Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3480

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q382815

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 110v-111v. « De Duodecim fructibus Eucharistiae » ; cf. ms. Latin 3352, f. 27v-30 plus développé.

    F. 143-146v. Le même texte se retrouve en tête de GUIDO VICENTINUS DE PILEO ; cf. ms. Latin 3491, f. 4v-11.

    Au f. 76, signet de parchemin.

    Au f. 143, cote : « dd » du Grand Hôpital de Beaune, correspondant à l'inventaire de 1501 ; cf. Boudrot, dans Soc. d'hist., d'arch. et de litt. de l'arr. de Beaune, Mémoires, 1874, 166.


    F. 1-18 De poenitentia et sacramento altaris. « Penitencia est, ut ait Augustinus, quedam dolentis vindicta... — ... et a demonio liberata ».

    F. 18v-19 « De dignitate sacerdotum. Augustinus : O veneranda sacerdotum dignitas... — ... polluantur sanguine peccati » ; cf. Walther, Initia carminum, n° 13034.

    F. 19-20 « Incipit dictamen ad exortandos sacerdotes in bonis operibus. Viri venerabiles, sacerdotes Dei // Precones altissimi... — ... Induat vos Dominus stolam eternalem. Amen » (M. Viller, dans Revue d'ascétique et de mystique, XI (1930), 382-383) ; cf. Walther, op. cit. n° 20578.

    F. 20v « O sacerdos cothidie corpus tuum Christi efficitur sepulcrum//... — ... Qui habet aures audiendi audiat », suivi de : « Que sunt nuge apud seculares // Sunt sacrilegia apud regulares ». — Additions de deux mains du XVe s. : « Grana juniperii mane sumpta ad plura proficiunt : Hanelitum bonum faciunt... — ... longioris vite ministrant sanitatem » ; cf. Thorndike-Kibre, Incipits of med. scient. writings in latin, 2e éd., 589. — « Inicium speculi sacerdotum. Quisquis ad altaris pergis sollemnia sacra //... », édité sous le nom de Petrus Helenensis episcopus, à la suite du Speculum sacerdotum en prose ; cf. Hain, n° 8978 ; Walther, op. cit., n° 16133. — « Cum Domino psalles, psallendo tu tria serves //... », édité dans le même ouvrage ; cf. Walther, op. cit., n° 3596.

    F. 21-76 « Incipit Speculum sacerdotum. Ecclesie sancte regimen qui ducere sancte//... — ... Te rogo proficiat multis quantum tibi fiat//. Explicit hoc speculum doctrine presbiterorum// Per B. compositum qui fert cognomen Amorum//. Anno millesimo C tres X bisque seno // Sunt hic conjuncta speculo tria milia metra // Istis adjuncta duo sunt et septuaginta. Explicit Speculum sacerdotum » (éditions cf. Hain, n° 14930 ; Pellechet, n° 1681) ; cf. bibliographie du ms. Latin 3445, f. 78 ;

    F. 76 Table des rubriques, avec renvoi aux ff. Addition de la fin du XVe s.

    F. 76v Proverbes, pièces de vers en latin et en français. « Nota bene quatuor sequencia. Ubi fuisti, scilicet in peccato... » ; — « Quatuor superari non possunt, scilicet mors, femina ... » ; — « Vive tibi notus nec ama non cognita, Ventus // Fame non moveat... — ... Sed superis tendens subito quia cetera desunt » ; — « Or pleure donc desormais pleure, pleure // Toy qui tant es pres de la mort certainne //... — ... Les yeux bandés vers ta fosse morir ». Additions de la deuxième moitié du XVe s.

    F. 77-82v ALCUINUS, De animae ratione. « Karissime in Christi karitate sorori Eulalie virgini Albinus, salutem... Sancte sollicitudini vestre et laudabili... » (P. L., CI, 639-647).

    F. 82v-85 S. BERNARDUS, Sermones super Cantica Canticorum, XXIV, 5, incomplet du début - 8 : « Bernardus. Secundum animum, non secundum terrenam... » (Leclercq, Talbot, Rochais, 1957, 156-162) (82v-83v) ; — XI, 5, incomplet du début - 7, incomplet de la fin : « In anima tria intueor... — ... mortis cumulavit horrorem » (ibid., 57-59) suivi de : « Super omnia reddit te... — ... diligere eciam resistentes » (83v-85).

    F. 85-102 Meditationes piissimae de cognitione humanae conditionis. « Prologus in epistola b. Bernardi, Multi multa sciunt se ipsos nesciunt... » (P. L., CLXXXIV, 485-508, sous le nom de s. Bernard).

    F. 102-112v Notes et extraits des Pères principalement de s. Bernard concernant les vices, la confession, la vie monastique, l'eucharistie, etc. « De septem principalibus viciis. Septem principalia vicia perpetravit Adam dum peccavit... » (102) ; « Confessio debet esse voluntaria... » (102v-104)... ; « XII gradus humilitatis qui ascendentem perducunt ad perfectionem... » (105v-106) ; « Duodecim gradus superbie... » ; « Recordemur quod seculum pro superna patria reliquimus... » (106-107) ... ; « De sacramento altaris. Sicut caro Christi quam assumpsit in utero virginali... » (107v-108) ; « Interrogacio an ad sacram communionem accedere liceat nocturna illusione pollutos. Germanus : Si eo tempore... Responsio abbatis Theone... Theonas : Omni quidem industria... » (108-108v)... ; — « Duodecim sunt fructus sacramenti altaris... — ... ita vixerimus ut ab ipso omnia accipiat » (110v-112v).

    F. 113-138v PETRUS DE ALLIACO, Meditationes super septem Psalmos poenitentiales. « Sequitur devota meditacio super primo psalmo penitentiali. Domine Jhesu Christe future judex seculi... » (113) ; — « Domine ne in furore tuo... Sed ve michi quomodo immensam clemenciam tuam... — ... et tecum habitare perhenniterque regnare tu misericorditer prestare digneris qui vivis... Explicit glosa super septem psalmos penitenciales a P. cardinali Cameracensi vulgaliter nuncupato composita. Amen » (édité sous le nom de Gerson, Opera omnia, éd. Dupin, IV, Anvers, 1706, 5-26) (113-137) ; — « Vera penitentia velut scala... — ... hujus operis explanare. Tamen quantum ad propositum pertinet satis ex sequentibus apparebit. Explicit hoc totum... » (ibid., 1-4) (137-138v) ; cf. Salembier, Petrus de Alliaco, XLII ; Stegmüller, Repertorium biblicum, IV, 226-227, n° 6408.

    F. 138v-139v [THOMAS A KEMPIS] « Jhesus. Maria. Ca. XVIII. Ortuli rosarum de eterna laude Dei. Semper laus ejus in ore meo. O dulcis vox in aure devotorum... — ... regraciando Deo. Sic conclude : Deo gratias. Deo laus in nunc et in eternum. Omnis spiritus laudet Dominum. Amen » (Opera omnia, éd. J. Pohl, IV, 1918, 45-50) — Notes : « Ira requiescit in corde stulti... Gregorius : Caritas aut proficit aut deficit... — ... magnus est dominus qui dominatur pravis desideriis suis ».


    F. 141-142v Fragment de missel du XIIIe s. [In natali sanctorum Innocentium, incomplet du début] (141-142) ; au f. 142v fin de la messe de s. Etienne et début de la messe de s. Jean l'Évangéliste, cancellées.


    F. 143-146v « Ad evidentiam autem presentis libelli notandum est quod omnes libri divine Scripture... — ... Tricesimus sextus est liber Apocalipsis... in vita beata et habet capitula XXII. Explicit brevis continentia librorum Biblie. Deo gratias » ; cf. ms. Latin 3528, f. 87v-90.

Intervenants

Autres intervenants

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Ad evidentiam autem praesentis libelli notandum est quod omnes libri Scripturae...

    f. 143

    Caritas aut proficit aut deficit...

    f. 139v

    Confessio debet esse voluntaria...

    f. 102v

    Cum Domino psalles psallendo tu tria serves //...

    f. 20v

    Domine Jesu Christe, future judex saeculi...

    f. 113

    Incipit du lemme biblique

    Domine, ne in furore tuo arguas me... (Ps. VI, 2).

    Incipit

    Sed vae mihi quomodo immensam clementiam...

    f. 113

    Duodecim gradus humilitatis qui ascendentem perducunt ad perfectionem...

    f. 105v

    Duodecim gradus superbiae qui ascendentem deducunt in profundum vitiorum...

    f. 106

    Duodecim sunt fructus sacramenti altaris, primus est sanatio...

    f. 110v

    Ecclesiae sanctae regimen qui ducere sancte//...

    f. 21

    Explicit hoc speculum doctrinae presbyterorum//...

    f. 76

    Germanus. Si eo tempore quo accedi oportet...

    f. 108

    Grana juniperii mane sumpta ad plura proficiunt : Anhelitum bonum faciunt...

    f. 20v

    In anima tria intueor : rationem, voluntatem, memoriam...

    f. 83v

    [...] O dulcis vox in aure devotorum sed dulcior in praesentia Dei...

    f. 138v

    O sacerdos, quotidie corpus tuum Christi efficitur sepulcrum//...

    f. 20v

    O veneranda sacerdotum dignitas, in quorum manibus Dei Filius...

    f. 18v

    [...] Omni quidem industria quantum in nobis est...

    f. 108v

    OR PLEURE DONC DESORMAIS, PLEURE. PLEURE //...

    f. 76v

    Paenitentia est, ut ait Augustinus, quaedam dolentis vindicta...

    f. 1

    Quae sunt nugae apud saeculares // Sunt sacrilegia apud regulares //...

    f. 20v

    Quattuor superari non possunt, scilicet mors, femina...

    f. 76v

    Qui lapsu alieno gaudet, diaboli gaudet victoria...

    f. 1???v

    Quindecies quinque bis centum millia quinque //...

    f. Iv

    Quisquis ad altaris pergis sollemnia sacra //...

    f. 20v

    Recordemur quod saeculum pro superna patria reliquimus...

    f. 106

    Secundum animum, non secundum terrenam et faeculentam materiam Deus...

    f. 82v

    [...] Sed vae mihi quomodo immensam clementiam tuam...

    f. 113

    Incipit du lemme biblique

    Semper laus ejus in ore meo... (Ps. XXXIII, 2)

    Incipit

    O dulcis vox in aure devotorum...

    f. 138v

    Septem principalia vitia perpetravit Adam dum peccavit : superbiam...

    f. 102

    [...] Si eo tempore quo accedi oportet ad sacrosancta mysteria...

    f. 108

    Sicut caro Christi quam adsumpsit in utero virginali verum corpus ejus...

    f. 107v

    Super omnia reddit te mihi amabilem, Jesu bone, calix quem bibisti...

    f. 85

    Theonas. Omni quidem industria quantum in nobis est...

    f. 108v

    Ubi fuisti scilicet in peccato, ubi eris scilicet in judicio...

    f. 76v

    Vera paenitentia velut scala quaedam...

    f. 137

    Viri venerabiles sacerdotes Dei//...

    f. 19

    Vive tibi notus nec ama non cognita, Ventus //...

    f. 76v

    ALCUINUS -- De Animae ratione liber ad Eulaliam
    AMBROSIUS MEDIOLANENSIS ep. (s.) -- Extraits à lui attribués par les mss. :
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) -- De Dignitate sacerdotum (versus)
    BEAUNE (Côte-d'Or) -- Hôtel-Dieu. Notes en français et latin sur la vie de l'hospice et de la région (1480-1496)
    BEAUNE (Côte-d'Or) -- Hôtel-Dieu. Possesseur
    BERNARDUS AMOROSUS -- Speculum sacerdotum
    BERNARDUS CLARAEVALLENSIS (s.) -- Sermones in Canticum canticorum. Excerpta
    BERNARDUS CLARAEVALLENSIS (s.) -- Meditationes de cognitione humanae conditionis
    BIBLICA -- Continentia librorum Bibliae
    Coeur dans D
    Coeur dans D -- Explication
    COLBERT (Jean-Baptiste) -- Possesseur
    Confession -- Notes ou extraits sur la confession
    DÉCORATION -- Initiales de couleur (XVe s.)
    Devises -- Vagot sobrius
    Devises -- Vagot sobrius. Explication
    DICTAMEN AD UTILITATEM SACERDOTUM
    DE DIGNITATE SACERDOTUM -- Versus Pseudo-Augustini
    DE DUODECIM FRUCTIBUS PROVENIENTIBUS E PERCEPTIONE EUCHARISTIAE SIVE CORPORIS CHRISTI
    Eucharistie -- De Duodecim fructibus provenientibus ex perceptione Eucharistiae
    Eucharistie -- Extraits et notes
    Eucharistie -- Florilèges patristiques
    Eucharistie -- De Paenitentia et sacramento altaris
    FLORILEGES PATRISTIQUES -- De Corpore et sanguine Christi sententiae
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Extraits à lui attribués par les mss.
    INNOCENTES (ss.) -- Missa
    JESUS CHRISTUS -- Passio Versus
    MAISTROT (Pierre), chapelain de l'Hôtel-Dieu de Beaune -- Devise
    MAISTROT (Pierre), chapelain de l'Hôtel-Dieu de Beaune -- Devise avec explication
    MAISTROT (Pierre), chapelain de l'Hôtel-Dieu de Beaune -- Notes autographes
    MAISTROT (Pierre), chapelain de l'Hôtel-Dieu de Beaune -- Signature
    Médecine -- Recettes Recettes diverses
    Méditation -- Traité MEDITATIONES DE COGNITIONE HUMANAE CONDITIONIS
    Messe -- Speculum sacerdotum volentium celebrare missam. Excerptum
    MISSEL -- (XIIIe s.)
    DE PAENITENTIA ET SACRAMENTO ALTARIS
    Pénitence (sacrement) -- De Paenitentia et sacramento altaris
    PETRUS DE ALLIACO, card. -- Meditationes super septem psalmos paenitentiales
    PETRUS ELNENSIS ep. -- Versus
    PIERRE LOUHOT, de Viteaux -- Mention (1480)
    PIERRE DE THUMERY, maître en médecine -- Signature (XVe s.)
    Prêtres -- Dictamen ad utilitatem sacerdotum
    Prêtres -- De Dignitate sacerdotum versus Pseudo-Augustini
    Prêtres -- Speculum sacerdotum (en vers)
    Prêtres -- Speculum sacerdotum volentium celebrare missam. Excerptum
    Proverbes
    RELIURE -- Reliures au chiffre de Louis-Philippe
    Sentences bibliques, patristiques ou théologiques
    Signets -- de parchemin
    SPECULUM SACERDOTUM (en vers)
    SPECULUM SACERDOTUM volentium celebrare missam (prose et vers) -- Excerptum
    THOMAS HEMERKEN A KEMPIS -- Hortulus rosarum (excerptum)
    Vers anonymes latins -- Recueils
    Vers français
    Vices capitaux -- De Septem vitiis principalibus
    Vie monastique -- Extraits, notes et sentences

Source des données