Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3790

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63532

  • Titre attesté :
    • Homiliarium, pars aestivalis, II.
  • Autre forme de la cote :
    • Département des manuscrits, Latin, 3790
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3790
    • Paris. BnF, Latin 3790
  • Conservé à : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :
  • Support : Parchemin. Réglure à la pointe sèche.
  • Composition :
    • I-144 ff. à 2 colonnes, précédés de 2 ff. de garde papier.
  • Format :
    • 365 × 235 mm. (justification 280 × 155 mm.), sauf le f. 1v (réglure à l'encre, justification 285 × 175 mm.).
  • Aspects codicologiques :
    • Le manuscrit provient de la bibliothèque des ducs de Milan à Pavie ; cf. E. Pellegrin, La Bibliothèque des Visconti et des Sforza , Paris, 1955, p. 183-184, inventaire de 1426 : A 500, et p. 299, inventaire de 1459 : B 207 (?) ; Idem, Suppl ., Florence-Paris, 1969, 1 et pl. 2. Au f. de garde I, ancienne cote de la Librairie royale de Blois : « Theologia. Quarta ta[bula]. IX » ; cf. Omont, Anciens inventaires , I, p. 77, inv. de 1518, n° 522 (?), et p. 161, inv. de 1544, n° 87 (?). Au f. 143v, colophon en capitales mêlées d'onciales, noires et rouges, rehaussées debistre : « Anno Domini MCXXXVIII. Explicit liber sermonum ». Écriture italienne : deux mains : ff. 2-97v, 98-143v. Le f. 1 a été ajouté à la fin du XII e s. Cf. Ch. Samaran et R. Marichal, Catal. des mss. en écriture latine , II, 197 et pl. XVI. — Décoration italienne (Italie du Nord). Grandes initiales rouges rehaussées debistre. Rubriques. Sur le f. ajouté 1v, initiale peinte et ornée sur fond peint (fin XII e s.). Cf. Fr. Avril et Y. Załuska, Mss. enluminés d'origine italienne . I. VI e -XII e s. , Paris, 1980, 72-73 et pl. XLVIII. — 18 cahiers de 8 ff., sauf le 1 er de 9 ff. (1-9) et le dernier de 7 ff. (138-144). Les ff. 1 et 144-144v sont blancs. — Aux ff. 141 et 142, annotations marginales des XVII e -XVIII e s. I-144 ff. à 2 colonnes, précédés de 2 ff. de garde papier.365 × 235 mm. (justification 280 × 155 mm.), sauf le f. 1v (réglure à l'encre, justification 285 × 175 mm.).
  • Reliure :
    • Reliure XVII e -XVIII e s. maroquin rouge aux armes royales. Titre au dos : « HOMILIAE ».

Manifeste IIIF

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 1v-143v Homéliaire provenant d'Italie du Nord, concernant la seconde partie du cycle d'été, du 6 e au 23 e dimanche après la Pentecôte. Son contenu et sa décoration sont presque identiques à ceux du ms. Bergamo, Bibl. del Clero di s. Alessandro 224 (XI e s.). Il manque en tête un ou plusieurs cahiers ; le f. 1 a été ajouté pour compléter le premier texte destiné au sixième dimanche après la Pentecôte.

