, etas et decor equant||... » (ibid., 26) ; cf. Walther, Initia, n° 10852 ; — « De juvene divinitus percusso ob superbiam. [G]estis mirificus, patrie custos et amicus||... », 25 vers (66) ; — « Cum deitate caro mortis decorata triumpho||... Incircumscriptum scriptura caduca perhempnem||... » ; cf. ms. Latin 11699, f. 111v ; — « Esse Deum ratione caret cui contulit esse||... » (Walther, Proverbia, n° 7222 a) ; cf. Id., Initia, n° 5541 ; — « Quid valet argentum, quid forma, quid ordo clientum||... », 16 vers ; cf. Walther, Initia, n° 15944 ; Id., Proverbia, n° 25202 (66v).

    F. 66v-72 [HILDEBERTUS CENOMANENSIS] « [A]d decus Ecclesie cum te natura crearet||... » (P.L., CLXXI, 1407 ; A. Brian Scott, Leipzig, 1969, 1, n° 1) ; cf. Wilmart, dans Rev. bénéd., XLVIII (1936), 23 n. 51 ; Walther, Initia, n° 331 (66v) ; « [M]oribus, arte, fide celesti, pectore dignus||... » (P.L., CLXXI, 1407 ; A. Brian Scott, éd. cit., 6-7, n° 17) ; cf. Wilmart, op. cit., 37, n° 282 ; Walther, Initia, n° 11215 (66v-67) ; « [T]ura, piper, vestes, argentum, pallia, gemmas||... » (Riese, Anthol. lat., I2, 391 ; A. Brian Scott, éd. cit., 3, n° 9) ; cf. Wilmart, op. cit., 23, n° 53 ; Walther, Initia, n° 19283 ; « [Q]uam tegit hic tumulus felix cum conjuge vixit||... » (A. Brian Scott, éd. cit., 19, n° 30) ; cf. Walther, Initia, n° 15171 (67) ; « [N]ullus amicorum posset meliora monere||... », douteux (A. Brian Scott, éd. cit., 59, suppl. 4) ; cf. Walther, Initia, n° 12389 (67-67v) ; « [C]onquerar an sileam monstrabo crimen amice||... », douteux (Hauréau, dans Not. et Extr., XXVIII2, 415-416, d'après ce ms. ; A. Brian Scott, éd. cit., 57-59, suppl. 3) ; cf. Walther, Initia, n° 3173 (67v-68) ; « [S]i qua michi scribis ne cuiquam scripta revelem||... » (P.L., CLXXI, 446 ; A. Brian Scott, éd. cit., 3, n° 8) ; cf. Wilmart, op. cit., 23, n° 56 ; Walther, Initia, n° 17875 (68) ; « [Q]ui solet ante alios Cicerone desertior [sic] esse||... » (P.L., CLXXI, 1443 ; A. Brian Scott, éd. cit., 37, n° 46) ; cf. Walther, Initia, n° 15668 (68-68v) ; « [L]umina, colla, gene flavi flexura capilli||... » (Riese, op. cit., n° 795 ; Pressel, op. cit., 409, d'après ce ms. ; A. Brian Scott, éd. cit., 38, n° 48) ; cf. Hauréau, op. cit., 414 ; Walther, Initia, n° 10471 ; « [I]n noctem prandes, in lucem, Turgide, cenas||... » (P.L., CLXXI, 1427 ; Pressel, op. cit., 409-410, d'après ce ms. ; A. Brian Scott, éd. cit., 38, n° 47) ; cf. Walther, Initia, n° 9020 (68v) ; « [T]empora prisca decem se jactavere sibillis||... » (ms. C de Wilmart, dans Rev. bénéd., XLIX (1937), 379-380 ; A. Brian Scott, éd. cit., 17-18, n° 26) ; cf. Walther, Initia, n° 19127 (68v-69) ; « De motu Ecclesie. [J]am tot in ecclesias insurrexere procelle||... » (P.L., CLXXI, 1430 ; A. Brian Scott, éd. cit., 43-44, n° 51) ; cf. Walther, Initia, n° 9747 (69-69v) ; [De hermaphrodito] : « [D]um mea me mater gravida gestaret in alvo||... » (Riese, op. cit., n° 786 ; A. Brian Scott, éd. cit., 15-16, n° 23) ; cf. Walther, Initia, n° 3662 (69v) ; « [F]orma, prole, viris et Odone parente beata||... » (Hauréau, op. cit., 420-421 ; A. Brian Scott, éd. cit., 45, n° 53) ; cf. Walther, Initia, n° 6765 (69v-70) ; « De infortunio suo. Nuper eram locuples multisque beatus amicis||... » (Hauréau, op. cit., 347-348 ; A. Brian Scott, éd. cit., 11-15, n° 22) ; cf. Wilmart, dans Rev. bénéd., XVIII (1936), 37, n° 285 ; Walther, Initia, n° 12488 (70-71) ; « [P]ar tibi, Roma, nichil cum sis prope tota ruina||... » (Hauréau, op. cit., 331-332 ; A. Brian Scott, éd. cit., 22-24, n° 36) ; cf. Wilmart, op. cit., n° 292 (71-71v) ; « De mulieribus. [P]lurima cum soleant mores evertere sacros||... — ... Et quem jurares cervicem impendere recte » (Hauréau, op. cit., 366-367 ; A. Brian Scott, éd. cit., 40-42, n° 50), incomplet de la fin ; cf. Walther, Initia, n° 14193 (71v-72).

    F. 72-72v « Absque modo largus, lascivus, parcus, amator||... », 6 vers (72) ; « [S]isunt pastores pastoris in arce priores||... », 4 vers ; « [D]um te plasmavi non hac in sede locavi||... » (P.L., CLXXI, 1284, sous le nom d'Hildebert, apocryphe) ; cf. Wilmart, op. cit., 29, n° 156 ; « Interrogatio. [O]mnibus exutos nos et tua jussa secutos||... » (P.L., CLXXI, 1284, apocryphe) ; cf. Wilmart, op. cit., 29, n° 157 ; Walther, Initia, n° 13301 ; « [T]utor opum, vindex scelerum, largitor honorum||... » (P.L., CLXXI, 1726, sous le nom de Marbode, apocryphe) ; cf. Wilmart, op. cit., 21, n° 23 ; Walther, Initia, n° 19581a ; « [S]ol pro sole gemit lumen pro lumine demit||... », 2 vers ; « [I]n cruce morte mea cruciatur mors aliena||... », 5 vers ; « [S]ic bene mactatur qui celica regna lucratur||... », 4 vers ; « Scolaris. [S]i valet ante Deum species, gens, ergo vel utrum||... », 4 vers (72v).

    F. 73-75v [PETRUS PICTOR, De mala muliere] « [V]ersus et eversus in me dum fabrico versus||... » (Boutemy, dans Latomus, VII (1948), 161-164) (73-74) ; [De illa quae impudenter filium suum adamavit] « [D]e multis quandam referam per secla notandam||... — ... Gurgitis in fundum subiit baptisma secundum » (Hauréau, Notices, V, 220-223), incomplet de la fin (74-75v) ; cf. Walther, Initia, nos 16193, 4120.


    F. 76-110 PRUDENTIUS [TRECENSIS ep.], Flores psalmorum, avec addition de prières au début et à la fin. Les ff. ayant été mal reliés, le texte doit se lire : 76-77v, 87-87v, 85-85v, 90-90v, 88-88v, 82-83v, 86-86v, 91-91v, 78-81v, 84-84v, 89-89v, 92-110. Prologus : « In hoc codice continentur flores ex parte CL David Psalmorum. Prudentius. Cum quedam nobilis matrona in civitatibus... — ... cum ultimo ita » (P.L., CXV, 1449-1452 ; M.G.H., Ep., V, 323-324, incomplet de la fin (76-77v) ; — Prières : « Oratio. Deus qui petere jubes et inveniri te facis... » (77v, 87-87v) ; « Oratio. Exultacio divina, paterna pietas... » (87v, 85) ; « Alia. Deus cui accepta sunt vota et munera... » (85) ; « Oratio. Tu Domine, clemens, pius et misericors... » (85-85v) ; — « Incipit I. Beatus vir qui in lege Domini meditabitur... (cf. Ps. I, 2) et cujus spiritus in excelsis laudat Dominum... — ... incipe ita psalterium » (suite du prologue de Prudence de Troyes, M.G.H., Ep., V, 324) (85v, 90) ; « Or. II. Domine Jhesu Christe, rex altissime, fili Dei vivi, fac me sociari... Et dignum esse qui confidunt in te... III. Tu es enim gloria mea... — ... laudat Dominum de celis. Tibi laus, tibi honor, tibi gloria Deo Patri... Amen » (J. Bianchini, dans Venerabilis... card. Thomasii opera omnia, Romae, 1741, II, 465-476v) ; cf. A. Wilmart, Cod. Reginenses latini, II, 246, n° 334, f. 1-30v (90-90v, 88-88v, 82-83v, 86-86v, 91-91v, 78-81v, 84-84v, 89-89v, 92-107v) ; — Prières : « Oratio, Domine Deus omnipotens, Pater et Filius et Spiritus sanctus qui armenis [sic] suavibusque... » (107v-108) ; « Oratio. Domine Deus omnipotens ineffabilis... » (P.L., CI, 1399) ; cf. A. Wilmart, dans Rev. bénéd., XLVIII (1936), 270 et 276 (108) ; « Oracio. Domine Jesu Christe rex virginum... » (P.L., CI, 1400) ; cf. Wilmart, art. cit., 278-279 (108-108v) ; « Oratio. Tibi ago laudes et gratias, Deus meus, misericordia mea... » (rédaction plus développée que P.L., CI, 555-556 ; 1386) ; cf. Wilmart, art. cit., 291 (108v-110).

    F. 110 « Incipit prologus sancti Jheronimi presbiteri in psalterio quod angelo dictante didicit. Porro propter hoc breviatum est psalterium... — ... qui navigium agunt » (J. Leclercq, dans Études de pastorale liturgique, Paris, 1944, 153).

    F. 110v-119 [PRUDENTIUS, TRECENSIS ep., Breviarium Psalterii] « Verba mea auribus percipe Domine... — ... usque in finem Psalmi » (P.L., CXV, 1451-1456) ; cf. Stegmüller, Repertorium biblicum, n° 7016 (110v-118v), suivi de la prière : « Omnipotens et misericors Deus, clementiam tuam... — ... anime mee proficiat in sempiternum. Amen » ; cf. Leroquais, Bréviaires mss., IV, 377 (118v-119).

    F. 119-121 Huit prières : « Hel, hischirros, heon, Jhesus, sothel, salvat, Deus fortis, Deus potens in prelio... » (119) ; « Eloi, Eloe... Qui in omnibus dives es... » ; « Sabaoht, Dinamion, Emmachielam... O Theos, Deus exercituum... » (119v-120) ; « Helion, Kirrios... Deus excelsus qui es super omnes celos sedens ... » (120) ; « Eserihele, Panton... Deus eternus qui es et qui eras... » (120-120v) ; « O Adonai, Kirrios, benedicte dominator, Domine Deus... » (120v-121) ; « Tetragrammaton, Anecfeneton, Deus ineffabilis... — ... conciperis [sic] intellectu quod eciam... » (121) ; dans la marge du f. 119v, note : « Hec sunt nomina X Judeorum per quos invocant Deum : Elion, Ja., El, Heloim, Sabaoht, Tetragrammatum, Adonai, Je., Xf., Eseriele, Saddai ».

