Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.9921

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q281936

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Papier (filigranes f. 1-10: chapeau, manque dans Briquet; f. 12-108: var. Briquet 9057, Rome, 1465; f. 109-120: var. Briquet 8940, Rome, 1465-1468; f. 121-134: Briquet 7695, Rome, 1472-1476), XVe s. (a. 1473), 134 ff. (+ f. 59bis), 210 x 145 mm. Initiales à «bianchi girari», se prolongeant dans les marges gauche et supérieure, aux f. 2, 65, 73v° et 109 (celle du f. 1 a été coupée avec une partie du titre).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 2: //Audiet

    f. 1-134: Horativs, Opera.

    f. 1-53v°: Carmina seu Odae.

    titre: «‹HORATII› FLACCI VENVSINI [...] OPVS AD MECENA‹TEM› EQVITEM ».

    f. 36, en marge, citation de Properce, Elegiae, III, 13, 48-49

    à la fin: «Ode Horatii Flacci Venusini poetae satyri foeliciter expliciunt ».

    f. 54-63v°: Epodon liber.

    titre: «EPODOS VENVSINI HORATII POETAE SATIRI INCIPIVNT »

    à la fin: «FINIS EPODARUM HORATII ».

    f. 63v°-65: Carmen saeculare

    titre: «CARMEN SECVLARE».

    (gloses) inc. en marge: «Secularis Carminis duplex consueuit esse deuocio aut enim pro sedanda pestilentia aut certo et constituto numero annorum... ».

    f. 65-73: De arte poetica.

    titre: «AD PISONES HORATII FLACCI VENVSINI ARTIS POETICȨ SATYRA VEL LIBELLVS INCIPIT ».

    f. 73v°-108v°: Sermones seu Saturae.

    titre: «HORATII FLACCI VENVSINI SERMONVM LIBER PRIMVS ».

    contient l’interpolation: «Lucili, quam sis mendosus... » en tête de I, 10.

    à la fin: «Finis sermonum Horatii Flacci Venusini ».

    f. 109-134: Epistulae.

    titre: «HORATII FLACCI VENVSINI EPISTOLARVM LIBER INCIPIT».

    f. 111v°, marge inférieure, add. XVIIe s., citation de Clavdianvs, In Rufinum, I, 198-200 (= carm. III).

    à la fin: «FINIS EPISTOLARUM HORATII FLACCI VENVSINI POETAE SATYRI VLTIMI OPERIS ».

Intervenant

Origine

  • Origine: italienne (romaine d'après les filigranes), écriture humanistique cursive. Le manuscrit a été copié en 1473 par Giovanni de Sonantibus qui signe et date en capitales rubriquées au f. 134: «HYEMALI TEMPORE STRIDENTE LVCERNA, EXEMPLATA TRANSCRIPTAQVE PER ME IOANNEM DE SONANTIBVS OPERA OMNIA VENVSINI POETAE FVERVNT M° CCCC° LXXIII° SIXTO PONT. IIII».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: aucune indication; le manuscrit a été acquis par la Bibliothèque Vaticane après 1550.

Notes

Source des données : Biblissima

  • E. Pellegrin, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome III, 2ème partie. Fonds Vatican latin, 2901-14740, éds A.-V. Gilles-Raynal, F. Dolbeau, J. Fohlen, Y.-F. Riou, J.-Y. Tilliette, avec la coll. de M. Buonocore, P. Scarcia Piacentini et P.-J. Riamond, Paris, 2010, p. 747 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_2010_cat_21_32)

Bibliographie

    • M. Vattasso et H. Carusi, Codices Vaticani latini : Codices 9852-10300, Vatican, 1914, p. 141
    • Bénédictins du Bouveret, Colophons de manuscrits occidentaux des origines au XVIe siècle, 3, Fribourg, 1973, p. 499 n° 11480
    • M. Buonocore, Codices horatiani..., Vatican, 1992, p. 259-261, n° 185, pl. LXXXVII [= f. 134], description détaillée de chaque œuvre d’Horace
    • C. Villa, I manoscritti di Orazio. II (Aevum, 67, 1993, p. 98)
    • J. Fohlen, Colophons... (Roma, magistra mundi..., 1, Louvain-la-Neuve, 1998, p. 237, 238, 248, 249, 252, 255 et 264)
    • Réf.: BMBV (2005) p. 707 (4).

Vie du livre

Source des données