    « Dom. VI. Sermo s. A[u]gustini. Non solum in Novo sed etiam in Veteri Testamento... — ...misericordiam pervenire » [S. CAESARIUS ARELATENSIS, s. 21] ( C.C.S.L. , CIII, 94-99) ; cf. C.P.L. , n° 1008 (1v-5) ; — « ...Amen dico vobis quia : Nisi habundaverit ... (Mt. V, 20). Omelia b. AUGUSTINI ep. Nisi non solum illa minima Legis precepta... — ...regnum celorum » [De Sermone Domini in monte, l. I, excerptum] ( P.L. , XXXIV, 1239-1243, §§ 21-28 ; C.C.S.L. , XXXV, 22-30, lig. 459-638) (5-8). — « Dominica VII. Sermo b. HIERONYMI presbyteri. Dominus autem convocatis discipulis ... (Mt. XV, 32). Vult pascere quos curavit... — ...consecrata sunt » [In Mt., l. II, excerptum] ( P.L. , XXVI, 111 C-112 C ; 2 a ed., 115 B-116 C ; C.C.S.L. , LXXVII, 135-136, lig. 1615-1659) (8-9) ; — « Sermo b. AUGUSTINI ep. Hoc ergo miraculum quod omnes quattuor evangeliste... — ...et non sint » [De Consensu evangelistarum, l. II, §§ 95-98] ( P.L. , XXXIV, 1125-1127 ; C.S.E.L. , XLIII, 202-206) (9-10v) ; — « ... Cum multa turba esset ... (Mc. VIII, 1). Omelia b. AMBROSII [MEDIOLANENSIS] archiep. Postea quam illa que Ecclesie typum accepit... — ...confirmat cor hominis » [In Lc., l. VI, §§ 69-92] ( P.L. , XV, 1686 B-1692 D ; 2 a ed., 1772 D-1779 D ; C.C.S.L. , XIV, 198-207, lig. 707-997) (10v-15v). — « Dominica VIII. Sermo b. AUGUSTINI ep. Cavete a pseudoprophetis ... (Mt. VII, 15). Sed isti non fallunt oculum simplicem... — ...nisi in Spiritu sancto » [De Sermone Domini in monte, l. II, excerptum] ( P.L. , XXXIV, 1305-1307, §§ 78-83 ; C.C.S.L. , XXXV, 176-184, lig. 1784-1932) (15v-18v) ; — « ...Omelia Origenis. Attendite a falsis prophetis ... (Mt. VII, 15). Quod paulo superius spaciosam... — ...cujus sitis, prestante... » [PSEUDO-ORIGENES, Hom. V in Mt.] ( P.L.S. , IV, 872-878) ; cf. C.P.L. , n° 672 (18v-23). — « Dominica VIIII. Sermo b. AUGUSTINI ep. » [s. 113] ( P.L. , XXXVIII, 648-652) (23-26v) ; — « ... Homo quidam erat dives ... (Lc. XVI, 1). Omelia HIERONIMI presbyteri. Questiunculam proposuisti quid sit villicus... — ...et metet » [ep. 121, c. 6] ( P.L. , XXII, 1017-1021 ; C.S.E.L. , LVI, 21-27) (26v-29v). — « Dominica X. Sermo b. Augustini ep. Scitis quoniam cum gentes essetis ... (I Cor. XII, 2). Omnes gentes in uno una... — ...Admonendi sunt legentes... dantium » [FLORUS LUGDUNENSIS, Expositio in ep. b. Pauli ex Augustino, in ep. I ad Cor. XII, 2-11] ; cf. P.L. , CXIX, 340 B-341 C, lig. 3, passim ; Stegmüller, Repertorium biblicum , II, n° 2278 (29v-32v) ; — « ...Omelia b. GREGORII [MAGNI] pape » [Hom. in Ev., 39] ( P.L. , LXXVI, 1293-1301) (32v-39).

    « Dominica XI. Augustini ep. In omnibus Scripturis divinis, fratres... — ...liberare dignetur... » [S. CAESARIUS ARELATENSIS, s. 59] ( C.C.S.L. , CIII, 259-262) ; cf. C.P.L. , n° 1008 (39-42) ; — « Sermo b. AUGUSTINI ep. Audivimus, fratres karissimi, per prophetam... — ...sempiterna... » [s. 39] ( P.L. , XXXVIII, 241-244 ; C.C.S.L. , XLI, 489-492) (42-44) ; — « Unde supra, sermo b. AUGUSTINI ep. Qui vult esse fortis velut presumens de se... — ...sublevandum » [Enarrationes in Ps. XXXI, excerptum] ( P.L. , XXXVI, 265-267 ; C.C.S.L. , XXXVIII, 233-235, § 10, lig. 10-§ 14) (44-46) ; — « ... Duo homines ascenderunt ... (Lc. XVIII, 10). Omelia b. AUGUSTINI ep. Dixit autem Dominus ad quosdam ... (Lc. XVIII, 9-11). Diceret saltim sicut multi homines... — ...superhabundavit gratia » [s. 115, excerptum] ( P.L. , XXXVIII, 656-657, §§ 2-4) ; texte lié à : « Quid facimus si peccatores Deus... — ...Ergo orate... » [s. 135, excerptum] ( P.L. , XXXVIII, 748-750, §§ 6-8) (46-47v et 47v-49v). — « Dominica XII. Omelia b. Augustini ep. Fiduciam talem habemus ... (II Cor. III, 4-5). Vigilantissime cum dixisset : confidentiam talem... — ...Quod non poterant intendere... confugiamus », extraits augustiniens sur II Cor. III, 4-7 ; cf. Florus Lugdunensis, Expositio in ep. b. Pauli ex Augustino, in ep. II ad Cor . III, 4-7, avec retouches, P.L. , CXIX, 353 C-354 B (49v-52) ; — « ... Exiens Jhesus de finibus Tyri ... (Mc. VII, 31). Omelia b. GREGORII [MAGNI] pape insuper Ezechielem. Vigilanter intuendum est quod voce Domini... — ...ceciderunt » [Hom. in Ez., l. I, 10, §§ 20-22] ( P.L. , LXXVI, 893-895 ; C.C.S.L. , CXLII, 153-155) (52-53) ; — « Sermo b. AMBROSII [MEDIOLANENSIS] archiep. De moralibus... — ...permansit » [De Mysteriis, §§ 1-12] ( P.L. , XVI, 389-393 A ; 2 a ed., 405-410 A ; C.S.E.L. , LXXIII, 89-94) (53-55). — « Dominica XIII. Sermo b. AUGUSTINI ep. » [s. 171] ( P.L. , XXXVIII, 933-935) (55-57) ; — « ... Beati oculi qui vident ... (Lc. X, 23). Omelia b. AMBROSII [MEDIOLANENSIS] archiep. In lectione hac exponuntur hii qui sibi legisperiti... — ...forma virtutis » [In Lc., l. VII, §§ 69-85] ( P.L. , XV, 1717 B-1720 B ; 2 a ed., 1805 A-1808 B ; C.C.S.L. , XIV, 237-241, lig. 702-831) (57-60). — « Dominica XIIII. Sermo b. AUGUSTINI ep. Spiritu ambulate ... (Gal. V, 16). Dico autem : Spiritu ambulate ... Non dixit : Ne habueris, neque hoc dixit : Ne feceritis... — ...habent adjutorem » [s. 128, excerptum] ( P.L. , XXXVIII, 715-718, §§ 6-9) (60-62) ; — « ... Dum iret Jhesus in Jerusalem ... (Lc. XVII, 11). Omelia b. AUGUSTINI ep. » (en marge : « Dominica XIII »). « De decem leprosis quos Dominus ita mandavit... — ...coloris obducat » [Quaestiones Evangeliorum, l. II, XL, excerptum] ( P.L. , XXXV, 1354-1355, passim ; C.C.S.L. , XLIV B, 97-99, lig. 1-60, passim ) ; texte lié à : « Voce consona et corde concordi... — ...facite ex amore... » [s. 20] ( P.L. , XXXVIII, 137-141 ; C.C.S.L. , XLI, 261-267) ; cf. ms. Latin 3816, f. 36v-37v, plus court (62-63 et 63-66). — « Dominica XV. Sermo b. Augustini ep. Fratres, et si preocupatus [sic] fuerit ... (Gal. VI, 1). Queritur inter peccatum et delictum... — ...Semen future messis... pauperi valeat » [FLORUS LUGDUNENSIS, Expositio in ep. b. Pauli ex s. Augustino, in ep. ad Gal. VI, 1-9] ; cf. P.L. , CXIX, 371 D-372 C, passim ; texte lié à : « Ergo dum tempus habemus ... (Gal. VI, 10). Sunt qui extimant helemosinas... — ...ad domesticos fidei » [S. AUGUSTINUS, De Generalitate eleemosynarum, texte utilisé par Florus, In ep. ad Gal. VI, 10] ( P.L. , XL, 1227-1230 ; C. Lambot, dans Rev. bénéd ., LXVI (1956), 156-158) ; sur l'insertion de ce texte dans sa collection par Florus, cf. C. Charlier, dans Rev. bénéd ., LVII (1947), 183 et C. Lambot, op. cit ., 150 ; cf. Stegmüller, Repertorium biblicum , n° 2280 (66-69v et 69v-71v) ; — « Sermo b. AMBROSII [MEDIOLANENSIS] archiep. » (en marge : « Dominica XIIII »). « Nolite solliciti esse ... (Lc. XII, 22-23). Nichil enim moralius ad faciendam fidem... — ... enutriet » [In Lc., l. VII, §§ 123-130] ( P.L. , XV, 1730 D-1733 A ; 2 a ed., 1819 B-1821 C ; C.C.S.L. , XIV, 255-258, lig. 1281-1380) (71v-73v) ; — « ...Omelia b. AUGUSTINI ep. Nemo potest duobus dominis servire ... (Mt. VI, 24). Ad hanc ipsam intentionem referendum est... — ...cogitare » [De Sermone Domini in monte, l. II, excerptum] ( P.L. , XXXIV, 1290-1294, §§ 47-56, début ; C.C.S.L. , XXXV, 138-149, lig. 1030-1249) (73v-76v).

    « Dominica XVI ( corr. in XV ) AUGUSTINI ep. Tria genera mortuorum sunt tria genera peccatorum... — ...resurgant » [s. 98, excerptum] ( P.L. , XXXVIII, 593-597, §§ 5-7) (76v-78v) ; — « ... Ibat Jhesus in civitatem ... (Lc. VII, 11). Omelia b. AMBROSII [MEDIOLANENSIS] ep. Hic locus ad utramque redundat gratiam... — ...indulserit » [In Lc., l. V, §§ 89-92] ( P.L. , XV, 1660 A-1661 A ; 2 a ed., 1745 B-1746 B ; C.C.S.L. , XIV, 163-165, lig. 923-970) (78v-79v) ; — « Unde supra, sermo b. AUGUSTINI ep. De juvene illo resuscitato gavisa est mater vidua... — ...dormit michi » [s. 98, excerptum] ( P.L. , XXXVIII, 591-593, §§ 2-4) (79v-81). — « Feria IIII mensis VII. Apostolica institutio. Sermo s. LEONIS [MAGNI] pape » [s. 91] ( P.L. , LIV, 450-453 ; C.C.S.L. , CXXXVIII A, 564-567) (81-82v). — « Feria VI : devotionem fidelium [ sic ] » [IDEM, s. 92] ( P.L. , LIV, 453-456 ; C.C.S.L. , CXXXVIII A, 568-572) (82v-84v) ; — « Item unde supra » [IDEM, s. 93] ( P.L. , LIV, 456-457 ; C.C.S.L. , CXXXVIII A, 573-576) (84v-85v). — « Sabbato... Omelia b. GREGORII [MAGNI] pape » [Hom. in Ev., 31] ( P.L. , LXXVI, 1227-1232) (85v-89v). — « Dominica XVII. Sermo b. H[I]ERONIMI presbyteri. Obsecro itaque vos ego vinctus ... (Eph. IV, 1). Potest et in Christi vinculis et in carceribus... — ...absque eo est » [In Ep. ad Eph., l. II, excerptum] ( P.L. , XXVI, 492 D-496 D ; 2 a ed., 524 C-528 C) (89v-93) ; — « ... Dum intraret Jhesus in domum ... (Lc. XIV, 1). Omelia b. AMBROSII [MEDIOLANENSIS] archiep. Curatur hydropicus in quo fluxus... — ...sequere me » [In Lc., l. VII, §§ 195-196, incomplet] ( P.L. , XV, 1752 A-B ; 2 a ed., 1841 D-1842 A ; C.C.S.L. , XIV, 282-283, lig. 2181-2195) ; texte lié à : « GREGORIUS [MAGNUS]. Impio quippe sitire est hujus mundi... — ...non videtur » [Moralia in Job, l. XIV, excerptum] ( P.L. , LXXV, 1047 ; C.C.S.L. , CXLIII A, 705-706, c. XII, lig. 18-c. XIII, lig. 20) (93 et 93-94) ; — « Sermo b. AUGUSTINI ep. » [s. 107] ( P.L. , XXXVIII, 627-632) (94-96v). — « Dominica XVIII. Sermo s. Johannis ep. Convenerunt pharisei in unum ut multitudine... — ...cognoscens eum per ipsum » [Opus imperfectum in Mt., hom. 42, excerptum], apocryphe de Jean Chrysostome ( P.G. , LVI, col. 872, lig. 35-col. 875, lig. 32) ; cf. C.P.L. , n° 707 ; C.P.G. , II, n° 4569 (96v-99v) ; — « ... Pharisei audito quod Dominus scilentium [sic]... (cf. Mt. XXII, 34). JERONIMI presbyteri. Quod de Herode et Pontio Pylato... — ...et magistri » [In Mt., l. III-IV, excerpta] ( P.L. , XXVI, 166 A-169 C ; 2 a ed., 172 B-176 A ; C.C.S.L. , LXXVII, p. 207, lig. 1874-p. 213, lig. 128) ; cf. Lambert, Bibliotheca Hieronymiana , II, 223, n. 217 a, hom. 69 (99v-102v). — « Dominica XVIIII. Sermo b. Augustini ep. Renovamini spiritu mentis ... (Eph. IV, 23). Quod ait : spiritu mentis vestre, non ibi duas res... — ... Nolite locum dare ... (Eph. IV, 27)... per timorem ignis eterni Christus intrat... » [FLORUS LUGDUNENSIS, Expositio in ep. b. Pauli ex Augustino, in ep. ad Eph. IV, 23-27] ; cf. P.L. , CXIX, col. 378 A, lig. 4-col. 378 C, lig. 10, avec var. ; Stegmüller, Repertorium biblicum , II, n° 2281 (102v-105) ; — « ... Ascendens Jhesus in naviculam ... (Mt. IX, 1). Homelia b. JERONIMI presbyteri. Civitatem ejus non aliam intelligamus... — ...virtutum suarum » [In Mt., l. I, excerptum] ( P.L. , XXVI, 54 D-55 C ; 2 a ed., 56 B-57 B ; C.C.S.L. , LXXVII, 54-55, lig. 1225-1263) ; cf. Lambert, op. cit ., 213, n. 217 a, hom. 23 (105-106) ; — « Sermo b. Johannis Os auri » [S. PETRUS CHRYSOLOGUS, s. 50] ( P.L. , LII, 339-342 ; C.C.S.L. , XXIV, 276-282) ; cf. C.P.L. , n° 227 (106-107v). — « Dominica XX. Sermo b. Augustini ep. Videte itaque, fratres, quomodo caute ... (Eph. V, 15-16). Dies malos due res faciunt... — ...Caro diligitur... sunt omnia » [FLORUS LUGDUNENSIS, Expositio in ep. b. Pauli ex Augustino, in ep. ad Eph., V, 15-29] ; cf. P.L. , CXIX, col. 379 C, lig. 14-col. 380 C, lig. 1 ; Stegmüller, op. cit ., II, n° 2281 (108-111) ; — « ...Homelia b. GREGORII [MAGNI] pape » [Hom. in Ev., 38] ( P.L. , LXXVI, 1281-1293) (111-120v).

    « Dominica XXI. Sermo b. Augustini ep. Confortamini in Domino ... (Eph. VI, 10). Totum sentitur in Christo... — ...principatus et potestates », passage ajouté en tête de : « Induite vos ... (Eph. VI, 11). Intelligendi sunt... — ... Et galeam salutis ... (Eph. VI, 17)... verax inventus est » [FLORUS LUGDUNENSIS, Expositio in ep. b. Pauli ex Augustino, in ep. ad Eph., VI, 11-17] ; cf. P.L. , CXIX, col. 381 B, lig. 10-col. 382 C, lig. 4 ; Stegmüller, op. cit ., II, n° 2281 (120v-121v et 121v-125) ; — « ...Homelia b. GREGORII [MAGNI] pape » [Hom. in Ev., 28] ( P.L. , LXXVI, 1210-1213) (125-127) ; — « Sermo b. AUGUSTINI ep. Ecce quidam regulus ... (Joh. IV, 46-47). Qui rogabat non credebat. Quid a me... — ...quam condidit » [Tractatus in Ev. Johannis, tr. XVI, excerptum] ( P.L. , XXXV, 1524-1526 ; C.C.S.L. , XXXVI, 166-169, § 3, lig. 22-§ 7, lig. 3) (127-129v). — « Dominica XXII. Sermo b. AUGUSTINI ep. » [s. 13] ( P.L. , XXXVIII, 107-111 ; C.C.S.L. , XLI, 177-183) (129v-132v) ; — « ... Simile est regnum celorum homini regi ... (cf. Mt. XVIII, 23)... Homelia JERONIMI presbyteri. Assimilatum est regnum celorum homini regi ... (Mt. XVIII, 23). Familiare est Syris... — ...cordibus vestris » [In Mt., l. III, excerptum] ( P.L. , XXVI, 132 C-133 C ; 2 a ed., 137 B-138 C ; C.C.S.L. , LXXVII, 163-165, lig. 672-709) ; texte lié à : « Narravit Dominus similitudinem valde terribilem... — ...timeant » [S. AUGUSTINUS, s. 83, moins le début du § 1] ( P.L. , XXXVIII, 514-519) (132v-133 et 133-135). — « Dom. XXIII. Sermo b. AUGUSTINI ep. » [s. 14] ( P.L. , XXXVIII, 111-116 ; C.C.S.L. , LXI, 185-191) (135-138) ; — « ... Abeuntes pharisei consilium inierunt ... (Mt. XXII, 15). Homelia b. JERONIMI presbyteri. Nuper sub Cesare Augusto Judea subjecta... — ...reportantes » [In Mt., l. III, excerptum] ( P.L. , XXVI, 161 B-163 C ; 2 a ed., 168 A-170 A ; C.C.S.L. , LXXVII, 202-204, lig. 1742-1797) ; cf. Lambert, op. cit ., 223, n. 217 a, hom. 67 (138-139) ; — « Sermo beati Johannis ep. Omnis malitia confunditur aliquotiens... — ...sunt utilia » [Opus imperfectum in Mt., hom. 42, excerptum] ( P.G. , LVI, 866-868, lig. 4), apocryphe de Jean Chrysostome ; cf. supra , f. 96v, bibliographie citée (139-141) ; — « Sermo b. Augustini ep. Omnis anima potestatibus ... (Rom. XIII, 1). Quid dixit : omnis anima nisi omnis homo... coroneris, qui cum Patre... », extraits augustiniens sur Rom. XIII, 1-7 ; cf. Florus Lugdunensis, Expositio in ep. b. Pauli ex Augustino, in ep. ad. Rom ., avec retouches, dont de longs passages du s. 62 de s. Augustin ; cf. P.L. , CXIX, 313 A-C, passim ; P.L. , XXXVIII, 420-422 (141-143v).

Texte du manuscrit

Source des données : Mandragore

Enluminures et décors

Intervenants

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Incipit du lemme biblique

    Abeuntes pharisaei consilium inierunt ... (Mt. XXII, 15).

    Incipit

    Nuper sub Caesare Augusto Judaea subjecta Romanis...

    f. 138

    Ad hanc ipsam intentionem referendum est quod consequenter exponit dicens : aut ( alias enim) unum odio ... (Mt. VI, 24)...

    f. 73v

    Incipit du lemme biblique

    [...] Adsimilatum est regnum caelorum homini regi qui voluit rationem ... (Mt. XVIII, 23)

    Incipit

    Familiare est Syris et maxime Palestinis...

    f. 132v [compilatio]

    Incipit du lemme biblique

    Adtendite a falsis prophetis ... (Mt. VII, 15).

    Incipit

    Quod paulo superius spatiosam et latam ( alias altam) viam nominavit...

    f. 193

    Apostolica institutio, dilectissimi, quoniam Dominum Jesum non [ sic ] ad hoc venisse...

    f. 82v

    Incipit du lemme biblique

    Arborem fici habebat quidam plantatam ... (Lc. XIII, 6).

    Incipit

    Dominus et redemptor noster per Evangelium suum aliquando verbis loquitur, aliquando rebus...

    f. 169v

    Incipit du lemme biblique

    Ascendens Jesus in naviculam transfretavit ... (Mt. IX, 1).

    Incipit

    Civitatem ejus non aliam intellegimus quam Nazareth...

    f. 105

    Audivimus, fratres carissimi, per prophetam dicentem : Ne tardes ... (Eccli. V, 8)...

    f. 42

    Incipit du lemme biblique

    Beati oculi qui vident quae vos videtis ... (Lc. X, 23).

    Incipit

    In lectione hac exponuntur hii qui sibi legisperiti...

    f. 57

    Cantavimus Domino et diximus : Tibi derelictus est pauper ... (Ps. IX, 14)...

    f. 135

    Incipit du lemme biblique

    Cavete a pseudoprophetis ... (cf. Mt. VII, 15).

    Incipit

    Sed isti non fallunt...

    f. 15v

    Christum in humanis actibus divina gessisse mysteria...

    f. 265

    Civitatem ejus non aliam intellegamus ( alias intellegimus) quam Nazareth...

    f. 105

    Incipit du lemme biblique

    Confortamini in Domino ... (Eph. VI, 10).

    Incipit

    Totum sentitur in Christo ut in omnibus virtutibus...

    f. 120v

    Convenerunt pharisaei in unum ut multitudine vincerent...

    f. 96v

    Incipit du lemme biblique

    Cum appropinquaret Jesus Jerusalem, videns civitatem flevit ... (cf. Lc. XIX, 41).

    Incipit

    Lectionem brevem sancti Evangelii brevi si possum...

    f. 197

    Incipit du lemme biblique

    Cum intraret Jesus in domum cujusdam principis ... (Lc. XIV, 1).

    Incipit

    Curatur hydropicus in quo fluxus carnis exuberans...

    f. 93

    Incipit du lemme biblique

    Cum turba multa esset ... (Mc. VIII, 1).

    Incipit

    Postea quam illa quae Ecclesiae typum accepit a fluxu curata est sanguinis...

    f. 10v

    Curatur hydropicus in quo fluxus carnis exuberans...

    f. 93

    De decem leprosis quos Dominus ita mundavit, cum ait : Ite, ostendite vos sacerdotibus ... (Lc. XVII, 14)...

    f. 62

    De juvene illo resuscitato gavisa est mater vidua...

    f. 79v

    De moralibus quotidianum sermonem habuimus cum vel patriarcharum gesta...

    f. 53

    Devotionem fidelium, dilectissimi, nihil est in quo providentia divina non adjuvet...

    f. 275

    Incipit du lemme biblique

    [...] Dico autem : Spiritu ambulate ... (Gal. V, 16)

    Incipit

    Non dixit : Ne habueris, neque hoc dixit : Ne perfeceritis...

    f. 60

    Dies malos duae res faciunt : malitia et miseria. Per malitiam hominum et miseriam...

    f. 108

    Incipit du lemme biblique

    [...] Dixit autem Dominus ad quosdam qui in se confidebant ... (Lc. XVIII, 9-11)

    Incipit

    Diceret saltem : sicut multi homines...

    f. 46

    Incipit du lemme biblique

    Dominus autem convocatis discipulis suis dixit : Misereor turbae ... (Mt. XV, 32)

    Incipit

    Vult pascere quos curavit, prius aufert...

    f. 8

    Dominus et redemptor noster per Evangelium suum aliquando verbis loquitur, aliquando rebus...

    f. 169v

    Incipit du lemme biblique

    Dum iret Jesus in Jerusalem, transibat ... (Lc. XVII, 11).

    Incipit

    De decem leprosis quos Dominus ita mandavit...

    f. 62

    Incipit du lemme biblique

    Duo homines ascenderunt in Templum ... (Lc. XVIII, 10).

    Incipit

    Dixit autem Dominus ad quosdam qui in se confidebant ... (Lc. XVIII, 9-11). Diceret saltem sicut multi homines...

    f. 46

    Incipit du lemme biblique

    Erat quidam regulus cujus filius infirmabatur Capharnaum ... (Joh. IV, 46).

    Incipit

    Lectio sancti Evangelii quam modo, fratres, audistis expositione...

    f. 277v

    Incipit

    Qui rogabat non credebat. Quid a me exspectas audire...

    f. 127

    Incipit du lemme biblique

    Ergo dum tempus habemus ... (Gal. VI, 10)

    Incipit

    Sunt qui extimant eleemosynas justis...

    f. 69v

    Incipit du lemme biblique

    Erudimini qui judicatis ... (Ps. II, 10)

    Incipit

    Terram judicare est corpus domare...

    f. 129v

    Incipit du lemme biblique

    Exiens Jesus de finibus Tyri ... (Mc. VII, 31).

    Incipit

    Vigilanter intuendum est quod voce Domini...

    f. 52

    Incipit du lemme biblique

    Fiduciam talem habemus per Christum ... (II Cor. III, 4).

    Incipit

    Vigilantissime cum dixisset : Confidentiam talem habemus ...

    f. 49v

    Incipit du lemme biblique

    Fratres, et si praeoccupatus fuerit homo ... (Gal. VI, 1)

    Incipit

    Quaeritur inter peccatum et delictum quae sit differentia...

    f. 66

    Gaudere nos Apostolus praecepit sed in Domino...

    f. 55

    Hic locus ad utramque redundat gratiam...

    f. 78v

    Hoc ergo miraculum quod omnes quattuor evangelistae commemorant...

    f. 9

    Incipit du lemme biblique

    Homo quidam erat dives qui habebat vilicum ... (Lc. XVI, 1).

    Incipit

    Quaestiunculam proposuisti quis sit vilicus iniquitatis...

    f. 26v

    Incipit du lemme biblique

    Ibat Jesus in civitatem quae vocatur Naim ... (Lc. VII, 11).

    Incipit

    Hic locus ad utramque redundat gratiam ut cito...

    f. 78v

    Impio quippe sitire est hujus mundi bona concupiscere...

    f. 93

    In lectione hac exponuntur hi qui sibi legisperiti...

    f. 57

    In omnibus Scripturis divinis, fratres carissimi ( alias dilectissimi), utiliter ac salubriter admonemur...

    f. 39

    Incipit du lemme biblique

    Induite vos armaturam Dei ... (Eph. VI, 11).

    Incipit

    Intellegendi sunt inimici pro quibus orandum sit et contra quos orandum sit...

    f. 121v

    Intellegendi sunt inimici pro quibus orandum sit...

    f. 121v

    Lectio sancti Evangelii quam modo, fratres, audistis, expositione non indiget sed ne hanc tacite praeterisse...

    f. 277v

    Lectionem brevem sancti Evangelii brevi, si possum, volo sermone percurrere...

    f. 197

    Narravit Dominus similitudinem valde terribilem quia Simile est regnum ... (Mt. XVIII, 23)...

    f. 133

    Incipit du lemme biblique

    Nemo potest duobus dominis servire ... (Mt. VI, 24).

    Incipit

    Ad hanc ipsam intentionem referendum est, quod consequenter exponit dicens...

    f. 73v

    Nihil enim moralius ad faciendam fidem omnia credentibus adeo posse conferri...

    f. 71v

    Incipit du lemme biblique

    Nisi abundaverit justitia ... (Mt. V, 20).

    Incipit

    Nisi non solum illa minima Legis praecepta...

    f. 5

    Nisi non solum illa minima Legis praecepta...

    f. 5

    Incipit du lemme biblique

    Nolite solliciti esse animae vestrae ... (Lc. XII, 22-23)

    Incipit

    Nihil enim moralius ad faciendam fidem...

    f. 71v

    Non solum in Novo sed etiam in Veteri Testamento admonemur, fratres carissimi, qualiter perfectam caritatem...

    f. 1v

    Nuper sub Caesare Augusto, Judaea subjecta Romanis quando in toto orbe...

    f. 138

    Incipit du lemme biblique

    Obsecro itaque vos, ego vinctus in Domino ... (Eph. IV, 1).

    Incipit

    Potest et in Christi vinculis et in carceribus...

    f. 89v

    Omnes gentes in uno, una in ipsa unitas...

    f. 29v

    Incipit du lemme biblique

    Omnis anima potestatibus ... (Rom. XIII, 1)

    Incipit

    Quid dixit : omnis anima nisi omnis homo...

    f. 141

    Omnis, dilectissimi, divinorum eruditio praeceptorum hoc ( alias hos) proxime agit...

    f. 278v

    Omnis malitia confunditur aliquotiens ratione veritatis...

    f. 139

    Incipit du lemme biblique

    Pharisaei audientes quod silentium ... (Mt. XXII, 34)

    Incipit

    Quod de Herode et Pontio Pilato legimus in Domini nece...

    f. 99v

    Postea quam illa quae Ecclesiae typum accepit a fluxu curata...

    f. 10v

    Potest et in Christi vinculis et in carceribus...

    f. 89v

    Quaeritur inter peccatum et delictum quae sit differentia...

    f. 66

    Quaestiunculam proposuisti quis sit vilicus iniquitatis...

    f. 26v

    Qui Deum timetis non dubito quod Verbum ejus cum timore...

    f. 94

    Qui rogabat non credebat. Quid a me exspectas audire...

    f. 127

    Qui vult esse fortis velut praesumens de se...

    f. 44

    Quid dixit : omnis anima nisi omnis homo...

    f. 141

    Quid facimus ( alias faciamus) si peccatores Deus non exaudit...

    f. 47v

    Quod admonemur admonere debemus. Recens evangelica lectio...

    f. 23

    Quod ait : spiritu mentis vestrae (Eph. IV, 23), non ibi duas res intellegi voluit...

    f. 102v

    Quod de Herode et Pontio Pilato legimus in Domini nece...

    f. 99v

    Quod paulo superius spatiosam et latam viam nominavit...

    f. 193

    Incipit du lemme biblique

    Renovamini spiritu mentis ... (Eph. IV, 23).

    Incipit

    Quod ait : spiritu mentis vestrae , non ibi duas res intellegi voluit...

    f. 102v

    Incipit du lemme biblique

    Scitis quoniam cum gentes essetis ... (I Cor. XII, 1).

    Incipit

    Omnes gentes in uno una, in ipsa unitas...

    f. 29v

    Sed ista ( alias isti) non fallunt oculum simplicem...

    f. 15v

    Incipit du lemme biblique

    Simile est regnum caelorum homini regi qui voluit rationem ... (cf. Mt. XVIII, 23).

    Incipit

    Adsimilatum est regnum caelorum homini regi ... (Mt. XVIII, 23). Familiare est Syris et maxime Palestinis...

    f. 132v

    Incipit du lemme biblique

    Simile factum est regnum caelorum homini regi qui fecit nuptias ... (Mt. XXII, 2).

    Incipit

    Textum lectionis evangelicae, fratres carissimi, volo si possum...

    f. 272

    Incipit du lemme biblique

    Spiritu ambulate ... (Gal. V, 16).

    Incipit

    Dico autem : Spiritu ambulate ... Non dixit : Ne habueris, neque hoc dixit : Ne feceritis...

    f. 60

    Terram judicare est corpus domare. Audiamus Apostolum judicantem terram...

    f. 129v

    Textum lectionis evangelicae, fratres carissimi, volo si possum...

    f. 111

    Totum sentitur in Christo ut in omnibus virtutibus...

    f. 120v

    Tria genera mortuorum sunt tria genera peccatorum quos hodie suscitat Christus...

    f. 76v

    Incipit du lemme biblique

    Videte itaque, fratres, quomodo caute ... (Eph. V, 15).

    Incipit

    Dies malos duae res faciunt...

    f. 108

    Vigilanter intuendum est quod voce Domini...

    f. 52

    Vigilantissime cum dixisset : Confidentiam talem habemus ... (cf. II Cor. III, 4)...

    f. 49v

    Voce consona et corde concordi pro ipso corde...

    f. 63

    Vult pascere quos curavit, prius aufert...

    f. 8

    AMBROSIUS MEDIOLANENSIS ep. (s.) -- Expositio Evangelii secundum Lucam (homiliae excerptae)
    AMBROSIUS MEDIOLANENSIS ep. (s.) -- Expositio Evangelii secundum Lucam (excerpta)
    AMBROSIUS MEDIOLANENSIS ep. (s.) -- De Mysteriis (homiliae excerptae)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- De Consensu evangelistarum (homilia excerpta)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Enarrationes in Psalmos (homiliae excerptae)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- De Generalitate eleemosynarum
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- In Evangelium Johannis tractatus CXXIV (homiliae excerptae)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Quaestiones Evangeliorum (homiliae excerptae)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- De Sermone Domini in monte (homiliae excerptae)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Sermones. Sermones singuli
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Sermones (homiliae excerptae et excerpta)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- Sermones pseudoaugustiniani ( C.P.L. , n os 371-372, sermons Mai, Caillau et autres attribués à s. Augustin dans les mss.)
    BLOIS (Loir-et-Cher). Librairie royale -- Possesseur
    CAESARIUS ARELATENSIS ep. (s.) -- Sermones singuli
    DÉCORATION -- Décoration italienne Nord, (XII e s.)
    DÉCORATION -- Initiales De couleur rouge , Rehaussées de bistre, (XII e s.)
    DÉCORATION -- Initiales peintes, (XII e s.)
    Écriture italienne -- Nord, (XII e s.)
    FLORUS LUGDUNENSIS -- Compilator : Expositio in epistolas b. Pauli ex s. Augustino, (homiliae excerptae)
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Homiliae in Evangelia (XL). Homiliae singulae
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Homiliae in Ezechielem. Homiliae excerptae
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Moralia in Job (homiliae excerptae)
    HIERONYMUS (s.) -- Commentarii in Epistolam Pauli ad Ephesios (homiliae excerptae)
    HIERONYMUS (s.) -- Commentarii in Evangelium Matthaei (homiliae excerptae)
    HIERONYMUS (s.) -- Epistola 121 (homilia excerpta)
    HOMÉLIAIRES -- Italie, Nord
    HOMÉLIAIRES -- De Tempore. Pars aestivalis (a dom. 6 a post Pentecosten)
    JOHANNES CHRYSOSTOMUS (s.) -- Opus imperfectum in Matthaeum, homilia 42 a (homiliae excerptae)
    LEO Magnus I (s.), papa -- Sermones vel tractatus. Sermones singuli
    MILAN (Italie). Ducs -- Possesseurs
    OPUS IMPERFECTUM IN MATTHAEUM -- Homilia 42 a (homiliae excerptae)
    ORIGENES (Pseudo-) -- Homiliae in Matthaeum Homilia V
    PETRUS CHRYSOLOGUS (s.), Ravennatensis ep. -- Sermones
    RELIURE -- Reliures XVII e ou XVIII e s. aux armes et chiffre royaux (cf. Catalogue général des mss. latins, Tables des t. III-VI, table analytique , pl. XXIV, motif 2)
    Titres, incipit ou explicit de couleurs alternées -- Noire (ou brune ) et rouge , rehaussé de bistre, lettres ou mots alternés, en capitales mêlées d'onciales (XII e s.)

Vie du livre

Sources des données