Intervenants

Autres intervenants

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Absque modo largus, lascivus, parcus, amator//...

    f. 72

    Abstulerat castrum comes, hanc vim triste ferebar//...

    f. 64v

    Ad cenam Varus me nuper forte vocavit//...

    f. 65

    Ad decus Ecclesiae cum te natura crearet//...

    f. 66v

    Ad scelera majora non sufficiant...

    f. 48

    Alexander papa quintus a beato Petro constituit ut sal...

    f. 41

    Aliquando potestates bonae sunt et timent Dominum...

    f. 50

    Annis, forma, re, fervens, celeberrima, dives//...

    f. 64

    Artibus ingenio maturis moribus olim//...

    f. 64v

    [...] Aufer a nobis, Domine, sicut et promisisti, cor lapideum...

    f. 6

    Beatitudo paradisi absque abstinentia ciborum...

    f. 48v

    Incipit du lemme biblique

    Beatus vir qui in lege Domini meditabitur ... (cf. Ps. I, 2)

    Incipit

    Et cujus spiritus in excelsis laudat Dominum...

    f. 85v

    Incipit du lemme biblique

    Bonum mihi Domine quod humiliasti ... (Ps. CXVIII, 71)

    Incipit

    Bonum est viro ... (Thren. III, 27)

    f. 1

    Bonum nuptiarum per omnes gentes...

    f. 46

    Cherule, tu cenas apud omnes, nullus apud te//...

    f. 65

    Christus, Pilatus, latus, miles, sanguis et unda //...

    f. 66

    Ciba nos, Domine, sicut promisisti hereditati patris nostri Jacob...

    f. 14

    Conquerar an sileam, monstrabo crimen amicae//...

    f. 67v

    Cortina quae ante sancta, id est inter populum et clerum...

    f. 41v

    Cum deitate caro mortis decorata triumpho //...

    f. 66v

    Cum quaedam nobilis matrona in civitatibus...

    f. 76

    Curre pauper, curre illuc, curre ubi est vita...

    f. 17v

    De multis quamdam referam per saecla notandam//...

    f. 74

    De neptis tuae conjugio quam te cuidam...

    f. 47v

    Defensor patriae juvenum fortissimus Hector //...

    f. 62

    Defluxerunt aquae meae et divisae...

    f. 10v

    [...] Deus aeternus qui es et qui eras...

    f. 120

    Deus cui accepta sunt vota et munera...

    f. 85

    [...] Deus excelsus qui es super omnes caelos sedens...

    f. 120

    Deus qui petere jubes et inveniri te facis...

    f. 77v

    Dives es, Domine, et indeficiens...

    f. 4

    [...] Doce nos, magister bone, qui solus doces hominem scientiam...

    f. 22

    Domine Deus, Abraham, occurre mihi hodie, obsecro...

    f. 12

    Domine Deus omnipotens, ineffabilis, sine fine atque initio...

    f. 108

    Domine Deus omnipotens, Pater et Filius et Spiritus sanctus qui amoenis suavibusque...

    f. 107v

    Domine Jesu Christe, rex altissime, fili Dei vivi, fac me sociari...

    f. 90

    Domine Jesu Christe, rex virginum integritatis...

    f. 108

    Dum mea me mater gravida gestaret in alvo //...

    f. 69v

    Dum te plasmavi non hac in sede locavi //...

    f. 72v

    Eloi, Eloe, Theos ... Qui in omnibus dives es...

    f. 119v

    ESERIHELE, PANTON... Deus aeternus qui es et qui eras...

    f. 120

    Esse Deum ratione caret cui contulit esse//...

    f. 66v

    [...] Et cujus spiritus in excelsis laudat Dominum...

    f. 85v

    Et fugis et culpas, Quintine, superfluitatem//...

    f. 65v

    Exsultatio divina, paterna pietas, immensa majestas supplex deprecor...

    f. 87v

    Feminae quae captis suis viris...

    f. 46v

    Forma, prole, viris et Odone parente beata //...

    f. 69v

    Gestis mirificus, patriae custos et amicus //...

    f. 66

    Graecinum virgo, puerum Graecinus amabat //...

    f. 65

    Haec sunt nomina decem Judaeorum per quos invocant Deum : ELION...

    f. 119v

    HEL, HISCHIRROS, HEON, Jesus, SOTHEL, salvat, Deus fortis, Deus potens in proelio...

    f. 119

    HELION, KYRIOS... Deus excelsus qui es super omnes caelos sedens...

    f. 120

    Hic juvenis sol urbis erat, defunctus eclipsis //...

    f. 64

    [...] Hoc est : angelicam creasti et humanam naturam...

    f. 8

    In cruce morte mea cruciatur mors aliena//...

    f. 72v

    In neutram vehemens servat utrimque modum //...

    f. 64

    In noctem prandes, in lucem, Turgide, cenas //...

    f. 68v

    Incipit du lemme biblique

    In principio, Domine, terram fundasti ... (Hebr. I, 10)

    Incipit

    Hoc est : angelicam creasti et humanam naturam...

    f. 8

    In tribus est superatus, Adam superavit eisdem//...

    f. 65v

    Incircumscriptum scriptura caduca perennem //...

    f. 66v

    Incipit du lemme biblique

    Indurasti cor nostrum, Domine ... (Is. LXIII, 17).

    Incipit

    Opposuisti nubem ... (Thren. III, 44). Aufer a nobis, Domine...

    f. 6

    Jam tot in ecclesias insurrexere procellae //...

    f. 69

    Jupiter astra, fretum Neptunus, Tartara Pluto//...

    f. 65v

    Legatos mittit Paschalis hique requirunt//...

    f. 64

    Loquere, Domine, ad cor servi tui...

    f. 2v

    Lumina, colla, genae, flavi flexura capilli//...

    f. 68v

    Incipit du lemme biblique

    Magnificat anima mea Dominum ... (Lc. I, 46).

    Incipit

    Magnificat voce, magnificat opere...

    f. 29v

    Me tibi teque mihi genus, aetas et decor aequant//...

    f. 66

    Miles in arma furit, praedatur, dissipat, urit//...

    f. 63v

    Moribus, arte, fide caelesti pectore dignus //...

    f. 66v

    Natus homo, vitulus moriendo, leoque resurgens//...

    f. 65v

    Natus in excelsae tectis Carthaginis altis//...

    f. 62

    Ne pluas, Domine, super nos coturnices...

    f. 20

    Nec volo nec volui ditari turpiter umquam//...

    f. 65v

    Nobilibus fueras quondam constructa patronis//...

    f. 62

    Noli autem putare quando partes vides...

    f. 38

    Non cibus sed appetitus vitio est...

    f. 50

    Nullus amicorum posset meliora monere//...

    f. 67

    Nunc ad calicem transeamus ; prius enim caro manducatur...

    f. 27

    Nuper eram locuples multisque beatus amicis //...

    f. 69v

    O Adonai, Kyrios , benedicte dominator Domine Deus...

    f. 120v

    [...] O Theos, Deus exercituum omniumque largitor...

    f. 119v

    Olim dives eras, nunc es de divite pauper//...

    f. 65

    Omnibus exutos nos et tua jussa secutos//...

    f. 72v

    Omnipotens et misericors Deus, clementiam tuam...

    f. 118v

    Par tibi Roma nihil cum sis prope tota ruina //...

    f. 71

    Paucos pontifices, aliquos tamen esse recordor //...

    f. 63v

    Pelides ego sum, Thetidis notissima proles //...

    f. 62v

    Plurima cum soleant mores evertere sacros // Altius...

    f. 71v

    Porro propter hoc breviatum est psalterium...

    f. 110

    Incipit du lemme biblique

    Postquam Dominus Christus ait adulterae : Nec ego te condemnabo ... (Joh. VIII, 11)

    Incipit

    Quis non intellegat...

    f. 46

    Principes saeculi nonnumquam intra Ecclesiam potestatis adeptae culmina tenent...

    f. 50v

    Quam tegit hic tumulus felix cum conjuge vixit //...

    f. 67

    [...] Qui in omnibus dives es, qui nihil indiges...

    f. 119v

    Incipit du lemme biblique

    Qui manducat carnem meam ... (Joh. VI, 55).

    Incipit

    Doce nos, magister bone...

    f. 22

    Qui non est dives, si pauper nesciat esse // ...

    f. 65v

    Qui solet ante alios Cicerone desertior esse //...

    f. 68

    Quid tibi, mors, faciam, nulli quae parcere nosti //...

    f. 62v

    Quid valet argentum, quid forma, quid ordo clientum // ...

    f. 66v

    Quid vobis designat in Ezechiele propheta // ...

    f. 65

    Quisquis expositor in explanatione sacri eloquii ut fortasse auditoribus placeat...

    f. 49

    Quisquis rebus praetereuntibus restrictius utitur quam sese haberet...

    f. 49v

    Quod autem interrogasti de his qui in matrimonio juncti sunt et nubere non possunt...

    f. 47

    Quod si contingat aliquando sicut contingere solet ut videas aliqua fieri...

    f. 39

    Rex, eques ambo mali. Paulus, Petrus ambo beati //...

    f. 65v

    Rimandae sunt accusatorum enucleatim personae...

    f. 51

    Rufini natam Graecus vehementer amabat //...

    f. 64v

    Sabaoth, Dinamion, Emmachielam ... O THEOS, Deus exercituum...

    f. 119v

    Sarcinulas viles mereatur sanguine miles //...

    f. 63v

    Scio quippe nonnullos de aliis congregationibus et institutionibus ad ordinem nostrum...

    f. 61v

    [...] Sed quomodo, quaeso, solus est qui tecum est...

    f. 1

    Si qua mihi scribis ne cuiquam scripta revelem //...

    f. 68

    Si quis cum matre vel filia fornicatus fuerit, ignorante matre de filia...

    f. 47

    Si res aliena propter quam peccatum est cum reddi possit...

    f. 48

    Si sit sepeliendus qui se ipsum occidit...

    f. 51

    Si sunt pastores pastoris in arce priores //...

    f. 72v

    Si valet ante Deum species, gens, ergo vel utrum //...

    f. 72v

    Sic bene mactatur qui caelica regna lucratur //...

    f. 72v

    Sicut praerutilat violis rosa, Lucifer astris // Sic Bajocensis eminet inter eos //...

    f. 63v

    Sol pro sole gemit, lumen pro lumine demit //...

    f. 72v

    Sunt elementorum gravitate carentia quaedam //...

    f. 65v

    Tanto sanctius intra vos conjuges manebatis quanto sanctiora concorditer...

    f. 47v

    Tempora prisca decem se jactavere Sibyllis //...

    f. 68v

    TETRAGRAMMATON, ANEXEGETON, Deus ineffabilis, Deus invisibilis...

    f. 121

    Tibi ago laudes et gratias, Deus meus, misericordia mea...

    f. 108v

    Tu, Domine clemens, pius et misericors, fac misericordiam super servum...

    f. 85

    Tu es enim gloria mea, tu susceptor meus...

    f. 90

    Tu mihi lex, mihi rex, mihi lux, mihi dux, mihi vindex //...

    f. 63

    Tura, piper, vestes, argentum, pallia, gemmas //...

    f. 67

    Tutor opum, vindex scelerum, largitor honorum //...

    f. 72v

    Universitas autem haec duos ordines complectitur laicos et clericos...

    f. 42

    Verba cum verbis tu nolens frena superbis //...

    f. 63v

    Versus et eversus in me dum fabrico versus //...

    f. 73

    Virginitas flos est et virginis aurea dos est//...

    f. 63

    Abstinence -- Canons sur l'abstinence
    Accusation -- Canons sur l'accusation
    ACHILLES -- Epitaphium
    ADAM ET EVA -- Vers
    ANSELMUS LUCENSIS ep. (s.) -- Collectio canonum (excerpta)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Extraits :
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- De Adulterinis conjugiis (excerpta)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- De Bono conjugali. Excerpta
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- De Doctrina christiana. Excerpta
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Enarrationes in Psalmos (excerpta)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Epistolae. Excerpta
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Sermones (d'après Clavis Patrum latinorum , n° 284). Excerpta
    BERNARDUS CLARAEVALLENSIS (s.) -- Apologia ad Guillelmum de Sancto Theodorico
    BERNARDUS CLARAEVALLENSIS (s.) -- Expositio in Canticum b. Mariae
    BIBLIA SACRA -- Vetus Testamentum Threni (excerpta)
    BIBLICA -- Vetus Testamentum Psalmi. Prologus
    BIBLICA -- Novum Testamentum Evangelium secundum Lucam. Expositio in canticum b. Mariae
    CALIXTUS I, papa (s.) -- Epistola (excerptum)
    CONCILES -- Compiègne (757, excerptum)
    DÉCORATION -- Initiales de couleur (XII e -XIII e s.)
    DIEU -- Notes sur Dieu
    Droit canonique -- Notes et extraits
    ECDICIA -- Lettre à elle adressée (extrait)
    Éléments -- Vers
    Enfant -- Vers sur l'enfant fugitif
    Épitaphes
    EXPOSITIO IN CANTICUM B. MARIAE
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Extraits :
    GUIGO II, CARTHUSIENSIS prior -- Meditationes
    GUIGO II, CARTHUSIENSIS prior -- Expositio in Canticum b. Mariae
    GUILLELMUS DE SANCTO THEODORICO, O. Cist. -- Traité à lui adressé
    HECTOR -- Epitaphium Hectoris
    HENRI II, roi de FRANCE -- Possesseur
    HIERONYMUS (s.) -- Prologus in Psalterium
    HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep. -- Carmina minora (ed. A. Brian Scott). Florilegia
    HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep. -- Carmina dubia (ed. A. Brian Scott, suppl. n os 1 et 4)
    HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep. -- Carmina spuria
    HUGO DE SANCTO VICTORE -- De Sacramentis christianae fidei. Excerpta
    ISIDORUS HISPALENSIS (s.) -- Sententiarum libri. Excerpta
    JESUS CHRISTUS -- Versus
    Jongleur -- Épitaphe d'un jongleur
    JUPITER -- Vers sur Jupiter
    LEBEUF (abbé Jean) -- Notices autographes des manuscrits
    LEO Magnus I (s.), papa -- Epistolae. Excerpta
    LIBELLUS PRECUM (excerpta)
    MARBODUS, Redonensis ep. -- Carmina
    MARBODUS, Redonensis ep. -- De Ornamentis verborum (excerpta)
    MARIA (b. Virgo) -- Expositio in Canticum b. Mariae (Magnificat)
    Mariage -- Extraits canoniques
    MATTHAEUS VINDOBONENSIS -- Versus de cervisia
    Mythologie -- Notes ou « exempla »
    NEPTUNUS -- Vers sur
    NICOLAUS I, papa -- Epistolae. Excerptum
    Obéissance -- Canons
    Pauvreté -- Versus de honesta paupertate
    PETRUS PICTOR -- De Illa quae impudenter filium suum adamavit
    PETRUS PICTOR -- De Mala muliere
    PLUTO -- Vers sur Pluton
    Prières -- Prières diverses
    PRUDENTIUS TRECENSIS ep. -- Breviarium Psalterii
    PRUDENTIUS TRECENSIS ep. -- Flores psalmorum
    QUINTINUS -- Vers à lui adressés
    RABANUS MAURUS -- Paenitentiale (excerpta)
    RELIURE -- Reliures aux armes de Henri II
    RELIURE -- Éléments annexes Tranches dorées
    TERENTIUS (P. Terentius Afer) -- Epitaphium
    URBANUS II, papa -- Epistolae. Excerptum
    Vers anonymes latins -- Recueils
    Vices capitaux -- Orgueil De Juvene divinitus percusso ob superbiam

Source des données