Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal. lat. 907

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q89042

Aspects codicologiques

  • Parch., XIVe s., II +103 ff. (+f. 87 bis), 2 col., 236 x 166 mm. Commentaire marginal assez abondant jusqu’au f. 6v°, plus rare ensuite.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    Ir-IIr - Gregorius IX papa: Decretales
    IIrv - Cicero: De officiis
    1r-103r - Valerius Maximus: Facta et dicta memorabilia

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • ~ f. I-II: Gregorivs IX papa, Decretales (fragments: liv. V, tit. 31-33).

    f. I (add. marg.): Epitaphium Senecae (Anthol. lat. 667).

    titre: «Epitaphium ».

    ~ — (add. marg.): ‹Carmen›.

    inc.: «Grata domus genitor fratres natique sodales... » (7 vers - cf. H. Walther, Initia carminum, n° 7313, qui cite ce manuscrit).

    (add.): Ovidivs, Ars amatoria (extrait).

    texte: «Me memini iratum domine turbasse capillos» (II, 16, 9).

    f. II (add. maig.): Cicero, De officiis (extrait).

    pas de titre.

    inc.: «Qui uero in libera ciuitate ita se instruunt...».

    expl.: «... ipsi necesse est a quibus ipsi metuentur » (II, 7, 24).

    ~ — (add. marg.): ‹Nomina amicorum›.

    titre (?) en marge: «Hii alterna amoris copula coniuncti inueniuntur ».

    inc.: «Theseus et Perithous

    Pilades et Horestes... ».

    expl.: «...Ninus et Eurialus

    Achilles et Patroclus » (7 lignes) .

    ~ — (add.): ‹De re metrica›.

    inc.: «Ast (sic pour “Est”) uis qui nunquam placuit temptare magistrum Incipiam quamquam ignauus te iudice possis... » (25 vers, non identifié - cf. H. Walther, Initia carminum..., n° 5941, qui cite seulement ce manuscrit en le datant du Xe siècle).

    f. II v°: Accessus in Valerium Maximum.

    inc.: «Ista nota in titullo libri cum dicitur Valleri tangitur caussa efficiens, cum dicitur dictorum et factorum memorabilium tangitur caussa materialis, cum dicitur ad Thiberium Cesarem tangitur caussa finalis, cum dicitur liber primus incipit tangitur caussa formalis

    Materialis | Formalis | Efficiens | Finalis } causse libri

    Primo incoat autor a causa materiali oppus suum... ».

    expl.: «... 4) autor offert hoc oppus numini Tiberi Cessaris cum dixit Te igitur etc. ».

    f. 1-103 v°: Valerivs Maximvs, Facta et dicta memorabilia.

    titre: «Vallerii Maximi dictorum et factorum memorabilium ad Tiberium Cesarem incipit liber primus ».

    (comment.) inc. en marge: «Tiberius Cesar imperator Romanorum filie Liuii quam Octauianus pronepos Cesaris Augusti duxit in uxorem... ».

    texte suivi f. 103-103 v° (add.) d’une table alphabétique des chapitres:

    inc.: «De abstinentia lib. IIII. c° III

    De amore coniugali lib. III. c° VI... ».

    expl.: «... De uerecundia li° IIII. c° V

    Vafre dicta aut facta li° VII c° III

    De ultione lib. VIIII. c° X. ».

    ~ f. 103 v°: ‹Carmen de Gratiis›.

    inc.: «Sunt nude karites niueo de marmore at illas

    Diua Cithera suis edibus intus habet... » (10 vers, non identifiés - cf. H. Walther, Initia carminum, n° 18551, qui date le manuscrit du XVIe siècle -les deux premiers vers correspondent à une inscription (C.I.L., VI, 3*b - cf. M. P. Billanovich, op. cit. infra).

    texte suivi d’une glose:

    inc.: «Gratie χαριτες que tres sunt Ἀγλαια que interpretatur ornamentum... ».

Intervenant

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Ulrich Fugger (au f. II v° cote: 156 seors., au f. I v° cote du transfert: p. 38 F. n° 9); bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. I cote ancienne: 301, et cote du transfert: C. 70/1436).

Notes

Source des données : Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 80 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)
  • J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate, Paris, 1982 (https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/fohlen1982/0108)

Bibliographie

    • P. Lehmann, Eine Geschichte..., 2, p. 126 et 494
    • D. M. Schullian, A preliminary list of manuscripts of Valerius Maximus (Studies in honor of B. L. Ullman, St Louis, 1960, p. 93), simple mention
    • M. P. Billanovich, Una miniera di epigrafi e di antichità a S. Giustina di Padova (Ital. med. e uman., 12, 1969, p. 251 n. 2), simple mention.

Vie du livre

Sources des données