Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q61606
Collection IIIF
Manifestes IIIF dans cette collection
Type de numérisation non spécifié
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 1ra-35rb : Origenes, In Genesim homiliae I-XVI, interprete Rufino ; inc. « In principio fecit Deus celum et terram. Quod est principium nisi Dominus noster et salvator … », expl. « … semper que Dei sunt cogitare, que Dei sunt querere, et Deus erit semper nobiscum, per Iesum Christum ... » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1920, vol. VI, p. 1-144). F. 35rb-38vb : Origenes (?), In Genesim homilia XVII, incompl. ; inc. « Incipit explanatio de bendictionibus patriarcharum. Omilia I. /f. 35va/ Sciendum primo est quod in singulis quibusque … », expl. « …filios patris sui quasi in morali loco posuimus » (P.G. 12, 253-262). F. 38vb-80rb : Origenes, In Exodum homiliae, interprete Rufino ; inc. « Videtur mihi unusquisque sermo scrip-/f. 39ra/-ture divine similis esse … », expl. « … proferre in tempore et aptare possimus et componere atque ex his adornare tabernaculum Deo Iacob, per Christum Dominum ... » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1920, vol. VI, p. 145-279). F. 80rb-150vb : Origenes, In Leviticum homiliae, interprete Rufino ; inc. « Sicut in novissimis diebus Verbum Dei ex Maria carne vestitum … », expl. « … iugum fidei et karitatis et spei ac totius sanctitatis imposuit. Ipsi gloria in eternum ... » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1920, vol. VI, p. 280-507). F. 150vb-151ra : Rufinus Aquileiensis, Prologus in Origenis homilias ; inc. « Incipit expositio in Iesu nave omelie numero viginti et sex. In divinis voluminibus refertus quod ad constructionem… », expl. « … eruditis deberet iniungi expetis ab indoctis » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1921, vol. VII, p. 286-287). F. 151ra-193rb : Origenes, In Iesu Nave librum homiliae, interprete Rufino ; inc. « Donavit Deus nomen quod est super omne nomen, Domino et salvatori nostro Iesu Christo. Est autem nomen quod est super … », expl. « … ecclesia Dei viventis et ubi est verus Israel in Christo Iesu Domino nostro, per quem ... Explicit omelia XXVI in Iesu Nave » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1921, vol. VII, p. 287-463). F. 193rb-206rb : Origenes, In Iudicum librum homiliae, interprete Rufino, avec lacune de VIII, 5 à IX, 2 ; inc. « Incipit de eo quod scriptum est in libro Iudicum : et servivit populus Domino omnibus diebus Iesu qui viderunt omnia opera Domini magna que fecit cum Israel. Lector quidem presentis lectionis … », expl. « …ut ab ipso victoriam consequi mereamur in Christo Iesu Domino nostro, cui est ... Explicit omelia octava Iudicum » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1921, vol. VII, p. 465-514, 519-522). F. 206rb-213rb : Origenes, In Regnorum librum homiliae ; inc. « Incipit nona in Regnorum, de Helcana et Fenenna et Anna et Samuel[e] et Heli et Ofni et Finees. Non tunc tantummodo Deus plantavit paradisum sed donec stat vita mortalium … », expl. « … ut in novitate vite ambulem in Christo Iesu Domino nostro cui est ... Explicit omelia prima in Regnorum » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1925, vol. VIII, 1-25). F. 213rb-222vb : Origenes, In Canticum Canticorum homiliae, interprete Hieronymo ; inc. « Incipit cantica canticorum in exordium canticorum /f. 213va/ usque ad eum locum in quo ait : quoadusque rex veniat in recubito suo. Quomodo didicimus per Moysem esse quedam non solum sancta sanctorum … », expl. « …ut digni efficiamur sponsi sermone sapientia Iesu, cui est ... Finit in canticis canticorum omelia secunda » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1925, vol. VIII, p. 27-60). F. 222vb-238rb : Origenes, In Isaiam homiliae, interprete Hieronymo ; inc. « Incipit in Ysaia propheta omelia prima. Quamdiu Ozias rex vixit videre non potuit visionem … », expl. « … a domino per singulos intellectus per singula opera et efficeris filius Dei in Christo Iesu, cui est ... Finierunt omelie in Esaya novem feliciter » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1925, vol. VIII, p. 242-289, incompl. + P.L., XXIV, col. 935D-936D). F. 238rb-242vb : Origenes (?), In Ieremiam homiliae, I ; inc. « Incipit in Ieremia omelia prima. Deus ad benefaciendum promtus est et ad puniendum autem eos qui pena digni sunt dissimulatur … », expl. « … sed plantatio paradisi ubi templum Dei sit in Christo Iesu, cui est ... » (P.L. 25, 586-598). 242vb-250rb : Origenes, In Ieremiam homiliae, II-III ; inc. « In eo quod scriptum est : fugite de medio Babylonis usque ad eum locum in quo continetur adproximavit usque ad celum iudicii et elevavit usque ad sidera. Quomodo corpus nostrum in aliquo terre loco consistit … », expl. « … mundatus Ierusalem transgredi civitate Dei in Christo Iesu, cui est ... Finit omelia tertia » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1925, vol. VIII, p. 290-317). F. 250rb-278ra : Origenes (?), In Ieremiam homiliae, IV-XIV ; inc. « Incipit omelia quarta. Clamavit perdix congregavit que non peperit faciens divitias suas non cum iudicio. In medio dierum eius derelinquent eum. In novissimis eius erit insipiens thronus glorie exaltatus. /f. 250va/ Ab initio locus sanctificatio nostra sustentatio … », expl. « …fiet unus grex et unus pastor docens in commune populum suum magnificare omnipotentem Deum cum Christo Iesu, cui est ... Finit omelia XIIII » (P.L. 25, 615-692). F. 278ra-rb : Hieronymus Stridonius, Prologus in Origenis homilia ; inc. « Incipit omelia XV. Magnum est quidem amice quod postulas ut Origenem faciam latinum … », expl. « … ea lege, qua tibi sepe constitui, ut ego vocem prebeam, tu notarium » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1925, vol. VIII, p. 318). F. 278rb-279vb : Origenes, In Ezechielem homilia I, interprete Hieronymo, 1-3 incompl. « Non omnis qui captivus est propter peccata sustinet captivitatem … », expl. « … quis est ignis iste sic sapiens ut custodiat aurum meum aut argen/ » (Origenes Werke, éd. W. A. Baehrens, Leipzig, 1925, vol. VIII, p. 318-324).
Source des données : Mandragore
Le ms. semble originaire de l’abbaye de Saint-Denis (Île de France) et produit au milieu du XIIe siècle, sous l’abbatiat de Suger, par plusieurs copistes. Deux cotes de cette abbaye sont encore lisibles au f. 1r : « OR + » (XIIIe siècle) ; « XIIII. IIIC. IIIIXX. XIIII » (XVe siècle). Cf. Delisle, Cab. des mss., I, p. 201 et 203. D’après la notice de Lauer (Cat. mss latins, Paris, 1940, vol. II, p. 97), le ms. passa au Collège de Clermont avant d’entrer dans la collection de Colbert. Néanmoins, aucune trace de ce passage n'est conservée dans le ms., ni dans l’inventaire des manuscrits ayant appartenu audit collège et entrés ensuite dans la collection de Jean-Baptiste Colbert par l’intermédiaire d’Etienne Baluze. Comme l’a montré Nebbiai (La bibliothèque de l’abbaye de Saint-Denis en France…, p. 130-134), le ms. faisait partie de ceux rentrés dans la collection de l’humaniste Nicolas Le Fèvre (1544-1612), précepteur de Louis XIII, suite aux premiers pillages subis par l’abbaye de Saint-Denis et ayant eu lieu au milieu du XVIe siècle. Il est possible que Nicolas Le Fèvre lui-même ait ajouté le titre figurant dans la marge supérieure du f. 1r : « Origenis homiliae » et quelques annotations marginales comparant le texte du ms. aux éditions imprimées.Après la mort de Le Fèvre, le ms. rentra dans la collection du président Jacques-Auguste de Thou (1553-1617). Son ex-libris aux f. 1r et 279v : « Jac. Aug. Thuani ». Dans le catalogue de sa bibliothèque rédigé par Dupuy (cf. ms. BnF, Dupuy 653, f. 4v), le manuscrit est enregistré : « 25. Origenis homiliae lat. fol. ».Le ms rentra ensuite dans la bibliothèque de Jean-Baptiste Colbert (1619-1683), avec les autres manuscrits du président de Thou acquis par Baluze en 1679. Sa cote au f. 1r : « Cod. Colb. 799 ».Enfin, le ms. rentra dans la Bibliothèque royale avec d’autres manuscrits de la collection Colbert en 1732, en recevant la cote « Regius 3731.7 » (f. 1r).Le ms. a été restauré en 1955 (cf. l’annotation au f. 2r).
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF