Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q382945
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 2 Addition contemporaine du manuscrit : « Oportuit Christum incarnari et pati pro homine triplici de causa : primum quia tantum oportuit esse descensum humilitatis Dei... — ... peccatum Ade purgare » ; — Additions du XIVe s. : « Incipit ordo baptisterii. Apposito infante ante sacerdotem imponatur nomen infanti a patrinis... » ; « Benedictio vini ad communicandum infantem. Domine Jhesu Christe qui es vitis vera... » J. Vezin, dans Ephemerides, liturgicae, LXXX (1966), 313.
F. 3-7, 8-88 PETRUS LOMBARDUS, Sententiarum liber IV (P. L., CXCII, 839-962 ; Quaracchi, 2e éd., 1916, 745-1038). L'ordre des cahiers étant bouleversé, le texte se lit ff. 16-88v, 8-15v, 3-7. Table : « Incipiunt capitula quarti libri Sentenciarum » (16-19) ; L. IV : « Incipit quartus liber » (19-88v, 8-15v, 3-7) ; au f. 7 : « Explicit liber Sentenciarum magistri Petri Lombardi episcopi Parisius cujus anima requiescat in pace. Amen ».
Outre les notulae habituelles, le manuscrit contient un certain nombre d'additions, dans le texte ou dans une colonne séparée : Dans le texte : « In ecclesiastica istoria legitur quod Alexander episcopus Alexandrie... — ... ea que sacerdotibus mos est » (RUFINUS AQUILEIENSIS, Historia ecclesiastica, I, c. 14, P. L., XXI, 487, add. à D. VI, c. 5, éd. Quaracchi, 781-782) (29) ; — « Innocentius II : Decernimus ut qui... Gregorius. Nullum facere subdiaconum... Calixtus papa : Presbiteris, diaconibus... — ... diffinicionem judicamus » (éd. cit., 966, note a), après « subdiaconatus ordinem faciat » (81v-82) ; — « Beda super Lucam : Qualis in transfiguracione apostolis, talis post judicium... — ... ut videant in quem pupugerunt » (BEDA, In Luc. Evang. expositio, l. III, c. 9, P. L., XCII, 454, add. à D. XLVIII, c. 1, éd. Quaracchi, 1022) (15v). ???— Dans une colonne séparée : « Beda : Mistice circumcisio carnis mortificacionem designat que in genitali membro... — ... esse vitandam jactanciam glorie in spirituali circumcisione » [add. à D. I, c. 9, éd. cit., 750] (20v) ; — « Baptisma quod est in Spiritu sancto non ad illud tantum tempus respicit quo apostoli... — ... in Spiritu baptizatur » [add. à D. II, c. 6, éd. cit., 753-754] (21v) ; — notulae n° 76 (éd. cit., 786) (30) ; 127 et 128 (ibid., 817) (39) ; — « Gregorius super Ezechielem. Qui in expositionibus sacri eloquii... — ... Domini sunt que dicit » (ibid., 818, note l) (39v) ; — « Venialia hic dicit... — ... inferebant » (ibid., 871, note c) (55) ; — « Augustinus de verbis Apostoli : Incaute sunt humiles qui se mendacio illaqueant... — ... quanto magis veritati sociatur » [add. à D. XXI, c. 8, éd. cit., 884] (59) ; — « Origenes : Sciendum quod in illa die cogitaciones accusabunt animas vel defendent... — ... velut in cera que in occulto peccatoris nunc posita in illa die revelari dicuntur » (ORIGENES, Comment. in Epist. ad Rom., II, c. 10, P. G., XIV, 894, [add. à D. XLIII, c. 4, éd. Quaracchi, 994-995) (8v) ; — « Super Lucam. Et videbit omnis caro salutare Dei. In hac vita omnis homo Christum videre non potuit... — ... et electi et reprobi pariter videbunt, justi ut remunerentur, mali ut in eternum gemant » ; cf. Beda, in Luc. evang. expositio, l. I, P. L., XCII, 352-353, [add. à D. XLVIII, c. 2, éd. Quarachi, 1022-1023] (3).
F. 7-7v Additions, de la même main que le texte : « Quod juramentum quod incaute juratur non est observandum, nec votum, nec promissio injuste facta. Perjurium est vel jurando loqui falsum... » (7-7v) ; — « Si est perjurus qui non facit quod incaute juravit. Qui vero mutat... » ; — « De eo qui verborum calliditate jurat. Hoc etiam sciendum est quod in quacumque arte verborum quis juret... » (S. ISIDORUS HISPALENSIS, Sententiarum, l. II, c. 313, P. L., LXXXIII, 634) ; — « De illo qui cogit aliquem jurare. Queritur etiam si peccat qui hominem jurare cogit... — ... immo duas animas et ejus quem jurare coegit et suam » (7v).
F. 7v Addition du XIVe s. : Fragments de versets bibliques, principalement de psaumes : « Domine quid. Gloria... », suivis de cinq oraisons : « Ecclesiam tuam, Domine, miseratio continuata... » (Bruylants, Les Oraisons du Missel romain, II, nos 154, 521, 170, 648, 461).
Apposito infante ante sacerdotem imponatur nomen infanti...
f. 2
Baptisma quod est in Spiritu sancto non ad illud tantum tempus respicit...
f. 21v
Beda : Mystice circumcisio carnis mortificationem designat...
f. 20v
Beda super Lucam : Qualis in transfiguratione apostolis, talis post judicium...
f. 15v
Benedictio vini ad communicandum infantem...
Calixtus papa : Presbyteris, diaconibus, subdiaconibus, monachis concubinas habere...
f. 82
[...] Decernimus ut qui in ordine...
f. 81v
Domine Jesu Christe, qui es vitis vera...
Ecclesiam tuam, Domine, miseratio continuata...
f. 7v
Et videbit omnis caro salutare Dei... (Lc. III, 6)
In hac vita omnis homo Christum videre...
f. 3
Gregorius : Nullum facere subdiaconum episcopi...
Gregorius super Ezechielem : Qui in expositionibus...
f. 39v
Hoc etiam sciendum est quod in quacumque arte verborum quis juret...
In ecclesiastica Historia legitur quod Alexander episcopus Alexandriae...
f. 29
[...] Incaute sunt humiles qui se mendacio illaqueant...
f. 59
Innocentius II : Decernimus ut qui in ordine...
[...] Mystice circumcisio carnis mortificationem designat...
[...] Nullum facere subdiaconum episcopi...
Oportuit Christum incarnari et pati pro homine triplici de causa...
Perjurium est vel jurando loqui falsum cum intentione fallendi...
f. 7
[...] Presbyteris, diaconibus, subdiaconibus, monachis concubinas habere...
Quaeritur etiam si peccat qui hominem jurare cogit...
[...] Qualis in transfiguratione apostolis, talis post judicium...
[...] Qui in expositionibus sacri eloquii......
Qui vero mutat utrum perjurus debeat dici ?...
Sciendum quod in illa die cogitationes accusabunt animas vel defendent...
f. 8v
Venialia hic dicuntur criminalia secundum Legem...
f. 55
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF