Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63407
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
Recueil de textes relatifs à la confession et à la prédication probablement à l'usage d'un curé.
F. 1-81v THOMAS CHABHAM. « Incipit summa magistri Thome de Cabbaham, subdecani Salesberiensis, de penitencia et ejus speciebus ad instructionem sacerdotum » ; [Prologue] : « [C]um miserationes Domini super omnia opera ejus... — ... ab omnium auribus esse reiciendum » (1) ; — « [D]e penitentia igitur dicturi subtilitates et inquisitiones... — ... pro peccato manifesto quam pro occulto. Et ad presens de penitentia dicta sufficiant... » (1-81v), texte sans sommaires ni numérotation des chapitres, nombreuses manchettes ajoutées ; cf. Hauréau, dans Not. et Extr., XXIV2, 269-287, édit. de plusieurs fragments ; H. F. Rubel, dans Publications of the Modern Language Association of America, XL (1925), 225-239 ; S. Kuttner, dans Traditio, II (1947), 494 n. 8 ; Bloomfield, dans Traditio, XI (1955), 282-283, n° 179 ; P. Michaud-Quantin, Sommes de casuistique et manuels de confession au Moyen-Age, Louvain, 1962, 21-24 ; dans la marge supérieure du f. 81v, d'une main du XIVe s. : « Hic terminatur Summa super quolibet peccato composita ».
F. 81v Prescriptions relatives au blasphème : « [S]tatuimus ut si quis contra Deum vel aliquem sanctorum suorum... — ... misericordiam habiturus ».
F. 81v-82v Paraphrase sur le De Conscientia de Robert de Sorbon. « [L]ibrum scribat mihi... Notandum quod qui volunt ad eterna gaudia pervenire... — ... quomodo ad confessionem... » ; la fin manque ; cf. F. Chambon, Robert de Sorbon, De Conscientia et de tribus dietis, Paris, 1902, XV-XVII et 1 n. 1 ; Glorieux, Maîtres en théol., I, 342.
F. 83-117v [JACOBUS DE VITRIACO, Exempla] « Hic incipiunt sermones de compotibus qui vertentur in divinitatem (?) per plurium sanctorum auctoritatem. Quam miseri et vecordes qui nepotibus suis... Audivi quod quidam de hujusmodi pueris... — ... et de peccato penitentiam ageret. [Q]uidam coxerat sibi et matri sue ... abscisa sunt illi maledicto. Expliciunt exempla archiepiscopi de Sur, cujus anima in pace requiescat » (Crane, The exempla... of Jacques de Vitry, Londres, 1890, nos I à XI (83-83v), XIII à XVI (83v-84), XVII à XX (84-84v), CCCIV (84v), XXbis à XXV (85-85v), XXVII à XXIX (85v-86), XXXI à XXXIV (86-86v), XXXVI à XLV (86v-87v), L à LIV (88-88v), CCCVI (88v-89), LV à LXII (89-90v), LXIV à LXIX (90v-92), CCCVII et CCCVIII (92-92v), LXXI, LXX, LXXII, LXXIII (92v-93), LXXV à LXXVIII (93-94), LXXXI, LXXXII (94-94v), LXXXV à CXXXVII (94v-102v), CXXXIX à CLV, CLVII, CLVI, CLVIII à CLXIV (102v-105v), CCCIX et CCCX (105v), CLXV à CLXXI (105v-106), CXCIV à CCXXIII (106-108v), CCXXV à CCXXVIII (108v-109v), CCXXX à CCXLIII (109v-110v), CCXLV à CCLII (110v-111v), CCLIV à CCCIII (111v-117v) ; nombreuses variantes, les exempla sont souvent précédés de sommaire et suivis de petits commentaires se référant presque toujours à des textes bibliques ; 23 § ne figurent pas dans l'édition Crane, ce sont le plus souvent des commentaires des exempla cités : « Quidam autem dedignantur signum libertatis... — ... laicorum » (85v) ; « De pluribus falsis et venalibus advocatis... — ... manducare » (87) ; « Sicut gallina absciso capite adhuc palpitat... — ... abstinere facit » (89v) ; « Dicunt autem spirituales viri quod dyabolus... — ... gloriatur » (93v) ; « Cum aliquis propinat venenum dare alicui... — ... propinat » (93v-94, addition dans la marge inférieure) ; « De his qui spem in homine ponunt... — ... aliter est » (95v) ; « Refert b. Gregorius de Paulino Nolano episcopo... — ... tenebantur » (96v-97) ; « Sicut enim cygnis [sic] rapido curssu insequitur... — ... nos cogit » (100v) ; « [S]ervire debent Domino potentes in timore... — ... ille quantum possem » (102) ; « [S]apientia foris clamitat Sap. I. I. per extrinsecas creaturas... — ... docebit » (104v) ; « Alius indignatus, quidam potens princeps... — ... in peccato » (107) ; « [D]icitur quod leo quando obviat adultero... — ... homicidium » (110) ; « Mulieres mihi indignamtur eo quod loquor... — ... suspemsus » (110-110v) ; « [Q]uedam suponit se marito suo loco amcille... — ... adhesit » ; cf. J. Th. Welter, La Tabula exemplorum, 44 n° 156 (110v) ; « Quidam abbas celebrabat missam... — ... recognovit » (110v, addition dans la marge inférieure) ; « [C]ontra vagas et curiosas et verbosas viduas... — ... pulchra » ; « [C]ontra lenas que stuprum consiliant et aliorum... — ... decipiunt eas » (111v) ; « [D]e quadam que reposuit eucaristiam in foramine... — ... reservando » (113v) ; « [S]ectatores et seculariter vivemtes... — ... nituntur » (114v) ; « Quatuor rationes quare bigami prohibentur... — ... viduitatis, etc. » (115v, addition dans la marge inférieure) ; « [P]lures quando infirmantur timent et... — ... quando non timet mordi » ; « [B]onum est per confessionem secreta dyaboli... — ... secretum alterius fidem perdit » ; « [Q]uidam coxerat sibi et matri sue... — ... abscisa sunt illi maledicto » (117v).
F. 117v-120v Recueil de quarante exempla : « Exemplum quod vidit socius meus. Duo erant sacerdotes vicini... — ... propter hoc » (117v) ; « De proditore, exemplum. Beda in Gestis Amglorum recitat et non est fabulam[sic]... — ... facultas », cf. A. G. Little, Liber exemplorum ad usum praedicantium, Aberdeen, 1908, 63-65 ; « Ab episcopo Parisiensi audivi. Dyabolus frequemter temptabat... — ... ebrietatis » ; « Homo quidam demoniacus erat in quadam ecclesia et camtabat... — ... potestatem nostram » ; « In quadam villa in Picardia, quedam villa in qua... — ... major » ; « Super illud verbum : Primum querite regnum Dei, exemplum tale. Quedam mulier emebat pintam olei... — ... temporalibus » ; « Quesitum fuit a quodam ad verbum de missa... — ... et ego ad : Deo gratias » ; « De die s. Laurentii quod quid venit... — ... arcocream » (118) ; « De concupiscentia. Quidam famulus adamavit dominam suam... — ... set fallit » ; « De cruce. De quodam milite et quodam rustico... — ... intravit religionem etc. » ; « De conffessione. De sacerdote cui confessus fuit quidam qui... — ... vindicavit » ; « De milite divite contra quemdam pauperem militem... — ... injurias » ; « Quedam vetula ivit ad confessionem sacerdoti suo... — ... peccata » ; « Quidam dives invitare quemdam heremitam... — ... veritatem » (118v) ; « Quidam philosophus fuit qui habebat uxorem... — ... rehabuit » ; « Exemplum de heremita sanctissimo homine de quo... — ... revelavit mihi » ; « De quodam clerico qui erat fortis... — ... servire » ; « Aliud exemplum de illo scolari qui cotidie serviebat... — ... de illa etc. » ; « Anselmus. Cur Deus homo ? Quod passio Christi... — ...aliquo si ergo etc. » ; « Audivi de quodam [sic] bona matrona que dicebat quod... — ... ille superbus » (119) ; « De moniali que infestabatur tantum a quodam clerico... — ... dyaboli etc. » ; « Exemplum de illa que fecit cartam dyabolo de suo sanguine scriptam... — ... cursum vite etc. » ; « Dyabolus habet VII filias, primo maritat superbiam... — ... invidiam » ; « Audivi de quodam joculatore qui jocabat coram... — ... connexe » ; « Qui non facit quantum potest non facit quantum vult. Exemplum de judeo quodam qui cecidit... — ... facere » ; « De quadam vetula que precavit quod quidam... — ... usque quamque » (119v) ; « De vita Patrum. Quod dyabolus ad quemdam sanctum virum... — ... confundit me et idem aliud », cf. Little, op. cit., 96 ; « Quidam rusticus vendidit quamdam pirum de qua... — ... de villa sua etc. » ; « Audivi de quodam sacerdote qui ivit ad quendam infirmum... — ... totum factum » ; « Homines dicuntur unicornes qui habent vitam... — ... alii nullicornes qui nec utrum » ; « Videtis quod asinus est animal cruce signatum... — ... vel renibus », cf. Welter, op. cit., 7 n° 23 ; « Per uvam designatur passio Christi... — ... primo fit » ; « Querebatur quare mulier tot habet verba... — ... solutio » ; « Dyabolus quod non potest facere per se facit per mulierem... — ... in multis aliis » ; « Per tres horas tenebre facte sunt super terram... — ... de lino » ; « Exemplum de sole materiali quando est nox... — ... congelati » ; « Quidam magnus clericus erat in quodam ref[ec]torio... — ... remanere » ; « Cum Dominus surrexit primo aparuit Marie Madalene... — ... attendere » ; « Aliqui dixerunt quod si apereret manus vel pes primum... — ... salvationem » (120) ; « Debet homo decimam omnium que habet libenter donare... — ... sicut ille » (120v).
F. 120v « VII species detractionis, prima malum de alio dicere... — ... impii ambulant, disperdat Dominus ».
F. 121-122 Visio s. Pauli. « Pene infernales. Dies dominicus, dies electus... Interrogandum est qui primus rogavit ut anime requiem haberent ... — ... cum ipso et vivamus in secula seculorum. Amen. Explicit visio s. Pauli » (P. L., XCIV, 501-502 ; rédaction II de Brandes, Visio s. Pauli, Halle, 1885, 75-80) ; cf. Fr. Stegmüller, Repertorium biblicum, I, 242, n° 276, 3 ; Th. Silverstein, dans Arch. d'hist. doctr. et litt. du M. A., XXVI (1959), 199-248.
F. 122-123 Recueil de quatorze exempla : « Quidam clericus existens Parisius in studio ingeniosus... — ... vera » ; « Quidam episcopus valde abstinens in cibis et potibus... — ... religiosum etc. » (122) ; « Fabulose recitatur quia quidam rusticus cum non procrea[s]set... — ... mori » (122-122v) ; « Item fabula recitatur quod aves constituerunt regem... — ... propter questionem » ; « In ecclesia Parisiensi accidit non est diu quod quedam mulier... — ... ad sacerdotem » ; « De illo philosopho qui omnia derelinquit propter scientiam... — ... jacebat » ; « De quodam magno consiliario cujusdam regis qui... — ... adduci » ; « De illo consiliario [Archi]tofel qui fuit cum rege Davit... — ... contra Dominum suum » (122v) ; « Accidit quandoque pollutio nocturna... Legitur de illo in Vita Patrum cui frequenter accidebat... — ... ostenderet eidem » ; « Quidam bonus judex habebat coram se causam unam... — ... hoc exemplum » ; « Debebat quedam electio fieri in quadam ecclesia cathedrali... — ... sacramento » ; « Aliud exemplum de filiis pauperis et divitis qui se diligebant... — ... didici » ; « De eodem paupere et divite. Pauper habebat apes, volabant super arbores... — ... ita factum est » ; « De penit. Di. VI : Placuit. In Proverbiis. Diligenter... — ... quod animas suas obligant... Hoc allegabat magister Burcardus » (123).
F. 123v-127 Recueil de questions, exempla ou citations, la plupart relatifs à la pénitence, parmi lesquels : « Utrum sacerdos possit absolvere illam suam parrochianam cum qua commisit adulterium. Duplex est opinio... — ... huic opinioni magis aderet magister Burcardus » ; — « Utrum remittat culpam et penam sacerdos ? Remittit utrumque sed non totaliter. Exemplum bonum. Sacerdos est medicus... — ... suo arbitrio » ... ; — « Quidam bonus homo intimavit cuidam predicatori... — ... et male »... ; — « Qualiter possumus satisfacere Deo cum sit infinitum[sic]... — ... erga Deum » ; — « Menciuntur illi qui dicunt quod non datur... — ... et spem » (123v)... ; — « In nullo casu debes sigillum confessionis propalare... — ... juris publici » ; — « De illa tediosa questione quando sacerdos scit duplici via per famam et per alios vel quia vidit rem furari et per confessionem numquid potest detegere... — ... nec per facta » ... ; — « Augustinus assignat tres rationes quare prohibitur matrimonium... » (124) ; — sentences tirées de Bède, s. Jean Chrysostome, Raban Maur etc. (124-124v) ; — « In Malachia invenitur et non alibi quod vir dimittat uxorem... » ; — « Qui videt [sic] festucam... Matth. VII°. Hic redarguit illos qui inordinate corrigunt... » ; — « Contra correctionem proximi 7 possunt attendi... » ; — « Quinque dicunt peti in hac vita. Primum est a vinculo peccatorum liberatio... » (124v-125) ; — « De indulgentiis utrum valeant tantum quantum... » ; — « Peccatum in Spiritum sanctum pro tamto dicitur inremissibile quod de difficili remittitur... » ; — « Nescierunt neque intellexerunt, in tenebris ambulant. Il ne seivent ou il sont... — ... ou il vont il retournereirent... »... ; — « Multociens liberavit te Dominus a peccato... » ; — « Absalon idem quod pater pacis... » (125)... ; — « De ordinibus angelorum... » ; — « Quidam sacerdos habebat quemdam famulum mortuum... — ... assidua etc. » ; — « De Johanne Elemosinario quod semper dabat quicquid Deus ministrabat... » etc. (125v) ; — « Notandum quod prima causa humane miserie fuit manducatio... » ; — fragment sur les dix plaies d'Égypte : « Sanguis, rana, cyniphes, musce, pecus, ulcera... Prima plaga est sanguis... » ; — « B[ernardus]. Nota duodecim claustri abusiones... » (126) ; — Deux commentaires sur le Ps. XXXVIII, 8 : « Et nunc que est expectatio mea. Nonne Dominus etc ? Notamdum quod antiqui Patres expectabant... — ... de quo hic dicitur. Et nunc est expectatio » (126-126v) et sur l'oraison dominicale : « Quomodo est exponemda sit [sic] oratio dominica : Pater noster, quomodo intelligamtur ibi VII dona... — ... cruci ejus fortiter insistere » (126v-127).
F. 127v-131 [NICOLAUS DE BYARD, Sermones de tempore] « Dominica IIIa post Septuagesimam [sic]. Major autem horum est caritas. Ia ad Cor. IIII in fine. In epistola hodierna docet Apostolus qualis debet esse predicator... » ; cf. ms. Latin 15383, f. 46 (127v) ; — « Et in eadem dominica. Esto mihi. Respice, fides tua te salvum fecit. Luc. XVIII. Dicitur : Qui de bons est souefent... » ; cf. ibid., f. 47v (128) ; — « Nunc ergo dicit Dominus, convertimini ad me... Joel. II°. In conversione peccatoris quatuor sunt... » ; cf. ibid., f. 53v (128-129) ; — « In die Bramdonum » (en marge). « Cum jejunasset Jhesus XL diebus... Qui en jeu entre jeu consente. Christus autem voluntarie... » ; cf. ibid., f. 54v (129) ; — « Dominica IIa [quadragesime] » (en marge), « Hec est voluntas Dei, sanctificatio vestra. I Thess. IIII. Consuetudo est apud magnates quod volunt... » ; cf. ibid., f. 59 (129-130) ; — « Erat Jhesus eiciens demonium etc. Luc. II°. Duo grossa non possunt in eodem poto... » ; cf. ibid., f. 60 (130-131) ; — « Jhesus autem abscondit se... Nota triplicem absconsionem Dei... », version abrégée ; cf. ibid., f. 63v et 64v (131).
F. 131v Deux sermons : « In Pasca floridam [sic]. Proposito sibi gaudio crucem sustinuit. Hebr. XII... Ista verba proponuntur a b. Paulo ad nostram instructionem... » ; — « Benedictus qui venit in nomine Domini. In evangelio quia pueri Hebreorum... », la fin manque.
F. 132-132v Formule d'absolution et essais de plume d'une autre main : « Modus absolvendi. Dominus noster Jhesus Christus per suam sanctam misericordiam... » (132) ; — Quatre vers : « Omne quod evenerit patienter ferre labora//... » (132v).
F. 133-136v Recueil de fragments et citations, la plupart extraits de s. Bernard : « Incipiunt multe bone auctoritates. Hortamur vos, fratres karissimi, ut Spiritus inveniat vos paratos... — ... et offer munus tuum ».
F. 137-149 Quatre-vingt onze thèmes de sermons : « Adorato Domino Deo tuo epulaberis. Deut. XXVI. Quando cibus est delicatus, preciosus... — ... Cum fructibus eorum cognoscetis eos in Matth. De ypocritis loquitur multiplex est fructus... habet amaritudinem ex olfatu ».
F. 149-149v Quarante-six chapitres ou fragments de chapitres extraits du Décret de Gratien : « D. IIII. Statuimus ut VII e[b]domadas ante Pasca... — ... Illud tamen carius emitur quam quod precibus impetratur. VIII q. II c. Illud » ; D. 4, c. 4 fragm. ; D. 45, c. 10, 13, 15 fragm. ; D. 47, c. 3 fragm. ; D. 48, c. 10 fragm. ; D. 86, c. 7, 8 fragm., c. 11, 12, 14 fragm., c. 21 début, c. 20 fragm., c. 21 fin, c. 23 fragm. (149) ; C. 1 q. 1, c. 27 deux fragm., c. 24, 45 ; q. 4, c. 1 et 2 ; q. 7, c. 7 ; C. 2 q. 1, c. 3, 4 ; q. 3, c. 2 ; q. 6, c. 14 fragm. ; q. 7, c. 21 fragm., c. 30 ; C. 11 q. 3, c. 100 ; C. 13 q. 2, c. 4, 22 fragm. ; C. 14 q. 3, c. 3 ; C. 23 q. 4, d. p. c. 31 ; D. 1 de pen. c. 50 § 1, c. 63 ; D. 3 de pen., d. p. c. 23, c. 23 ; D. 2 de Cons., c. 13 fragm., c. 14 ; D. 4 de Cons., c. 47 fragm. ; D. 5 de Cons., c. 23 (149v).
F. 150 Extraits sur la confession et le péché : « Triplex est contritio. Primo : actio quando homo facit elemosinas... — ... adholescens juxta Jer. XIII. Si mutare potest. Ephesios ».
F. 150v-155 [NICOLAUS DE BYARD, Distinctiones], recueil Absconditur, extraits : « Comprehenditur peccator propter triplicem iniquitatem... Conffessio... Consolatur... Convertendum est... Convivium celi [sic pro : Dei]... Corrigendus est... Crassitudo... Credere debemus... Cura animarum... Dat Deus... Debemus esse... Dyabolus est callidus... Diligit nos... Diligendus... Abscondit homo... Abscondere... Adheret... Altissimus... Amarum... Audire... Beatitudo... Benignitas... Ebrii... Ejiciuntur de paradiso... Ejiciendus... Funiculus... Fur vel furtum... Miseretur... Misereri... Misericordia... Misericordes... Predicator... Predicacio... Prelatus debet esse custos... — ... Perceptionis reddituum ; de hoc quere in c. LXXXIII et c. LXXXV distinct. » ; cf. ms. Latin 12424, ff. 138-138v, 140-140v, 142v, 143, 144v, 145v, 147, 147v, 150, 150v, 114v-115, 117, 118, 118v, 127v, 128, 129, 157, 158, 172-173, 214v-215v, 249v-250 ; Lecoy de la Marche, La Chaire française au Moyen-Age, Paris, 1886, 523 ; Wilmart, dans Mémorial Lagrange, Paris, 1940, 343-344 (autres mss.).
F. 155v-159v Sermons. « Estote ergo prudentes. Ia Petr. IV. More patris familias docentis familiam suam... » [NICOLAUS DE BYARD] ; cf. ms. Latin 15383, f. 85v (155v) ; — « De nativitate b. Virginis » (en marge), « Plamtaverat Dominus Deus paradisum voluptatis... Set homo ingratus et precepta... » (156-156v) ; — « Orationi non exaudit Dominus sive peccent in Dominum... » (156v) ; — « Justus de amgustia liberabitur... Istud verbum in epistola ad Cor... » (157-157v) ; — « De Assumptione quantum ad spiritualem sapientiam in Apocalipsi... » (157v-158) ; — « Notum vobis facio evamgelium... Apostolus evamgelium suum... », le feuillet 158 étant mutilé, une grande partie du sermon manque (158-159v) ; — « In dominica ante Ascemsionem. Si quid petieritis patrem in nomine... More curialium monet nos Dominus... » [NICOLAUS DE BYARD] ; cf. ms. Latin 15383, f. 81 (159v).
F. 126. « B. Nota duodecim claustri abusiones... » ; cf. HUGO DE FOLIETO, De Claustro animae, L. II, c. IX (P.L., CLXXVI, 1058).
Probablement envoyé par le prieur de l'abbaye de Savigny à Colbert et reçu par Baluze le 21 janvier 1679 ; cf. ms. Baluze 100, f. 139 et add. du ms. Latin 2723.
Absalon idem quod pater pacis...
f. 125
Accidit quandoque pollutio nocturna...
f. 123
Adorato Domino Deo tuo epulaberis... (Deut. XXVI, 10)
Quando cibus est delicatus, pretiosus...
f. 137
Aliqui dixerunt quod si aperiret manus...
f. 120
Aliud exemplum de filiis pauperis et divitis qui se diligebant...
Aliud exemplum de illo scholari qui quotidie serviebat...
f. 119
Alius indignatus, quidam potens princeps non sustinebat...
f. 107
Audivi de quadam bona matrona quae dicebat quod injustus erat Deus...
Audivi de quodam joculatore qui jocabat coram quadam muliere...
f. 119v
Audivi de quodam sacerdote qui ivit ad quemdam infirmum...
[...] Audivi quod quidam de hujusmodi pueris...
f. 83
Augustinus adsignat tres rationes quare prohibitur matrimonium...
f. 124
Beda in Gestis Anglorum recitat et non est fabulam...
f. 118
Benedictus qui venit in nomine Domini... (Ps. CXVII, 26 ; Mt. XXI, 9 etc.).
In evangelio quia pueri Hebraeorum...
f. 131v
Bonum est per confessionem secreta diaboli...
f. 117v
Comprehenditur peccator propter triplicem iniquitatem...
f. 150v
Contra correctionem proximi septem possunt adtendi...
f. 124v
Contra lenas quae stuprum consiliant et aliorum...
f. 111v
Contra vagas et curiosas et verbosas viduas...
Cum aliquis propinat venenum dare alicui...
f. 93v
Cum Dominus surrexit primo apparuit Mariae Magdalenae...
Cum fructibus eorum cognoscetis eos... (Matth. VII, 16)
De hypocritis loquitur, multiplex est fructus...
f. 149
Cum jejunasset Jesus quadraginta diebus... (Mt. IV, 2).
QUI EN JEU ENTRE JEU CONSENTE...
f. 129
Cum miserationes Domini super omnia opera ejus...
Misericordiam tamen suam super homines amplius extendat...
f. 1
Cur Deus homo ? Quod passio Christi fuit sufficiens ad redemptionem...
De Adsumptione quantum ad spiritualem sapientiam in Apocalypsi...
f. 157v
De die sancti Laurentii quod quid venit...
De his qui spem in homine ponunt...
f. 95v
De illa taediosa quaestione quando sacerdos scit duplici via per famam...
De illo consiliario [Archi]tofel qui fuit cum rege David...
f. 122v
De illo philosopho qui omnia derelinquit propter scientiam...
De indulgentiis utrum valeant tantum quantum...
De Johanne Eleemosynario quod semper dabat quidquid Deus ministrabat...
f. 125v
De milite divite contra quemdam pauperem militem...
f. 118v
De moniali quae infestabatur tantum a quodam clerico...
De Paenitentia, distinctione sexta : Placuit. In Prov. Diligenter ignosce...
De paenitentia igitur dicturi subtilitates et inquisitiones...
De pluribus falsis et venalibus advocatis...
f. 87
De quadam quae reposuit eucharistiam in foramine...
f. 113v
De quadam vetula quae precavit quod quidam juvenis...
De quodam clerico qui erat fortis latro...
De quodam magno consiliario cujusdam regis...
De quodam milite et quodam rustico : Ille rusticus interfecit fratrem illius militis...
De sacerdote cui confessus fuit quidam qui interfecerit fratrem suum...
Debebat quaedam electio fieri in quadam ecclesia cathedrali...
Debet homo decimam omnium quae habet libenter donare...
f. 120v
Detractores et saeculariter viventes personas in pace dimittunt...
f. 114v
Diabolus frequenter temptabat quemdam eremitam et non sinebat...
Diabolus habet septem filias, primo maritat superbiam...
Diabolus quod non potest facere per se facit per mulierem...
Dicitur quod leo quando obviat adultero...
f. 110
Dicunt autem spirituales viri quod diabolus...
Dies dominicus dies electus interpretatur in quo gaudent angeli...
f. 121
Dominus noster Jesus Christus per suam sanctam misericordiam...
f. 132
Duo erant sacerdotes vicini, unus ribaldus, alius probus...
Erat Jesus ejiciens daemonium... (Lc. XI, 14).
Duo grossa non possunt in eodem poto...
f. 130
Estote itaque prudentes et vigilate... (I Petr. IV, 7).
More patrisfamilias docentis familiam suam...
f. 155v
Et nunc quae est exspectatio mea... (Ps. XXXVIII, 8)
Notandum quod antiqui patres exspectabant...
f. 126
Exemplum de eremita sanctissimo homine de quo loquebantur...
Exemplum de illa quae facit chartam diabolo de suo sanguine scriptam...
Exemplum de sole materiali quando est nox...
Fabulose recitatur quia quidam rusticus cum non procreasset...
f. 122
Haec est voluntas Dei, sanctificatio vestra... (I Thess. IV, 3).
Consuetudo est apud magnates quod volunt...
Homines dicuntur unicornes qui habent vitam...
Homo quidam daemoniacus erat in quadam ecclesia et cantabat...
Hortamur vos, fratres carissimi, ut Spiritus inveniat vos paratos...
f. 133
In ecclesia Parisiensi accidit, non est diu, quod quaedam mulier...
In Malachia invenitur et non alibi quod vir dimittat uxorem...
In nullo casu debes sigillum confessionis propalare...
In quadam villa in Picardia, quaedam villa in qua...
Interrogandum est quis primus rogavit ut animae requiem haberent...
Item fabula recitatur quod aves constituerunt regem...
Jesus autem abscondit se... (Joh. VIII, 59).
Nota triplicem absconsionem Dei...
f. 131
Justus de angustia liberatus est... (Prov. XI, 8).
Istud verbum in epistola ad Corinthios [sic]. Sicut ab uno fonte...
f. 157
[...] Legitur de illo in Vita Patrum cui frequenter accidebat in vigilia Paschae...
Librum scribat ipse... (Job XXXI, 35).
Notandum quod qui volunt ad aeterna gaudia...
f. 81v
Major autem horum est caritas... (I Cor. XIII, 13).
In epistola hodierna docet Apostolus qualis debet esse...
f. 127v
Mentiuntur illi qui dicunt quod non datur...
f. 123v
Mulieres mihi indignantur eo quod loquor...
Multotiens liberavit te Dominus a peccato...
Nescierunt neque intellexerunt... (Ps. LXXXI, 5)
IL NE SEIVENT OU IL SONT... SE IL SEUSSENT OU IL SONT...
Nota duodecim claustri abusiones : praelatus neglegens...
[...] Notandum quod antiqui patres exspectabant Dominum multipliciter...
Notandum quod prima causa humanae miseriae fuit manducatio...
[...] Notandum quod qui volunt ad aeterna gaudia...
Notum vobis facio evangelium... (I Cor. XV, 1).
Apostolus evangelium suum...
f. 158
Nunc ergo, dicit Dominus, convertimini... (Joel II, 12).
In conversione peccatoris quattuor sunt necessaria...
f. 128
Omne quod evenerit patienter ferre labora//...
f. 132v
Orationi non exaudit Dominus sive peccent in Dominum...
f. 156v
Pauper habebat apes, volabant super arbores...
Peccatum in Spiritum sanctum pro tanto dicitur irremissibile...
Per tres horas tenebrae factae sunt super terram...
Per uvam designatur passio Christi quia sicut uva in torculari...
Plantaverat autem Dominus Deus paradisum... (Gen. II, 8).
Sed homo ingratus et praecepta...
f. 156
Plures quando infirmantur timent et confitentur, sanati...
Praelatus debet esse custos animae...
f. 155
[...] Prima plaga est sanguis, id est consanguinitas...
Proposito sibi gaudio crucem sustinuit... (Hebr. XII, 2).
Ista verba proponuntur a beato Paulo ad nostram instructionem...
Quaedam mulier emebat pintam olei. Ut habebat vas...
Quaedam supponit se marito suo loco ancillae cum qua ille solebat adulterari...
f. 110v
Quaedam vetula ivit ad confessionem sacerdoti suo...
Quaerebatur quare mulier tot habet verba...
Quaesitum fuit a quodam ad verbum de missa...
Qualiter possumus satisfacere Deo cum sit infinitum...
Quam miseri et vecordes qui nepotulis suis multa animarum millia committunt... Audivi quod quidam de hujusmodi pueris...
Quattuor rationes quare bigami prohibentur...
f. 115v
Qui non facit quantum potest, non facit quantum vult. Exemplum de judaeo...
Qui videt festucam... (cf. Mt. VII, 3)
Hic redarguit illos qui inordinate corrigunt...
Quidam abbas celebrabat missam in quadam parochia. Monachum habebat...
Quidam autem dedignantur signum libertatis, id est coronam, portare...
f. 85v
Quidam bonus homo intimavit cuidam praedicatori ut praedicaret contra severiter corrigentes...
Quidam bonus judex habebat coram se causam unam...
Quidam clericus exsistens Parisius, in studio ingeniosus valde et studens...
Quidam coxerat sibi et matri suae et familiae carnes...
Quidam dives invitare quemdam eremitam ad prandium...
Quidam episcopus valde abstinens in cibis et potibus et parum bibebat...
Quidam famulus adamavit dominam suam...
Quidam magnus clericus erat in quodam refectorio et legebatur de Gen...
Quidam philosophus fuit qui habebat uxorem...
Quidam rusticus vendidit quamdam pirum de qua...
Quidam sacerdos habebat quemdam fratrem (?) mortuum...
Quinque dicunt peti in hac vita : Primum est a vinculo peccatorum liberatio...
Quod diabolus ad quemdam sanctum virum qui maximam paenitentiam...
Quomodo est exponenda sit [sic] Oratio dominica : Pater noster, quomodo intellegantur...
f. 126v
Refert beatus Gregorius de Paulino Nolano episcopo qui cum omnia expendisset pro captivorum redemptione...
f. 96v
Respice, fides tua te salvum fecit... (Lc. XVIII, 42).
Dicitur : QUI DE BONS EST SOUEF ENT...
Sanguis, rana, scinifes, muscae, pecus, ulcera... Prima plaga est sanguis...
Sapientia foris clamitat... (cf. Prov. I, 20).
Per extrinsecas creaturas et visibiles...
f. 104v
Septem species detractionis, prima malum de alio dicere...
Servire debent Domino potentes in timore...
f. 102
Si quid petieritis Patrem in nomine meo... (Joh. XVI, 23).
More curialium monet nos Dominus...
f. 159v
Sicut enim cygnus rapido cursu insequitur...
f. 100v
Sicut gallina absciso capite adhuc palpitat...
f. 89v
Statuimus ut septem hebdomadas ante Pascha omnes clerici...
Statuimus ut si quis contra Deum vel aliquem sanctorum suorum...
Triplex est contritio : primo, est actio quando homo facit eleemosynas...
f. 150
Utrum remittat culpam et poenam sacerdos ?...
Utrum sacerdos possit absolvere illam suam parochianam cum qua commisit adulterium. Duplex est opinio, prima quod non...
Videtis quod asinus est animal cruce signatum...
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF